Η Aντιγόνη θα σου πει την ωμή αλήθεια για τον καρκίνο

Στα 38 της, η Αντιγόνη πήγε στον γυναικολόγο για τον προληπτικό, ετήσιο έλεγχο. Ζήτησε από μόνη της να της γράψει μια μαστογραφία, χωρίς να έχει νιώσει τίποτα περίεργο στο στήθος της. Ήθελε να ελεγχθεί από νωρίς λόγω οικογενειακού ιστορικού και πρόληψης. Αυτή της η “ανησυχία” την έσωσε, αφού πρόλαβε τον καρκίνο εγκαίρως, προτού προλάβει να ξεφύγει από τον μαστό. Όμως παρόλο που ήταν πολύ νωρίς, η ζημιά ήταν ήδη πολύ μεγάλη και χρειάστηκε να κάνει ριζική μαστεκτομή.

Όταν το έμαθα έπαθα σοκ. Έχασα τη γη κάτω απ’ τα πόδια μου. Τρόμαξα, έκλαψα, φοβήθηκα πάρα πολύ για μένα, για την οικογένειά μου, τα παιδιά μου, αν θα επιβιώσω για να μπορέσω να τα μεγαλώσω.

H Aντιγόνη και ο Σταύρος είναι 18 χρόνια μαζί. Τα παιδιά τους ήταν τότε τριών και έξι ετών. Μια ηλικία στην οποία δε μπορούσαν να αντιληφθούν ακριβώς τι συνέβαινε, όσο κι αν εκείνη τους το εξήγησε με τα πιο απλά λόγια, παρομοιάζοντας τον καρκίνο με ένα “σπυράκι”. Όσο μου μιλάνε, τα παιδιά είναι στα δωμάτιά τους. Έρχονται πού και πού για να ζητήσουν δήθεν κάτι, αλλά βασικά το κάνουν γιατί “θέλουν να ακούσουν”, όπως μου λέει η μαμά τους. Αυτά τα δυο ζευγάρια μάτια που την περίμεναν να σηκωθεί να παίξουν, ήταν η δύναμη και ο βασικός λόγος για τον οποίο, η Αντιγόνη δεν το έβαλε κάτω όταν νόσησε. Παρ’ όλες τις δυσκολίες. Είχε όμως και τον Σταύρο – το πιο σημαντικό της στήριγμα σε αυτό της τον αγώνα: “Ήταν διπλα μου συνέχεια, από πάνω μου κάθε λεπτό να με κοιτάζει, να με νοιάζεται να με ρωτάει αν θέλω κάτι, προσπαθούσε να με βοηθήσει με όποιο τρόπο μπορούσε“.

Φοβόμουν, αλλά είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι θα το παλέψω. Υπήρχαν βέβαια και στιγμές που λύγιζα κι έλεγα στον εαυτό μου “Θεε μου δε μπορώ άλλο θέλω να πεθάνω”, αλλά ήταν λιγότερες αυτές. Δεν το έλεγα απ’ έξω μου, δεν το είπα ποτέ. Μόνο σε πολύ πολύ δύσκολη στιγμή μετά από χημειοθεραπεία, προς το τέλος κιόλας, είπα “δεν μπορώ άλλο”. 

“Ο Σταύρος ήταν πάντα πολύ αισιόδοξος όταν μιλούσαμε, μου έλεγε ότι όλα θα πάνε καλά. Δε μου άφησε ποτέ το περιθώριο να νιώσω ανασφαλής. Ήταν πάντα βράχος δίπλα μου. Νομίζω πως υπήρξαν στιγμές που ένιωθε αδύναμος, αλλά δεν το έδειξε για να μην με καταρρακώσει ψυχολογικά κι εμένα. Σίγουρα έβλεπα το φόβο στα μάτια του, αλλά ποτέ δε σκέφτηκε αρνητικά“.

Μπορεί ο καρκίνος του μαστού να είναι σε ποσοστό μεγαλύτερο του ενενήντα τοις εκατό, γυναικεία υπόθεση, όμως ποτέ κανείς δεν αμφισβήτησε το βάρος του φορτίου που μπορούν να κουβαλήσουν οι αντρικοί ώμοι. Kαι σίγουρα καμία γυναίκα δε θα έλεγε “όχι” σε λίγη βοήθεια.

