«Εμένα με μεγάλωσαν γυναίκες»: Ο Κοσμάς Κουμιανός φωτογράφισε τις πιο δυνατές από εμάς στα πιο σκληρά μέρη
- 3 ΜΑΡ 2022
«Τραβάμε φωτογραφίες για να καταλάβουμε ποιο είναι το νόημα της ζωής». Αυτή την ατάκα ενός σημαντικού Αμερικανού φωτορεπόρτερ, του Ralph M. Hattersley, θα μπορούσε να την έχει πει ο Κοσμάς Κουμιανός, ένας από τους πιο σημαντικούς, σύγχρονους, Έλληνες φωτογράφους. Όταν ο Κοσμάς τοποθετεί τον φακό ανάμεσα στον ίδιο και τις γυναίκες, ένα από τα κεντρικά θέματα του δικού του φωτογραφικού σύμπαντος, αυτές αποθεώνονται. Ένας συνδυασμός ταλέντου και βαθύτατου σεβασμού προς «το πιο δυνατό φύλο», όπως το αποκαλεί.
Ο Κοσμάς Κουμιανός έγινε «ένα» με την ActionAid το 2018. Μαζί με την οργάνωση ξεκίνησαν ένα ongoing project που περιλαμβάνει φωτογραφικές αποστολές στα πιο δύσκολα μέρη του πλανήτη, εκεί όπου η ActionAid παρέχει βοήθεια ώστε να συνεχίσουν να υπάρχουν άνθρωποι. Η τελευταία στάση αυτής της συναρπαστικής περιπλάνησης έγινε πριν μερικές μέρες, με το ταξίδι του Κουμιανού στον Λίβανο, στα σύνορα με τη Συρία. «Ήθελα να δείξω τι συμβαίνει σε μία ακόμα χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρό ανθρωπιστικό πρόβλημα», εξηγεί.
Η έκθεση φωτογραφίας του Κοσμά Κουμιανού και της ActionAid έχει τίτλο «Κοίταξέ με, άκουσέ με» και φέρνει μπροστά στα μάτια μας καθηλωτικά πορτρέτα γυναικών που αφηγούνται την ιστορία τους. Τα εγκαίνια είναι προγραμματισμένα για την Τετάρτη 9 Μαρτίου στο Ωδείο Αθηνών. Μία μέρα μετά από την Ημέρα της Γυναίκας.
Ο Κοσμάς Κουμιανός με τα δικά του λόγια
«Οι γυναίκες που δέχτηκαν να τις φωτογραφίσω ήταν σίγουρα 150-200. Όσες θα δείτε στην έκθεση είναι ίσως οι πιο δυνατές ιστορίες. Επέλεξα πορτρέτα που από μόνα τους μπορούν να αφηγηθούν μια ιστορία. Είναι αυτές οι περίφημες 1000 λέξεις που μπορούν να βγουν μέσα από μία φωτογραφία».
«Είναι συγκλονιστικό να μαθαίνεις τι έχουν περάσει όλες αυτές οι γυναίκες. Κάποιες βιάστηκαν, άλλες ζουν σε μέρη χωρίς νερό κι έχουν ξεριζωθεί από τον τόπο τους. Το πιο εντυπωσιακό απ’ όλα στη διαδρομή τους, είναι το πώς ανακάμπτουν από ό,τι περνούν, το πώς αντιμετωπίζουν τη ζωή. Με πόση δύναμη στέκονται στα πόδια τους».
«Για όλες αυτές τις γυναίκες νιώθω ευγνωμοσύνη γιατί, επιστρέφοντας στη δική μου ζωή, μπορώ και κάνω τη σκέψη “ρε φίλε, για τι στεναχωριέσαι, γιατί γκρινιάζεις; Μην μιλάς και ζήσε”».
«Πήγαινα σε συγκεκριμένα μέρη, όπου η ActionAid προσφέρει σημαντική βοήθεια και προσέγγιζα τις γυναίκες με τον δικό μου τρόπο. Σκοπός μου είναι να (από)δείξω ότι στα μέρη αυτά, από τον Λίβανο και τη Συρία μέχρι τη Σενεγάλη ως το Νεπάλ υπάρχουν αμέτρητα κορίτσια που το παλεύουν συγκλονιστικά. Γυναίκες που με προσωπική θέληση και τη βοήθεια της ActionAid ξεπερνούν πολύ δύσκολες καταστάσεις. Να αποτυπώσω τη δυναμική τους και τη χαρά τους.
