Τις Γαρυφαλλιές μας πίσω για όλους τους Οθέλλους του κόσμου, Μάρω Βαμβουνάκη
- 20 ΙΟΥΛ 2021
Έρωτας, αυτός ο μικρός, φτερωτός θεός που τα βέλη του κάνουν την καρδιά σου να ανθίζει. Ή την πληγώνουν ανεπανόρθωτα. Αυτό το περιζήτητο, παντοδύναμο συναίσθημα, που στη νιώση του, μπορεί κανείς να δικαιολογήσει τα πάντα: φωνές, χαστούκια, σπρωξιές. Ο έρωτας, λέει, σε κολλάει στον τοιχό, σε φιλάει με πάθος, σε ζηλεύει, σε πονάει, γιατί αλλιώς, δεν μπορεί να λέγεται έρωτας.
Η συγγραφέας Μάρω Βαμβουνάκη, αποφάσισε να δώσει μια πιο λογοτεχνική χροιά στις σχέσεις μέσα από μια ανάρτησή της στο facebook. Ο έρωτας προσωποποιείται και οπλίζει τους πρωταγωνιστές της εκάστοτε ρομαντικής ιστορίας με το ακαταλόγιστο. Σε μία δίνη πάθους, οι εραστές χτυπιούνται μανιασμένα, παίζουν σφαλιάρες, ζηλεύουν ακραία, απελπίζονται, πονούν παράφορα, αλλιώς δεν ήταν, δεν υπήρξαν ποτέ στ’ αλήθεια ερωτευμένοι. Αν δεν έχεις ζήσει έναν τέτοιο έρωτα που κανονικοποιεί τη βία στη σχέση σου, δεν ξέρεις τι χάνεις. Εκτός αν δεν πρωταγωνιστείς σε μυθιστόρημα, ταινία, ή (trap) χιτάκι.
Η Μάρω Βαμβουνάκη, παρακολουθώντας, όπως λέει, το δριμύ κατηγορώ της κοινής γνώμης για τον έρωτα που μπορεί τελικά και να νικηθεί στη μάχη, θέλησε να μας συστήσει τα πάθη μας. Να μας πει ότι δεν είμαστε θεοί, αλλά άνθρωποι και το μυαλό μας καμια φορά νοσεί, αν θολώσει από αυτό το ναρκωτικό που λέγεται έρωτας. Πώς αλλιώς θα θαυμάζαμε τις πιο διάσημες τραγωδίες σήμερα;
«Και έχω φάει ξύλο από άντρα και έχω ρίξει ξύλο. Το ομολογώ!Τουλάχιστον χαστούκια έχω ανταλλάξει. Κι αυτά δεν έγιναν από κακία, αλλά από αμοιβαίες απελπισίες, αμοιβαίες ζήλιες, τρόμους χαμού, παραφορά και πόνους και από τα δύο μέρη. Όσα δηλαδή περιέχει ένας ορμητικός έρωτας. Ο δυνατός έρωτας δεν ξέρει από καθωσπρεπισμούς, θέλει αλλά δεν μπορεί πάντα. Αν υπήρχε φέισμπουκ και πολιτική ορθότητα την εποχή του Οθέλλου, την εποχή του ‘Αμλετ, τον καιρό της Μήδειας, του Ορέστη, του Δαβίδ, θα γνωρίζαμε σήμερα τούτες τις εκθαμβωτικές τραγωδίες; Τι σοφά και ποιητικά μιλούν στο τέλος του έργου για τα επικίνδυνα πάθη, τα συνηθισμένα κοινά πάθη οι τραγικοί! Και αχ, τα ανθρώπινα πράγματα είναι μείγμα από άστρα και λάσπη», διαβάζουμε στην πρώτη της ανάρτηση.
Κι αν κάποιος δεν κατανοεί και σμίγει τα φρύδια του με απορία στην ανάγνωση των όσων λέει, τότε απλά δεν έχει ερωτευτεί. Ή – ακόμα καλύτερα – δεν έχει το θάρρος της παραδοχής της νοσηρής του φύσης, της υπόστασής του που φτιάχτηκε έτσι ώστε να κάνει λάθη και να κανονικοποιεί τη βία μέσα σε μια σχέση.
