Πώς αποφάσισα να γίνω δωρήτρια οργάνων και πόσο εύκολα μπορείς να το κάνεις κι εσύ
- 28 ΟΚΤ 2024
Παρόλο που στην Ελλάδα η δωρεά οργάνων και οι μεταμοσχεύσεις σημειώνουν σταθερά ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια (το 2023 ήταν η πιο καλή χρονιά της τελευταίας 15ετίας σε ό,τι αφορά προσφορά οργάνων), σε ευρωπαϊκά επίπεδα το ποσοστό των δωρητών οργάνων στην Ελλάδα είναι σχετικά χαμηλά. Το 2022 το 6,7% των αποβιωσάντων ασθενών ήταν δωρητές οργάνων και η Ελλάδα 4η από το τέλος της σχετικής λίστας. Η δωρεά οργάνων στην Ελλάδα δεν είναι διαδεδομένη. Γι’ αυτό κάπως ένιωσα να εκπλήσσομαι όταν ανακάλυψα πόσο εύκολο είναι να γίνεις δωρητής οργάνων. Η απόφαση ήταν αυθόρμητη. Το να γραφτώ στο Εθνικό Μητρώο Δωρητών Οργάνων πήρε μόλις λίγα λεπτά.
Δεν υπήρξε αφορμή, κάτι συγκεκριμένο που συνέβη, όμως κάποια στιγμή σκέφτηκα ότι μετά τον θάνατό μου, το σώμα μου θα μου ήταν σίγουρα πλέον άχρηστο. Κι αν με αυτό το σώμα μπορούσα να κάνω μία τελευταία πράξη καλοσύνης για άλλους ανθρώπους, τότε αυτό θα ήταν σπουδαίο, ακόμα κι αν για τον πεθαμένο μου εαυτό δεν σήμαινε απολύτως τίποτα. Ήταν μία τόσο απλή σκέψη δηλαδή που με οδήγησε να κάνω ένα απλό γκουγκλάρισμα στο διαδίκτυο και να ανακαλύψω ότι μπορούσα να δηλώσω ότι επιθυμώ να γίνω δωρήτρια οργάνων στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (πλέον μπορείς να κάνεις τη σχετική δήλωση μέσω Gov.gr που σε μεταφέρει στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων).
Η σκέψη μου πήγε σε όλους όσοι περιμένουν μία μεταμόσχευση για να ζήσουν με κάποια ποιότητα ζωής. Ειλικρινά δεν με ενδιαφέρει ποιοι είναι, πόσο καλό ή κακό έχουν κάνει στη ζωή τους, αν πιστεύουμε τα ίδια πράγματα, αν αγαπάμε με τον ίδιο τρόπο. Με ενδιαφέρει ότι το δικό μου σώμα μπορεί να περιλαμβάνει ένα όργανο σε καλή κατάσταση που αυτοί μπορεί να έχουν ανάγκη. Κάτι που μου είναι άχρηστο μπορεί για εκείνους να είναι ό,τι πιο πολύτιμο κι αυτό μου είναι αρκετό. Έχοντας δώσει αρκετές φορές αίμα εθελοντικά, έχω μπει σε αυτή τη διαδικασία σκέψης με γνώμονα την απλή, ανώνυμη, ταπεινή προσφορά εδώ και αρκετό καιρό. Δεν μπορώ να θυμηθώ ακριβώς πόσα χρόνια πριν πήρα την απόφαση πάντως αυτή τη στιγμή ο ΑΜΚΑ μου είναι περασμένος στους δωρητές οργάνων. Κι εδώ θα προσπαθήσω να σου λύσω κάποιες απορίες.
Τα λέω όλα αυτά γιατί η 28η Οκτωβρίου εκτός απο εθνική επέτειος είναι και η Παγκόσμια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων Σώματος και Μεταμοσχεύσεων που καθιερώθηκε το 2005 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Και το καλό με τις παγκόσμιες ημέρες, είναι ότι μας δίνουν μια ευκαιρία να ενημερωνόμαστε και να ευαισθητοποιούμαστε σε θέματα που κανονικά θα έπρεπε να μας απασχολούν συχνότερα από μία ημέρα τον χρόνο.
Πώς κάνεις την αίτηση;
Αφού μπεις στο σύστημα το Εθνικό Μητρώο Δωρεάς Οργάνων- Ιστών θα σου ζητήσει κάποια προσωπικά στοιχεία και στη συνέχεια θα επιλέξεις τι ακριβώς θέλεις να δωρίσεις από το σώμα σου. Μπορείς να επιλέξεις όλα τα όργανο και τους ιστούς, είτε συγκεκριμένα όργανα που θέλεις να συλλεχθούν από εσένα. Συμφωνείς με τους όρους χρήσης και πατάς καταχώρηση.
Αν αλλάξεις κάποτε γνώμη μπαίνεις στην ίδια πλατφόρμα για να διαγράψεις τη δήλωση δωρεάς σου ή ακόμα κι αν θες να είσαι βέβαιη ότι κανείς δεν θα πάρει την απόφαση να δωρίσει τα όργανά σου μετά τον θάνατό σου, μπορείς να εγγραφείς στο Μητρώο Αρνητών δωρεάς οργάνων (κίνηση που, αν με ρωτάς, δεν μπορώ να κατανοήσω αλλά εννοείται πως δεν κρίνω καθώς αναγνωρίζω το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση).
