Η Andrea Gilbert ξέρει από πρώτο χέρι γιατί πρέπει να υπάρχει το Athens Pride

Δεν χρειάστηκε ποτέ να εξηγήσω γιατί βρισκόμουν εκεί, αλλά ήξερα πάντα τι θα απαντούσα αν με ρωτούσαν. «Εδώ είναι τόσοι φίλοι μου. Είναι fun, έχει μουσική, φορούν ό,τι θέλουν, βάφονται όπως θέλουν και περνάμε ωραία. Επίσης, είμαι πράγματι περήφανη που είναι φίλοι μου, οπότε έχω αρκετά καλούς λόγους». Εγώ επιχειρηματολογώ έτσι στο μυαλό μου, ή έστω μπροστά στον καθρέφτη όταν πλένω τα δόντια μου – μόνο σε τέτοιες κομβικές στιγμές έχει χρειαστεί ως τώρα να εξηγήσω γιατί πάω στο Pride. Για την Andrea Gilbert όμως, τα πράγματα έπρεπε να λέγονται κάπως πιο επίσημα και επώνυμα. Ακόμα και τότε που περπατούσαμε στο σκοτάδι, έπρεπε κάποιος να πάρει το θάρρος και να βγει στο φως.

Η Andrea Gilbert ήταν η πρώτη εκπρόσωπος Τύπου του Athens Pride και είναι ένα από τα 6 μέλη του πυρήνα της διοργάνωσης από τότε που γεννήθηκε η ιδέα να υπάρξει μια Παρέλαση Υπερηφάνειας στην Αθήνα. Είναι Αμερικανοεβραία και μένει μόνιμα στην Ελλάδα από τον Μάιο του 1989.

«Ερχόμουν στην Ελλάδα από τα φοιτητικά μου χρόνια. Ήρθα να δουλέψω σε αμερικανικές ανασκαφές στο Πόρτο Χέλι πριν πολλές δεκαετίες. Ήμουν στη Σχολή Καλών Τεχνών και πήγα σαν σχεδιάστρια, ώστε να αποτυπώνω τα ευρήματα. Έμεινα 1,5 χρόνο στην Αθήνα μετά από αυτό. Τελείωνα το πτυχίο μου στη Ζωγραφική στο δικό μου ατελιέ, γνωρίστηκα με άλλα παιδιά που ήταν στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και ζούσα πολύ όμορφα. Άρχισα να μαθαίνω ελληνικά. Πάντα ήθελα να μετακομίσω και να μείνω εδώ. Μου πήρε αρκετά χρόνια να το καταφέρω, αλλά είμαι πια εδώ 33 χρόνια. Δεν μπορώ πια να φανταστώ τι ζωή θα είχα αν είχα μείνει στη Νέα Υόρκη.

Όταν ήρθα ήθελα να κάνω κάτι σημαντικό. Κάτι που να δώσει νόημα στην επιλογή μου να μετακομίσω εδώ. Είδα ένα περίπτερο της Αμνηστίας σε μια Έκθεση Βιβλίου και γράφτηκα εκεί. Το γραφείο ήταν πολύ κοντά στο σπίτι μου κι έτσι πήγα και βρήκα μια παρέα ατόμων με κοινούς σκοπούς και ενδιαφέρον για τα ακτιβιστικά, με τους οποίους είμαστε ακόμα φίλοι. Μέσα από την Αμνηστία, άρχισα να ασχολούμαι με την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και να έχουμε και κάποιες συζητήσεις γύρω από αυτό».

