Οι σημαντικότερες στιγμές στη μόδα για το 2021
- 27 ΔΕΚ 2021
Θυμάμαι ένα meme που κυκλοφορούσε πολύ στην πρώτη καραντίνα του 2020. Έλεγε κάτι του τύπου «τι κι αν το 2020 είναι ένα preview για το τι πρόκειται να συμβεί το 2021». Ε, λοιπόν, αυτό το meme επιβεβαιώθηκε. Το 2021 ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά, για την Ελλάδα, για τον κόσμο ολόκληρο, αλλά υπάρχει και η χώρα της Νάρνια, που ήταν από τους λίγους χώρους, που δεν επηρεάστηκαν και τόσο: αυτός της μόδας. Η μόδα της χρονιάς, αν και θα μπορούσε να είναι καλύτερη (πάντα μπορεί καλύτερα), είχε πολλά νέα πράγματα να μας δείξει post-πανδημίας.
Είχε πολλά πράγματα να μας υπενθυμίσει (για το στιλ, τον πλανήτη και την ταυτότητά μας γενικότερα), ενώ δεν απέφυγε, μέχρι και την τελευταία στιγμή, να μας εκπλήξει με θανάτους που άφησαν ένα τεράστιο κενό στον χώρο αυτό.
«Δώσε μου χρόνο και θα ξεκινήσω μια επανάσταση»
Από τα λυπηρά συμβάντα όμως, είδαμε φως στο τέλος του τούνελ. Είδαμε την επιστροφή των φυσικών catwalks και του street style. Είδαμε εντυπωσιακές εμφανίσεις στο red carpet (με τη Zendaya να μάς κρατάει at the edge of our seats, με τις πάντα εκπληκτικές εμφανίσεις της), αλλά και μια Rihanna και έναν A$AP Rocky να κερδίζουν το βραβείο του πιο καλοντυμένου ζευγαριού που το στιλ (και των δυο) εμπνέει (άνδρες-γυναίκες). Γενικά, η μόδα δεν απογοήτευσε από αυτές τις απόψεις, δεν απογοήτευσε ούτε ως προς την εξέλιξη που βλέπουμε στη βιωσιμότητα στη μόδα, αλλά και το πώς πραγματεύεται τελικά την έννοια του genderless fashion. Λίγο αυτό και λίγο μια Paloma Elsesser και μια Precious Lee στα εξώφυλλα της Vogue. Τα γρανάζια της μόδας έχουν αρχίσει και πάλι να κινούνται.
“Give me time and I’ll give you a revolution” (δώσε μου χρόνο και θα ξεκινήσω μια επανάσταση). Τα λόγια του αξεπέραστου Alexander McQueen φαίνεται να είναι πιο επίκαιρα από ποτέ.
The comebacks
Μετά από ενάμιση χρόνο digital παρουσιάσεων, στα catwalks και το κόκκινο χαλί, τα φυσικά shows επέστρεψαν. Αυτό σημαίνει ότι οι Εβδομάδες Μόδας για τις Spring 2022 έγιναν με την παρουσία κοινού. Που με τη σειρά του αυτό σημαίνει ότι είχαμε και πάλι κόσμο στους δρόμους, σημαίνοντας έτσι την επιστροφή και του street style. Το τελευταίο, δεν απογοήτευσε καθόλου, όσον αφορά τα looks που είδαμε από τους επίδοξους street style σταρ, εμπνέοντάς μας, ίσως και περισσότερο από τις συλλογές που είδαμε στις πασαρέλες.
Μαζί με το comeback των fashion shows και του street style, είχαμε και αυτό του κόκκινου χαλιού. Μετά από τις digital παρουσιάσεις και τα events χωρίς κοινό κ.ο.κ., επέστρεψαν οι φυσικές εμφανίσεις στο red carpet. Αυτό έδωσε το «πάτημα» για πολλές celebrities ώστε να εξελίξουν το “fashion game” τους. Με λίγα λόγια, μερικές από τις πιο εντυπωσιακές red carpet εμφανίσεις όλων των εποχών, τις είδαμε το 2021. Αλλά περισσότερα γι’ αυτό, παρακάτω.
