5 πράγματα που έμαθα για τον Yves Saint Laurent στο ταξίδι μου στο Μαρακές

Stendhal syndrome: Η ψυχοσωματική κατάσταση που περιλαμβάνει υψηλούς καρδιακούς παλμούς, λιποθυμία, σύγχυση ακόμα και παραισθήσεις μετά την έκθεση σε αντικείμενα ή φαινόμενα εξαιρετικής ομορφιάς. Αυτά ήταν τα μερικά από τα συμπτώματά μου στην όψη του “The Mondrian dress”.

Το φημισμένο φόρεμα του Yves Saint Laurent από τη Spring/Summer 1965 συλλογή του που ήταν εμπνευσμένη από τους διάσημους πίνακες του Mondrian. Δεν λιποθύμησα. Δεν είχα παραισθήσεις. Ήταν όμως γεγονός. Στεκόμουν μπροστά στο Mondrian dress. Οι παλμοί της καρδιάς μου ανέβηκαν και λίγα δάκρυα έτρεξαν από τα μάτια μου.

Το ξέρω ότι ακούγεται υπερβολικό, το αντιλήφθηκα και η ίδια αφού επανήλθα από τη μίνι ψυχική αυτή αναταραχή, αλλά όταν θαυμάζεις έναν σχεδιαστή από τότε που θυμάσαι να διαβάζεις και σου αρέσει η μόδα, ίσως τελικά το συναίσθημα να ήταν αναπόφευκτο. Και ήταν έτσι όλη η εμπειρία κατά την επίσκεψή μου στο Musée Yves Saint Laurent, στο Μαρακές.

Μέσα στις γιορτές είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ μια από τις πιο, απ’ ότι αποδείχθηκε, «ηλεκτρικές» πόλεις της Αφρικής όπου στεγάζεται το ένα από τα δυο μουσεία του σπουδαίου Αλγερινού σχεδιαστή μόδας. Παρακάτω τα highlights που έμαθα από την επίσκεψή μου στο μουσείο.

Το Musée Yves Saint Laurent Marrakech και η αγάπη του για το Μαρόκο

Το μουσείο άνοιξε στις 19 Οκτωβρίου 2017, παράλληλα με το μουσείο στο Παρίσι. Σχεδιασμένο από το KO Studio, το οικοδόμημα είχε αγοραστεί από τον σχεδιαστή και τον σύντροφό του, Pierre Bergé, αφού περνούσαν αρκετό χρόνο στο Μαρακές.

Ο Yves Saint Laurent πήγε για πρώτη φορά στο Μαρόκο το 1966 και ερωτεύτηκε αμέσως την πόλη, πράγμα που τον έκανε να εμπνευστεί πολλάκις απ’ αυτή για τις συλλογές του.

«Το Μαρακές μου έμαθε το χρώμα», είχε δηλώσει στο παρελθόν εξού και οι αρκετές vibrant συλλογές που παρουσίασε το ’70 και το ’80 στην πασαρέλα. Στο μουσείο στεγάζονται και οι φημισμένοι Majorelle κήποι, όπου διαθέτουν ένα μικρό λαογραφικό μουσείο.

Οι εκπληκτικοί κήποι με το χαρακτηριστικό μπλε του κοβαλτίου χρώμα ανήκαν αρχικά στον καλλιτέχνη Jacques Majorelle. Ο Yves και ο Pierre αγόρασαν αρχικά τους κήπους για να διατηρήσουν τη σπάνια ομορφιά τους και μετέπειτα μεταβίβασαν την ιδιοκτησία στην πόλη του Μαρακές.

Στο μουσείο βρίσκονται 55 κομμάτια του Yves Saint Laurent (ανάμεσά τους και το φημισμένο Mondrian dress) από το ξεκίνημα της καριέρας του μέχρι και τη συνταξιοδότησή του, το 2002.

Από ρούχα, σκίτσα αλλά και φωτογραφίες ο εκθεσιακός χώρος είναι μια μικρογραφία της ζωής και της καριέρας του σχεδιαστή που επαναστάτησε αλλάζοντας τον τρόπο που ο κόσμος αντιμετώπιζε ως τότε το γυναικείο ντύσιμο.