Λίγη Ιστορία

Τα ξημερώματα της 28ης Ιουνίου του 1969, αστυνομικοί επιτίθονται στο Stonewall Inn, ένα gay bar στο Manhattan. Οι εισβολές αστυνομικών στα gay bars ήταν ρουτίνα πίσω στα 60s. Εκείνη η μέρα όμως ξέφυγε από τον έλεγχο της αστυνομίας. Η απόπειρα των αστυνομικών να διακόψουν τη διασκέδαση των θαμώνων, μετατράπηκε γρήγορα σε βίαιες επιθέσεις εναντίον τους. Τότε ήταν που η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα αποφάσισε να αντισταθεί και να διεκδικήσει τα αυτονόητα. Το δικαίωμά της στη διασκέδαση, την ύπαρξη και τη ζωή. Γρήγορα όλη η γειτονιά έγινε μια γροθιά κόντρα στις πόρτες που έκλειναν ως τότε πίσω τους οι gay άνθρωποι για να κρυφτούν. Οι αστυνομικοί έχασαν τον έλεγχο. Ο κόσμος κάθε βράδυ αντιστεκόταν στο κατεστημένο που τον ήθελε να αγαπά με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν για μέρες κι έτσι το Stonewall θεωρείται ιστορικά η ναυαρχίδα της απελευθέρωσης της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και ουσιαστικά το κύμα που ξεκίνησε να πνίγει την ομοφοβία παγκοσμίως.

Τα ξημερώματα της 20ης Φεβρουαρίου του 2003, μόλις 19 χρόνια πριν, αστυνομικοί εισβάλλουν στο gay club Spices, στο Γκάζι. Συλλαμβάνουν 12 άτομα και τα οδηγούν στην Αστυνομία. 4 μέρες μετά, ένας εξ αυτών, αυτοκτονεί στο κελί του. 34 χρόνια μετά το Stonewall, αλλά αυτό το «κύμα» της ελευθερίας και της ισότητας δεν είχε προλάβει να πνίξει την Ψωροκώσταινα. Τα ΜΜΕ κάνουν λόγο για «ανώμαλους» και η ομοφοβία παρτάρει σε περίπτερα και τηλεοράσεις με την ευχή της κοινής γνώμης.

H Παρέλαση βγαίνει στο φως

«Ήδη από από τη δεκαετία του 80 και με την πτώση της Χούντας γινόντουσαν συζητήσεις και απόπειρες για ορατότητα. Τη δεκαετία του 90 στο Ζάππειο και στον Λόφο του Στρέφη γινόντουσαν συναυλίες για το act up για το aids. Μετά μπήκε και σε εσωτερικούς χώρους κάτι που το έλεγαν Pride, αλλά δεν ήταν. Το Pride είναι η περηφάνεια δεν είναι να περιμένεις να σκοτεινιάσει ή να μπεις σε μια πόρτα και να κλειστείς με την κοινότητα, ας είναι και 2000 άτομα. Έχω πάει σε τέτοια πάρτι, τεράστια, όμορφα, αλλά το να κάνεις έναν γύρο απ’ όλο το ιστορικό κέντρο και μπροστά στη Βουλή ήταν δύσκολο τότε. Tο περιστατικό στο Spices ήταν αφορμή η κοινότητα να μαζεύεται στο αμφιθέατρο του Πολυτεχνείου. Σε αυτές τις συναντήσεις ειπώθηκε να προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα σωστό Pride με πορεία στο κέντρο κι όχι να κρυβόμαστε στο σκοτάδι.»

«Πάντα μπορούσαν να γίνουν πράγματα στο σκοτάδι, αλλά στο φως της ημέρας ήταν πολύ δύσκολο. Ήταν δύσκολο να φέρουμε τον δικό μας κόσμο. Δίσταζαν. Ή μάλλον φοβόντουσαν, αλλά τελικά το διατύπωναν ως “δεν είναι ανάγκη”, “αυτά είναι χαζά”, “είναι μια εικόνα που δεν μ’ αρέσει” και “γιατί οι άντρες ντύνονται σαν γυναίκες” και διάφορες δικαιολογίες. Η αλήθεια είναι ότι το Pride είχε μια τέτοια μορφή ακριβώς επειδή στην αρχή ερχόντουσαν μόνο οι τολμηροί σε γενικές γραμμές. Εκείνοι που τολμούσαν να βγαίνουν στο δρόμο στο φως της ημέρας», θυμάται η Andrea Gilbert.

