Στο μυαλό του Kanye West: Διαχωρίζοντας τον καλλιτέχνη από τις απόψεις του

Ανάμεσα στα tweets αυτά συμπεριλαμβάνονται από διάφορες σκόρπιες – κατά πώς φαίνεται – σκέψεις, ότι ο Kanye παίζει καλό πινγκ πονγκ, ότι οι μεσημεριανοί ύπνοι είναι το καλύτερο πράγμα, αλλά και πιο συγκεκριμένες «δηλώσεις», όπως ότι η σύζυγός του Kim Kardashian ήθελε να ενημερωθεί σχετικά το κοινό του Kanye ότι ο σύζυγός της «δεν συμφωνεί πάντα με τον Trump, παρά μόνο με τον εαυτό του». Η «αλλοπρόσαλλη» συμπεριφορά του συνεχίστηκε με την πρόσφατη δήλωσή του σε συνέντευξη, όπου ανέφερε ότι το καθεστώς σκλαβιάς των μαύρων στις ΗΠΑ αποτελούσε «επιλογή». Την επόμενη μέρα προσπάθησε να επεξηγήσει τη φράση αυτή, λέγοντας ότι αναφερόταν στην πνευματική υποδούλωση, η οποία καθυστέρησε την απελευθέρωση των μαύρων από τη δουλεία και την έναρξη της προσπάθειας για την επίτευξη της ισότητας.

AP Photo/Seth Wenig

Στην παρούσα φάση, οι φήμες για την τρέχουσα ψυχολογική του κατάσταση και τις πραγματικές απόψεις που υποστηρίζει, πολιτικές, κοινωνικές και ιστορικές, έχουν αρχίσει να ξεφεύγουν, με χιλιάδες ανθρώπους – ξανά, κυρίως χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – να τοποθετούνται σχετικά, άλλοτε υποστηρίζοντας ότι ο ίδιος «δεν παίρνει τα φάρμακά του» άλλοτε συνεχίζοντας να τον αποθεώνουν, με βασικό άξονα την καλλιτεχνική του πορεία, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι χρήστες εκφράζουν απλά τον προβληματισμό τους για την υγεία του, χωρίς δηκτικά ή άλλα σχόλια.

Τι συμβαίνει, όμως, στο μυαλό του Kanye; Πώς προέκυψαν αυτές οι δηλώσεις που, φαινομενικά, δεν βγάζουν ειρμό και γιατί πρέπει να απασχολούν το κοινό;

 

Ο Kanye άρχισε να γίνεται διάσημος σε δυο ταχύτητες. Η πρώτη οφείλεται αποκλειστικά στον ίδιο και τη δουλειά του, πρώτα ως μουσικού παραγωγού, έπειτα ως τραγουδοποιού (συνθέτη, στιχουργού) και μεταγενέστερα ως σχεδιαστή. Προσωπικά, επειδή έχω ελάχιστη επαφή με τον συγκεκριμένο μουσικό χώρο, άργησα πολύ να καταλάβω σε ποιο επίπεδο έχει προσφέρει μοναδικό καλλιτεχνικό έργο. Και πάλι, προτιμώ άλλους εκπροσώπους του (ευρύτερου) είδους που εκπροσωπεί (αν πούμε ότι περιορίζεται σε ένα μόνο), ωστόσο δεν γίνεται να παραγνωριστεί η καλλιτεχνική του έμπνευση και εκτέλεση. Επίσης, ούτε τα ρούχα του μου αρέσουν, αλλά δεν μπορώ να παραγνωρίσω την επιτυχία του brand του.

Η δεύτερη ταχύτητα με την οποία έγινε διάσημος σχετίζεται με την οικογένεια Kardashian και τον γάμο του με την Kim. Από το ευρύ κοινό, όσοι δεν γνώριζαν τον ίδιο ως μουσικό ή σχεδιαστή, τον έμαθαν ως άντρα της Kim – και γαμπρό της Kris – με ό,τι καλό και κακό συνεπάγεται αυτό.

Kanye was already big ή βρισκόταν στη διαδικασία να γίνει, όσο άρχισαν να συμβαίνουν διάφορα πράγματα που καταδείκνυαν διάφορες ενδιαφέρουσες πτυχές του χαρακτήρα του (η επιλογή του επιθέτου «ενδιαφέρουσες» γίνεται επίτηδες καθότι έχει ουδέτερη σημασία). Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η βίαιη διακοπή της ομιλίας της Taylor Swift στα VMA του 2009, όσο παραλάμβανε το βραβείο της.

 

Ένα πιο πρόσφατο και – ασυγκρίτως πιο βαρύ – γεγονός είναι οι πράξεις και δηλώσεις του σχετικά με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Donald Trump. Από τη συνάντηση που επιδίωξε μαζί του αμέσως μετά την εκλογή του στο ύψιστο αξίωμα της χώρας ως το πρόσφατο tweet του ότι τον «αγαπάει» και ότι και οι δυο μοιράζονται την «ενέργεια ενός δράκου», η συμπεριφορά του West ως προς τον χειρότερο πρόεδρο που εξελέγη ποτέ σε αυτή τη χώρα (ρατσιστής, σεξιστής, ύποπτος για βιασμό/ σεξουαλική επίθεση, ύποπτος για μια σειρά από οικονομικά εγκλήματα) είναι τουλάχιστον ανεξήγητη, με δεδομένο ότι ο ίδιος είναι ένας μαύρος άντρας καλλιτέχνης που, σύμφωνα με παλιότερες δηλώσεις του ίδιου, δεν πλησιάζει καν το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, πόσο μάλλον την Alt-Right, που εκπροσωπεί ο Trump.