Οι εμπνευσμένες από την Κίνα, Ινδία και πολλούς διάσημους ζωγράφους (βλ. Picasso, Μatisse) συλλογές ξεκίνησαν από τη ζωή του Yves στο Μαρακές. Η υπερβολική χρήση χρώματος, οι εκπληκτικά ογκώδεις τουαλέτες από μετάξι, τα over-the-top, σουρεαλιστικού ύφους αξεσουάρ του, όλα προέκυψαν από τις εικόνες του στην «Κόκκινη Πόλη».

Ακόμα κι αν ξεκίνησε σαν μινιμαλιστής, με πιο απλές και καθαρές γραμμές στα σχέδιά του, ο Yves Saint Laurent με τα χρόνια, ενέδωσε στον μαξιμαλισμό λόγω των επιρροών του από το Μαρόκο χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν συνέχισε  να εξυμνεί το γυναικείο φύλο μέσα από τις δημιουργίες του.

Η πρώτη του επαφή με τη μόδα ήταν σχεδιάζοντας ρούχα για χάρτινες κούκλες

Μεγαλώνοντας δίπλα στις μεγαλύτερες αδερφές του, ο Yves Saint Laurent έπεφτε συχνά θύμα bullying στην καθολική εκκλησία που πήγαινε. Διέξοδός του αποδείχθηκε, ο σχεδιασμός ρούχων.

Έπαιρνε τα περισσεύματα υφασμάτων από τα ρούχα της μητέρας του και δημιουργούσε ρούχα για χάρτινες κούκλες. Διοργάνωνε μάλιστα ολόκληρες επιδείξεις μόδας για την οικογένειά του στέλνοντας μάλιστα προσκλήσεις στους «καλεσμένους». Μεγαλώνοντας άρχισε να δημιουργεί ρούχα για τη μητέρα και τις αδερφές του.

Έσωσε τον οίκο Dior από την οικονομική κρίση

Το 1953, τα σχέδια του Yves Saint Laurent τράβηξαν την προσοχή του editor-in-chief της γαλλικής Vogue, Michel de Brunhoff. Ο Brunhoff έδειξε τα σχέδιά του στον Christian Dior ο οποίος τον προσέλαβε το 1955 στον ομώνυμο οίκο του.

Όταν ο Dior πέθανε αναπάντεχα από καρδιακή προσβολή το 1957, ο 21χρονος τότε Yves κλήθηκε να αναλάβει τα ηνία του ήδη αναγνωρισμένου οίκου. Η πρώτη του συλλογή “Trapeze”, ο Yves Saint Laurent είχε τεράστια επιτυχία πράγμα που βοήθησε τον οίκο από το να «βυθιστεί» στην οικονομική κρίση την οποία είχε δεχθεί μετά τον θάνατο του Dior.

Παρ’ όλα αυτά, ο νεαρός σχεδιαστής πήγε να υπηρετήσει στον γαλλικό στρατό στον Πόλεμο της Αλγερίας, με αποτέλεσμα λίγο καιρό μετά να τον απολύσουν από τον οίκο Christian Dior.

Ο Yves Saint Laurent την περίοδο εκείνη είχε εισήχθη σε στρατιωτικό νοσοκομείο και στα νέα αυτά, η κατάστασή του χειροτέρευσε. Χρειάστηκαν μεγάλες δόσεις ψυχοφαρμάκων και ηρεμιστικών για να συνέλθει, με αποτέλεσμα να εθιστεί σε αυτά.

Ο ίδιος καταλογίζει τον εθισμό του στα ηρεμιστικά και τη διαταραχή της ψυχικής του υγείας στη διαμονή του στο νοσοκομείο. Αφού μήνυσε τον οίκο για παραβίαση του συμβολαίου, ξεκίνησε τον δικό του ομώνυμο οίκο με τον συνεργάτη του Pierre Bergé.