«Επειδή η βροχή μιας ακατανόητης παρανόησης συνεχίζεται με πανάσχημους τρόπους. Για τελευταία φορά επανέρχομαι στο θέμα μας. Ξαναλέω πως όσα είπα χθες ασφαλώς και δεν συνδέονται με την φοβερή τραγωδία της Γαρυφαλιάς και κάθε αδικοχαμένης κοπελας. Μα είναι δυνατόν να το κάνω;;; Δεν θέλω κοντά μου άτομα που το διανοούνται αυτό! Ούτε καν γνώριζα ότι χθες ήταν η κηδεία του άτυχου κοριτσιού… Όσα έγραψα τα είπα διαβάζοντας επί μέρες τόσα ποστ κ σχόλια έξαλλα, δικαστικά, γεμάτα τυφλή άγνοια για τον κίνδυνο των παθών μας, άγνοια για τους νοσογόνους πόθους της ανθρώπινης κτητικότητας στη σχέση. Τον πρωτόγονο εγωισμό και την θανάσιμη ευθιξία της ανασφάλειας στους δεσμούς. Όμως πολλοί γράφοντες είναι τόσο αγνοί και άμεμπτοι στα δικά τους που σοκάρονται βαριά, βρίσκουν ευκαιρία να βρίσουν, να θίξουν, να υπογραμμίσουν την ολοκάθαρη, τέλεια ζωή τους, το ήθος τους, και να συνεχίσουν να αγνοούν τις γλιστερές παγίδες του έρωτα αφού ποτέ τους και ολοφάνερα δεν τον έχουν ζήσει. Να προσέχετε, η ζωή είναι αλλού! Σίγουρα έξω και μακριά από το φεις σας», γράφει στην τελευταία της ανάρτηση η Μάρω Βαμβουνάκη.
Γνωρίζοντας αρκετές γυναίκες που έχουν βιώσει μια κακοποιητική σχέση, κι έχοντας υπάρξει κι εγώ η ίδια ελαφρόμυαλη έφηβη με αδυναμία στα «κακά παιδιά», κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι «τα ανθρώπινα πράγματα είναι μείγμα από άστρα και λάσπη». Όταν βιώνεις μια τοξική σχέση, τη στιγμή που κακοποιείσαι (λεκτικά/σωματικά/ψυχολογικά/συναισθηματικά) όλα βγάζουν νόημα. Όλα μεταφράζονται σε αγάπη, σε νοιάξιμο, σε πικρά κομματάκια έρωτα, γιατί έτσι έχεις μάθει ότι συμβαίνει. Έτσι συμβαίνει στο σινεμά, έτσι γράφει η κυρία Βαμβουνάκη στα βιβλία της, έτσι γίνεται στις αρχαίες τραγωδίες, έτσι ακούμε να λένε οι μεγάλες λαϊκές επιτυχίες που τραγουδάμε κλαμμένες όταν χωρίζουμε, έτσι τυχαίνει – δυστυχώς – και στη ζωή.
Προσωπικά, αντάλλαζα κάθε φοβερή εισπρακτική επιτυχία με αντικείμενό της έναν ορμητικό έρωτα, με μια γυναίκα που δεν έχει πληγωθεί από έναν τέτοιο. Με μια ακόμα ζωντανή γυναίκα. Μια Γαρυφαλλιά πίσω, για κάθε Οθέλλο.
