Και τα κορίτσια είναι καλά στα μαθηματικά. Ω, ευχαριστούμε πολύ!

Εκείνη όμως, δεν το έβαλε κάτω. Τι κι αν η μητέρα και ο πατέρας της έπαιρναν τα κεριά από το δωμάτιό της και έσβηναν τη φωτιά για να μην μπορεί να διαβάσει μέσα στο σκοτάδι, η Germain κατάφερε, χωρίς την παραμικρή βοήθεια από κάποιον δάσκαλο, να γίνει μία διαπρεπής μαθηματικός και να μείνει στην ιστορία για την συνεισφορά της στη μελέτη της ελαστικότητας, των πρώτων αριθμών και για τη μερική λύση του θεωρήματος Fermat. Στο πανεπιστήμιο εξασφάλιζε τις σημειώσεις των διαλέξεων αποκρύπτοντας τη γυναικεία της ταυτότητα και υπογράφοντας με αντρικό όνομα. Όλα αυτά συνέβησαν πολλά χρόνια πριν, αφού η Marie- Sophie Germain γεννήθηκε το 1776.

Ιούνιος 2017 (186 χρόνια μετά τον θάνατο της Germain) και το τηλεοπτικό κοινό παρακολουθώντας ανυποψίαστο την πρωινή ενημερωτική εκπομπή της ελληνικής κρατικής τηλεόρασης, ενημερώνεται για κάτι πολύ συγκλονιστικό: “Και τα κορίτσια είναι καλά στα μαθηματικά!” έγραφε το σούπερ (το τιτλάκι στο κάτω μέρος της οθόνης) όσο η εικόνα έδειχνε τη μορφή της 12χρονης μαθήτριας της έκτης δημοτικού, η οποία πήρε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας. Ανατροπή! Έκπληξη! Κοίτα να δεις που η γυναικεία φύση δεν εμποδίζει τελικά την πρακτική σκέψη. Τα κορίτσια δεν είναι καλά μόνο στα λατινικά, στα οικοκυρικά και το πλέξιμο, αλλά και σε πιο “αντρικά” πράγματα, όπως είναι τα μαθηματικά. Άντε, και στη χημεία να ευχηθώ σε όλες μας.

Δεν ξέρω αν η διαπίστωση πως “κοίτα να δεις που τελικά και τα κορίτσια σκαμπάζουν από νούμερα” ήταν το μεμονωμένο, βιαστικό, παρωχημένο λάθος του ανθρώπου που περνάει τις φράσεις στη συγκεκριμένη εκπομπή, αλλά η αυθόρμητη σκέψη, αυτή που δεν φιλτράρεται από κανονικότητες συνήθως είναι και η πιο ειλικρινής, συν ότι κανείς δεν έσπευσε να το εξαφανίσει πάραυτα από την οθόνη αντιμετωπίζοντας τη φράση ως την ανακύκλωση ενός ανόητου στερεότυπου το οποίο σε 2η ανάγνωση πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ένα πολύ σοβαρό ατόπημα με προεκτάσεις.

Γιατί η αλήθεια είναι πως αυτό το βαθιά δογματικό, σεξιστικό σουπεράκι αντανακλά όλη την προκατάληψη που εμφυσούν οι γονείς, οι δάσκαλοι και η εκείνη απροσδιόριστη, αμφίβολης ποιότητας δύναμη που λέγεται “κοινή γνώμη” η οποία θέλει τα κορίτσια να είναι καλύτερα στα γλωσσικά μαθήματα και τ’ αγόρια στις θετικές επιστήμες, μια άποψη ανυπόστατη αποτρεπτική και περιοριστική για κάθε παιδί. Όπως τότε, παλιά, στο σχολείο που κάποιοι κοίταζαν κάπως περίεργα το αγόρι που είχε έφεση στα φιλολογικά. “Βρε μπας κι είναι τοιούτος”;

Όλο αυτό, από το κατά πόσο τα παιδιά αφήνονται ελεύθερα να επιλέξουν και να αναπτύξουν τις ικανότητές τους μέχρι το πόσο το κοινωνικό μας υποσυνείδητο έχει καθαρίσει από τα στερεοτυπικά κατάλοιπα αιώνων είναι μεγάλη κουβέντα και όπως όλα δείχνουν, όχι ευχάριστη.