Έδωσε το ΟΚ στις γυναίκες να ντυθούν σαν άνδρες

Το σημαντικότερο πράγμα που, προσωπικά, θεωρώ ότι πρέπει να γνωρίζει κανείς για τον Yves Saint Laurent είναι το γεγονός ότι αγαπούσε τη γυναίκα. Το φημισμένο “Le Smoking” κοστούμι που σχεδίασε το 1966 άλλαξε τον τρόπο που οι γυναίκες, αλλά και όλο ο κόσμος, αντιμετώπιζαν ως τότε το ντύσιμό τους.

Οι γυναίκες δεν χρειάζονταν πια να φοράνε μόνο θηλυκές σιλουέτες που τόνιζαν τη μέση τους. Είχαν πλέον την απόλυτη ελευθερία να εκφράσουν την ανδρική και γυναικεία τους πλευρά, μέσα από ένα αυστηρού ύφους κοστούμι.

Ακόμα και αν από το 1940, οι γυναίκες ήταν συνηθισμένες στην όψη ενός κοστουμιού (η θρυλική Katherine Hepburn ήταν από τις γυναίκες που αβίαστα υποστήριξαν ένα αυστηρού ύφους κοστούμι), o Yves Saint Laurent απελευθέρωσε την ιδέα του ρούχου αυτού, λέγοντας στις γυναίκες ότι είναι ΟΚ να θέλουν να φορέσουν ένα κοστούμι.

«Έδωσε και επίσημα την “άδεια” στις γυναίκες να ντυθούν σαν τους άνδρες», είχε δηλώσει η Franca Sozzani, editor-in-chief της Vogue Italia.

Το “Le Smoking” το ’66 ήταν μόνο η αρχή. Από τη χρονιά εκείνη κι έπειτα, ο Yves άρχισε να σχεδιάζει διαφορετικών ειδών κοστούμια, από pinstriped μέχρι και τα χαρακτηριστικά βελούδινα στα ‘70s, απενοχοποιώντας για πάντα το ρούχο αυτό.

Σήμερα, ένα κοστούμι θεωρείται από τα staples της γυναικείας γκαρνταρόμπας και πλέον συγκαταλέγεται στα unisex κομμάτια που φορούν άνδρες-γυναίκες.

Ήταν ο πρώτος εν ζωή σχεδιαστής μόδας που τιμήθηκε από το MET

Έχοντας ήδη καταξιωθεί στον χώρο της μόδας, το 1983 το The Metropolitan Museum of Art στη Νέα Υόρκη ανακοίνωσε την πρώτη μεγάλη έκθεση προς τιμήν του. Με το όνομα “Yves Saint Laurent: 25 Years of Design”, την έκθεση διοργάνωσε η θρυλική fashion editor, Diana Vreeland, φίλη και μέντορας του Αλγερινού σχεδιαστή.

Η έκθεση διέθετε 243 δημιουργίες του σχεδιαστή, ανάμεσα και το Mondrian dress αλλά και οι Matisse εμπνευσμένες δημιουργίες του.

Ο Yves Saint Laurent άφησε μια τεράστια κληρονομιά στην ιστορία της μόδας από το ’57 μέχρι και το 2002 που συνταξιοδοτήθηκε. Έχτισε έναν οίκο που ακόμα και σήμερα θεωρείται από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους οίκους μόδας στον οποίο στρέφονται πολλές γυναίκες (και πολλές διάσημες κυρίες) για τις εμφανίσεις του.

Μετά τη συνταξιοδότηση και μετά τον θάνατό του το 2008, έχουν περάσει διάφοροι σχεδιαστές από τη θέση του creative director: Οι Stefano Pilati (2004-2012), o Hedi Slimane (2012-2016) και ο Anthony Vaccarello (2016-εώς σήμερα).

Ήταν υπό τη διεύθυνση του Slimane που ο οίκος αποφάσισε να μετονομαστεί σε Saint Laurent, μια απόφαση που δημιούργησε αντιπαραθέσεις την περίοδο εκείνη. Ο οίκος παραμένει με το όνομα αυτό από το 2012.