Η σημασία του μητρικού θηλασμού τις κρίσιμες πρώτες 1000 μέρες ζωής

Από την Παναγιώτα Χαϊκάλη, Παιδίατρο, Επιμελήτρια Β’ Παιδιατρικής Κλινικής, Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Η περίοδος αυτή μπορεί να είναι κρίσιμη για την υγεία του παιδιού, αλλά και για τις προτιμήσεις που θα αναπτύξει σχετικά με τις τροφές, τις συμπεριφορές, ακόμη και την ανάπτυξη του νευρικού του συστήματος.  Το διάστημα αυτό είναι κρίσιμο για τη σωματική και τη νοητική ανάπτυξη, καθώς και τη θωράκισή τους απέναντι σε λοιμώξεις και χρόνια νοσήματα.

Η σωστή διατροφή σε αυτή την ηλικία περιλαμβάνει αποκλειστικό μητρικό θηλασμό για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής. Κατά το διάστημα αυτό δεν χρειάζεται κανένα άλλο υγρό (π.χ. νερό, χαμομήλι) ή τροφή (π.χ. κρέμα), πέραν του γάλακτος. Μετά την περίοδο αυτή και προκειμένου να καλυφθούν οι αυξανόμενες διατροφικές τους ανάγκες, τα βρέφη θα πρέπει να λαμβάνουν ασφαλή και επαρκή συμπληρωματική τροφή, ενώ παράλληλα συνεχίζουν το μητρικό θηλασμό έως τα δύο χρόνια της ζωής ή και περισσότερο.

Το μητρικό γάλα αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας και θρεπτικών συστατικών για τα παιδιά ηλικίας 6-24 μηνών. Ο μητρικός θηλασμός μπορεί να καλύψει το μισό ή και περισσότερο των ενεργειακών αναγκών του βρέφους ηλικίας 6-12 μηνών και το ένα τρίτο από τις ενεργειακές ανάγκες στην ηλικία 12-24 μηνών.

Τα οφέλη από μια σωστή διατροφή, που περιλαμβάνει αποκλειστικό μητρικό θηλασμό για τους πρώτους 6 μήνες ζωής και στη συνέχεια μια ισορροπημένη διατροφή με όλα τα θρεπτικά συστατικά μέσω ποικιλίας προσφερόμενων τροφών, συνοψίζονται κυρίως:

• Στην ιδανική ανάπτυξη του εγκεφάλου. Μέχρι την ηλικία των δύο ετών, σχηματίζεται περίπου το 80% του ενήλικου εγκεφάλου. Στη σωστή ανάπτυξη παίζει καθοριστικό ρόλο η επάρκεια σε σίδηρο, φυλλικό οξύ και ω-3 λιπαρά οξέα.
• Στις γευστικές προτιμήσεις. Η έκθεση στη γεύση αρχίζει από τη μήτρα, συνεχίζεται μέσω του μητρικού θηλασμού και περεταίρω, καθώς ένα παιδί αρχίζει να τρώει στερεά τροφή. Μελέτες δείχνουν ότι η έγκαιρη έκθεση σε μια μεγάλη ποικιλία τροφών από άποψη υφής, γεύσης και ιδίως η έκθεση σε υγιεινές τροφές όπως π.χ. τα λαχανικά μπορεί  να διαμορφώσει προτίμηση για πιο υγιεινά τρόφιμα αργότερα στη ζωή.
• Στην πρόληψη της παχυσαρκίας. Η περίοδος αυτή θεωρείται επίσης σημαντική για την ανάπτυξη των λιποκυττάρων. Οι μελέτες δείχνουν ότι η εισαγωγή στερεών τροφών πριν από τους 4 μήνες συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας, όπως επίσης και η συστηματική χορήγηση έτοιμων βρεφικών κρεμών με πρόσθετα σάκχαρα. Αντίθετα, ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός και η συνέχισή του παράλληλα με το ξεκίνημα των στερεών τροφών φαίνεται να προλαμβάνει την παχυσαρκία.

Προς την κατεύθυνση αυτή, είναι σημαντικό ακόμα να ενθαρρύνουμε από νωρίς τη μετάβαση του μωρού στα μη αλεσμένα τρόφιμα.