Φυσικά, η οικογένειά του, δηλαδή η οικογένεια Kardashian, στέκεται δίπλα του με σχετικές δηλώσεις, οι οποίες προφανώς καταδεικνύουν το γνήσιο ενδιαφέρον τους για εκείνον, από την άλλη όμως συνιστούν – εξ ανάγκης – και καλοδουλεμένες δημοσιοσχεσίτικες ενέργειες, ώστε να πραγματοποιηθεί η διαχείριση της κρίσης που έχει προκαλέσει στους κόλπους της πιο ισχυρής οικογένειας της show biz ο γαμπρός της.

 

Πριν ενάμιση χρόνο περίπου, ο Kanye είχε νοσηλευτεί σε νοσοκομείο του Λος Άντζελες με την επίσημη αιτιολογία της εξάντλησης και στέρησης ύπνου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχαν διαδοθεί τότε, ο Kanye είχε καλές και κακές στιγμές διάθεσης και τι παρέμεινε μέσα λόγω διαφόρων ανησυχητικών συμπεριφορών, οι οποίες, μέχρις ενός σημείου, δεν είχαν αντιστοιχηθεί ως τότε με κάποια ψυχική ασθένεια. Η φαρμακευτική αγωγή του δεν είχε αποδώσει ακόμα και οι γιατροί προσπαθούσαν να δημιουργήσουν το κατάλληλο πρωτόκολλο θεραπείας για εκείνον.

Διαχωρίζοντας τον καλλιτέχνη από τον άνθρωπο

Αν λάβουμε υπόψη συνολικά τη συμπεριφορά του Kanye West – τουλάχιστον όσα περιστατικά έχουμε πληροφορηθεί κατά καιρούς – καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο ίδιος βλέπει τον εαυτό του ως έναν ιδιοφυή καλλιτέχνη, του οποίου όμοιος δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή και ότι όποιος δεν αντιλαμβάνεται το όποιο εκφραστικό μεγαλείο του, μάλλον, κατοικεί σε μια σπηλιά μακριά από τον πολιτισμό. Ο ναρκισσισμός εμφανίζεται συχνά σε κάθε είδους καλλιτέχνες και ειδικά όταν ένας άνθρωπος έχει χαράξει τη δική του μοναδική πορεία, η συγκεκριμένη συμπεριφορά μπορεί να διογκωθεί ασυνήθιστα γρήγορα μέσα του. Αρκούν αυτά τα στοιχεία για να αποδώσουμε τη συμπεριφορά του (tweets, υποστήριξη Trump, χαρακτηρισμός σκλαβιάς ως επιλογής) σε μια ψυχική ασθένεια από την οποία θα μπορούσε να πάσχει; Μιλάμε, βέβαια, για τη διπολική διαταραχή, στο πλαίσιο της οποίας οι πάσχοντες βιώνουν εναλλασσόμενα επεισόδια ιδιαίτερα ανεβασμένης ή ευερέθιστης διάθεσης (μανία) με επεισόδια κατάθλιψης.

Καταρχάς οφείλουμε να πούμε ότι κανείς δεν μπορεί να πραγματοποιήσει μια διάγνωση online. Ούτε καν ένας ψυχίατρος, νευρολόγος ή ψυχολόγος δεν μπορεί να είναι σε θέση, χωρίς να έρθει με κάποιον τρόπο σε άμεση επαφή με τον ασθενή, να εκφέρει με ασφάλεια γνώμη για την ψυχική του υγεία. Φυσικά και ο τρόπος έκφρασης κάποιου (στο Internet ή οπουδήποτε) μπορεί να δώσει τέτοια σημάδια, όμως μόνο η σωστή εξέταση μπορεί να τα επιβεβαιώσει. Η περίπτωση του Kanye είναι ακόμα στον αέρα.

Η Kim Kardashian μίλησε για τη σημασία της ψυχικής υγείας γενικά, χωρίς να επιβεβαιώσει αν πάσχει από κάτι συγκεκριμένο ο σύζυγός της. Ήταν υποχρεωμένη να ενημερώσει την υφήλιο σχετικά με ένα τέτοιο προσωπικό τους θέμα; Σαφέστατα και όχι, αν και η αποδαιμονοποίηση των ψυχικών ασθενειών και των ταμπού που τις συνοδεύουν γίνεται επιτυχημένα και με αυτό τον τρόπο.

 Όμως όταν υπάρχει ένα τέτοιο πρόβλημα στην οικογένειά σου, σίγουρα η ευαισθητοποίηση του κοινού περνάει σε δεύτερη, τρίτη, όγδοη γραμμή.

 

Σε αυτό, λοιπόν, το πλαίσιο, παρότι το ενδιαφέρον του κοινού είναι εύλογο, όταν δεν φτάνει σε bitchy σχόλια επιπέδου «φιλαράκι πάρε τα χάπια σου», συχνά, για να το πούμε απλά, «η φάση ξεφεύγει». Μια «αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά» δε σημαίνει απαραίτητα ψυχική ασθένεια. Κι αν τύχει να σημαίνει, αυτό δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε με βεβαιότητα και το μόνο που μπορεί υπαγορεύει ως προς το κοινό είναι ο σεβασμός του προβλήματος υγείας του ασθενούς. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο, καμία κοροϊδία του περιεχομένου των tweets του ή των δηλώσεών του.

Κεντρική φωτογραφία: Chris Pizzello/Invision/AP, File