Η Andrea Gilbert στοχοποιείται από τη Χρυσή Αυγή

Η πρώτη συνέντευξη Τύπου του Athens Pride έγινε το 2006 για το 2007. «Παρόλο που υπήρχαν αρκετές γυναίκες στη διοργάνωση και ουσιαστικά από γυναίκες έγινε το Pride τότε, δεν υπήρξε καμία Ελληνίδα γυναίκα out (σ.σ. που να έχει δηλώσει τη σεξουαλική της ταυτότητα) που να ήταν πρόθυμη να μιλήσει ανοιχτά στον Τύπο, να φωτογραφηθεί και να εμφανιστεί. Φαντάσου πώς ήταν το κλίμα. Εμένα δεν με ένοιαζε τότε, αλλά βέβαια μου γύρισε μπούμερανγκ. Δεν είχα θέμα ούτε με τη δουλειά, ούτε με την οικογένεια εδώ. Είπα ότι θα μιλήσω ανοιχτά κι έτσι έγινα εκπρόσωπος Τύπου.

Βγήκαν τότε από τον ναζιστικό τύπο κι άλλα πράγματα για μένα, όπως το ότι είμαι Αμερικανίδα και ότι είμαι Εβραία, με πάρα πολύ άσχημο τρόπο. Με έχουν βγάλει εξώφυλλο με τίτλο “να η Εβραία που οργανώνει το Athens Pride”. Και “να από πού παίρνει λεφτά το Pride”. Δεν ήξερα αν έπρεπε να φοβηθώ ή να γελάσω. Η αλήθεια είναι ότι έβγαλα το τηλέφωνό μου από τον κατάλογο για να μην έχουν πρόσβαση στα στοιχεία μου. Κάποια στιγμή πριν μερικά χρόνια αναγκάστηκα να αλλάξω και το σταθερό μου τηλέφωνο γιατί με παρενοχλούσαν. Ήταν πάρα πολύ άσχημο από τη μία, αλλά από την άλλη κίνησα το ενδιαφέρον του πώς μια Αμερικανίδα βρέθηκε στην Αθήνα και να συνδιοργανώνει το Athens Pride και να θέλει να κάνει την κοινωνία καλύτερη.

Το 2008, έγιναν οι 2 γάμοι ομοφυλόφιλων στην Τήλο και αυτό τράβηξε το ενδιαφέρον του Τύπου του κόσμου και το πολιτικό ενδιαφέρον. Τότε είχαμε την πρώτη παρέλαση με αξιοσημείωτο αριθμό κόσμου – περίπου 4000. Μας είχε επιτεθεί και η Χρυσή Αυγή, αλλά ευτυχώς δεν έχει ξανασυμβεί κάτι τέτοιο από τότε».

Όταν στηνόταν το Athens Pride, το κράτος είχε απορρίψει το αίτημα της διοργάνωσης να χρησιμοποιήσει τον Παρθενώνα σαν λογότυπό του. Θεωρήθηκε μάλιστα πολύ προσβλητικό, καθότι εθνικό μας σύμβολο. Βέβαια, ο δικηγόρος του Pride, είχε βρει τότε πάνω από 20 εταιρείες που είχαν οικειοποιηθεί το εθνικό μας σύμβολο για να πουλήσουν κοσμήματα, πορτοφόλια ή να νοικιάσουν αυτοκίνητα σε τουρίστες. Σήμερα, όλο και περισσότερες πολυεθνικές στηρίζουν ανοιχτά το Athens Pride και κάνουν καμπάνιες υπέρ του. Μπορεί η Ελλάδα να ήταν ανέκαθεν η Χώρα του Φωτός, αλλά μόλις τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να φωτίζει τα σκοτάδια της. Να προσπαθεί να γίνει λίγο πιο δίκαιη για όλους.

«Το Athens Pride είναι πια πάρα πολύ δυνατό. Αν δεν επιμέναμε να το κάνουμε, δεν θα άλλαζε τίποτα. Ο κόσμος είχε βολευτεί μια χαρά. Γιατί να αναγκάζεσαι να δώσεις δικαιώματα σε άλλα άτομα ή να αλλάξεις τον τρόπο σκέψης σου; Το Pride έχει διαμορφώσει την κοινωνία».

