Πέτρος Φιλιππίδης: Ένοχος, αλλά ελεύθερος (round 2). Το Twitter αντιδρά

Οι τρεις αποφάσεις του δικαστηρίου ήταν ομόφωνες. Η δίκη που έχει ύψιστη σημασία για το ελληνικό #MeToo, έληξε με την πλήρη συμφωνία δικαστών και ενόρκων και για τις τρεις κατηγορίες που του αποδόθηκαν. Ο Πέτρος Φιλιππίδης είναι ομόφωνα ένοχος για δύο απόπειρες βιασμού εις βάρος δύο γυναικών συναδέλφων του και αθώος επίσης ομόφωνα, εξαιτίας αμφιβολιών, για τον βιασμό κατ’ εξακολούθηση κατά μίας άλλης συναδέλφου του.

Η διαδικασία που είχε προηγηθεί της απόφασης ήταν μακρά και επίπονη. Ένα ψυχόβγαλμα γεμάτο με καταθέσεις κεκλεισμένων των θυρών, αλλά και με ανοιχτές τις θύρες του δικαστηρίου, με μαρτυρίες ανθρώπων που μιλούσαν για ένα πρόσωπο του ηθοποιού που απείχε πολύ από την εικόνα του αγαπητού κωμικού που έμπαινε στα σπίτια μας (την οποία επικαλέστηκε ξανά και ξανά η πλευρά της υπεράσπισής του), για ένα πρόσωπο που οδήγησε την εισαγγελέα Στέλλα Στόγια να μιλήσει για «σύνδρομο του εξουσιαστή» στην πρότασή της προς το δικαστήριο πριν πάρει την απόφασή του, αλλά και μαρτυρίες ανθρώπων από το οικείο, αλλά και το επαγγελματικό του περιβάλλον που τον υπερασπίστηκαν.

Οι δικαστές και οι ένορκοι ακολούθησαν την πρόταση της εισαγγελέως, για την αθώωσή του λόγω αμφιβολιών και την ενοχή του για τα περιστατικά απόπειρας βιασμού, καθώς έκρινε αξιόπιστες και τεκμηριωμένες τις μαρτυρίες των άλλων δύο γυναικών, τονίζοντας ότι το δικαστήριο δεν πρέπει να δεχθεί τη θέση του κατηγορούμενου περί συναίνεσης. Στην πρότασή της, είχε απαντήσει και στο γνωστό και αχρείαστο «γιατί τώρα». «Ποιος θα πει στο θύμα πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να μιλήσει; Στο “γιατί τώρα;” λοιπόν η απάντηση είναι πως γιατί τώρα ένιωσαν έτοιμες! Γιατί τώρα ένιωσαν δυνατές», είχε πει χαρακτηριστικά και αυτή την απάντηση μπορείς να την κάνεις copy και paste σε οποιονδήποτε επιμένει να το ρωτά για οποιοδήποτε θύμα.

Γιατί το #MeToo δεν σημαίνει «στο #MeToo είμαστε δίπλα εμείς οι δικηγόροι, αλλά θα πρέπει οι γυναίκες να πηγαίνουν άμεσα στον ιατροδικαστή», όπως είπε ο συνήγορος του Πέτρου Φιλιππίδη. #MeToo σημαίνει ότι η βία, η σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να συμβεί στον καθένα. Όλοι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα «θηρίο» κάποια στιγμή στη ζωή μας. Και δικαιούμαστε να αντιμετωπίσουμε το τραύμα μας, όπως μπορεί η καθεμία και να μην κριθούμε γι’ αυτό. Και δικαιούμαστε όποτε νιώσουμε ότι μπορούμε να μιλήσουμε γι’ αυτό, να το κάνουμε και πάλι χωρίς αυτός ο χρόνος αντίδρασης να κρίνεται.

Την ημέρα της δικαστικής απόφασης, ήταν η ίδια εισαγγελέας που πρότεινε στο δικαστήριο να απορρίψει τα ελαφρυντικά που ζήτησε η πλευρά της υπεράσπισης του ηθοποιού και σκηνοθέτη.

