Σοφία Κοκοσαλάκη: Τα αριστουργηματικά ντραπέ, ο ευφυής μινιμαλισμός και οι αναφορές στην αρχαία Ελλάδα
- 15 ΟΚΤ 2019
Προσπαθώ μετά μανίας να θυμηθώ την πρώτη φορά που είδα δημιουργία της Σοφίας Κοκοσαλάκη. Το συνηθίζω αυτό όταν πρόκειται να μιλήσω για έναν σχεδιαστή. Για εμένα, αυτό είναι το σημαντικότερο πράγμα που μπορεί να σου προσφέρει ένας τέτοιος άνθρωπος. Το συναίσθημα που σου προκάλεσε την πρώτη φορά που είδες δουλειά του/της. Ο αντίκτυπος που σου άφησε δουλειά του. Όσο περνάει η ώρα, αρχίζω και θυμάμαι. Ήταν το 2002. Είχα διαβάσει για μια συνεργασία που θα έκανε με την Topshop -ήμουν ακόμη στο σχολείο τότε- και ως μια σχεδιάστρια με ελληνική καταγωγή που έκανε καριέρα στο εξωτερικό, ήταν απαραίτητο για εμένα να μάθω για τη δουλειά της.
Διάβασε ακόμη: Πέθανε η σχεδιάστρια Σοφία Κοκοσαλάκη
Δύσκολες οι εποχές τότε, η πληροφορία δεν είχε την ίδια ταχύτητα που έχει σήμερα, οπότε είναι πολύ πιθανό να ξεχάστηκα, να αφοσιώθηκα τάχα μου στο διάβασμα, με αποτέλεσμα μια μέρα να ανοίγω ένα ελληνικό περιοδικό μόδας και να βλέπω τελικά το πρώτο της ρούχο. Ήταν δημιουργία της για την Ολυμπιάδα του 2004 όπου και το όνομα της Κοκοσαλάκη έγινε πια ευρέως γνωστό, σε Ελλάδα και εξωτερικό. Θυμάμαι να βλέπω το iconic φόρεμα της Bjork ενώ ερμήνευε το Oceania, το οποίο είχε τόσες αναφορές που είναι δύσκολο να τις απαριθμήσει κανείς. Δεν θα είχε και νόημα ίσως, γιατί όπως είπα, ο αντίκτυπος είναι στο συναίσθημα που σου αφήνει ένα σχέδιο. Ο τρόπος που ένας σχεδιαστής/στρια σε «αγγίζει» με τη δουλειά του/της, ένα πράμα όπως την πρώτη φορά που αντίκρισες την «Έναστρη Νύχτα» του Βαν Γκογκ. Σε σημαδεύει.
Spring 2009 (AP Photo/Michel Euler)
Δεν μπορώ να πω ότι τα ρούχα της Σοφίας Κοκοσαλάκη με σημάδεψαν με την πρώτη ματιά. Ήταν απ’ αυτές τις σχεδιάστριες που έπρεπε να κοιτάξεις καλά τα ρούχα της για να τα αντιληφθείς. Ακόμα κι αν οι αναφορές ήταν πολύ οικίες (λόγω των αρχαιοελληνικών επιρροών της), ο τρόπος που αντιμετώπιζε τα ρούχα της είχαν μια αυστηρότητα, ήθελαν «επεξεργασία». Αυτό όμως που μου έκανε πραγματικά εντύπωση ήταν τα ντραπέ. Ήταν η μάστερ των ντραπέ. Πώς είναι ο Yamamoto με τα πλισέ; Έτσι και η Κοκοσαλάκη με τα ντραπέ.
Όταν μπήκε στην σχολή του Saint Martins (ολοκληρωμένος τίτλος ονόματος της σχολής “Central Saint Martins College of Art and Design”), δεν είχε τα skills που είχαν άλλοι σπουδαστές, γι’ αυτό και άρχισε το ντραπάρισμα. «Στην αρχή ήταν πολύ δύσκολα, διότι δεν είχα τις βάσεις και την τεχνική κατάρτιση που είχαν οι υπόλοιποι».
Spring 2004 (AP Photo/Alastair Grant)
«Έτσι, άρχισα να πειραματίζομαι ντραπάροντας σε μια κούκλα, αρχικά για να δείχνω ότι δουλεύω και να μη νιώθω περιθωριοποιημένη και τελικά μαθαίνοντας αυτή την τεχνική, όπως να βγάζω πατρόν, να κόβω κι όλα τα υπόλοιπα», είχε δηλώσει το 2010 στο Madame Figaro. Μετά απ’ αυτό ήταν ξεκάθαρο για την ίδια ότι αυτός θα ήταν δρόμος που θα έπαιρνε το brand της, ότι αυτό θα την στιγμάτιζε σαν σχεδιάστρια.
