#TrashtagChallenge: Η νέα “πρόκληση” στα social media είναι για τα σκουπίδια

Λέγεται #ΤrashtagChallenge κι εμφανίστηκε στο timeline μας ξαφνικά, όπως όλα τα προηγούμενα από αυτό challenges. Από το κρύο #icebucket μέχρι το χορευτικό #kiki, το επικίνδυνο #Birdbox και το νοσταλγικό #10year, το παιχνίδι των προκλήσεων στα social media δεν είχε ποτέ κάποιον ουσιαστικό λόγο ύπαρξης, μια αφορμή πέρα από το να κάνεις την πλάκα σου, να ικανοποιήσεις το FOMO που σε κυριεύει, να δειχθείς. Να και μια φορά λοιπόν που ακόμα κι αν το πρωταρχικό κίνητρο είναι ναρκισσιστικό, αυτή η οικολογική πρόκληση πιάνει τόπο. Να που ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.

Γιατί πες μου αν θυμάσαι εσύ ποτέ ξανά τόσο κόσμο να παίρνει σακούλες και να  βγαίνει να καθαρίσει δρόμους, θάλασσες κι ακτές. Τόσες περιβαλλοντικές εκστρατείες γίνονται κατά καιρούς από συλλόγους, οικολογικές ομάδες, ακόμα και τηλεοπτικά κανάλια ανά τον κόσμο, αλλά την έκταση δημοσιότητας και ανακύκλωσης της είδησης που απολαμβάνει αυτή εδώ η πρωτοβουλία, δεν την έχεις ματαδεί.  Εξελίσσεται σαν ένα «ανώνυμο»viral περιβαλλοντικό κίνημα.

Πρωτοβουλία, πράγματι, ποιου, δεν έχει τόση σημασία. Τα μόνα δεδομένα που έχουμε για την αρχή του Trashtag Challenge είναι πως δεν πρόκειται για κάτι εντελώς καινούριο. Το εν λόγω hashtag μετρά κάτι παραπάνω από 3 χρόνια ζωής, αφού εμφανίστηκε το 2015 στο πλαίσιο της καμπάνιας μιας αμερικανικής εταιρίας με είδη κάμπινγκ, η οποία προέτρεπε τον κόσμο να βγει και να μαζέψει 10.000 σκουπίδια από τη φύση μέσα σ’ έναν χρόνο. Το #trashtag παρέμεινε σχετικά ανενεργό όλο αυτό τον καιρό, ώσπου ξαφνικά, ένας χρήστης του Reddit το ξαναζωντάνεψε το 2ο σαββατοκύριακο του Μάρτη, ανεβάζοντας ένα screenshot κάποιου άγνωστου που πρόσφατα δέχθηκε το challenge και προτρέποντας τους χρήστες των social media να ξεχυθούν στην ύπαιθρο, να καθαρίσουν ένα μέρος και ν’ ανεβάσουν φωτογραφίες πριν και μετά την παρέμβασή τους. Κάπως έτσι το hashtag σε Twitter, Instagram και πάει λέγοντας, έχει αρχίσει να φορτώνει με περήφανα posts από εκκαθαρίσεις που προτρέπουν όλους τους υπόλοιπους να κάνουν το ίδιο. Αλάνες με μπάζα καθαρίζονται, ακτές απαλλάσσονται από σκουπίδια και πλαστικά, πλαγιές βουνών που ξεχείλιζαν από πεταμένα αντικείμενα και χαμόκλαδα γίνονται αγνώριστες.

Αν το καλοσκεφτείς, το timing δεν είναι καθόλου άκυρο. Ζούμε σε μία εποχή που όλοι έχουμε αρχίσει επιτέλους να συνειδητοποιούμε το ανυπολόγιστο κακό που έχουμε κάνει στον πλανήτη. Οι πάγοι λιώνουν, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει σε πρωτοφανή επίπεδα, τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πλέον κάτι το σύνηθες, η κλιματική αλλαγή απορρυθμίζει τις εποχές και τις ζωές μας και πλέον είναι παραπάνω από σαφές πως δεν πρέπει να γίνει κάτι, αλλά πολλά τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο μπας και προλάβουμε να σώσουμε ό,τι σώζεται. Mπροστά στην οικολογική καταστροφή που δύσκολα θα γλιτώσουμε στέκουμε αρκετά αμήχανοι, από πού να πρωτοξεκινήσεις όταν όλα είναι τόσο λάθος πια; Τo internet και πολύ συγκεκριμένα τα social media είναι ένα από τα ελάχιστα τόσο αποτελεσματικά εργαλεία τα οποία έστω και με τις πιο αυθόρμητες αντιδράσεις τους διαπιστώνεις πόσο επιδραστικά είναι.

Είναι τρομακτικό, ναι, ο ένας μιμείται τον άλλον, αλλά πέρα από τη δαιμονοποίηση της δύναμης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ίσως πρέπει να σταθούμε και στη συνεισφορά τους σε περιπτώσεις όπως αυτή εδώ.

Ακόμα κι αν το βαθύτερο κίνητρο για να πάρεις τη σακούλα στο χέρι και να αρχίσεις το καθάρισμα είναι η αυτοπροβολή σου, κάτι τόσο ευτελές συγκριτικά με τη σοβαρότητα του προβλήματος που πια σφίγγει σα θηλιά, το αποτέλεσμα είναι θετικό. Είναι όμως κι επιλογή του καθενός να το κανει. Σαφώς και δεν πρόκειται για μια οργανωμένη περιβαλλοντική εκστρατεία, σε καμία περίπτωση το #TrashtagChallenge δεν υποκαθιστά τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν στοχευμένα από τους αρμόδιους φορείς, αλλά στην τελική, πόσο σίγουροι είμαστε πως ο κόσμος δε λειτουργεί πιο αποτελεσματικά όταν κινείται αυθόρμητα; Τα σκουπίδια μαζεύονται από απλούς ανθρώπους που κινητοποιούνται ατομικά σε ένα ευρύτερο μαζικό πλαίσιο με καλές προθέσεις, έστω κι αν στο πίσω μέρος του μυαλού τους έχουν ως αντάλλαγμα μια φωτογραφία στην οποία φαίνεται ότι ενδιαφέρονται και συνεπώς όσο το δυνατόν περισσότερα likes. Κι αυτό δεν είναι η απαξίωση της στάσης τους, αλλά μια αλήθεια. Η αναγνώριση, η αποδοχή κι η ανταμοιβή άλλωστε, ήταν πάντα το κίνητρο για τις πιο μικρές και μεγάλες μας προσπάθειες.

Κεντρική φωτογραφία: ΑP Images