Η άνοδος των curvy μοντέλων στη μόδα
Αν και ακόμα υπάρχει αρκετός «χώρος» για εξέλιξη, ο exclusive χώρος της μόδας έχει αρχίσει να υποδέχεται (ή καλύτερα να αποδέχεται;) την έννοια του normalization όλων των σωματότυπων. Αυτό θα επιτευχθεί μόνο με την πραγματική συμπερίληψη, και όσον αφορά τα μοντέλα με καμπύλες, το 2021 είχε διάφορες πρωτιές να μοιραστεί. Είδαμε την Paloma Elsesser στο εξώφυλλο της αμερικάνικης Vogue (δεν είχε ξανασυμβεί αυτό από τότε που είχε ποζάρει η Ashley Graham για το εξώφυλλο του ίδιου περιοδικού), αλλά και της Precious Lee στη Vogue Arabia για το body positivity τεύχος της. Αν και υπήρχαν και αρκετά “faux paus”, όσον αφορά το εύρος του inclusivity, όπως το γεγονός ότι μόλις ένα 4% αφορά μοντέλα με καμπύλες στον συνολικό αριθμό μοντέλων που περπάτησαν στις Spring 2022 συλλογές της Εβδομάδας Μόδας στη Νέα Υόρκη, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει.
H Zendaya: το απόλυτο fashion icon
Είχα αντιληφθεί τον αντίκτυπο αυτού που πλέον αποκαλώ “The Zendaya Phenomenon”, αλλά όχι στον βαθμό που το αντιλήφθηκα φέτος. Μπορώ πια, χωρίς καμία αμφιβολία, να πω (και νομίζω ότι μπορούμε όλοι να το πούμε) ότι η Ζendaya είναι το απόλυτο fashion girl. Το απόλυτο style icon. Η «απόλυτη» γενικότερα. Με την επιστροφή του red carpet, σε κάθε της εμφάνιση, η Zendaya μάς κρατούσε σε αγωνία, περιμένοντας να δούμε τι θα φορέσει. Οτιδήποτε άγγιξε την αλαβάστρινη επιδερμίδα της, ήταν ά-ψ-ο-γ-ο. Από το δερμάτινο, fits like a glove, φόρεμα Balmain που φόρεσε στo Φεστιβάλ της Βενετίας, όλα τα Valentino outfits που έχει φορέσει μέχρι και το εκπληκτικό glam chic Alexander McQueen look στην πρεμιέρα του “Spider Man: No way Home”. Η Zendaya μάς κάνει να περιμένουμε με ανυπομονησία την επόμενη εμφάνισή της στο κόκκινο χαλί και αυτό είναι η επιτομή του icon. Ταλέντο στην ηθοποιία και στο στιλ. Hello, girl crush.
Η Aaron Philip στο show της Moschino είναι το «αύριο»
Αν κάτι καλό, κρατάμε από τη μόδα του 2021, είναι η παρουσία της Aaron Philip στo show του οίκου Moschino για τη Spring 2022 συλλογή. Το μαύρο τρανς μοντέλο με αναπηρία, έκανε το ντεμπούτο της στην πασαρέλα του Jeremy Scott, μια στιγμή/ορόσημο για την καριέρα της και για τον χώρο γενικότερα.
«Ελπίζω αυτή η στιγμή να είναι το ξεκίνημα για πολλά πράγματα ακόμη. Και ελπίζω να εμπνεύσει και να ενδυναμώσει περισσότερα διεθνή brands σε τέτοιο επίπεδο και να δουλέψουν στο να περιλαμβάνουν και να κανονικοποιήσουν ταλαντούχες παρουσίες με αναπηρία στις παρουσιάσεις τους», δήλωσε τον Σεπτέμβριο η Philip. «Οι άνθρωποι με αναπηρία, τα μοντέλα και τα ταλέντα, αξίζουν τόσο πολύ και μπορούμε να κάνουμε τόσα πολλά, εφόσον γίνονται βήματα που μας συμπεριλαμβάνουν σωστά».
