Μόνο η seasonless μόδα θα μας σώσει από τη γρήγορη μόδα
- 11 ΝΟΕ 2021
Ο όρος “fast fashion” ή «γρήγορη μόδα», αφορά την παραγωγή των fashion brands μαζικής παραγωγής ρούχων. Τι κάνουν αυτές οι εταιρίες ουσιαστικά; Μας δίνουν τη δυνατότητα να αποκτήσουμε την τελευταία λέξη της μόδας, σε χαμηλό κόστος. Δεν είναι τρομερά ελκυστική αυτή η φράση όμως; «Χαμηλό κόστος». Ακόμα κι αν δεν μας αρέσει πραγματικά ένα ρούχο, επειδή κάνει 5-10-20 ευρώ, το αγοράζουμε. Ακόμα κι αν δεν το φορέσουμε ποτέ, δεν σκεφτόμαστε δεύτερη φορά, ούτε τα δικά μας άσκοπα έξοδα, ούτε τις συνέπειες αυτής της αγοράς.
Στον βωμό του «ωραίου», οι συνέπειες είναι μηδαμινές. Επειδή δεν επηρεάζει τη ζωή μας άμεσα (άντε να γκρινιάξουμε λίγο με τα 45άρια του καλοκαιριού), δεν μας αφορά κιόλας. Είμαστε όλοι όμως υπεύθυνοι για την κλιματική αλλαγή. Ακόμα κι αν δεν ράβουμε εμείς οι ίδιοι τα ρούχα που φοράμε, είμαστε υπεύθυνοι για τον «θάνατο» της ερήμου Ατακάμα. Ένα από τα χιλιάδες και θλιβερά παραδείγματα του αντίκτυπου της γρήγορης μόδας.
Το «νεκροταφείο» απορριμμάτων στην έρημο Ατακάμα
Σύμφωνα με το ενημερωτικό βίντεο του 24Media lab, βόρεια της Χιλής, βρίσκεται η έρημος Ατακάμα. Πρόκειται για την παλαιότερη έρημο στον κόσμο, η οποία πλέον έχει καταστραφεί ολοσχερώς. Ο φταίχτης; Η γρήγορη μόδα. Πάνω από 39.000 τόνοι ρούχων έχουν μαζευτεί στην έρημο της Χιλής, πράγμα που επιβεβαιώνει την επιρροή του fast fashion στο περιβάλλον.
Με 59.000 τόνους ρούχων να φτάνουν στο λιμάνι του Ικίκε στη βόρεια Χιλή, είναι πολύ μεγάλο το ποσοστό που τελικά καταλήγει κυριολεκτικά στα σκουπίδια. Παρ’ όλα αυτά, οι εταιρίες μόδας (από τους πολυτελείς οίκους μόδας μέχρι και τα brands μαζικής παραγωγής), παράγουν ρούχα με το κιλό (ή με τους τόνους καλύτερα). Ζώντας σε μια κοινωνία που οι ζωές «παρακολουθούνται» από παντού, το να ντυνόμαστε με την τελευταία λέξη της μόδας, έχει γίνει στόχος ζωής. Αυτό έχει δώσει το έναυσμα στη βιομηχανία της μόδας (άρα τη γρήγορη μόδα) να παράγει ακόμα περισσότερα ρούχα.
«Η γρήγορη μόδα είναι μιας χρήσης. Χρησιμοποιείται για άμεση κατανάλωση. Είναι για να απαθανατίσει ένα σύνολο της στιγμής»
«Δεν υπάρχει για να παραμείνει καιρό στην γκαρνταρόμπα», αναφέρει διατριβή των Hines and Bruce από 2007, με τον τίτλο “Fashion Marketing”. Αυτή η έλλειψη durability (διάρκειας ζωής) που έχουν τα ρούχα μας, είναι το πρόβλημα εδώ. Αλλά αυτή είναι ένα αλυσιδωτή αντίδραση πραγμάτων που μας έχουν φέρει ως εδώ. Και που το αποτέλεσμα της είναι (και) η καταστροφή της ερήμου Ατακάμα. Υπάρχει όμως λύση στο χρόνιο αυτό πρόβλημα του αντίκτυπο της γρήγορης μόδας, που επηρεάζει τόσο την υγεία του πλανήτη. Η αλλαγή, αν και αργεί πολύ, έρχεται. Σε αυτό βοήθησε και η πανδημία.
Οι αλλαγές που έφερε η πανδημία
Με το κλείσιμο των καταστημάτων σε όλο τον κόσμο, την απαγόρευση των fashion shows και την έναρξη των digital παρουσιάσεων, το τοπίο της μόδας άλλαξε αρκετά τον τελευταίο 1,5 χρόνο. Αυτό έβαλε τους ίδιους τους δημιουργούς, αλλά και εμάς τους καταναλωτές να αναλογιστούμε τη συμβολή μας στην κλιματική αλλαγή. Η μόδα, για λίγο, άρχισε να επιβραδύνει τους ρυθμούς της. Πολλοί οίκοι μόδας, με αφορμή την πανδημία, άρχισαν να δεσμεύονται με πιο βιώσιμα πλάνα για τις εταιρίες τους. Από την συχνότητα με την οποία κυκλοφορούν κάθε χρόνο τις συλλογές τους, μέχρι και τα υλικά που χρησιμοποιούν στην παραγωγή ρούχων.