«Η πρώτη ενστικτώδης αντίδραση των γυναικών μπροστά στον φακό, όσο δύσκολα κι αν έχουν έρθει τα πράγματα για εκείνες, είναι το χαμόγελο. Είναι συγκινητικό, το λέω και μου σηκώνεται η τρίχα. Είναι πραγματικά φοβερό το πόσο ευτυχισμένοι είναι αυτοί οι άνθρωποι στο σχεδόν τίποτά τους».
«Μια στιγμή που κρατάω; Δύσκολη ερώτηση. Αυτή που θυμάμαι έντονα γιατί την έζησα πρόσφατα ήταν η συνάντηση με αυτό το κορίτσι από τη Συρία (φωτο επάνω). Είναι μια μικρή κοπέλα 14-15 χρονών που φωτογράφησα σε ένα camp στον Λίβανο. Έχασε το σπίτι της κι έμενε σε έναν καταυλισμό. Όπως ακριβώς βλέπεις τα μάτια και το χαμόγελό της, έτσι ήταν και η αύρα της. Σε αυτό το τσαντίρι, αυτό το κορίτσι συμπεριφερόταν λες και ήταν πιο χαρούμενο πλάσμα στον κόσμο».
«Αυτό που με κάνει να θέλω τόσο να φωτογραφίζω, να αναζητώ, να ταξιδεύω και να ανακαλύπτω είναι η επόμενη φωτογραφία. Αυτή που δεν έχω βγάλει ακόμα».
«Μέσα από αυτή την παράλληλη διαδρομή με την ActionAid, “ερωτεύτηκα” πρόσωπα και καταστάσεις. Θυμάμαι μια απίστευτη στιγμή στη Σενεγάλη σε ένα χωριό στη μέση του πουθενά. Φτάσαμε μετά από 4 ώρες μέσα από χωματόδρομο, για να δούμε πώς ζουν αυτοί οι άνθρωποι σε ένα μέρος που μέρα με τη μέρα πνίγεται από την ωκεανό και λόγω κλιματικής αλλαγής, σε μερικά χρόνια δεν θα υπάρχει. Ένα χωριό που σπάνια έχει επισκέπτες και που οι κάτοικοι περπατάνε 2 ώρες την ημέρα για να βρουν πόσιμο νερό. Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν που δεν είχαν ιδέα ούτε ποιοι είμαστε ούτε τι είχαμε έρθει να κάνουμε, μας υποδέχτηκαν με χαμόγελο χορεύοντας και τραγουδώντας μας για ώρα. Ήταν σαν να βρισκόμασταν σε έναν άλλο πλανήτη».
«Ποτέ δεν επιχειρώ να φωτογραφήσω μια γυναίκα για να προκαλέσω τον οίκτο των άλλων».
«Εμένα με μεγάλωσαν γυναίκες. Ο παππούς και ο πατέρας μου ήταν ναυτικοί, οπότε ήμουν σε ένα σπίτι με τη μητέρα μου, τη γιαγιά μου, την αδερφή μου και όλες τους τις φίλες. Η μάνα μου είχε 2 παιδιά και τα μεγάλωνε ολομόναχη, ώρες ώρες δεν προλάβαινε ούτε μπάνιο να κάνει. Μεγαλώνοντας μαζί τους είχα το προνόμιο να νιώσω από πολύ μικρός βαθύ σεβασμό και θαυμασμό για εκείνες, να διαπιστώσω το πόσο δυναμικές είναι και πόσο καλό κάνουν σε αυτόν τον κόσμο. Το πιο όμορφο και δυνατό φύλο».
Η έκθεση «Κοίταξέ με, άκουσέ με» του Κοσμά Κουμιανού και της ActionAid κάνει επίσημα εγκαίνια την Τετάρτη 9 Μαρτίου στο Ωδείο Αθηνών (Πολυχώρος Ω2), όπου και θα παραμείνει έως τις 13 Μαρτίου.