Στη Νέα Σμύρνη, για κάθε σχόλιο «τι φορούσε η κοπέλα» υπάρχουν αλλά 10 «ό,τι γούσταρε»
- 7 ΜΑΙ 2021
Η Νέα Σμύρνη τον τελευταίο καιρό έχει αναδειχθεί σε hot περιοχή της επικαιρότητας με τρόπους που μάλλον οι Νεοσμυρνιώτες δεν υπολόγιζαν ποτέ. Μετά την αστυνομική βία, τώρα η Νέα Σμύρνη φιγουράρει στην επικαιρότητα για μια υπόθεση διαφορετική. Ένας 22χρονος συνελήφθη για προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας της 25χρονης Δανάης.
Η Δανάη επέστρεφε σπίτι της στη Νέα Σμύρνη όταν κατάλαβε ότι κάποιος την ακολουθεί. Από το video της κάμερας στο εσωτερικό της πολυκατοικίας όπου διαμένει, την βλέπαμε σε σιωπηλά καρέ να μπαίνει σπίτι της να κλείνει την πόρτα και λίγο αργότερα να φτάνει στην είσοδο ο 22χρονος με το μόριο του σε κοινή θέα και να προσπαθεί να δει αν ανοίγει η πόρτα. Η κοινοποίηση του video από τη Δανάη συνοδεύτηκε και από την καταγγελία της στις Αρχές. Ο 22χρονος που πλέον έχει συλληφθεί, ταυτοποιήθηκε επιπλέον «ως ο δράστης 3 παρόμοιων περιπτώσεων που σημειώθηκαν στις περιοχές της Νέας Σμύρνης, του Παλαιού Φαλήρου και της Ακροπόλεως», σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση της Αστυνομίας.
Τα social media πήραν φωτιά και μαζί με τις δεκάδες φωνές συμπαράστασης, η Δανάη και κάθε Δανάη στη θέση της, υπέστη και το (γιατί ακόμα αναμενόμενο;) victim blaming. Το δικό της ντύσιμο σχολιάστηκε, ενώ ο δράστης είχε γυμνό το μόριο του. Η «χαλαρότητά» της σχολιάστηκε γιατί προφανώς η ψυχραιμία είναι πλέον μειονέκτημα. Για τον δράστη βρέθηκαν άμεσα τα «ελαφρυντικά» στο δικαστήριο των social media. «Είναι νέος», «Είναι εμφανίσιμος» ήταν κάποια από αυτά. Τα στερεότυπα σε όλο τους το μεγαλείο.
Από το 1972 έχει διατυπωθεί η θεωρία του στερεοτύπου της φυσικής έλξης, σύμφωνα με το οποίο άνθρωποι οι οποίοι είναι εμφανίσιμοι αυτόματα προδιαθέτουν το μυαλό μας ότι θα είναι και καλοί άνθρωποι. «Το παιδί είναι τέλειο, από κει και πέρα τι άλλο να σου πω. Εγώ που γνωρίζω το παιδί μου πιστεύω ότι δεν είναι. Είναι φοιτητής και εργάζεται. Είναι πολύ καλό παιδί, ευαίσθητο. Ποτέ δεν έχει δείξει τέτοια στοιχεία», είπε ο πατέρας του 22χρονου στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Star. Ένα τέλειο παιδί που έβλαψε τουλάχιστον 4 γυναίκες με την τέλειότητά του. «Ο πελάτης μου αρνείται κάθε κατηγορία και το αδίκημα ακόμα και αν υποτίθεται ότι έχει γίνει, είναι πλημμεληματικού χαρακτήρα», είπε αντίστοιχα ο δικηγόρος του.
Ένα «σιγά μωρέ, πώς κάνετε έτσι, δεν έκανε και τίποτα» πλανάται στον αέρα. Ευτυχώς όμως είναι ο αέρας μιας κοινωνίας που αλλάζει. Και για κάθε «τι φορούσε» που ακούστηκε, υπήρχαν 10 «ό,τι γούσταρε». Για κάθε «που πήγαινε τέτοια ώρα μόνη της;» υπήρχαν 10 «όπου ήθελε», για κάθε ένα «μα αυτός ήταν ωραίος» υπήρχαν 10 απαντήσεις που ελεγαν το αυτονόητο «αυτός ήταν επικίνδυνος».
Ξέρεις ποιο είναι το μόνο στοιχείο που έλειπε από τις αντιδράσεις; Η έκπληξη. Γιατί το να συμβαίνουν αυτά εν έτει 2021 μας φαίνεται ακόμα μια πλευρά της κανονικότητας. Γιατί όλες έχουμε να διηγηθούμε αντίστοιχα περιστατικά από τη Νέα Σμύρνη, το Παγκράτι, την Κυψέλη, την κάθε περιοχή και πόλη της Ελλάδας. Γιατί εμείς, οι γυναίκες, έχουμε μάθει από νωρίς στη ζωή μας, ότι οι επιδειξίες, οι βιαστές, οι εφαψίες, οι άνθρωποι που θα μας παρενοχλήσουν σεξουαλικά δεν εμπίπτουν σε στερεότυπα. Ξέρουμε εμπειρικά ότι το «τι φορούσες;» είναι ένα ερώτημα που θα μας κάνουν, στο οποίο θα απαντήσουμε με χιλιάδες διαφορετικούς τρόπους γιατί για τους δράστες δεν έχει καμία απολύτως σημασία τι φορούσαμε.
