Γιορτή της Μητέρας: Για τη Νίκη η υιοθεσία δεν ήταν σωτηρία, αλλά οικογένεια
- 9 ΜΑΙ 2021
Θα ακουστεί περίεργο, αλλά η Νίκη και ο τρίχρονος πια Μάρκος μοιάζουν. Όχι στο χρώμα, αλλά σε όλα τα άλλα πράγματα που τα παιδιά συνήθως μοιάζουν στους γονείς τους. Στις κινήσεις των χεριών, στις εκφράσεις, στην εκφορά των λέξεων, στο βλέμμα.
Αν παρακολουθήσεις προσεκτικά τους γονείς με τα παιδιά τους συχνά θα δεις ότι είναι λίγα αυτά που έχουν κληροδοτηθεί βιολογικά. Αντίθετα είναι ένας ωκεανός ολόκληρος εκείνα που οι άνθρωποι αρπάζουν αβίαστα από εκείνους που αγαπάνε. Κάθε φορά που γεννιέται ένα παιδί, λένε, γεννιέται και μια μάνα. Όμως αυτή η μάνα δεν είναι πάντα η βιολογική.
Όταν η Νίκη και ο Δημήτρης αποφάσισαν να δημιουργήσουν οικογένεια ήταν ήδη πολλά χρόνια μαζί. Μόλις συνειδητοποίησαν ότι το να κάνουν ένα παιδί δεν θα ήταν εύκολο, δεν μπήκαν στη διαδικασία των εξωσωματικών, αποφάσισαν ότι προτιμούσαν την υιοθεσία. Ήταν κάτι που είχαν σκεφτεί από παλιά. Έτσι ξεκίνησαν. Άρχισαν με την Ελλάδα, όμως η ανάμονη ήταν μεγάλη. Όταν έμαθαν για τις διακρατικές υιοθεσίες αποφάσισαν να το ψάξουν. Με την Περιφέρεια, που είναι αρμόδια, δεν βρήκαν άκρη, οπότε απευθύνθηκαν στη διεθνή κοινωνική υπηρεσία (ISS). Τότε οι υιοθεσίες γίνονταν κυρίως από την Αιθιοπία. Έκαναν ένα ραντεβού.
Σχεδίασαν γάμο μέσα σε ένα μήνα, γιατί το απαιτούσε η υιοθεσία, άρχισαν να μαζεύουν χαρτιά και να κάνουν τις συνεντεύξεις που απαιτούνταν: ως ζευγάρι αλλά και ατομικές όπου μιλούσαν για την παιδική τους ηλικία, την οικογένειά τους, τις σχέσεις μεταξύ τους. Τέλος μια επίσκεψη των κοινωνικών λειτουργών στο σπίτι τους. Ήθελε περίπου 6 μήνες η προετοιμασία του φακέλου και οι εκτιμήσεις έλεγαν ότι σε δύο χρονια θα είχαν σίγουρα ένα παιδί. Τότε συνέβη κάτι αναπάντεχο. Ξαφνικά έγινε πάγωμα των υιοθεσιών στην Αιθιοπία.
Τον Ιανουάριο του 2018, πάνω που είχαν έτοιμο τον φάκελο, απαγορεύτηκαν οι διακρατικές υιοθεσίες. «Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να περιμένετε, τους είπαν, το τοπίο θα ξεκαθαρίσει». Οι άλλες επιλογές που είχαν ήταν να αναζητήσουν την τύχη τους είτε στην Βουλγαρία η οποία είχε παιδιά άνω των 2 ετών και με περίεργο καθεστώς και η Ασία που όμως είχε αναμονή τουλάχιστον 4-5 χρόνια.
«Αφού πέρασα ένα μήνα να ψάχνω κάθε μέρα ethiopian news adoption και να διαβάζω, αποφάσισα να το πάρω πάνω μου», θυμάται η Νίκη. «Είπα πού υπάρχουν περισσότερα ορφανά; Στην Αφρική. Εκεί πρέπει να ψάξω. Κάθε μέρα έπαιρνα τον χάρτη, διάλεγα μια χώρα της Αφρικής, αναζητούσα τα ορφανοτροφεία, είχα συντάξει μια επιστολή και την έστελνα -με συστάσεις, με ό,τι χρειαζόταν. Η λογική ήταν ότι κάποιος από όλους αυτούς, κάποια στιγμή θα μου απαντήσει και θα αρχίσω να βγάζω άκρη. Ο Δημήτρης με έβλεπε κι έλεγε γιατί ταλαιπωρείσαι, περίμενε λίγο. Αλλά εγώ δεν μπορούσα. Κάπως έτσι άλλωστε είχαν ξεκινήσει και οι υιοθεσίες στην Αιθιοπία. Από κάποιον που επέμεινε. Έψαξα σε πολλές χώρες, μέχρι που έμαθα ότι από την Ουγκάντα είχε γίνει ήδη μια ανάλογη υιοθεσία. Επικοινώνησα με τη μητέρα του παιδιού εκείνου, βρήκα τα ορφανοτροφεία και έστειλα σε όλα. Ένα από αυτά τελικώς μου απάντησε. Ήταν Πάσχα, ήμασταν στην Κορώνη και αυτή ήταν η πρώτη και τελικώς η μόνη απάντηση που πήρα. Από το ορφανοτροφείο του Μάρκου».