Είναι αυτό στ’ αλήθεια ο έρωτας ή φταίει η πολιτική ορθότητα των social media που σκοτώνει τη ρομαντική υπόσταση των αρρωστημένων σχέσεων;
Ο μόνος λόγος που μια κακοποιητική συμπεριφορά βγάζει νόημα στο θύμα τη στιγμή που συμβαίνει, είναι γιατί σκέφτεται το μέλλον. Σκέφτεται τη στιγμή που ο θύτης θα επιστρέψει για να επανορθώσει. Τότε που θα γίνει για λίγο ο ιππότης, ο πρίγκιπας του θρόνου στο βασίλειο του «Δεθατοξανακάνω» που μόλις επέστρεψε από τη μάχη στη χώρα «Ήτανηκακιαστιγμή». Κι εκείνη η στιγμή είναι η μόνη φωτεινή επιγραφή που γράφει «Να μωρέ μ’ αγαπάει», με neon που αναβοσβήνει. Η γοητεία των κακών παιδιών υπάρχει μόνο για τη στιγμή που θα χρειαστεί να διορθώσουν τα λάθη τους – και για το Χόλιγουντ (και τη Μάρω Βαμβουνάκη). Και φτάνει, φυσικά, μέχρι τα λάθη που μπορούν να επανορθωθούν. Μετά, γίνονται δολοφόνοι.
Το καρδιοχτύπι για το μήνυμα που αργεί να έρθει και η ικανοποίηση όταν τελικά φτάνει. Η ανάγκη να τον δεις όταν σου λέει ότι δεν μπορεί. Η ασάφεια για το αν θα ξαναφανεί. Κάθε τι που ενέχει ρίσκο, είναι γοητευτικό. Η δήθεν ασφάλεια που νιώθουμε στην αγκαλιά ενός αλήτη, που ο μόνος τρόπος να παριστάνει ότι σ’ αγαπάει, είναι να σου φέρνει λουλούδια επειδή σε χτύπησε, είναι εθιστική. «Μπορεί να μου κάνει κακό, αλλά ξεπερνά τη φύση του για μένα, γιατί είναι ερωτευμένος μαζί μου» και μετά κάνετε έρωτα και τα ιδρωμένα κορμιά σας κολλάνε μεταξύ τους και λοιπές σάλτσες από Άρλεκιν. Αλλά κάπου εδώ είναι που πηδάμε έξω από τις σελίδες ενός βιβλίου και χρειαζόμαστε να νιώθουμε και να έιμαστε όντως ασφαλείς μέσα σε μία σχέση.
Μισό λεπτό να σας μιλήσω για τον έρωτα
Είναι και αυτές οι σχέσεις που σε περιβάλλουν με αγάπη. Με ανθρώπους που δε σε τραβούν από το χέρι όταν περπατάτε, αλλά σε κρατάνε να μην πέσεις. Εκείνες με ανθρώπους που σε αγκαλιάζουν στον καναπέ και δεν κοιτούν καχύποπτα το κινητό σου. Αυτές οι σχέσεις με όσους δεν σε χαστουκίζουν επειδή σου μίλησε κάποιος στο μπαρ, αλλά βάζουν τα γέλια και νιώθουν περήφανοι που είσαι όμορφη. Που δεν σε μειώνουν για να νιώθεις λίγη και να μη θες να φύγεις μακριά τους επειδή νομίζεις πως σου κάνουν τη χάρη να είσαι μαζί τους. Να είσαι με κάποιον που θα σε νοιάζεται και θα ξυπνάει ευγνώμων που είναι πλάι σου, όχι κάποιον που θα ήθελε να πρωταγωνιστήσει στο αποκύημα της φαντασίας κάθε κυρίας Βαμβουνάκη. Η τέχνη δημιουργείται για να μας προβληματίζει, να μας κάνει να σκεφτόμαστε, να μας σοκάρει, να διευρύνει τους ορίζοντές μας. Ο έρωτας είναι μια πολυτέλεια που έρχεται ξαφνικά για να ομορφύνει τη ζωή μας. Να βάλει λίγο γκλίτερ στην καθημερινότητά μας. Να μας κάνει να ελπίζουμε, να ονειρευόμαστε, να αισιοδοξούμε. Ούτε μία μαύρη σκέψη, ούτε ένα νοσηρό πάθος δε χωρά σε έναν υγιή έρωτα. Γιατί φυσικά και υπάρχει υγιής έρωτας – και σε αυτού την παγίδα είναι πολύ κρίμα να μην έχει πέσει κάποιος.