Βία στα σχολεία: υπάρχει και είναι πιο σκληρή απ’ ότι νομίζουμε

Όσο ακραίο και σκληρό και αν ακούγεται, οι έφηβοι μπορεί να αναπτύξουν πολύ επιθετικές συμπεριφορές απέναντι σε συμμαθητές τους, χωρίς απαραίτητα να κατανοούν πλήρως τον αντίκτυπο αυτής της συμπεριφοράς. Σύμφωνα με έρευνα της ActionAid σε εφήβους για τη βία στα σχολεία, η σωματική και η λεκτική βία είναι φαινόμενα που βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Όπως ανέφερε ένας μαθητής χαρακτηριστικά: «Δεν θα μιλήσω για βρισιές, καθώς αυτό αποτελεί καθημερινότητα στο σχολείο μου. Όλοι βρίζουν τους άλλους. Θα το θεωρούσα βία αν κάποιος με βρίσει ευθέως, να το κάνει προσωπικό ή να πει κάτι κακό για τους συγγενείς μου. Συνήθως βρίζουν από θυμό, αλλά έχει γίνει μέρος της έκφρασής τους».

Στην ερώτηση τι σημαίνει βία, η πλειοψηφία των παιδιών απάντησε περιγράφοντάς την ως: εκφοβισμό, διαφορετικότητα, ένταση, ανισότητα, διαταραχή της κανονικότητας, άσχημα συναισθήματα, σωματική βία, λεκτική βία, τρομοκρατία, απομόνωση και άλλα. Αυτό αποδεικνύει ότι τα παιδιά κατανοούν τι σημαίνει βία. Ωστόσο φαίνεται πως υπάρχει δυσκολία στον διαχωρισμό της ψυχολογικής βίας από τη λεκτική κακοποίηση, καθώς είναι αρκετά συνηθισμένο να τη συνδέουν με τη σωματική βία: «Είδα μια ομάδα αγοριών που έσπρωξαν ένα άλλο αγόρι και κορόιδευαν τα κιλά του… νόμιζαν ότι κάτι τέτοιο θα τους έκανε πιο άντρες», ανέφερε ένας από τους μαθητές που πήρε μέρος στην έρευνα.

Η έρευνα της οργάνωσης έγινε για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Youth4Love 2, που έχει σαν στόχο την προώθηση της υιοθέτησης θετικών συμπεριφορών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας μεταξύ των νέων, των οικογενειών τους, των επαγγελματιών της εκπαίδευσης και των μελών της κοινότητας. Τα αποτελέσματα προέκυψαν από ομάδες εστίασης που έγιναν με τη συμμετοχή 40 εφήβων. Ο θυμός φαίνεται να είναι ένα κίνητρο για εκδήλωση της βίας, «κατά τη διάρκεια μιας σχολικής εκδρομής, όπου δεν ήμουν παρών, άκουσα ότι ένας συμμαθητής έβγαλε ένα μαχαίρι σε άλλα δύο άτομα του σχολείου…επειδή είχαν τσακωθεί στο παρελθόν, το ένα αγόρι θύμωσε και άρχισε να χτυπάει δυνατά τον φίλο μου, από τον θυμό του».

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η πλειοψηφία των εφήβων ανέφερε σωματική βία μεταξύ των αγοριών, καθώς τα κορίτσια όπως είπαν συνήθως τσακώνονται με τα λόγια. Η βία απ’ ότι φαίνεται πυροδοτεί περισσότερη βία, πολλά παιδιά έχουν μέσα τους θυμό τον οποίο εκδηλώνουν με βίαιες συμπεριφορές, ενώ ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι δεν κατανοούν πλήρως το πόσο κακοποιητικές είναι τέτοιου είδους συμπεριφορές κυρίως για τα θύματα. Η ευαισθητοποίηση, η εκπαίδευση και η συνεργασία γονέων, δασκάλων και παιδιών, είναι πολύ σημαντική ώστε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της βίας. Όπως είπε ένας μαθητής πολύ χαρακτηριστικά «…Έκανα παρέα με ένα αγόρι που δεν μιλούσε καλά ελληνικά, καθώς είχε φτάσει από τη Συρία. Στα διαλείμματα του σχολείου υπήρχε μια ομάδα αγοριών που του μιλούσαν πολύ άσχημα… Μια φορά του είπα να μιλήσει με τους δασκάλους. Τελικά μίλησε και από τότε δεν τον ξαναενόχλησαν».