Κανένας δεν πρέπει να επαινέσει την 12χρονη μαθήτρια που έλυσε πρώτη τα μαθηματικά και πήρε το βραβείο επειδή είναι κορίτσι, εκτός αν επιθυμεί να βάλει το δικό του λιθαράκι σ’ αυτόν τον σεξιστικό παραλογισμό δεν λέμε να προσπεράσουμε  και αυτή τη φορά έγινε υπό το πρίσμα της έμφυλης διάστασης των σχολικών επιδόσεων

Κι επειδή μερικοί πείθονται μόνο με αποδείξεις, άντε, ας αναφέρουμε και μερικές γυναίκες που αποδεδειγμένα τα πήγαν καλά στα μαθηματικά before it was cool, παλεύοντας μέσα σε δύσκολες εποχές ώστε να κάνουν το “παράλογο” όνειρό τους πραγματικότητα. Πολλές από αυτές μάλιστα, τιμωρήθηκαν γι’ αυτό, αιώνες πριν. Πλέον δεν μας μαστιγώνουν, πάλι καλά να λέμε.

Υπατία η Αλεξανδρινή (370 – 415 μ.Χ): Φιλόσοφος και μαθηματικός του 4ου αιώνα μ.Χ., ένα φωτισμένο μυαλό που θεωρήθηκε επικίνδυνο για την εξάπλωση του χριστιανισμού, γι’ αυτό και βρήκε μαρτυρικό θάνατο αφού παραδόθηκε στη μανία του πλήθους που την αντιμετώπισε σαν μάγισσα επειδή μεταξύ άλλων ήξερε να λύνει πρωτόλειες εξισώσεις.

Émilie du Châtelet (1706-1749): Μαθηματικός και φυσικός του 18ου αιώνα. Μαζί με τον Βολταίρο έγραψαν το πρώτο γαλλικό βιβλίο για τη Νευτώνεια Φυσική. Μετά τον θάνατό της οι φίλοι της φρόντισαν να εκδοθεί η γαλλική της απόδοση στο επίσης νευτωνικό Principia Mathematica. Το βιβλίο εκδόθηκε τελικά το 1759, 10 χρόνια αφού είχε πεθάνει.

Evelyn Boyd Granville: Η 93χρονη είναι μία από τις πρώτες Αφροαμερικανίδες που έλαβαν PH.D. στα μαθηματικά. Έχει εργαστεί ως προγραμματίστρια σε διαστημικά προγράμματα της NASA.

Grace Murray Hopper (1906-1992): Από τις πρώτες προγραμματίστριες του πρώτου μεγάλης κλίμακας αυτόματου ψηφιακού υπολογιστή, του Harvard Mark I και συνδημιουργός του πρώτου μεταγλωττιστή (compiler).

Amalie Emmy Noether (1882-1935):Το ταλέντο της στις θετικές επιστήμες εγκωμιάστηκε από τον Einstein έως και τον Weyl. H Γερμανίδα Noether ήταν καθηγήτρια σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, των Η.Π.Α, της Ρωσίας και πολλά χρόνια δούλευε χωρίς αμοιβή, εξαιτίας του φύλου και της εβραϊκής καταγωγής της. Μια σπουδαία μαθηματικός που πλήρωνε το τίμημα ότι ήταν γυναίκα. 

Sonya Krukovsky Kovalevskaya (1850-1891): Από τις καλύτερες μαθηματικούς του 19ου αιώνα. Επίσης είναι η πρώτη σύγχρονη Ευρωπαία γυναίκα που κατάφερε να αποκτήσει έδρα σε πανεπιστήμιο. Εισήγαγε το πρώτο σημαντικό αποτέλεσμα στη γενική θεωρία των μερικών διαφορικών εξισώσεων.

Augusta Ada Lovelace (1815-1852): Η κόρη του Λόρδου Βύρωνα ήταν η πρώτη προγραμματίστρια υπολογιστών.