Χταπόδι: Το νέο διαδικτυακό περιοδικό Κριτικής & Θεωρίας της Σύγχρονης Τέχνης του ΕΜΣΤ

To περιοδικό θα εκδίδεται δύο φορές τον χρόνο σε δύο γλώσσες, Ελληνικά και Αγγλικά και τον σχεδιασμό έχουν αναλάβει οι nowhere design. Με πυρήνα τους συγγραφείς, θεωρητικούς, καλλιτέχνες και προσκεκλημένους αρχισυντάκτες από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό, το «Χταπόδι» είναι ευέλικτο, πολυπλόκαμο και με αποκεντρωμένη ευφυία. Συναρτά την τέχνη με το ευρύτερο καλλιτεχνικό, πολιτισμικό, και γεωπολιτικό οικοσύστημά της στην Νότια Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο και πέρα από αυτήν και ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την ιστορία και τα πολλαπλά μέλλοντα μας, για την δημοκρατία και για την συμμετοχική πολιτειότητα, για την ανθρώπινη και μη ανθρώπινη ζωή, για τις συνέπειες της αλόγιστης ανάπτυξης.

Σε μια εποχή ιδιωτικοποίησης του πολιτισμού, οικονομικών εξαρτήσεων και πολλαπλών ‘washing’, έχει ιδιαίτερη σημασία ότι το «Χταπόδι» είναι φορέας λόγου ενός εξ ολοκλήρου δημόσιου φορέα, ο οποίος εγγυάται την ανεξαρτησία του. Το «Χταπόδι» δεσμεύεται από την Δήλωση Αποστολής του ΕΜΣΤ και παρακολουθεί την εκθεσιακή δραστηριότητά του, εμπνέεται από αυτήν, την εμπλουτίζει και την διευρύνει.

Το πρώτο τεύχος του «Χταποδιού» είναι αφιερωμένο στην «Καλλιτεχνική και πολιτική μνήμη του AIDS» και θα κυκλοφορήσει την 1η Δεκεμβρίου, παγκόσμια ημέρα του AIDS. Σε μια κρίσιμη συγκυρία, όπου τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα, η ελευθερία του λόγου και, εν γένει, οι κατακτήσεις της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι υπό απειλή, έχει ιδιαίτερη σημασία να επανέλθουμε στην ιστορία μιας βιοπολιτικής κρίσης, στην αλληλεγγύη που ενεργοποίησε και στο αποτύπωμα που άφησε όχι μόνον στην τέχνη αλλά και στην κοινωνική μνήμη. Με κείμενα και συνεντεύξεις τόσο πρωταγωνιστών στον ακτιβισμό των δεκαετιών του 1980 και του 1990, όσο και νεότερων στοχαστών και κριτικών, το αφιέρωμα του «Χταποδιού» υπενθυμίζει ότι οι αγώνες για πρόσβαση στα δημόσια συστήματα υγείας, για περισσότερη φροντίδα, για αυτοπροσδιορισμό και αποστιγματισμό στάθηκαν καθοριστικοί για την ανοιχτή, συμπεριληπτική δημοκρατία και για την θέση της σύγχρονης τέχνης στην καρδιά του πολιτικού λόγου.

Guest Editor του 1ου τεύχους του «Χταποδιού» είναι η τρανς συγγραφέας, δημοσιογράφος και ακτιβίστρια Juliet Jacques. Εκτός από την Juliet Jacques, το τεύχος φιλοξενεί κείμενα και συνεντεύξεις των:

• Lola Flash, καλλιτέχνις, ακτιβίστρια, μέλος του ACT UP κατά την περίοδο της επιδημίας του AIDS στη Νέα Υόρκη
• Μax Fox, συγγραφέα, μεταφραστή και ιδρυτικού μέλους του Pinko Magazine.
• Elisabeth Lebovici, ιστορικού και κριτικού τέχνης, επιμελήτριας και συγγραφέα.
• Βen Miller, συγγραφέα και ερευνητή, συνδημιουργού του podcast Bad Gays
• Δημήτρη Παπανικολάου, καθηγητή Νέων Ελληνικών και συγκριτικών πολιτισμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, επιστημονικού μέλους της ομάδας «Ένα πολιτικό αρχείο για το HIV/AIDS στην Ελλάδα».
• Γιώργου Σαμπατακάκη, Aναπληρωτή Kαθηγητή Θεατρολογίας στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών, επιστημονικού μέλους της ομάδας «Ένα πολιτικό αρχείο για το HIV/AIDS στην Ελλάδα».
• Μαρής Σπανουδάκη, ερευνήτριας και επιμελήτριας, μέλους της φεμινιστικής ομάδας «This is not a feminist project».
• Ιόλης Τζανετάκη, συγγραφέα, επιμελήτριας και συμβούλου στο ΕΜΣΤ.
• Πάνου Φουρτουλάκη, επιμελητή και ερευνητή των καλλιτεχνικών αποκρίσεων στην επιδημία HIV/AIDS στην Ελλάδα

Το «Θαλάμι» (αγγλικά “Octopus Garden”) αποτελεί ξεχωριστή ενότητα του «Χταποδιού» το οποίο περιλαμβάνει podcast, βίντεο και ιστορικό, ανέκδοτο ή δυσεύρετο αρχειακό υλικό. Στο πρώτο τεύχος φιλοξενούνται έργα του Δημήτρη Παπαϊωάννου, χορογράφου, σκηνοθέτη και ζωγράφου και των Κατερίνα Θωμαδάκη-Μαρία Κλωνάρη, πολυμεσικών καλλιτέχνιδων και πρωτοπόρων της φεμινιστικής και queer art.

H Juliet Jacques είναι συγγραφέας και κινηματογραφίστρια με έδρα το Λονδίνο. Έγινε γνωστή για το βιβλίο της Trans: A Memoir (Verso, 2015) και στο μεταξύ διάστημα έχει δημοσιεύσει έξι βιβλία, με πιο πρόσφατα τη συλλογή δοκιμίων Front Lines: Trans Journalism 2007-2021 (Cipher Press, 2022), το μυθιστόρημα Monaco (Toothgrinder Press, 2023) και τη συλλογή διηγημάτων The Woman in the Portrait (Cipher Press, 2024). Έχει συμμετάσχει σε τόμους των εκδόσεων Penguin Random House, HarperCollins, Other Stories κ.ά. Μεταξύ άλλων έχει σκηνοθετήσει τις ταινίες Approach/Withdraw (2016), με τον καλλιτέχνη Ker Wallwork, You Will Be Free (2017) και Revivification: Art, Activism and Politics in Ukraine (2018). Διδάσκει στο τμήμα Contemporary Art Practice του Royal College of Art.  Κείμενα της έχουν δημοσιευτεί, μεταξύ άλλων στην  Guardian, στο London Review of Books, στο Frieze, στο Art Review, στους New York Times, στην The Washington Post, στο TimeOut London, στο New Humanist, στο New Statesman, και πολλά άλλα. Έχει συμπεριληφθεί στο Pink List με τους πιο επιδραστικούς ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπους του The Independent on Sunday Pink List το 2012, 2013, 2014 και 2015, και στη λίστα των «ΛΟΑΤΚΙ πρωτοπόρων» του Attitude 101 το 2024.

Διευθύντρια σύνταξης: Κατερίνα Γρέγου. Αρχισυντάκτης: Θέοφιλος Τραμπούλης. Σύμβουλος έκδοσης: Ιόλη Τζανετάκη