Μια, δύο, πολλές Ημέρες της Γυναίκας

Ξέρω, τώρα, ακούγεται παράξενο, αλλά θα  πρέπει να με δικαιολογήσετε. Η μητέρα μου – μια γυναίκα δαιμόνια, με κοφτερό μυαλό, η ”διευθύντρια υπουργείου” κατά το οικογενειακό μας inner joke –  δεν κατάφερε ποτέ να διοικήσει τίποτα παραπέρα από τα 5-6 δωμάτια του σπιτιού της, αφού αμέσως μετά το σχολείο παντρεύτηκε και έκανε παιδιά. Αλλά όταν μεγάλωνα εγώ, η ιδέα μιας Ημέρας της Γυναίκας φάνταζε κάπως παράξενη – ήταν η εποχή που η Μεγάλη Μάχη των Φύλων είχε τελειώσει. Ή έτσι νομίζαμε. Τα σουτιέν είχαν καεί, οι φεμινίστριες είχαν γυρίσει σπίτι, το «Δεύτερο Φύλο» σκονιζόταν στο ψηλότερο ράφι της βιβλιοθήκης. Είχαμε πια Ενώσεις Γυναικών και Γενικές Γραμματείες ισότητας, ποσοστώσεις στην πολιτική εκπροσώπηση – στα χαρτιά, τουλάχιστον – πρόσβαση στα ακαδημαϊκά ιδρύματα,  συμμετοχή σε όλες τις κρατικές δομές. Η παρθενία ήταν πασέ, η οικογένεια άλλαζε, η προίκα είχε καταργηθεί, οι αμβλώσεις ελεύθερες. Μιλούσαμε ελεύθερα για αντισύλληψη – hell, ήμασταν ”υπεύθυνες” γι’αυτή, αγοράζαμε προφυλακτικά στο περίπτερο! Μπορούσαμε να κάνουμε σεξ πριν το γάμο, να παντρευτούμε ή να συζήσουμε, μορφωθούμε, να εργαστούμε, να ταξιδέψουμε, να διασχίσουμε με τα ψηλοτάκουνά μας όλο εκείνο το μακρύ τούνελ, που λεγόταν ”καριέρα” ως την άκρη του. Δικαστίνες, πιλότοι, γιατροί και οδηγοί ταξί, καμιά «αντρική» δουλειά δεν ήταν απαγορευμένη, καμιά κορυφή απάτητη. Sky was the limit – ποια χρειαζόταν μια μέρα δική της; Και να την κάνει τι;

Στην πορεία, βέβαια, όλες καταλάβαμε πως τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι – σίγουρα δεν ήταν όπως νομίζαμε. Η ακριβή μας ελευθερία ερχόταν τυλιγμένη, με το ταμπελάκι της τιμής να κρέμεται πάνω, οι επιλογές μας είχαν κόστος. Τη ρετσινιά της ”εύκολης”, τη δυσπιστία του φύλου, την ανάγκη να ”συνδυάσεις καριέρα και οικογένεια” (σ.σ. ακόμα με εκνευρίζει αυτή η ερώτηση, όποτε τη βλέπω σε συνεντεύξεις – άραγε γιατί ποτέ, κανείς δεν ρωτάει το ίδιο έναν άντρα;) σαν ζογκλέρ που ισορροπεί πολλά πιατίνια στον αέρα. Μικρότερες αμοιβές, μεγαλύτερα βάρη, μεγαλύτερες θυσίες,  και μια άτυπη απαγόρευση πρόσβασης σε διευθυντικά κλιμάκια. (Aλήθεια πόσες γυναίκες διευθύντριες ΜΗ γυναικείων εντύπων, καναλιών, ραδιοφώνων ή εφημερίδων γνωρίζετε στην Ελλάδα; Καμία ; Μία ; My point exactly). Η κρίση ήρθε απλώς να χειροτερέψει τα πράγματα σπρώχνοντας μαζικά, τα καλύτερα γυναικεία μυαλά στην εξορία και τις πιο παραγωγικές μας ηλικίες στην ανεργία.

Απ’ αυτή την άποψη, η εκλογή Trump στην προεδρία των ΗΠΑ μπορεί να αποδεχτεί χρήσιμη. Διότι, ακόμα και αν ξέρεις πως π.χ. στο Πακιστάν ή στο Καμερούν οι γυναίκες δεν μπορούν να αποκτήσουν αστυνομική ταυτότητα χωρίς τη συναίνεση του άντρα τους, το να ακούς τον ηγέτη μιας δυτικής Υπερδύναμης, να παραληρεί για το πώς μια γυναίκα μπορεί να κάνει ό,τι θες, αρκεί να την ”πιάσεις από το μ…ί”, προφανώς, είναι ένα άλλου είδους σοκ. Αυτή η κουβέντα κάνει μια γυναίκα – κάθε γυναίκα, κάθε είδους, τάξης, φυλής κ.λπ – να αισθάνεται βρώμικη, φτηνή και ανίσχυρη. Σου θυμίζει πόσο ισχυρά είναι ακόμα τα σεξιστικά κατάλοιπα, στην καρδιά της Λευκής Αμερικής – και πως ο σεξισμός δεν είναι ορολογία σε κάποιο σκονισμένο παλαιο-φεμινιστικό τσιτάtο.  Υπάρχει, είναι μια ιδέα ζωντανή και αφορά όλες μας – όχι μόνο τις Αφροαμερικανές, ή τις Λατίνες, τις gay ή τις transexual, τις μουσουλμάνες ή τα κορίτσια κάποιων εξωτικών φυλών στην Γάμπια που «κυρίαρχοι» άντρες τους κόβουν τις κλειτορίδες για να ελέγξουν τη σεξουαλικότητά τους.

Επιπλέον, μας αφορά, με τρόπους που συχνά δεν μπορούμε να φανταστούμε. Ή μάλλον μπορούμε, αν συνυπολογίσουμε πως ο Trump ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία από λευκούς, με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και εισόδημα, από ανέργους και – σε μεγάλο ποσοστό – από γυναίκες. Λευκές γυναίκες. Θυμωμένες, περιθωριοποιημένες γυναίκες, που βρίσκουν ανακούφιση στην ιδέα μιας «κυρίαρχης» χώρας, μιας ”καθαρής” φυλής, μιας ζωής ”όπως παλιά”. Όπως το βλέπω τώρα, ο φεμινισμός του μέλλοντός μας δεν θα έχει τόσο να κάνει με άντρες,γyναίκες κι άλλα φυλετικά στερεότυπα, αλλά, συνολικά με μια επιλογή, ανάμεσα στον συντηρητισμό και την πρόοδο, τη συνεργασία, το μοίρασμα, την συν-αίσθηση της διαφοράς ή την απομόνωση στο ”εμείς” και το’ ‘αυτοί” .Και γι’αυτή τη δουλειά, ίσως να χρειαζόμαστε μια ολόκληρη Ημέρα της Γυναίκας. Ή πολλές.