Ο Σταύρος κάθεται σε μια πολυθρόνα αρκετά μακριά από το τραπεζάκι που βρίσκεται το κινητό μεταμφιεσμένο σε μαγνητόφωνο. Είναι πιο κοντά στο τζάκι, στη γωνία που πόζαραν και για τη φωτογραφία, όπου -όπως θα μου πει λίγο μετά- κάθονταν μαζί πριν πέντε χρόνια και αποφάσιζαν για το πώς θα πολεμήσουν από κοινού τον καρκίνο: βήμα – βήμα.

Φοβήθηκα μη χάσω τη σύντροφό μου, μη χάσουν τα παιδιά μου τη μητέρα τους. Άρχισα να βλέπω μπροστά μου πράγματα τα οποία πιθανόν να μη μπορούσα να αντιμετωπίσω.

Το πρώτο ταρακούνημα για την Αντιγόνη ήρθε με τη ριζική μαστεκτομή. Όταν μου μιλάει για το πώς ένιωθε έχοντας αφαιρέσει το ένα της στήθος, το βλέμμα της χαμηλώνει και πλέον η αφήγησή της είναι περισσότερο σαν περιγραφή. Σαν να ξαναβλέπει εκείνες τις εικόνες, προσπαθεί να μου πει πώς ένιωθε: “Η εικόνα μου ήταν πάρα πολύ σκληρή και πάρα πολύ δύσκολη. Γύριζα πάντα την πλάτη μου στον καθρέφτη όταν ήμουν γυμνή. Όταν έκανα μπάνιο δεν ήθελα καν να αγγίζω τις πληγές μου. Ο πρώτος και ο μοναδικός άνθρωπος που με είδε μετά το χειρουργείο με τη μαστεκτομή μου, ήταν ο Σταύρος. Είχε εικόνα απ’ την αρχή. Για μένα ήταν πολύ πιο δύσκολο να δεχτώ την εικόνα μου. Εκείνος όμως μου υπενθύμιζε συνεχώς ότι δεν υπάρχει τίποτα στα δικά του μάτια, καμία διαφορά με πριν“.

Ο Σταύρος πάντα μου έλεγε -στον ένα χρόνο που μεσολάβησε από την αφαίρεση του μαστού μέχρι την αποκατάσταση- ότι δε τον ενδιαφέρει η μαστεκτομή, δεν την έβλεπε, για εκείνον ήμουν όπως πριν. Για μένα όμως αυτό ήταν πολύ δύσκολο και να το πιστέψω και να το δεχτώ, γι’ αυτό και ήμουν πάντα πολύ προσεκτική, δεν ήθελα να γδύνομαι μπροστά του. Δεν ήθελα να με βλέπει χωρίς στήθος.

Και οι δύο όμως συμφωνούν πως η πιο δύσκολη περίοδος ήταν οι χημειοθεραπείες. Ο οργανισμός της Αντιγόνης τις πρώτες μέρες ήταν τρομερά καταβεβλημένος. Η ίδια ήταν σχεδόν νεκρή στο κρεβάτι με πάρα πολλούς εμετούς. Ίσως και δέκα φορές την μέρα. “Άπό ένα σημείο και μετά βγάζεις χολή, δεν έχεις τίποτα να βγάλεις. Έβγαζα φάρμακο“, μου λέει για να με διαβεβαιώσει ότι το θέαμα δεν ήταν και ό,τι καλύτερο. “Η κατάπτωση που νιώθεις έιναι τόσο μεγάλη που δεν έχεις κουράγιο ούτε μέχρι το μπάνιο να πας. Δε μπορούσα ούτε να κοιταχτώ στον καθρέφτη, ήμουν μια ζωντανή νεκρή τις τέσσερις πρώτες μερες.“