Ο Μάρκος κέρδισε τη Νίκη
«Τώρα είχα ένα ορφανοτροφείο που μου είχε στείλει θετική απάντηση, αλλά δεν ήξερα τίποτα για αυτό. Δεν ήξερα αν υπάρχει καν ή ήταν απλώς μια σελίδα στο facebook.» Όπως έχετε καταλάβει ήδη, η Νίκη δεν είχε πρόθεση να το βάλει κάτω. Σύντομα προσπαθεί να επικοινωνήσει με την πρεσβεία, όμως ελληνική πρεσβεία στην Ουγκάντα δεν υπάρχει, μόνο προξενείο που υπάγεται στην Κένυα. Μιλάει με την Κένυα λοιπόν, όμως την αποθαρρύνουν. «Από το ορφανοτροφείο μου στέλνουν πόσα χρήματα χρειάζεται, μου προτείνουν δικηγόρο δικό τους και προθυμοποιούνται να τα κάνουν όλα αυτοί. Όμως δεν θέλω να αφήσω τον έλεγχο και αναζητώ ανεξάρτητο δικηγόρο. Σκέψου τώρα να ψάχνεις δικηγόρο από την Ελλάδα στην Ουγκάντα. Δεν ήταν εύκολο, χρειάστηκαν άπειρα τηλεφωνήματα, δεκάδες επαφές».
Η πρώτη φορά που η Νίκη πήρε τον 4,5 μηνών Μάρκο αγκαλιά.
«Όμως μέχρι τον Ιούνιο είχαμε βρει πια δικηγόρο, τον είχαμε επιβάλλει στο ορφανοτροφείο και αρχές Ιουλίου μας έστειλαν μια φωτογραφία. Αυτός είναι ο γιος σας, έλεγαν. Και ήταν ο Μάρκος, τότε τριών μηνών.»
Κάπως σαν τον πρώτο υπέρηχο δηλαδή, σχολιάζω. Ναι, ακριβώς έτσι. «Είναι με ένα τρόπο μια ευθεία παράλληλη με την κανονική εγκυμοσύνη. Τα έχω περάσει και τα δύο, το άλλο όχι με καλή κατάληξη. Χάσαμε πέρυσι ένα μωρό στον όγδοο μήνα. Όμως έως τότε ήταν μια εγκυμοσύνη καλή και μπορώ να το συγκρίνω. Μοιάζει πολύ. Όλο αυτό είναι κάτι που μαγειρεύεται, έρχεται σιγά σιγά. Ξεκινάει με τα απρόσωπα γραφειοκρατικά, όπως το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, που το παιδί είναι απλώς μερικά κύτταρα και όσο προχωράει η διαδικασία αγωνιάς για το φύλο, τσακώνεσαι για ονόματα, αποκτάς εικόνα, το έχεις αγαπήσει, είναι δικό σου. Να σου πω και μια ιστορία που είναι η αγαπημένη μου; Πριν μας κάνουν matching με τον Μάρκο, δεν ξέραμε αν το παιδί θα είναι αγόρι ή κορίτσι. Εγώ έφτιαχνα λίστες για ονόματα. Με τον Δημήτρη δεν συμφωνούσαμε σε τίποτα. Στα κορίτσια είχα καταλήξει σε 5, τα απέρριψε όλα. Στα αγόρια είχε κρατήσει μόνο ένα, το Μάρκος. Όταν μας ήρθε η φωτογραφία του, το ορφανοτροφείο τον είχε ήδη ονομάσει Μαρκ. “This is Mark Subbi, your son”, έγραφαν. Δεν το πίστευα, ήταν σαν σημάδι».
Το ταξίδι στην Ουγκάντα
Και μετά έπρεπε να πάνε εκεί. Μάζεψαν τα πράγματά τους και πήγαν στην Ουγκάντα να συναντήσουν το παιδί τους. «Όταν φτάσαμε στο ορφανοτροφείο μας είπαν πριν το δείτε θέλει να σας μιλήσει η διευθύντρια. Η οποία επί μιάμιση ώρα μας έλεγε τι χρήματα πρέπει να δώσουμε, ότι δεν έπρεπε να πάρουμε άλλο δικηγόρο, ότι δε θα τα καταφέρουμε».
Νίκη Λιάκουρα
«Εκεί για πρώτη φορά με έπιασε τρόμος. Μέχρι τότε τα έβλεπα όλα σαν μια πρόκληση, που την προσπερνούσα, τα κατάφερνα και πήγαινα στην επόμενη».
