Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών: “Λυπάμαι, αλλά δεν έχω μια ιστορία με μώλωπες να σας διηγηθώ”

Μία στις τρεις γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα αντιμετωπίσει σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό της, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ. Οι γυναίκες ηλικίας 15-44 κινδυνεύουν περισσότερο από βιασμό και ενδοοικογενειακή βία, απ’ ότι από καρκίνο, αυτοκινητιστικά ατυχήματα ή πόλεμο, σύμφωνα με την παγκόσμια τράπεζα δεδομένων. Επίσης, εκτιμάται ότι μία στις πέντε γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού, μία φορά στη ζωή της. Το 40 με 50% των γυναικών που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αναφέρει κάποιας μορφής σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο της εργασίας τους. Παγκόσμιες έρευνες δείχνουν πως οι μισές από τις ανθρωποκτονίες γυναικών διαπράττονται από τους τωρινούς ή πρώην συντρόφους ή συζύγους τους.

Αυτές οι προτάσεις δεν συνδέονται ιδιαίτερα μεταξύ τους, αλλά έχουν έναν κοινό άξονα να τις ενώνει νοητά: η βία ενάντια των γυναικών έχει πολλές όψεις, άλλες είναι εμφανείς στο σώμα της γυναίκας και τα μάτια των τρίτων, κι άλλες αφήνουν πληγές στην ψυχή της για πάντα(;). Αντιγράφω από τη Γραμματεία Ηνωμένων Εθνών:

“Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών συνεχίζεται αμείωτη σε κάθε ήπειρο, χώρα και πολιτισμό. Δίνει μια καταστροφική τροπή στις ζωές των γυναικών, τις οικογένειές τους και την κοινωνία στο σύνολό της. Οι περισσότερες κοινωνίες απαγορεύουν τέτοιου είδους βία –  ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι πολύ συχνά, καλύπτεται ή το θύμα την ανέχεται σιωπηρά”.

Το 24% των γυναικών στην Ελλάδα, αναφέρει ότι έχει υποστεί σωματική βία (18% από σύντροφο και 10% από άλλο άτομο) σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρίας (ΕΙΕ), ενώ σεξουαλική βία αναφέρεται από το 6% των γυναικών (5% από σύντροφο και 1% από άλλο άτομο). 15000 γυναίκες απευθύνθηκαν στα Συμβουλευτικά Κέντρα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, ενώ η γραμμή SOS δέχτηκε 26.545 κλήσεις από το 2011 έως σήμερα.

Τα στοιχεία βροντοφωνάζουν την αναγκαιότητα της εύρεσης θάρρους από τη μεριά των γυναικών να υπερνικήσουν τον φόβο τους και να μιλήσουν, να αντιδράσουν, να κινηθούν νομικά. Γιατί όμως δεν το κάνουν;

Στο ladylike.gr φτιάξαμε ένα ερωτηματολόγιο σχετικό με τη βία ενάντια στις γυναίκες και το δώσαμε σε 180 άντρες. Αν και ο αριθμός των συμμετεχόντων είναι σχετικά μικρός, τα ποσοστά πιστεύω πως δίνουν μια αντιπροσωπευτική εικόνα. Έτσι λοιπόν το 23.9% των ερωτηθέντων, έχει ασκήσει βία σε γυναίκα, με το 79.5% να είναι λεκτική, το 11.4% σωματική, και από 4.5% σεξουαλική και ψυχολογική. Το 52.5% δεν αποκάλυψε ποτέ σε κάποιον αυτή του την πράξη. Το 49.1% δεν έχει μετανιώσει που άσκησε βία, ενώ ένα “γενναίο” 20% θα το ξαναέκανε.

Οι αιτίες

Στο πεδίο “γιατί το έκανες;”, οι ερωτηθέντες είχαν το περιθώριο να απαντήσουν ελεύθερα με μια μικρή παράγραφο. Από τους 43 άντρες που κλίκαραν στο “ναι, έχω ασκήσει βία σε γυναίκα”, οι 27 έγραψαν τον λόγο που τους οδήγησε σε αυτή τους την πράξη. Ανάμεσα στις απαντήσεις: “γιατί με κεράτωσε”, “λόγω της συμπεριφοράς της”, “ξεπέρασε τα όρια”, “εγωισμός”, “νεύρα”, “για να μην προχωρήσω σε σωματική βία”.