“Δε θα ξεχάσω ποτέ τη μυρωδιά του φαρμάκου“, ήταν μια από τις πρώτες ατάκες του Σταύρου. “Μετά την εγχείρηση ούτε καν φοβήθηκα. Την είδα αμέσως, τις πληγές, το σώμα της, όλα. Η χημειοθεραπεία όμως ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος. Υπήρχε στο σπίτι μόνιμα μια μυρωδιά φαρμάκου. Ήταν έντονο, πολύ έντονο. Τι να πεις σ’ έναν άνθρωπο που τον βλέπεις να έχει διαλυθεί τελείως από ένα φάρμακο; Η εξάντλήσή της ήταν και σωματική και ψυχολογική. Δε μπορούσα να κάνω τίποτα για να τη βοηθήσω“.

Το είχαν κανονίσει έτσι ώστε να γίνονται οι χημειοθεραπείες Παρασκευή. Πήγαιναν τα παιδιά στη γιαγιά τους και τα ξαναέπαιρναν Δευτέρα, ώστε τουλάχιστον τις 2-3 πρώτες μέρες που ήταν οι δυσκολότερες, να μην βλέπουν τη μαμά τους σε αυτή την κατάσταση. Μέσα στον Γολγοθά που περνούσε βέβαια, η Αντιγόνη στάθηκε και τυχερή στο θέμα των μαλλιών, τα οποία ναι μεν έφυγαν, αλλά όχι όλα.

Δε χρειάστηκε να βάλω τελικά περούκα. Τα μαλλιά μου αραίωσαν πάρα πολύ, αλλά δεν έπεσαν όλα. Τα φρόντιζα πολύ με ειδικά σαμπουάν και αφρούς που κυκλοφορούν πια στο εμπόριο, οπότε η εικόνα μου δεν ήταν τραγική. Αυτό με βοήθησε ώστε να το αντιμετωπίσω και σε σχέση με τα παιδιά. Είναι κορίτσια και σε τέτοια ηλικία που ταυτίζονται με τη μαμά. Η μεγάλη έκλαιγε, είχε αρχίσει να μου λέει ότι δε θέλει να πηγαίνω στο σχολείο αν φύγουν τα μαλλιά μου και αυτό εμένα με καταρράκωσε ακόμα περισσότερο.

Αυτό που χρειάζεται μια γυναίκα σε αυτή τη φάση των χημειοθεραπειών είναι αυτό ακριβώς που έκανε ο Σταύρος. Έμπαινε στο δωμάτιο και της έλεγε ένα απλό “θες κάτι;”. Ήταν μέρες που ένιωθε ότι ακόμα και η παρουσία του δυσκόλευε την Αντιγόνη. “Προσπαθούσα να είμαι δίπλα της, αλλά σαν να μην είμαι εδώ“. Εκείνη τον κοιτάζει, συμφωνεί και συμπληρώνει: “Όταν η χημειοθεραπεία έχει παρενέργειες το να έχεις έναν άνθρωπο από πάνω σου συνεχώς να σε πιέζει να φας ή να πιείς νερό ήταν ό,τι χειρότερο. Τουλάχιστον για μένα. Ήθελα την ησυχία μου. Δεν ένιωθα καλά, ήθελα να είμαι στο κρεβάτι μου και να μη με πιέζει κανείς. Απ’ την άλλη βέβαια ένιωθα και τρομερή ασφάλεια ξέροντας ότι είναι στο δίπλα δωμάτιο. Το χρειαζόμουν αυτό. Ήθελα να τον νιώθω κοντά μου. Όλες αυτές οι παρενέργειες μου δημιουργούσαν κι έναν φόβο. Δεν ήξερα τι με περιμένει, ποια θα είναι η επόμενη παρενέργεια που θα ρθει. Βαδίζεις στο άγνωστο“.

Ο Σταύρος μιλάει λίγο. Αναρωτιέμαι πού ξέσπαγε όλο αυτό το βάρος της κατάστασης που ζούσε στο σπίτι του. Εκείνος μου λέει πως η δουλειά του, το να ασχοληθεί με τα παιδιά, να πάει για τρέξιμο και να μοιραστεί το πρόβλημα με φίλους, ήταν πάντα η ουσιαστικότερη διέξοδος: “Πρέπει να το μοιράζεσαι, αλλιώς μένει η δυσκολία στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού και θα βγει ένταση όταν δεν εκτονώνεται το πρόβλημα. Συσσωρεύονται η ένταση και τα προβλήματα. Πρέπει να μοιραζόμαστε τους φόβους, τα άγχη, τις ανησυχίες”.