Σε περίπτωση που δεν εγγραφείς στο Μητρώο Δωρητών ή στο Μητρώο Αρνητών, η απόφαση για την αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων προς μεταμόσχευση λαμβάνεται με τη σύμφωνη γνώμη της οικογένειας.
Ποια είναι η διαδικασία για να γίνει η δωρεά οργάνων;
Καταρχάς για να ξεκινήσει η μεταμοσχευτική διαδικασία θα πρέπει να υπάρχει η πιστοποίηση του εγκεφαλικού θανάτου. Δεν γίνεσαι δωρητής οργάνων αν είσαι σε κώμα ή έχεις σοβαρή βλάβη και δεν έχει επέλθει ο εγκεφαλικός θάνατος.
Εφόσον αυτό συμβεί και έχεις συναινέσει σε Δωρεά Οργάνων όσο ήσουν εν ζωή η ΕΟΜ ενημερώνεται και ενεργοποιείται η διαδικασία της δωρεάς προς τους υποψήδιους λήπτες. Τον συντονισμό έχει και πάλι ο ΕΟΜ.
Η διαδικασία γίνεται με σεβασμό προς το σώμα του εκλιπόντος, λαμβάνεται ειδική μέριμνα για την αποκατάσταση της εικόνας του πριν παραδοθεί το σώμα πίσω στους συγγενείς.
Σε περίπτωση που έχεις επιλέξει να γίνεις δωρητής σώματος (μία εντελώς διαφορετική διαδικασία για την οποία πρέπει να κάνεις δήλωση στο Ανατομείο της Ιατρικής Σχολής) το σώμα δεν επιστρέφεται μετά τον θάνατο στους συγγενείς σου, καθώς το σώμα σου ολόκληρο γίνεται δωρεά στην ιατρική επιστήμη για σκοπούς έρευνας.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ δότη και δωρητή οργάνων;
Στην ιστοσελίδα του ΕΟΜ υπάρχουν όλες οι απαντήσεις στις συχνές απορίες που μπορεί να έχεις για τη μεταμόσχευση και τη δωρεά οργάνων. Μία από αυτές αφορά τη διαφορά μεταξύ του δωρητή και του δότη οργάνων.
Εκεί, λοιπόν, αναφέρεται πως «Δωρητής οργάνων είναι ο ενήλικος πολίτης που δηλώνει εν ζωή ότι μετά τον θάνατό του θα ήθελε να βοηθήσει ασθενείς συνανθρώπους του, προσφέρει τα όργανά του προς μεταμόσχευση» και «Δότης οργάνων είναι ο εκλιπών από τον οποίο αφαιρείται ένα τουλάχιστον όργανο προς μεταμόσχευση ή ο εν ζωή πολίτης που προσφέρει ένα όργανο ή ιστό του προς μεταμόσχευση σε κάποιον συγγενή του με βάση την ισχύουσα νομοθεσία».
Είναι βέβαιο ότι τα όργανά μου θα μεταμοσχευθούν;
Το γεγονός ότι εγώ συμπλήρωσα μια αίτηση (κι ελπίζω κι εσύ να κάνεις το ίδιο) δεν σημαίνει ότι θα πεθάνω με τις κατάλληλες συνθήκες ή ότι τα όργανά μου θα είναι κατάλληλα προς μεταμόσχευση μετά θάνατον. Όριο ηλικίας δεν υπάρχει, καθώς σημαντική είναι η βιολογική ηλικία και όχι η χρονολογική. Ωστόσο βασική προϋπόθεση για να εκτιμηθεί η καταλληλότητα ενός ασθενούς για να γίνει δότης είναι να νοσηλεύεται διασωληνωμένος σε νοσοκομείο της χώρας. Εκεί θα γίνει η διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου και θα ξεκινήσει η παραπάνω διαδικασία.
Κάθε δωρητής οργάνων μπορεί να σώσει 8 ζωές και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σε 75 ακόμα ανθρώπους. Αυτό μας λέει το αντίστοιχο Μητρώο Δωρητών Οργάνων των ΗΠΑ. Κάθε λεπτό άνθρωποι πεθαίνουν περιμένοντας σε κάποια λίστα για το μόσχευμα που θα τους σώσει τη ζωή. Μπορεί να μην τους σώσουμε εσύ κι εγώ τη ζωή, τίποτα δεν είναι σίγουρο, αλλά προσωπικά πιστεύω ότι μόνο καλό είναι να αφήνουμε ανοιχτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο φεύγοντας.
Η αλληλεγγύη είναι «το ηθικό καθήκον της αλληλοβοήθειας, της υποχρέωσης που έχουν τα μέλη μιας ομάδας να υποστηρίζονται και να ενισχύονται αμοιβαία», γράφει το ελληνικό portal για την ελληνική γλώσσα.
Συχνά, συχνότερα απ’ ό,τι θα θέλαμε διαπιστώνουμε πως τελικά το μόνο που έχουμε είναι η αλληλεγγύη. Το μόνο που μας σώζει, μας βοηθάει, μας προχωρά. Ας είμαστε αλληλέγγυ@ μέχρι τέλους λοιπόν. Ή τουλάχιστον, ας το προσπαθήσουμε.