Η παρουσία της Philip στην πασαρέλα ενός τόσο αναγνωρισμένου οίκου μόδας είναι η πραγματική έννοια της συμπερίληψης. Όταν μιλάμε για το inclusivity στη μόδα, δεν αναφερόμαστε μόνο στα μοντέλα με καμπύλες, αλλά σε όλους τους σωματότυπους, όλα τα σεξουαλικά orientations, σε όλα. Η Philip, λοιπόν, με την συμμετοχή της σε αυτό το show, μάς φέρνει λίγο πιο κοντά στην πραγματική έννοια αυτού.
Η εξέλιξη της βιωσιμότητας
Όσο ερχόμαστε όλο και περισσότερο αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η βιομηχανία της μόδας έχει παίξει τεράστιο ρόλο σε αυτό. Η μόδα αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες πηγές μόλυνσης του πλανήτη. Σύμφωνα με έρευνα του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, η βιομηχανία της μόδας, ευθύνεται για ένα ποσοστό της τάξεως του 20%, κατανάλωσης νερού και για ένα 10% για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα -ένα ποσοστό μεγαλύτερο από τις εκπομπές άνθρακα που παράγουν οι διεθνείς πτήσεις αεροπλάνων και τα δρομολόγια πλοίων.
Κάπως έτσι, τα brands και οι οίκοι μόδας, καλούνται να έρθουν αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις μια disfunctional βιομηχανίας, η οποία παράγει δισεκατομμύρια ρούχα ανά τον χρόνο. Αυτό έχει κάνει πολλούς δημιουργούς να αναθεωρήσουν τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζουν τα ρούχα τους, τον ρυθμό, αλλά και τον τρόπο παραγωγής τους και φυσικά τα υλικά που χρησιμοποιούν. Πολλοί σχεδιαστές έχουν αρχίσει να μπαίνουν σε μια πιο «πράσινη» φιλοσοφία πάντως, εξερευνώντας καλύτερα την έννοια της βιωσιμότητάς στη μόδα. Με πολλά brands και οίκους μόδας να επενδύουν σε οικολογικά πλάνα που υπόσχονται ότι θα προσφέρουν ένα πιο sustainable τοπίο, οι επιλογές που έχουμε και εμείς οι ίδιοι σαν καταναλωτές στο shopping είναι περισσότερες, συγκριτικά με το πώς λειτουργούσε ο χώρος αυτός, 3-5 χρόνια πριν. Ή ακόμα και ένα χρόνο πριν. Πολλοί οίκοι μόδας, λοιπόν, αρχίζουν να χρησιμοποιούν περισσότερα βιώσιμα υλικά για τη δημιουργία των ρούχων τους, αλλά και να καταργούν σιγά-σιγά, την χρήση του πλαστικού (από τις συσκευασίες τα ρούχα καθ’ αυτά κ.ο.κ.). Αυτό συνοδεύεται και από μια πιο υγιή φιλοσοφία και στο shopping, την οποία προμοτάρουν ακόμα και οι μεγάλοι οίκοι μόδας. Πιο πρόσφατα, τα fashion houses Jean-Paul Gaultier, αλλά και Oscar de la Renta, άρχισαν να πουλάνε και να δανείζουν τις vintage δημιουργίες τους, προσφέροντας εναλλακτικές στην αγορά των ρούχων. Αυτό, έχει φέρει και την «γέννηση» νεότερων και περισσότερων brands που ταυτοποιούνται ως αμιγώς sustainable. Ο παραδειγματισμός αυτών των brands, έχει βάλει τον καταναλωτή σε μια διαδικασία ώστε να αρχίσει να σκέφτεται «πώς και ποιος έφτιαξε τα ρούχα που φοράω;». Η ευαισθητοποίηση, όσον αφορά τη βιωσιμότητα στη μόδα, είναι ένας σημαντικός παράγοντας ώστε να αρχίσει να εξελίσσεται ακόμα περισσότερο η ιδέα του sustainable fashion.