Ζητώντας από το δικαστήριο να απορριφθεί το ελαφρυντικό της καλής συμπεριφοράς του καταδικασμένου πλέον για δύο απόπειρες βιασμού Πέτρου Φιλιππίδη, η εισαγγελέας ανέφερε: «Απαιτείται θετική συμπεριφορά του δράστη για μεγάλο διάστημα. Πρέπει να έχει τέτοια συμπεριφορά ώστε να δημιουργείται στους τρίτους απορία σχετικά με το πώς αυτός ο άνθρωπος τέλεσε αδίκημα. Να υπάρχει μεταστροφή γενικού χαρακτήρα. Δεν αρκεί η μη τέλεση από τον κατηγορούμενο αξιόποινων πράξεων, η παθητική συμπεριφορά του δράστη, αλλά απαιτείται η τέλεση θετικών περιστατικών. Απαιτείται αλλαγή του τρόπου ζωής του.

Αναφέρθηκε όλων αορίστως ότι από το 2014 και μετά δεν ακούστηκε τίποτα σε βάρος του κατηγορουμένου. Ο κατηγορούμενος επικαλείται περιστατικά της συνήθους συμπεριφοράς και ότι δεν ακούστηκε κάτι σε βάρος του. Αυτό δεν είναι ακριβές κατά την κρίση μου και επικαλούμαι την κατάθεση του στελέχους του ANT1 για παρενόχληση το 2016 και την κατάθεση της κ. Δροσάκη για περιστατικά το 2018».

Σχετικά με το ελαφρυντικό του σύννομου βίου για το οποίο επίσης ζήτησε να απορριφθεί σημείωσε μεταξύ άλλων: «Το γεγονός ότι ο κατηγορούμενος διαθέτει λευκό ποινικό μητρώο δεν αρκεί από μόνο του. Οι πράξεις για τις οποίες καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος, δεν ήταν “παραφωνίες” στην υπόλοιπη ζωή του. Ο κατηγορούμενος προβάλλει πώς έχει λευκό ποινικό μητρώο και ότι ήταν ελεήμων, αορίστως κατά τη γνώμη μου. Η συμπεριφορά του κατηγορουμένου δεν ήταν “παραφωνία” ή έκπληξη σε σχέση με την προηγούμενη ζωή του. Είχε προηγηθεί αντικοινωνική συμπεριφορά από μέρους και ενδεικτικά αναφέρω όσα κατέθεσε η Εβελινα Παπούλια για περιστατικά το 1996».

Τα ελαφρυντικά απορρίφθηκαν ομόφωνα, ακολουθώντας την πρόταση της εισαγγελέα. Η ποινή που πρότεινε ήταν κάθειρξη έξι ετών για κάθε μία από τις δύο απόπειρες βιασμού. Παρά τις εκκλήσεις του συνηγόρου του Πέτρου Φιλιππίδη, Μιχάλη Δημητρακόπουλου, για επιείκεια στις ποινές μίας απόφασης που όπως είπε απευθυνόμενος και στον εντολέα του κατά την κρίση του θα «γκρεμιστεί» στο Εφετείο, το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο αποφάσισε ομόφωνα να επιβάλει 6 έτη κάθειρξης για την πρώτη απόπειρα βιάσμου και 5 για την δεύτερη. Η εισαγγελέας πρότεινε να συγχωνευτεί η ποινή στα 8 έτη κάθειρξης, πρόταση που υιοθετήθηκε από το δικαστήριο. Η εισαγγελέας πρότεινε στη συνέχεια να δοθεί ανασταλτικός χαρακτήρας στην ποινή μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του στο Εφετείο.

Η εισαγγελέας εξέφρασε τη γνώμη ότι αρκούν οι περιοριστικοί όροι για να διασφαλιστεί η παρουσία του στην εκδίκαση της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό, ότι δεν είναι ύποπτος φυγής, αλλά και δεν είναι ύποπτος για τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων. Για το τελευταίο επικαλέστηκε την επιχειρηματολογία της για την μη παράταση της προσωρινής κράτησης του ηθοποιού που είχε παρθεί πριν από μερικούς μήνες. «Οι καταγγελλόμενες πράξεις είχαν ως κοινό παρονομαστή το θέατρο και την τηλεόραση, που δεν είναι φιλικό πλέον προς αυτόν» ανέφερε μεταξύ άλλων. Η πρότασή της υιοθετήθηκε από το δικαστήριο.

Κάπως έτσι, ο Πέτρος Φιλιππίδης, κρίθηκε ένοχος, αλλά παραμένει ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, καθώς έχει ήδη ασκήσει έφεση κατά της απόφασης. Περιμένει να κριθεί σε δεύτερο βαθμό. Η απόφαση δεν εξέπληξε κανέναν, αφού είχε προηγηθεί και η απόφαση για την έτερη σημαντική δίκη του ελληνικού #MeToo στο θέατρο, αυτή για τον Δημήτρη Λιγνάδη, ο οποίος καταδικάστηκε σε 12 χρόνια κάθειρξης για βιασμούς ανηλίκων, αλλά αφέθηκε ελέυθερος.

