Όταν ο Μάρκος Σεφερλής «τραυμάτιζε» queer, έφηβα αγόρια
- 6 ΑΠΡ 2022
Γνωρίζω τον Δήμο τους τελευταίους μήνες γιατί κάπου οι δρόμοι μας διασταυρώθηκαν σε έναν χώρο για μποξ στο κέντρο της Αθήνας. Ο Δήμος Κλιμενώφ εργάζεται ως ενδυματολόγος και σκηνογράφος στο θέατρο και μεγάλωσε στην Καρδίτσα. Σε μία από τις κουβέντες μας, καιρό πριν μάθουμε/δούμε ότι ο Μάρκος Σεφερλής θα κάνει καινούργια εκπομπή, είχε αναφερθεί στο όνομά του, επειδή μεγαλώνοντας, ο Σεφερλής και οι καρικατούρες του ήταν η μόνη αναφορά που έβλεπε στην ελληνική τηλεόραση και αφορούσε έναν διαφορετικό, σεξουαλικό προσανατολισμό. Ένιωθε, λοιπόν, βλέποντας τα σκετσάκια και τον τρόπο που ο Μάρκος Σεφερλής αποτύπωνε τους γκέι ανθρώπους, ότι αυτό που ήταν και ο ίδιος ο Δήμος, ήταν άξιο χλευασμού και κοροϊδίας. Συναίσθημα που του πήρε πολλά χρόνια, για να το ξεπεράσει.
Μετά τον σάλο που ξέσπασε με αφορμή το Super Mammy του Μάρκου Σεφερλή στον ΑΝΤ1, ζήτησα από τον Δήμο να μου γράψει μερικές σκέψεις του. Μιας που τα απαράδεκτα αστεία του Super Mammy δεν είχαν να κάνουν μόνο με τις γυναίκες και τους βιαστές. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και δυστυχώς οι ιθύνοντες δεν δείχνουν να μαθαίνουν από λάθη.
Ο Δήμος Κλιμενώφ γράφει δυο λόγια για τον Μάρκο Σεφερλή
«Εγώ αυτό που θέλω σίγουρα να πω στον οποιονδήποτε αποφασίζει να μιλήσει για μας και ειδικά σε αυτούς που μιλάνε για μας, χωρίς να είναι ένας από εμάς, είναι: «Άσε τους ανθρώπους μου ήσυχους». Αυτό που γίνεται τώρα με τον Μάρκο Σεφερλή, δεν είναι απλά αναχρονιστικό, είναι εγκληματικό.
Θυμάμαι τον εαυτό μου πριν από είκοσι χρόνια, όταν πάλι παιζόταν στην ελληνική τηλεόραση μια αντίστοιχη εκπομπή. Όντας ένας κουήρ έφηβος στην ελληνική επαρχία πριν από είκοσι χρόνια, θυμάμαι ως τη μόνη ίσως αντιπροσώπευση ατόμων με τα οποία θα μπορούσα να αποκτήσω μια κάποια ταύτιση, να γίνεται (δυστυχώς) μέσα από τέτοιες εκπομπές. Αν υπήρχε άλλη, σίγουρα δεν ήταν σε ώρα που θα μπορούσαν να παρακολουθούν παιδιά (prime time). Μια ίσως πιο πραγματική, αληθινή αποτύπωση ατόμων σαν εμένα ήταν μάλλον για πιο αργά, όταν τα παιδιά κοιμούνται.
Σ’ αυτή την τόσο ευαίσθητη και δημιουργική ηλικία, στην εποχή της αναζήτησης του εαυτού σου, μέσα σ’ αυτό το ταξίδι του αυτοπροσδιορισμού, το οποίο γίνεται μέσω του ετεροπροσδιορισμού, δηλαδή αυτού του αισθήματος που νιώθεις όταν βλέπεις κάτι εκτός από σένα και το αναγνωρίζεις σε σένα, εγώ θυμάμαι τον εαυτό μου παιδί, να βλέπω κάτι από μένα στους χαρακτήρες που έπλαθε μία αντίστοιχη τηλεοπτική σειρά.
Θυμάμαι τον εαυτό μου την ίδια στιγμή με το αίσθημα της ανακάλυψης και με τον ενθουσιασμό που μπορεί να την συνοδεύει, να έρχεται αντιμέτωπος με το συναίσθημα της ντροπής.
Αυτό που έβλεπα σε εκείνους τους χαρακτήρες και αναγνώριζα σε μένα, ήταν ότι αυτό που είμαι είναι άξιο περίγελου, αυτό που είμαι προκαλεί γέλιο, αυτό που είμαι ιεραρχείται σαν κάτι ανάξιο. Αυτό που είμαι, καθορίζει την ζωή μου ανάξια, υποδεέστερη, μη οικουμενική, μία ζωή εκτός. Γυρνώντας πίσω, παρακολουθώ το μικρό μου εαυτό να «τραυματίζεται».
Βλέποντας σήμερα, είκοσι χρόνια μετά, να αναπαράγεται το ίδιο προϊόν, το ίδιο κακοποιητικό και το ίδιο τραυματικό για τις επόμενες γενιές, είναι απογοητευτικό τουλάχιστον. Κάτι αλλάζει όμως. Σήμερα υπάρχουν πολλές φωνές που υψώνονται και θα αναδείξουν τον κακοποιητικό λόγο που κρύβεται πίσω από αυτό, την ρητορική μίσους που χρόνια επιτρεπόταν. Σήμερα τουλάχιστον αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να προστατεύσουμε ανθρώπους να μην τραυματιστούν όπως (ή έστω όσο) εμείς».
Όταν είσαι τηλεθεατής με κριτική ικανότητα, αναγνωρίζεις και το κακό χιούμορ και τον κακοποιητικό λόγο και τα όρια που μπορεί να έχει η σάτιρα. Είδα περίπου δύο λεπτά από το Super Mammy, κατέβασα τα χέρια που κρατούσαν το κεφάλι μου από το να εκραγεί και άλλαξα κανάλι. Ξέρω όμως ότι εγώ και οι λίγοι εσείς που συμφωνείτε μαζί μου, είμαστε εξαιρέσεις. Το 15% στο δυναμικό κοινό, δεν είναι ένα μικρό ποσοστό και όχι – τα σεξιστικά αστεία δεν είναι ακίνδυνα. Μπορεί εμείς να συζητάμε μεταξύ μας πόσο τραγική είναι αυτή η εκπομπή, να γράφουμε κείμενα γιατί είναι η δουλειά μας και την επόμενη φορά, απλά δεν θα το ξαναδούμε. Όταν ένα παιδί όμως εκτίθεται σε αυτού του είδους τα θεάματα (το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι κατάλληλο άνω των 12 ετών), ενώ ακόμα διαμορφώνεται και πλάθεται η προσωπικότητά του, ο αντίκτυπος είναι μεγάλος. Κάπως έτσι οδηγούνται στην απομόνωση οι queer έφηβοι. Το σκοτάδι δεν έρχεται όταν κλείνεις το φως, αλλά όταν ανοίγεις την τηλεόραση.