Αυτό έφερε αλλαγές και στη φιλοσοφία στο shopping που είχαν οι καταναλωτές. Σύμφωνα με report του RSA, 35% των γυναικών δηλώνουν ότι ψωνίζουν λιγότερα ρούχα, ενώ το 28%, προτιμάει ρούχα από βιώσιμα ή επαναχρησιμοποιημένα υλικά.
Ένα ακόμη ενθαρρυντικό ποσοστό της τάξεως του 50% δε, πιστεύει ότι η βιομηχανία της μόδας πρέπει να γίνει πιο βιώσιμη. Για να το καταφέρουμε αυτό όμως, δεν αρκεί η χρήση βιώσιμων υλικών. Πρέπει να αλλάξει ο πυρήνας της μόδας για να μπορέσουμε να δούμε πραγματική αλλαγή.
Η εποχιακή μόδα θα λύσει τα προβλήματά μας
Κάθε χρόνο, οι οίκοι μόδας, παρουσιάζουν περίπου 5-6 συλλογές τον χρόνο. Αυτός είναι ένας πολύ μεγάλος αριθμός, αν αναλογιστεί κανείς τον αριθμό των ρούχων που παράγονται για κάθε συλλογή από κάθε brand. Ο αριθμός αυτός έρχεται να συναντήσει και τα αμέτρητα trends και microtrends που προκύπτουν τελικά από αυτές οι συλλογές. Αυτές τις τάσεις, τελικά, αναπαράγουν και τα brands μαζικής παραγωγής ρούχων σε χαμηλότερο κόστος. Η παραγωγή ρούχων, λοιπόν, είναι μεγάλο. Και το «κόστος» της επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας ακόμη μεγαλύτερο, αν σκεφτούμε και τις μεταφορές που γίνονται από χώρα σε χώρα, με σκοπό να καταλήξουν τα ρούχα αυτά στα ράφια των καταστημάτων.
Η «έξαρση» των trends, έρχεται να συναντήσει και τον τρόπο ζωής μας. Σε μια κοινωνία που βασίζεται πολύ στην εικόνα και το lifestyle που κατ’ επιλογήν προβάλλουμε μέσα από τα social media, η μόδα έχει συμβάλλει αρκετά στο να ενισχύσει αυτή την λογική. Οι τάσεις η μία μετά την άλλη, «ξεπετάγονται» από παντού: από τις πασαρέλες, τη street style μόδα, από κάτι που φόρεσε μια celebrity. Έτσι, κι εμείς σαν καταναλωτές θέλουμε «κι άλλο κι άλλο».
Η αρχή όμως θα γίνει εφόσον μειωθούν οι συλλογές που παρουσιάζουν τα brands κάθε χρόνο. Έτσι, θα μειωθεί και η επιθυμία να αποκτήσουμε την τελευταία λέξη της μόδας. Άρα θα μειωθεί και η παραγωγή των ρούχων. Αυτό, σε συνδυασμό με την άνοδο του sustainability στη μόδα και τη δέσμευση των brands να χρησιμοποιούν λιγότερο πλαστικό, αλλά και βιώσιμα υλικά, μας γεμίζει με ελπίδες. Ίσως τελικά, να αλλάξει ο πυρήνας μιας βιομηχανίας που συμβάλλει τόσο πολύ στην κλιματική αλλαγή.
Πολλοί οίκοι, έχουν ήδη δώσει (και κρατήσει) αυτή την υπόσχεση. Ο οίκος Gucci πήρε την απόφαση να παρουσιάζει μόνο δυο συλλογές μόδας. Μια για τον χειμώνα και μια για το καλοκαίρι, τονίζοντας έτσι τη σημασία της εποχιακής μόδας. Έτσι, θα δημιουργούνται ρούχα που θα χρειαζόμαστε περισσότερο, με βάση την εποχή που διανύουμε. Έτσι και οι συλλογές θα «απορροφώνται» καλύτερα από την αγορά. Ενώ παράλληλα θα εκπαιδεύεται το κοινό να πορεύεται με τα λιγότερα. Θα αρχίσει να εκτιμάει τα λιγότερα. Θα αρχίσει να σκέφτεται διαφορετικά και να αγοράζει ρούχα που έχει πραγματικά ανάγκη. Η στιγμή που επιλέγεις ένα ρούχο που έψαχνες καιρό για να βρεις θα δώσει άλλη αξία στο ρούχο αυτό αλλά και το ίδιο μας το στιλ. Έτσι, θα μπορούμε με καθαρότερη συνείδηση να απολαμβάνουμε τα ρούχα μας.