Τώρα όμως είχα δει το παιδί σε φωτογραφίες και ήξερα ότι σε μισή ώρα που θα το έβλεπα κι από κοντά θα ήμουν τελείως υποχείριο. Τρομοκρατήθηκα. Κι ύστερα μας έφεραν τον Μάρκο. Ακούγονται πολύ κοινότυπα όλα αυτά αλλά τον είχε πάρει ο Δημήτρης στην αγκαλιά του και μετά από δύο λεπτά κοιμότανε. Αισθάνθηκε ασφάλεια, την λαχτάρα μας, δεν ξέρω. Πήρα αγκαλιά κι άλλα παιδιά, δεν ήταν το ίδιο. Εκεί ήταν η στιγμή που ένιωσα τύψεις που ζήτησα μωρό. Θέλαμε μωρό γιατί μας είχαν πει ότι η διαδικασία θα κρατήσει έως δύο χρόνια. Αλλά εκεί έβλεπες τα μεγαλύτερα παιδιά που ήξεραν για ποιο λόγο είχες πάει. Κάθονταν μαζί σου και αποζητούσαν το βλέμμα σου, την προσοχή σου. Δεν τα παίρνουν τα μεγαλύτερα. Και το ξέρουν. Βλέπουν να έρχονται και να παίρνουν τα μικρά κι εκείνα να μένουν πίσω. Ήταν πολύ σκληρό.»
Δεν σε τρόμαζε κάτι; «Το μόνο που με τρόμαζε ήταν η πιθανότητα να έχει aids ή ηπατίτιδα, δεν ήξερα αν έχουν γίνει σωστά οι εξετάσεις. Μας έλεγαν τότε θα ζητήσετε ένα άλλο παιδί, κι έλεγα τι λένε, δεν παίρνω παντελόνι, δεν επιστρέφεται. Τότε μου είπε κάτι η μητέρα μου. “Αυτό είναι το παιδί σου, ό,τι και να έχει, θα το αντιμετωπίσετε και θα κάνεις το καλύτερο δυνατό”. Ξεμπλόκαρα τελείως.Ήταν αυτό που χρειαζόταν να ακούσω για να μην το ξανασκεφτώ. Ό,τι και να είχε, τον είχαμε επιλέξει, ήταν αυτός. Είναι το ανεξέλεγκτο που έχεις κι όταν γεννάς. Έτσι το σκέφτηκα».
Νίκη Λιάκουρα
Αφού πέρασαν κάποιους μήνες στην Ουγκάντα μαζί του, όπως υπαγορεύει η νομοθεσία προκειμένου να δεθούν με το παιδί και να εμπλακούν με τη χώρα καταγωγής του, ο Μάρκος ήρθε στην Ελλάδα λίγο πριν τα Χριστούγεννα του ίδιου χρόνου. Ήταν τότε 8,5 μηνών. Πώς βλέπεις τώρα την Ουγκάντα; «Είναι μια χώρα όπου πέρασα ζόρικα κάποιες φορές, όμως είναι η πατρίδα του παιδιού μου, την αγαπάω σαν να είναι χώρα μου. Έχουμε σκοπό να την επισκεφθούμε ξανά ως οικογένεια όταν ο Μάρκος θα είναι έτοιμος.»
«Δεν σώσαμε κανέναν, δημιουργήσαμε μια οικογένεια»
Η ιστορία και η επιμονή της Νίκης ουσιαστικά άνοιξαν το δρόμο για τις υιοθεσίες από την Ουγκάντα. Πολλές ελληνικές οικογένειες βρήκαν παιδιά ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο, γιατί έμαθαν για την περίπτωση του Μάρκου. «Μια περίοδο χτυπούσε το τηλέφωνο μου δεν ξέρω πόσες φορές την ημέρα και με ρωτούσαν για αυτό.» Τι λες σε όσους το σκέφτονται, ή έχουν επιφυλάξεις; «Διαδικαστικά ξέρω ότι τα πράγματα έχουν δυσκολέψει πολύ. Συναισθηματικά, εγώ θα το έκανα ξανά χίλιες φορές. Αν μου έλεγες τώρα τι θα προτιμούσες, θα προτιμούσα να υιοθετήσω.
Νίκη Λιάκουρα
Δεν σνομπάρω τη φυσική διαδικασία, κάθε άλλο, όμως αυτό είναι κάτι που με γεμίζει απόλυτα. Εχουμε μια δεμένη οικογένεια, με δυνατούς δεσμούς που θα μου άρεσε πολύ να τη μεγαλώσω με αυτόν τον τρόπο. Όμως δεν είναι θέμα φιλανθρωπίας. Με ενοχλεί που κάποιοι το παρομοιάζουν με μια πράξη χριστιανική, ελεημοσύνης, ότι σώσαμε ένα παιδάκι. Δεν σώσαμε κανέναν, δημιουργήσαμε μια οικογένεια. Στο μυαλό κάποιων αυτό είναι σαν να το σώζεις, το καταλαβαίνω. Όμως αυτό είναι αμφίδρομο. Κι ο Μάρκος μάς έδωσε μια οικογένεια».
