Κάποιοι μπέρδεψαν το #ΜενουμεΣπιτι με το #ΔερνουμεΣπιτι. Η ενδοοικογενειακή βία στις μέρες του κορονοϊού
- 20 ΜΑΡ 2020
Αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας στις μέρες του κορονοϊού. Οι συνθήκες καραντίνας κι ο περιορισμός στο σπίτι οδήγησαν σε έκρηξη της ενδοοικογενειακής βίας στην Κύπρο. Βγάλτε τον ελέφαντα από το δωμάτιο. Τα αδιαφιλονίκητα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας είναι οι γυναίκες και τα παιδιά. Κάποιοι μένουν σπίτι για να προφυλάξουν και να προφυλαχθούν για τον κορονοϊό και πληγώνουν όποιον είναι μέσα σ’ αυτό. Πόσο τραγικά ειρωνικό.
Άνθρωποι αρρωσταίνουν ανθρώπους. Για κάποιες γυναίκες είναι εφιάλτης η συνύπαρξη στο σπίτι. Πόσο μάλλον για τα παιδιά στη ψυχή και το σώμα των οποίων ανοίγουν πληγές. Κάπου διάβασα πως «είναι η πρώτη φορά που όλοι μας έχουμε έναν κοινό εχθρό». Πόσο ειδυλλιακά ενωτικό ε; Τα προβλήματα συνεχίζουν να υπάρχουν, οι παθογένειες το ίδιο. Η ενδοοικογενειακή βία έχει καλά κουρδισμένα στρατιωτάκια στη δούλεψή της. Δεν τους σκιάζει φοβέρα καμιά. Μόνο λίγο καιρό ξαποσταίνουν και ξανά προς το δράμα τραβούν.
Η άλλη πλευρά του #ΜενουμεΣπιτι
Στις 17 Μαρτίου ο Κυπριακός Σύνδεσμος για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ) εξέδωσε μέσω του ιστοχώρου του, domviolence.org.cy μία ανακοίνωση που ενημερώνει για επιδείνωση της ενδοοικογενειακής βίας στην Κύπρο. Ο περιορισμός λόγω Covid-19 δημιουργεί εύφορο έδαφος για επιδείνωσή της. Ο οργανισμός παρατήρησε 30% αύξηση στις τηλεφωνικές κλήσεις προς τη Γραμμή Βοήθειας 1440 μέσα σε οκτώ μόλις μέρες, μετρώντας από την πρώτη μέρα που επιβεβαιώθηκε το 1ο κρούσμα κορονοϊού στη χώρα.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση: «Από τις 09 Μαρτίου 2020 που επιβεβαιώθηκε το πρώτο κρούσμα κορονοϊού στην Κύπρο μέχρι και σήμερα 17/03 σύμφωνα με το σύστημα καταγραφής κλήσεων της Γραμμής Βοήθειας 1440 παρατηρείται αύξηση της τάξης του 30% με τις κλήσεις να φθάνουν στις 750 , έχουν γίνει 5 νέα αιτήματα για εισδοχή σε χώρους φιλοξενίας και 4 νέα αιτήματα για ατομική συμβουλευτική παρουσιάζοντας ανησυχητικά αυξητική τάση. Όπως διαπιστώνεται, ο περιορισμός ως μέτρο πρόληψης αλλά και αντιμετώπισης της εξάπλωσης του ιού COVID-19 μπορεί ταυτόχρονα να αποτελέσει εργαλείο στα χέρια των δραστών για αύξηση της συχνότητας, της έντασης και της επικινδυνότητας της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών».
«Οι γυναίκες περιορίζονται στο σπίτι με τον κακοποιό τους»
Κάτω από συνθήκες κοινωνικής κρίσης, όπως και αυτή του αναγκαστικού περιορισμού, οι περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας αυξάνονται εφόσον οι γυναίκες περιορίζονται στο σπίτι με τον κακοποιό τους για μεγάλο χρονικό διάστημα.
«Oι γυναίκες απομονώνονται ακόμη περισσότερο από την κοινωνική ζωή, την εργασιακή ζώνη αλλά και από την κοινωνική στήριξη»
«Αυτά εντείνουν την εξουσία των δραστών με αποτέλεσμα την απόκτηση μεγαλύτερου ελέγχου στη ζωή των γυναικών και επιδείνωση της σφοδρότητας της βίας» επισημαίνει ο ΣΠΑΒΟ.
«Παράλληλα, εν μέσω της υποχρεωτικής καραντίνας σε σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων που το αντικείμενο του κύκλου εργασιών τους προσελκύει στερεοτυπικά κυρίως γυναίκες, ενισχύεται το αίσθημα της οικονομικής ανασφάλειας μέσα από τη μείωση των απολαβών αλλά και του φόβου απέλασης των θέσεων εργασίας, στοιχείο που αποτελεί συχνά σημαντικό παράγοντα παραμονής ή και επιστροφής στο κακοποιητικό σύντροφο/σύζυγο αλλά και επιδείνωσης της κακοποίησης που δέχονται οι γυναίκες».