H genderless μόδα και οι drag queens στις πασαρέλες
H έννοια της genderless μόδας, είναι μια με την οποία ο χώρος αυτός, πειραματίζεται εδώ και χρόνια. Με αποκορύφωμα τα δυο τελευταία χρόνια, με σχεδιαστές και brands να παρουσιάζουν τη δική τους εκδοχή της μόδας χωρίς φύλο. Αυτό έχει δώσει στη βιομηχανία, αλλά και τον κόσμο που πειραματίζεται κανείς με το στιλ του, να εξελίξει αυτή τη φιλοσοφία, όσον αφορά το styling, και όχι μόνο. Πλέον, πολλοί μπαίνουν στη διαδικασία να δοκιμάσουν διάφορα είδη ρούχων, αγνοώντας τις «ταμπέλες», κάπως κυριολεκτικά. Άντρες φοράνε «ανδρικά» ρούχα και το αντίθετο. Αυτό διευρύνει την έννοια, αλλά και την ταυτοποίηση που είχαν και έχουν τα ρούχα, ως τώρα. Μαζί με όλο αυτό, εξερευνώνται και οι έννοιες της «θηλυκότητας» και του «ανδρισμού». Το πώς ορίζεται η θηλυκότητα μέσα από ένα ρούχο, πλέον, δεν ορίζεται με έναν μόνο τρόπο, επιτρέποντας στον κόσμο να αντιμετωπίσει το στιλ του, πολύ πιο απελευθερωμένα.
Αυτό εκφράζεται και μέσα από τις πασαρέλες, τις καμπάνιες και τα editorials μέσω του καστ των μοντέλων. Στην Εβδομάδα Μόδας για τις Spring 2022 συλλογές, είδαμε ένα diversity, ως προς τις παρουσίες που είδαμε στα runways. Από drag queens και non-binary icons, όπως το Bimini bon Boulash και την Tayce, που θριαμβεύουν κάνοντας καριέρα στο μόντελινγκ ως drag queens, είδαμε την άνοδο της τέχνης του drag στη high-end μόδα. Προσωπικότητες σαν αυτές, σαν τη The Symone, τη Violet Chachki, τη τρανς Gottmik, προσφέρουν μια νέα προοπτική στον χώρο αυτό, αλλά και της έννοιας στη μόδας χωρίς φύλο.
Rihanna – A$AP Rocky: Το πιο stylish ζευγάρι
Ας μιλήσουμε για το καλύτερο “pairing”, για το καλύτερο celebrity ζευγάρι που υπάρχει αυτή τη στιγμή στον πλανήτη. Οι Rihanna και ο A$AP Rocky, μετά από χρόνια φιλίας, αποφάσισαν ότι είναι κάτι παραπάνω από φίλοι και κάπως έτσι, δυο από τους πιο καλοντυμένους ανθρώπους ever, «ένωσαν» τις δυνάμεις τους. Κάθε μέσο, κάθε blog, κάθε fanpage, κάθε κριτικός μόδας θα σου επιβεβαιώσει το αβίαστο coolness των δυο αυτών ανθρώπων και κυρίως της αντίληψης που έχουν και οι δυο για τη μόδα.
Οι αναφορές που «φέρνει» ο καθένας στις εμφανίσεις τους, επίσημες και μη, η κουλτούρα που εκπροσωπούν (και οι δυο έχουν ρίζες από τα Barbados) και η αγάπη για τη μόδα και δη, το streetwear, μάς έχουν προσφέρει μερικές από τις πιο iconic εμφανίσεις. Aπό τους δυο τους να ψωνίζουν στο κατάστημα της Celine και του Rick Owens στη Νέα Υόρκη, μέχρι και το επικό ντεμπούτο τους στο κόκκινο χαλί ως ζευγάρι στο φετινό Met Gala, η Rihanna και ο A$AP Rocky, βρίσκονται στο «μάτι του κυκλώνα», όσον αφορά τη μόδα και το στιλ. Φοράνε ό,τι πιο current, ό,τι πιο αληθινό και αυτό γίνεται αντιληπτό στις εμφανίσεις τους.
Virgil and Alber were here
Το 2021, ήταν η χρονιά δυο σημαντικών απωλειών στον χώρο της μόδας. Ο 59χρονος Alber Elbaz και ο 41χρονος Virgil Abloh ήταν δυο σημαντικοί σχεδιαστές που το έργο τους στη μόδα και τις τέχνες, έχουν την δική τους κατηγορία στην ιστορία της μόδας.