Υπάρχει ένα ανακουφιστικό 93.3% των συμμετεχόντων που πιστεύουν ότι δεν αξίζει να ασκηθεί βία σε γυναίκα για κανέναν λόγο. Υπάρχει όμως και ένα απελπιστικό 8% που θεωρεί πως η απιστία είναι μια καλή αιτία για να γίνει κανείς βίαιος. Τα ψέματα και η ανυπακοή(!) έρχονται τελευταία με 1.7% και 0.6% αντίστοιχα.

Τριανταεννέα άτομα θεωρούν ότι το να βρίζουν μια γυναίκα, δεν είναι αρκετό για να θέλει εκείνη να διακόψει τη σχέση μαζί τους. Ενώ υπάρχουν δύο, οι οποίο πιστεύουν πως ακόμα και να χτυπούν μια γυναίκα, δεν τους αξίζει να τους χωρίσουν. Δύο στους εκατόν ογδόντα. Δε θέλω να το ανάγω σε μεγαλύτερη κλίμακα γιατί φοβάμαι το νούμερο που θα προκύψει.

Στην τελευταία ερώτηση ζητήθηκε από τους άντρες να κλικάρουν στις πράξεις που θεωρούν ότι αποτελούν μορφή βίας: 44 άτομα θεωρούν πως οι βωμολοχίες δεν είναι, 15 άτομα πιστεύουν πως το χαστούκι δεν αποτελεί μορφή βίας, ενώ 7 άτομα βρίσκουν εξίσου “αθώο” το σεξ χωρίς συναίνεση ή μία κλωτσιά.

Φυσικά υπάρχουν κενά στο ερωτηματολόγιο και εννοείται πως έφτασαν πολλές ενστάσεις και αντιρρήσεις στα εισερχόμενά μου: “το να το κάνεις μια φορά δεν είναι βία”, “την έβρισα όπως θα έκανα και με έναν άντρα σε αντίστοιχη περίπτωση”, “μα πήγε με τον κολλητό μου”, “έχω υποστεί κι εγώ βία από γυναίκα”.

Να ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, ορισμένα πράγματα: η έλλειψη συχνότητας της πράξης αυτής δεν είναι άλλοθι, η υπεροχή δύναμης δεν είναι όπλο και σε καμία περίπτωση τρόπος να επιβάλλει κανείς τη γνώμη του ή να βρει το δίκιο του. Η αδυναμία αυτοσυγκράτησης και το ξέσπασμα νεύρων δεν είναι κάτι που θα έπρεπε να βαραίνει την γυναίκα, ενώ καμία συμπεριφορά της δε θα έπρεπε να συναντά την άσκηση βίας σαν επιμορφωτικό μάθημα.

Οι γυναίκες ακόμα και σήμερα συναντούν “ένα χέρι ξύλο”, επειδή ανήκουν στο “αδύναμο φύλο”, και δίνουν έτσι την ευκαιρία σε κάποιον με μεγαλύτερη μυϊκή μάζα να αποδείξει τη δύναμή του. Οποιαδήποτε μορφή βίας είναι εξίσου σοβαρή και δεν πρέπει να παραβλέπεται, καλύπτεται ή να αποσιωπάται. Μην ανέχεσαι και μην δικαιολογείς ποτέ τον θύτη, όποια κι αν είναι η σχέση σου μαζί του. Μίλα με το περιβάλλον σου και μην αφήνεις κανέναν να υποβιβάζει τη δύναμη της γυναικείας φύσης. Είσαι πολύ πιο δυνατή από τον φόβο σου και την ανάγκη του καθενός να σου επιβληθεί. “Δεν είσαι η μόνη – δεν είσαι μόνη”, κάλεσε στο 15900 για να καταγγείλεις κάθε περιστατικό.