«Τα παιδιά θυματοποιούνται ακόμη περισσότερο»
«Από την άλλη πλευρά, το κλείσιμο των σχολείων αναγκάζει μεγάλο αριθμό γυναικών να παραμείνουν στο σπίτι για την φροντίδα των παιδιών τους που παραδοσιακά τους έχει χρεωθεί μέσα από την κοινωνική κατασκευή του φύλου τους, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο την κοινωνική τους απομόνωση. Ωστόσο τα παιδιά, θυματοποιούνται ακόμη περισσότερο και είναι επικίνδυνα εκτεθειμένα σε επεισόδια ενδοοικογενειακής βίας, εφόσον παραμένουν και εκείνα περιορισμένα στο σπίτι με τον κακοποιητικό γονέα ή σύντροφο της μητέρας τους, θέτοντας σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική τους υγεία. Παράλληλα, οι δράστες επωφελούνται από τη μειωμένη στελέχωση, τη διαμόρφωση της μορφής εργασιών ή και το κλείσιμο των κοινωνικών και νομικών υπηρεσιών που παρέχονται».
Ο κατ’ οίκον περιορισμός, εργαλείο στα χέρια των δραστών
Η Επιστημονική Διευθύντρια του ΣΠΑΒΟ, Δρ. Άντρη Ανδρόνικου μίλησε το πρωί της Πέμπτης στην εκπομπή «Alpha Καλημέρα». Όσοι ειδικεύονται στο φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας, γνωρίζουν πως η αύξησή της παρατηρείται σε περιόδους που η οικογένεια που δυσλειτουργεί, συνυπάρχει πιο πολύ. Οι γιορτές, οι αργίες, οι καλοκαιρινές διακοπές και οι ώρες μακριά από υποχρεώσεις δεν σημαίνουν ανάπαυλα για όλους.
«Αναμέναμε αυτή την αυξητική τάση απέναντι στα περιστατικά βίας που έπρεπε να διαχειριστούμε» επισημαίνει η κα Ανδρόνικου. «Αυτή τη στιγμή ο περιορισμός που έχει τεθεί ως μέτρο πρόληψης αλλά και αντιμετώπισης της επιδείνωσης εξάπλωσης αυτού του ιού, ταυτόχρονα αποτελεί και εργαλείο στα χέρια των δραστών. Γυναίκες για μεγάλο χρονικό διάστημα βρίσκονται στο σπίτι κι επομένως απομονώνονται ακόμη περισσότερο από την κοινωνική ζωή και από τους χώρους εργασίας τους με αποτέλεσμα ο έλεγχος που έχουν στη ζωή των γυναικών οι δράστες να γίνεται ακόμη μεγαλύτερος με αποτέλεσμα την επιδείνωση της βίας».
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα σύμφωνα με τη γραμμή Women SOS 15900
Με αφορμή την ανακοίνωση της ΣΠΑΒΟ ήρθαμε σε επικοινωνία με τη Γενική Γραμματέα Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, κα Μαρία Συρεγγέλα. Όπως μας διαβεβαίωσε, η Τηλεφωνική Γραμμή Women SoS 15900 για τη βία κατά των γυναικών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων λειτουργεί απρόσκοπτα. Αναφορικά με την κίνηση που παρατηρείται στις γραμμές αυτή την εποχή η κα Συρεγγέλα επισήμανε πως δεν έχει παρατηρηθεί κάποια σημαντική αύξηση τις τελευταίες μέρες. «Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως η ενδοοικογενειακή βία έχει μειωθεί», τονίζει.
«Ίσα ίσα, τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί αύξηση στις καταγγελίες μέσω της γραμμής 15900». Οι γυναίκες που θέλουν να καταγγείλουν μια κακοποιητική κατάσταση μπορούν να επικοινωνήσουν καλώντας στο 15900 αλλά και να στείλουν email στο [email protected]. Στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων υπάρχουν όλες οι πληροφορίες που θα χρειαστεί. Όλες οι κλήσεις και τα emails απαντώνται από τους συνεργάτες του Women SOS σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Επισημαίνουμε εδώ την Eθνική Γραμμή SOS «Το Χαμόγελο του Παιδιού» στο 1056 και τον αριθμό 100 της Αστυνομίας.
ΥΓ. Θα ήταν οικτρό να σκεφτεί κάποιος πως η επισήμανση για την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας «κλείνει» το μάτι στην ανυπακοή προς τον περιορισμό μας στο σπίτι. Προφανής η εξήγηση, αλλά ας γίνει, γιατί ποτέ δεν ξέρεις. Ο προβληματισμός αυτός δεν υπονοεί την παραμικρή αμφισβήτηση προς ό,τι υπαγορεύει το #ΜενουμεΣπιτι. Οι συνθήκες καραντίνας απλά εντείνουν ένα φαινόμενο που υπήρχε και θα συνεχίσει να υπάρχει, όσο υπάρχουν άνθρωποι με λάθος νοοτροπίες.