Ο Alber Elbaz, ο οποίος απεβίωσε τον Απρίλιο του 2021 από κορονοϊό, ήταν ένας από τους πιο αναγνωρισμένους σχεδιαστές μόδας της γενιάς του, με το peak της καριέρας του να είναι η κληρονομιά που άφησε στον οίκο Lanvin. Ο Elbaz ήταν υπεύθυνος για την αναβίωση του θρυλικού γαλλικού οίκου, για τον οποίο δούλεψε ως καλλιτεχνικός διευθυντής από το 2001 έως το 2015. Αφού ο οίκος τον απέσυρε από τον ρόλο αυτό, ο σχεδιαστής έκανε ένα διάλειμμα 5 χρόνων μέχρι και πρόσφατα, όπου λάνσαρε το AZ Factory, ένα πρωτοποριακό brand, ωδή στο inclusivity που συνδύαζε μόδα και τεχνολογία μαζί. Ο οίκος του Elbaz, αφιέρωσε την τελευταία του συλλογή στον θρυλικό σχεδιαστές. “Love Brings Love”. Αυτό ήταν το όνομα του show που ήταν αφιερωμένο στον Alber Elbaz και το μάντρα του σχεδιαστή. 45 από τα επιδραστικότερα ονόματα της μόδας, έδειξαν την αγάπη και θαυμασμό τους στον Elbaz, δημιουργώντας one-of-a-kind looks, εμπνευσμένα από τη δουλειά, αισθητική μέχρι και το παρουσιαστικό του.
Μερικούς μήνες μετά, τον Νοέμβριο του 2021, ο χώρος της μόδας, «έχασε» έναν ακόμη σημαντικό δημιουργό: τον Virgil Abloh, ιδρυτή του brand Off-White και Creative Director του Louis Vuitton για τις ανδρικές συλλογές. «Ό,τι κάνω, το κάνω για την 17χρονη εκδοχή του εαυτού μου», είχε δηλώσει κάποτε ο Virgil Abloh. Ο σχεδιαστής/καλλιτέχνης σόκαρε με τα νέα του θανάτου του, σε ηλικία μόλις 41 ετών. Ο Abloh, για παραπάνω από δυο χρόνια, πάλευε με ένα σπάνιο και επιθετικό είδος καρκίνου, το οποίο τον ανάγκασε να υποβληθεί σε αμέτρητες θεραπείες, με σκοπό να αυξήσει τη διάρκεια ζωής του. Κράτησε την αρρώστια του μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, και συνέχισε να δημιουργεί, να σχεδιάζει, να καινοτομεί και να προσφέρει ευκαιρίες σε όλους τους νέους καλλιτέχνες που τον θαύμαζαν και τον είχαν ως πρότυπο.
Dior celebrates Greece
Tο γεγονός ότι για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένας εμβληματικός οίκος, σαν τον Dior, πραγματοποιεί μια υψηλών δεδομένων παρουσίαση, με έδρα την Αθήνα και με έμπνευση από την Ελλάδα, δεν το λες και λίγο. Ειδικά, όταν ο οίκος έκανε ό,τι δεν έχουν καταφέρει να κάνουν τόσοι Έλληνες σχεδιαστές μόδας και το κατάφερε μια γυναίκα από την Ιταλία: κατάφερε να δείξει την δεξιοτεχνία και την τεράστια ιστορία του ελληνικού ενδύματος. Κάπως έτσι, η Maria Grazia Chiuri, καλλιτεχνική διευθύντρια του οίκου Dior, τίμησε την Ελλάδα και την κληρονομιά της, αφιερώνοντάς τη Dior Cruise 2022 συλλογή.
Το fashion show το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο, παρουσίασε μια συλλογή που δεν έδειξε ρούχα-καρικατούρες εμπνευσμένα από την Αρχαία Ελλάδα, σαν αυτά που θα δεις στο Μοναστηράκι. Έκανε ρούχα που τιμούν τη σύγχρονη γυναίκα. Η Μaria Grazia Chuiri, μετέφερε τον δυναμισμό των γυναικών της αρχαιότητας στη Dior Cruise 2022 συλλογή, σχεδιάζοντας ρούχα για τη σύγχρονη γυναίκα. Όλα αυτά, ενώ έφερε στο επίκεντρο της high fashion την χώρα μας, διοργανώνοντας ένα εκπληκτικό show που κατέληξε σε ένα υπερθέαμα μα βεγγαλικά.