To Athens Pride ξεκίνησε με μερικές δεκάδες κόσμου και φέτος υπολογίζεται να συγκεντρώσει περίπου 200.000 ανθρώπους που θα διαδηλώσουν και θα γιορτάσουν ειρηνικά, την αγάπη και τη ζωή Άνευ Όρων. 

«Υπάρχουν άτομα στην κυβέρνηση που θέλουν πάρα πολύ να γίνουν αλλαγές – που έχουν αν όχι προοδευτικές, τουλάχιστον προχωρημένες σκέψεις. Αλλά είναι και παράγοντες από προηγούμενα κόμματα που μπλοκάρουν κάποια πράγματα. Είναι πολύ κακό να μην υπάρχει υποστήριξη στη Βουλή και να μπορεί οποιοσδήποτε να πάρει τόσο σοβαρές αποφάσεις για το πώς μπορείς να ζήσεις. Αν μπορείς να έχεις παιδιά, ή οικογένεια. Ή αν θα απολαμβάνεις όλα τα δικαιώματα που έχει κι εκείνος. Το Pride έχει δώσει πλέον δύναμη στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Μια δύναμη που κανείς δεν πίστευε ότι είχαμε 10 χρόνια πριν.

Δεν καταλάβαιναν ότι αυτό που ψωνίζει ένα άτομο από την κοινότητα και το ευρώ που δίνει έχει την ίδια σημασία με το ευρώ οποιουδήποτε άλλου. Το να προτιμήσει κανείς το τάδε τηλέφωνο ή τη δείνα μπύρα, επειδή υποστηρίζει το Athens Pride, έχει οικονομική σημασία. Έτσι λειτουργεί ο κόσμος, δεν είναι αμαρτία να το βλέπεις έτσι. Αν ας πούμε, ένας ή μία πολιτικός που λέει ότι υποστηρίζει το Pride και παίρνει την ψήφο της κοινότητας, μετά δεν κάνει αυτά που έλεγε, θα το πληρώσει την επόμενη φορά που θα ζητήσει ξανά την ψήφο μας. Ή θα τ’ ακούσει από το ίντερνετ που δεν δείχνει έλεος. Όταν είναι 200.000 άτομα που στηρίζουν το Pride, έχεις δύναμη, κατεβαίνεις με αριθμούς που κάνουν τον υπόλοιπο κόσμο να σε υπολογίζει», λέει η Andrea Gilbert όταν τη ρωτάω για το αν η κυβέρνηση στηρίζει τις προσπάθειες του Athens Pride.

«Είμαι περισσότερο περήφανη για το ότι έχουμε δημιουργήσει μια τόσο τεράστια εκδήλωση που είναι και δήλωση. Έχουμε καταφέρει τον στόχο μας που είναι η ορατότητα. Υπάρχουμε και υπάρχει και τεράστιο μέρος της κοινωνίας που μας υποστηρίζει και πρέπει να μας υπολογίζει σε ό,τι κάνει.»

Γιατί πρέπει να υπάρχει το Athens Pride όμως;

Αυτή είναι μια ερώτηση που πάντα κάνει κάποιος, αν ακούσει ότι στηρίζει κανείς τον θεσμό αυτό. Φυσικά, ζήτησα από την Andrea Gilbert να μου την απαντήσει.

«Πρέπει να υπάρχει γιατί πρώτ’ απ’ όλα, είναι μια επέτειος για ένα πολύ σοβαρό γεγονός, όπου οι θαμώνες σε ένα μπαρ αντιστάθηκαν στην αστυνομία και είπαν δεν αντέχουμε πια και ξεκίνησαν να διεκδικούν δικαιώματα ύπαρξης και διασκέδασης. Έχουμε κι εμείς πολύ δρόμο ακόμα γι’ αυτό.

Σίγουρα υπάρχει bullying και δυσκολίες στην οικογένεια.
Για τους μεγαλύτερους υπάρχουν κ θέματα υγείας. Πώς να πάει μια τρανς στο νοσοκομείο, ας πούμε. Ή εγώ που για μια απλή, γυναικολογική εξέταση πρέπει να δηλώσω ότι είμαι λεσβία και δεν πάω με άντρες. Πάντα υπάρχουν κάποιες δυσκολίες που μπορεί να σε κάνουν να διστάζεις να πας για ιατρική περίθαλψη. 
Δεν μπορείς να παντρευτείς.
Δεν μπορείς να υιοθετήσεις ένα παιδί.