Ήμουν περίπου 9 χρονών και φορούσα τα ρούχα του σχολείου κι είχα την τσάντα μου στην πλάτη και στο πλευρό μου την 10χρονη αδερφή μου όταν κάποιος αποφάσισε ότι ήταν μια καλή στιγμή περπατώντας στην αντίθετη κατεύθυνση από εμάς, να μας δείξει το μόριο του. Ήμουν 18 και φορούσα τζιν και μία μπλούζα, όταν σταμάτησα περπατώντας νύχτα να κόψω ένα νυχτολούλουδο και ξαφνικά είδα μια πόρτα να ανοίγει κι ένα ακόμα μόριο να εμφανίζεται μπροστά μου περιβαλλόμενο από πηχτό μαύρο σκοτάδι καθώς κάποιος θέλησε ξαφνικά να αυνανιστεί. Ήμουν λιγότερο από 18 και δεν θυμάμαι τι στο καλό φορούσα όταν ένας άνδρας που με ρώτησε μια πληροφορία μέρα μεσημέρι, θέλησε να του πιάσω το δικό του μόριο ενώ καυχιόταν πώς ήταν πέτρα. Θα ήμουν μάλλον 22 όταν στο τρόλεϊ άρχισα να νιώθω μια σκληρή πίεση στο μπούτι μου. Ο κατάλογος θα μπορούσε να συνεχιστεί, αλλά νομίζω ότι δεν χρειάζεται γιατί είμαι σίγουρη ότι με καταλαβαίνεις.
Μάθαμε να μεγαλώνουμε αντιμετωπίζοντας όλα τα παραπάνω σαν τους «ανώμαλους» που θα βρεθούν στο διάβα μας. Όλα τα παραπάνω ήταν οι κανονικότητες που εγγράφηκαν μέσα μας σαν φωνούλες στο μυαλό μας, φωνούλες που μας επέβαλλαν να προσπαθούμε να προστατευτούμε από κάτι που δεν ήταν καν δική μας ευθύνη. Φωνούλες που ενώθηκαν με τα «Να πεις να σε γυρίσει κάποιος σπίτι», τα «μην αργήσεις» και τα «δεν βάζεις κάτι ποιο μακρύ» που μπορεί να ακούσαμε από γονείς, συντρόφους, φίλους κι όλη την κουλτούρα του βιασμού που μας περιβάλλει, πριν από τις εξόδους μας. Λες κι αν φορούσαμε άλλα ρούχα, περπατούσαμε αλλιώς, αναπνέαμε διαφορετικά, θα παύαμε να είμαστε αντικείμενα για κάποιους. Κάποιους που με ένα «έχω ορμές» ή «κάτι παθαίνω» τους δικαιολογούνται τα αδικαιολόγητα. Κάποιους που δεν δέχονται το όχι γιατί τους έχουν μάθει ότι οι άνδρες επιμένουν και πως το «όχι» των γυναικών είναι το λιγότερο «ίσως». Κάποιους που νομίζουν ότι ο βιασμός είναι η μεγαλύτερη ανείπωτη φαντασίωση των γυναικών. Ο μεγαλύτερος εφιάλτης τους είναι.
Και βιαστής μπορεί να γίνει ο καθένας. Το καλό παιδί, ο τύπος που νομίζει ότι επειδή είναι ωραίος δικαιούται το σεξ, ο συγγενής, ο άντρας μας, ο σύντροφος και ο φίλος μας. Γιατί ο βιασμός δεν είναι τίποτα άλλο από μία επιθυμία άσκησης εξουσίας σε ένα σώμα που η κοινωνία στην οποία μεγαλώσαμε πάσχισε να μας πείσει ότι δεν ανήκει σε εμάς, αλλά στις ορέξεις των άλλων.
Στη Νέα Σμύρνη, μετά το «πονάω» ειπώθηκε και το «φοβάμαι» χωρίς να ακουστεί ποτέ. Φοβόμαστε κι έχουμε μάθει να κρατάμε τα κλειδιά ανάμεσα στα δάχτυλα μας σε γροθιά για να είμαστε σίγουρες ότι θα έχουμε έναν τρόπο να αμυνθούμε. Αλλά αυτό το φοβόμαστε κουραστήκαμε πια να το λέμε. Κουραστήκαμε να πρέπει να λειτουργούμε σε ένα σύστημα άνισο, όπου οι γυναίκες θα ακούσουν «τι φορούσες;» όταν οι άνδρες με τα πουλιά τους έξω «έχουν ορμές και θέλουν να ξεδώσουν».
Κουραστήκαμε να ζούμε με τον φόβο να έχει γίνει ένας αδιόρατος μανδύας που δεν τον συνειδητοποιούμε καν όταν γυρνάμε στα σπίτια μας τα βράδια, απλά υπάρχει, απλά μας συνοδεύει. Κουραστήκαμε να αντιμετωπιζόμαστε ως υπερβολικές, ως πολέμιες του φλερτ, ως άνθρωποι που μισούν τους άνδρες. Κανέναν δεν μισούμε, τον εαυτό μας αγαπήσαμε. Και θέλουμε να ζούμε σε έναν κόσμο όπου αντί να μας μαθαίνουν από μικρά πώς να μη βιαζόμαστε, να μάθουν στους βιαστές να μη βιάζουν. Να μάθουν στους άλλους να σέβονται τα δικά μας όρια γιατί κουραστήκαμε να πρέπει λυσσαλέα να προστατευόμαστε από αναίτια αγγίγματα, πιέσεις, επιδείξεις, επιθέσεις, βία. Αυτό είναι το στοίχημα. Αυτή είναι η απάντηση κάθε φορά που μας ρωτούν γιατί χρειάζεται το 2021 ο φεμινισμός.