Spring 2009 (AP Photo/Michel Euler)
Το ντραπάρισμα δεν ήταν καθόλου τυχαίο. Ήταν όλες αυτές οι αναφορές που λέγαμε πριν, που προέρχονται από τον τόπο καταγωγής της. Η Σοφία Κοκοσαλάκη γεννήθηκε και έζησε στην Ελλάδα, σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά το ενδιαφέρον της κέρδισε η μόδα. Αφού αποφοίτησε από την αναγνωρισμένη σχολή στο Λονδίνο (σ.σ Saint Martins), η Κοκοσαλάκη καταφέρνει το ακατόρθωτο για μια κοπέλα που έζησε σε μια χώρα που τότε η μόδα στον τόπο κατοικίας της ήταν σχεδόν ανύπαρκτη: να βρει την ταυτότητά της και να παρουσιάσει τη συλλογή της στην Εβδομάδα Μόδας στο Λονδίνο. Τα επόμενα πέντε χρόνια ήταν καταλυτικά για την Κοκοσαλάκη.
Fall 2010 (AP Photo/Remy de la Mauviniere)
Η φήμη των αριστουργηματικών της ντραπέ έκανε τον γύρο του κόσμου, ενώ κατάφερε να εξελίξει τη δημιουργία τους αλλά και το ύφος της σαν σχεδιάστρια γενικότερα, με το βλέμμα πάντα στραμμένο στην Αρχαία Ελλάδα και την αρχιτεκτονική. Η δωρικού ύφους συλλογή της το 2009 ήταν από τα high points της καριέρα της.
Η Κοκοσαλάκη κατάφερε να συστήσει το, φημισμένο πλέον, grechian chic ύφος στη διεθνή μόδα με αποτέλεσμα να κοπιάρεται από πολλούς προσπαθώντας να μιμηθούν την απαράμιλλη τεχνική του κοριτσιού που «δεν είχε την τεχνική κατάρτιση που είχαν άλλοι», όταν έκανε τις σπουδές της. Celebrities αρχίζουν να φορούν τις δημιουργίες (βλ. Chloe Sevigny, Alexa Chung, Kate Hudson, Kirsten Dunst κ.ά.) και η Ελληνίδα σχεδιάστρια φαίνεται να τα καταφέρνει μια χαρά, εκτός ελληνικών συνόρων.
Το 2007 πουλάει την εταιρία της στον “jeans genius”, Renzo Rosso του OTB Group (ο όμιλος που διευθύνει από την Diesel μέχρι και το Maison Margiela), πράγμα που της δίνει την οικονομική δυνατότητα να κάνει ένα βήμα πίσω και να ασχοληθεί με projects που την απασχολούν πραγματικά.
Fall 2009 (AP Photo/Michel Euler)
Το 2009 κλείνει 10 χρόνια από την πρώτη της συλλογή (αυτή που παρουσίασε το 1999 στην Εβδομάδα Μόδας στο Λονδίνο) και το γιορτάζει με μια κολεξιόν αφιερωμένη στον μινιμαλισμό, τα εμβληματικά ντραπέ της και τις αναφορές στην avant-garde αισθητική του Λονδίνου όπου διέμενε, όλα στοιχεία/ωδή στο τι την χαρακτήριζε σαν σχεδιάστρια. Αυτή η συλλογή της είναι και από τις τελευταίες, λίγο πριν εγκαταλείψει τo ready-to-wear για να ασχοληθεί αποκλειστικά με τα νυφικά.
Έπονται μερικές ακόμα συνεργασίες (όπως αυτή την Aegean Airlines όπου σχεδίασε τις στολές των αεροσυνοδών το ’15) και η πλήρης πλέον ενασχόλησή της με το κόσμημα. Για άλλη μια φορά, με έμπνευση από την Ελλάδα τα κοσμήματα της Σοφίας Κοκοσαλάκη αποτίουν φόρο τιμής στις παραδοσιακές ελληνικές τεχνικές και στα σχέδια των προγόνων μας, προσφέροντας τη δική της δημιουργική ματιά σ’ αυτά.
«Σαν Ελληνίδα γυναίκα σέβομαι και αγκαλιάζω την παράδοση, όχι μόνο μέσα από την οικογένεια, αλλά μέσα από τις τέχνες και τις χειροτεχνίες. Θυμάμαι έκανα διακοπές στην Κρήτη όταν ήμουν μικρή και έκανα παρέα με ηλικιωμένες γυναίκες, και μου έδιναν κάτι να κάνω με τα χέρια για να μη μιλάω. Έκανα κεντήματα για να γίνω καλή νύφη (γέλια)», είχε δηλώσει τον Αύγουστο του 2009 στην Independent.
Λίγο πριν διαγνωστεί με καρκίνο, η Σοφία Κοκοσαλάκη είχε μιλήσει στο Κ της Καθημερινής (ήταν αυτή η τελευταία της συνέντευξη) και είχε δηλώσει: «Έχω μια φαντασίωση, ότι μετά τα 89 μου θα πάω να μείνω στην Κρήτη. Όχι πριν όμως, γιατί θέλω να βρίσκομαι στο γίγνεσθαι». Η Σοφία έφυγε από τη ζωή στα 47 της χρόνια.
Κεντρική φωτογραφία: AP Photo/Jacques Brinon