Metaverse και η “meta”-μόδα
Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, τον Μάρτιο του 2020, όπου μας επιβλήθηκε το social distancing με σκοπό να προστατευθούμε από τον ιό, η τεχνολογία απέκτησε σημαντικότερο ρόλο στις ζωές μας. Όλοι βασιστήκαμε στις εξελιγμένες μεθόδους επικοινωνίας. Για να μιλήσουμε με τους κοντινούς μας ανθρώπους, για να δουλέψουμε, μέχρι και για να απολαύσουμε μια επίδειξη μόδας. Πάνω σε αυτή τη φιλοσοφία, «ποντάρει» και το Metaverse του οποίου ο ρόλος στη μόδα, αναπτύχθηκε ακόμη περισσότερο το 2021. Μέσω του Metaverse, θα μπορείς να φτιάξεις το δικό σου avatar και μέσω αυτού να ζήσεις την εμπειρία της πλοήγησης στο internet, σαν πραγματική.
Τη νέα digital φιλοσοφία, έχουν υιοθετήσει και αρκετοί designers, από τον οίκο Gucci και τον Balenciaga, προσφέροντας μια διαφορετική εμπειρία του shopping αλλά και της μόδας στο καταναλωτικό κοινό. To Metaverse θέλει να βοηθήσει τα fashion brands σε όλο τον κόσμο να εξελίξουν το shopping experience. Οι τεχνολογικές μέθοδοι του AR (augmented reality) και του VR (virtual reality), βοηθούν στην εξέλιξη της παραγωγής και πώλησης των ρούχων.
Οι καινοτόμες αυτές τεχνολογίες, που εξελίσσονται ιδιαίτερα post-Covid, βεβαιώνουν ότι σχεδιαστές και καταναλωτές νιώθουν αρκετά ασφαλείς όταν παρουσιάζουν μια συλλογή ή όταν ψωνίζουν ρούχα. Αυτή είναι η μία πλευρά των πραγμάτων. Υπάρχει ακόμη μια αρκετά σημαντική, όσον αφορά τη μόδα και τη βιωσιμότητα. Ένα μείζον θέμα στον χώρο της μόδας.
Η υψηλή ραπτική γίνεται “dirty”
Φέτος, η Εβδομάδα Μόδας Υψηλής Ραπτικής είχε αρκετές πρωτιές και εξαιρετικό ενδιαφέρον, ως προς τα ρούχα που είδαμε στις πασαρέλες. Αρχικά, ο Demna Gvasalia παρουσίασε για τον οίκο Balenciaga, την πρώτη συλλογή Haute Couture, μετά από 53 χρόνια. Με τους βασικούς κώδικες του σχεδιαστή τους οποίους μίξαρε άψογα με την κληρονομιά του iconic οίκου, τα ρούχα της συλλογής περιλάμβαναν ρούχα, όπως sculptural φορέματα μέχρι και υψηλής ραπτικής τζιν παντελόνια. Η συλλογή παρουσιάστηκε σε ένα από τα πρώτα ατελιέ του οίκου.
Από έναν πασίγνωστο οίκο μόδας, σε έναν νεότερο αλλά εξίσου καινοτόμο. Το Pyer Moss, το brand του σχεδιαστή Kerby Jean-Raymond, παρουσίασε για πρώτη φορά, μια υψηλής ραπτικής συλλογή, η οποία είχε όλα τα «συστατικά» για να θεωρηθεί καινοτόμα. Και μιας και μιλάμε για καινοτομία, η συλλογή Pyer Moss παρουσίασε μια σειρά από campy σύνολα, εμπνευσμένα από τις καινοτόμες εφευρέσεις, μαύρων εφευρετών. Από τη beauty mogul, Madame C.J. Walker που εφηύρε τα ρόλεϊ για τα μαλλιά, μέχρι και τον Jan Matzeliger που εφηύρε ένα μηχάνημα παπουτσιών που άλλαξε για πάντα τον τρόπο κατασκευής των υποδημάτων, η συλλογή ήταν μια υπενθύμιση της τεράστιας προσφοράς της μαύρης κοινότητας στη σύγχρονη κοινωνία.