Αυτό το «στο ίδιο έργο θεατές» είναι που σχολίασε με πάθος και η κοινή γνώμη όπως εκφράζεται μέσα από τα social media. Το hashtag #Φιλιππίδης γέμισε με σχόλια σχετικά με την απόφαση.

Οι καταγγέλουσες, οι δικηγόροι τους, και οι δικοί τους άνθρωποι που βρίσκονταν εκεί υποδέχθηκαν την ετυμηγορία του δικαστηρίου με ψυχραιμία, με αγκαλιές που υποδηλώνουν ενότητα και αγάπη, με δάκρυα γι’ αυτόν τον μεγάλο και επώδυνο κύκλο ζωής που ένα μέρος του ολοκληρώθηκε χθες.

Με συγκίνηση υποδέχθηκαν την απόφαση και οι Άννα Μαρία Παπαχαραλαμπούς, Πηνελόπη Αναστασοπούλου και Λένα Δροσάκη, παρότι οι δικές τους καταγγελίες για τον ηθοποιό αφορούσαν σε περιστατικά που είχαν παραγραφεί και δεν εκδικάστηκαν. Αυτό το «όλοι μαζί» που είχε ξεκινήσει στις αρχές του 2021, παρέμεινε μέχρι τέλους σιωπηλά φανερό, καθώς στην δικαστική αίθουσα και έξω από αυτήν βρίσκονταν ακόμα περισσότεροι ηθοποιοί, όπως η Αλεξάνδρα Ούστα, ο Άγγελος Μπούρας, η Ζέτα Δούκα, ο γενικός γραμματέας του ΣΕΗ, Άρης Λάσκος, η Τζένη Διαγούπη, η Σάρα Γανωτή, ο Γιώργος Ψυχογιός κ.α.

Ένας κύκλος έκλεισε. Πρώτος, αλλά επίπονος. Μία εντεκάμηνη διαδικασία, που και μόνο την πολύωρη παρουσία των εμπλεκομένων στη δίκη στα δικαστήρια να σκεφτείς, ήταν επώδυνη. Ήταν βασανιστική. Ένα ψυχόβγαλμα όπως σου είπα και στην αρχή, που για τις τρεις γυναίκες που άκουγαν επί μήνες την υπεράσπιση του ηθοποιού να μιλά για εκείνες, να τις λοιδορεί, να χρησιμοποιεί χαρακτηρισμούς και υπόννοιες για εκείνες -ακόμα κι αν η ενοχή αφορούσε τα δύο από τα περιστατικά και η αθωότητα κρίθηκε στις αμφιβολίες- ήταν καταλυτικής σημασίας.

Ήταν χέρια που ενώθηκαν, πόδια που προχώρησαν με βήμα κοινό, δίπλα δίπλα, παρέα για μήνες. Ήταν αγκαλιές που έμοιαζαν οι άνθρωποι από τρεις να γίνονται ένας. Ήταν βίωμα κοινό και πρωτόγνωρο. Κι έφτασε σε ένα πρώτο τέλος, μίας συλλογικής διαδικασίας σημαντικής για το #MeToo στην οποία αυτές οι τρεις γυναίκες, τρεις πριν από αυτές, άλλες τόσες από γύρω, συνέβαλαν τα μέγιστα. Μίας συλλογικής διαδικασίας που το αποτύπωμά της ήδη γράφεται σε μία κοινωνία, όπου οι άνθρωποι έχουν αποφασίσει χωρίς κανένα κέρδος για τον εαυτό τους να μιλούν.

Ένα πρώτο τέλος ήρθε. Με την ενοχή να ακούγεται (τουλάχιστον για τα δύο από τα τρία περιστατικά) ομόφωνα, με τον εξουσιαστικό χαρακτήρα που περιέγραψε η εισαγγελέας να έχει αναγνωριστεί και να έχει μετρήσει στην απόφαση. Με την ποινή να επιβάλλεται ακόμα κι αν η εκτέλεσή της αναστέλλεται. Με το «λύεται η συνεδρίαση» να απελευθερώνει (κι αυτό δεν έχει καμία διπλή σημασία). Να απελευθερώνει ψυχικά, τις γυναίκες που μοιράστηκαν τη δική τους αλήθεια για όλες μας. Τις ευχαριστούμε.