Επιλέξαμε τους ανθρώπους με τους οποίους το μοιραστήκαμε γιατί δε θέλαμε κανένας να μας δείξει οίκτο. Μια καλή κουβέντα θέλαμε, ακόμα κι ένα χτύπημα στην πλάτη, αλλά όχι “πωπω τι πάθατε τώρα”. Ευτυχώς ο κύκλος μας το δέχτηκε όπως έπρεπε.

“Είναι ένα γεγονός που σημάδεψε αρκετά κι εμένα, αλλά από κάπου βρήκα τη δύναμη να σταθώ δίπλα στην Αντιγόνη χωρίς να λυγίσω. Ίσως να βοήθησε και το ότι δεν το κρατήσαμε μέσα μας. Τα παιδιά επίσης ήταν ένα μεγάλο κίνητρο για να το αντιμετωπίσουμε μαζί – ειδικά σε μια ηλικία που θέλουν την προσοχή και τη φροντίδα μας. Μας έδωσε και αυτό δύναμη να το αντιμετωπίσουμε μαζί. Ήμουν πάντα δίπλα της και είναι πάντα δίπλα μου, οπότε βρέθηκε δύναμη να μπορέσω να το διαχειριστώ. Δε σκέφτηκα την παραμικρή πιθανότητα να φύγω από το πλευρό της“.

“Υπήρξαν στιγμές που ένιωσα αδυναμία και φόβο. Φοβήθηκα μη χάσω τη σύντροφό μου, μη χάσουν τα παιδιά μου τη μητέρα τους. Άρχισα να βλέπω μπροστά μου πράγματα τα οποία πιθανόν να μη μπορούσα να αντιμετωπίσω. Δεν έκλαψα όμως καθόλου.Ίσως γι’ αυτό τα βάζω πολλές φορές με τον εαυτό μου. Δε μπορώ να βάλω τα κλάματα. Έχω να κλάψω από τότε που πέθανε ο πατέρας μου. Δεν ξέρω γιατί το πνίγω τόσο πολύ μέσα μου, ενώ είναι ανακούφιση. Αυτό ειναι ένα παράπονο που έχω από τον εαυτό μου“.

Έκανα κι εγώ λάθη. Πιθανότατα την αδίκησα κάποια στιγμή. Πιθανόν να την αδίκησα σα γυναίκα. Ίσως ήθελα να γίνουν πράγματα που δε μπορούσαν να γίνουν. Είναι μια περιπέτεια όμως απ’ την οποία βγήκαμε πιο δυνατοί.

Η ζωή μετά

Η Αντιγόνη είναι εθελόντρια στο Άλμα Ζωής. Τη λυτρώνει να βλέπει γυναίκες να είναι ζωντανές τριάντα χρόνια μετά τον καρκίνο, ενώ παίρνει και η ίδια δύναμη μιλώντας με γυναίκες που νοσούν τώρα, όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται. Ανάμεσα στα πράγματα που λένε όλες οι γυναίκες οι οποίες έχουν νοσήσει, είναι ότι η ζωή τους μετά τον καρκίνο του μαστού είναι καλύτερη. Ετσι και η σχέση της με τον Σταύρο.

“Ήταν μια σχέση η οποία είχε γερές βάσεις από την αρχή και αυτό βοήθησε ώστε να μπορέσω και εγώ να το διαχειριστώ και ο Σταύρος δίπλα μου. Δεν είναι εύκολο, ανατρέπεται όλη η ζωή του ζευγαριού από τη μια μέρα στην άλλη. H σχέση μας μετά τον καρκίνο νομίζω ότι έχει γίνει πολύ καλύτερη. Μας έδεσε. Μοιραστήκαμε δύσκολες στιγμές και μεγάλες αγωνίες. Κοινές αγωνίες. Η ζωή μου που αφορούσε κι εκείνον. Μάθαμε να περνάμε καλύτερα μετά τον καρκίνο. Μπορεί η σεξουαλική μας ζωή να έχει αραιώσει γιατί εκ των πραγμάτων είναι πρακτικοί οι λόγοι, αλλά έχουμε μάθει και χαιρόμαστε την κάθε στιγμή που είμαστε μαζί. Έχουμε μάθει να περνάμε πιο καλά στα απλά, καθημερινά πράγματα“.