Το σύμφωνο συμβίωσης δεν είναι γάμος. Είναι 2η κατηγορία πολιτών. Πληρώνεις εφορίες, ρεύματα, ΕΝΦΙΑ, αλλά δεν έχεις το πιο απλό δικαίωμα: να δημιουργήσεις την οικογένειά σου.

Επίσης έχω μάθει στη ζωή μου ότι ποτέ δεν μπορείς να πάρεις τα δικαιώματά σου σαν δεδομένα, ακόμα κι αν έχουν μπει σε νόμο κι έχουν γραφτεί στο σύνταγμα. Βλέπουμε τι γίνεται στην Αμερική, στην Ουγγαρία, στην Τουρκία που είχαν πολλά Pride και ανοιχτά και ξαφνικά δεν υπάρχουν. Όλα μπορούν να ανατραπούν με το παραμικρό. Έχεις ξαφνικά μια φασιστική κυβέρνηση και όλα αλλάζουν.

Πάντα θα υπάρχουν άτομα που χρειάζονται μια υποστήριξη. Δεν γεννιέσαι τρανς και είσαι μια χαρά με τον εαυτό σου. Δεν καταλαβαίνεις ότι είσαι λεσβία και είσαι αυτόματα καλά με τον εαυτό σου και όλα καλά γύρω σου. Κανένα παιδί δεν είναι αυτόματα καλά. Πάντα νιώθουμε καλά όταν είμαστε σε γκρουπ που μας αποδέχονται όπως είμαστε και νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου. Όπως εγώ όταν πάω στη συναγωγή, στις εβραϊκές γιορτές. Μπορεί να μην είμαι πολύ θρήσκα, να μην πάω κάθε Σάββατο, αλλά νιώθω ότι κάπου ανήκω όταν είμαι εκεί. Είναι κόσμος σαν εμένα, δεν θα με κοιτάξουν περίεργα. Το έχουμε ανάγκη αυτό. Η κοινωνία είναι τεράστια, αλλά το να έχουμε μια κοινότητα είναι κάτι που χρειάζονται οι άνθρωποι».

«Πάντα θα υπάρχει μια ανάγκη για το Pride, έστω και να είναι μόνο μια γιορτή. Μπορείς να διεκδικείς για ομάδες και άτομα που δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με σένα, ακόμα και τότε. Όπως οι άνθρωποι στην Ουκρανία που ζουν κάτω από βόμβες. Πάντα θα έχει λόγο ύπαρξης. Είναι γιορτή και διεκδίκηση μαζί».

Το Pride πρέπει να υπάρχει σαν γιορτή. Να χορεύουμε και να τραγουδάμε για τη μέρα που βγήκαμε όλοι στο φως και είδαμε ο ένας τον άλλον χωρίς τα φίλτρα των προκαταλήψεων. Πρέπει να υπάρχει σαν υπενθύμιση, για όλους εκείνους τους ανθρώπους που δεν γεννήθηκαν τυλιγμένοι με κουβερτάκια αγάπης και μαξιλαράκια τρυφερότητας και αποδοχής. Το Pride πρέπει να υπάρχει για να τραβάει το χαλί του ρατσισμού και να στρώνει το πολύχρωμο έδαφος της ισότητας και της ελευθερίας. Για να μπορούμε όλοι να περπατάμε ισότιμα και μακριά απ’ τις σκιές. Πάντα και μόνο στο φως – εκεί που, άλλωστε, λάμπει και το glitter της αγάπης.

 

Athens Pride 2022
ΑΝΕΥ ΟΡΩΝ – UNCONDITIONAL
Εκδηλώσεις: 10-18 Ιουνίου 2022 σε όλη την πόλη
Κεντρική ημέρα, Παρέλαση, Συναυλία: 18 Ιουνίου 2022 @ Πλατεία Συντάγματος