Η ίδια η δοκιμασία από μόνη της σε φτάνει στα όριά σου, αλλά όταν είμαστε δύο, περνάει πιο εύκολα. Η στήριξη που χρειαζόμαστε οι γυναίκες που νοσούμε από τους άντρες μας, μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε να παλεύουμε γιατί είναι ένας διαρκής αγώνας.

“Μετά από πέντε χρόνια αναπολώντας στιγμές, νομίζω ότι δε θα μπορούσα να έχω καλύτερο σύντροφο δίπλα μου σ ‘αυτή τη δοκιμασία. Ήταν ήρεμος, με καταλάβαινε, προλάβαινε κάθε μου επιθυμία όσο ήταν εφικτό, και τις ημέρες που εγώ δεν ένιωθα καλα κι είχα νεύρα και θύμωνα με το παραμικρό, εκείνος ήταν εκεί και με ηρεμούσε. Όταν έφτανα στο χείλος της απελπισίας τον πρώτο καιρό ήταν εκείνος που μου έδινε κουράγιο και μου έλεγε “θα το περάσουμε θα προχωρήσουμε, θα το ανέβουμε κ αυτό το σκαλί. Πάει κι αυτή η χημειοθεραπέια, μειώνονται, περνάει ο καιρός”. Ήμουν πάρα πολύ τυχερή που είχα τον Σταύρο δίπλα μου κι αυτός ίσως να μην έχει καταλάβει ακόμα πόσο σημαντικός ήταν“.

Η Αντιγόνη και ο Σταύρος μιλούν στο Race for the Cure

“Θυμάμαι κάτι που του είχα πει πάνω σε κάποια ψυχολογική έξαρση και εκ των υστέρων το μετάνιωσα. Του είπα “δε με καταλαβαίνεις. Δεν καταλαβαίνεις πώς νιώθω”. Καταλάβαινε ακριβώς τι ενιωθα εκεινη τη στιγμή. Τον ενόχλησε αυτό που του ειπα γιατί έκανε ό,τι μπορούσε, έκανε τα πάντα. Προσπαθούσε να με κάνει να νιώθω καλά. Όταν μετά άκουσα τι είπα σκέφτηκα ότι τον αδίκησα γιατί πραγματικά έκανε τα πάντα και ήταν συνεχώς εκεί, δίπλα μου”.

Το πιο ωραίο πράγμα που μου είπε ήταν “Θα το περάσουμε μαζί και θα περάσει”. Kαι όντως πέρασε.

Σήμερα η Αντιγόνη και ο Σταύρος ζουν πιο ευτυχισμένοι από ποτέ μαζί με τα παιδιά τους. Κανένα βουνό δεν ήταν αρκετά ψηλό και δύσβατο ώστε να κάνει κάποιον απ’ τους δυο τους να δειλιάσει και ν’ αποφασίσει να μείνει πίσω. Πέντε χρόνια μετά την ανάβαση του όρους “καρκίνος του μαστού”, κάθονται στην κορφή του και ατενίζουν το μέλλον αισιόδοξα. Εκείνη έχει σκοπό να φτάσει τα 100 χρόνια και δε συμβιβάζεται με τίποτα λιγότερο. Εκείνος, της κρατάει το χέρι καθώς βαδίζει προς την επίτευξη του στόχου της. Πάντα της το κρατούσε, αλλά τώρα νιώθει την παλάμη του πιο ζεστή από πριν. Και δεν είναι από οίκτο – όπως φροντίζει να μου επισημάνει η Αντιγόνη – αλλά από αγάπη, πραγματική και ουσιαστική.