Η Δώρα Χρυσικού θέλει να ξυπνήσεις από τον ύπνο της αδιαφορίας για ναζιστικούς χαιρετισμούς

– Δώρα Χρυσικού, γιατί είναι τόσο σημαντικό να μείνει ολοζώντανη η μνήμη του Παύλου Φύσσα; 

Γιατί ο Παύλος Φύσσας είναι σύμβολο της αντίστασης κατά του φασισμού. Εκπροσωπεί κάτι που τείνει να χαθεί, μια ύψιστη θυσία απέναντι στη δημοκρατία. Ο Παύλος Φύσσας ήταν ένας κοινωνικός καταλύτης. Ο επιταχυντής. Ο άνθρωπος πίσω από την αντίστροφη μέτρηση για τη Χρυσή Αυγή. Η δολοφονία του αφύπνισε την ελληνική κοινωνία.

– Και στη συνέχεια, η ελληνική κοινωνία ξανακοιμήθηκε; 

Η ελληνική κοινωνία ήταν ανέκαθεν διχασμένη. Εμείς και οι άλλοι. Δεν τέμνονται ποτέ και βαδίζουν παράλληλα. Κι όλοι, για αυτοπροστασία, περιχαρακώνουμε τους εαυτούς μας. Φιλτράρουμε και τον διαδικτυακό μας κόσμο. Ζούμε στον μικρόκοσμο μας. Αν σκάψεις και βγάλεις την επιφάνεια, από κάτω επικρατεί χάος. Ένας κόσμος με ρατσιστικό, τοξικό, ομοφοβικό και τρανσφοβικό λόγο. Αφυπνίστηκαν αυτοί που ήταν έτοιμοι να αφυπνιστούν. Όχι εκείνοι που αν μιλήσεις για τη γενοκτονία στη Γάζα θα σου πουν «ναι, αλλά για την Κύπρο δεν λέτε κάτι». Υπάρχει ο κόσμος που αγκαλιάζει τη δικαιοσύνη, που θέλει να μιλά για τον όρο «γυναικοκτονία». Κι υπάρχει και ο άλλος κόσμος, που ο καθένας πιστεύει το δικό του αφήγημα. Η δίκη της Χρυσής Αυγής λειτούργησε. Δεν ξαναψήφισαν αυτό το μόρφωμα. 

Δώρα Χρυσικού: «Το θέμα είναι ότι οι φασίζουσες συμπεριφορές καλά κρατούν και 3 ακροδεξιά κόμματα είναι στο ελληνικό κοινοβούλιο».

– Έχεις δεχθεί απειλές γι’ αυτή τη στάση ζωής; 

Με έπαιρναν τηλέφωνο και μου έλεγαν ότι θα με σκοτώσουν και θα σκορπίσουν τα μέλη μου στις αποχετεύσεις όταν είχα πάρει πρόσφυγες στο σπίτι μου. Δεχόμουν υβριστικά μηνύματα στο inbox μου. Έλεγαν ακροδεξιές χυδαιότητες για σεξουαλικά όργια επειδή δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι μίλησα για να ευαισθητοποιήσω τον κόσμο απέναντι στους κατατρεγμένους. Δεν κατανοούν ότι είναι άνθρωποι όπως εμείς. Με σόκαρε και με αηδίασε αυτό.

Δώρα Χρυσικού: «Άνοιξα το σπίτι μου σε πρόσφυγες και έγραφαν ότι κακοποιώ αγόρια. Αυτό με σόκαρε περισσότερο από τις απειλές. Και κατάλαβα ότι το άρρωστο μυαλό του άλλου δεν θα το νικήσεις ποτέ».

Η καλοπροαίρετη πρόθεση σου θα στραγγαλιστεί. Μιλούν πάντα σαν να ξέρουν αυτοί τις προθέσεις σου και όχι εσύ. Είχα πάρει και οικογένεια. Αλλά κάποιος που δεν κάνει ποτέ τίποτα απολύτως, θα σου πει πώς πρέπει να το κάνεις. Όσοι έχουν καταλερωμένη τη φωλιά τους, βρίσκουν λέκε στη δική σου ζωή. Εστιάζουν πάντα στην κλειδαρότρυπα. Τι με νοιάζει τι θα πει ο κάθε κυρ Παντελής που δεν έχει καταλάβει τίποτα;

– Παρακολούθησες τη δίκη της Χρυσής Αυγής;

Ναι, από την αρχή. Εκεί γεννήθηκε η ιδέα γι’ αυτόν τον θεατρικό μονόλογο. Μια μέρα στο Εφετείο, η Μάγδα Φύσσα μού έδωσε ένα τετραδιάκι που έγραφε: 6 χρόνια, σιγά μην φοβηθώ. Η κυρία Μάγδα μού έδωσε ένα τετράδιο και για την δικηγόρο Μαρία Παρέντη. «Για να γράψει την ιστορία του Παύλου και μια μέρα να την πει στην κόρη της», μου είπε. Αυτή η παράσταση είναι ένα δώρο απέναντι σε αυτή την οικογένεια. Με σεβασμό και αγάπη. Υπήρχαν 2 κοπέλες αυτόπτες μάρτυρες στη δίκη του Παύλου Φύσσα που δεν κοίταξαν τη δουλειά τους. Ήταν αρκετός κόσμος αυτόπτες μάρτυρες στη δολοφονία και δεν πήγαν ποτέ να καταθέσουν. Άνθρωποι στα μπαλκόνια και στα μαγαζιά. Οι κοπέλες αυτές όμως παρόλο που δέχθηκαν απειλές έδειξαν μια υγιή αντίδραση. Δεν είπαν «που να μπλέξουμε».

– Τι σου έχουν πει οι θεατές για την παράσταση 18/9; 

Είμαι 25 χρόνια ηθοποιός κι αυτό που έχω ζήσει με αυτή την παράσταση, δεν το έχω ζήσει με καμία άλλη. Ήρθε ένα γκέι αγόρι που ήταν στο στρατό και μου είπε ότι συνάντησε τόσο φασισμό που ήρθε στην παράσταση γιατί ένιωθε προστατευμένο. Ήρθε μια οικογένεια από τη Σουηδία με τα έφηβα παιδιά τους για να ακούσουν εκείνα την ιστορία του Παύλου. Μια γυναίκα ήρθε από την Ήπειρο στην Αθήνα με σκοπό να δει την παράσταση, ενώ ήταν sold out και περίμενε να βρει ακύρωση. 

– Είναι το θέατρο ακόμη και σήμερα μια πολιτική πράξη; 

Κάθε τι που κάνεις είναι μια πολιτική πράξη. Στα Ανεξάρτητα Κράτη ανέβηκε πανό για τον Νίκο Ρωμανό, δεν ακολούθησε κανείς το παράδειγμα τους.

– Δώρα Χρυσικού, άλλαξε κάτι ουσιαστικά μετά την απόφαση στο Εφετείο; 

Ο εκφασισμός του μέσου ανθρώπου συνεχίζεται μέσα από ακροδεξιές ρητορικές και εξαιτίας της φτωχοποίησης. 

– Άλλαξε κάτι μετά το #MeToo στο θέατρο; 

Ναι, συζητήσαμε ανοιχτά τι σημαίνει κουλτούρα βιασμού, τοξική αρρενωπότητα, σεξισμός και woke ατζέντα. Μια νέα γενιά γαλουχήθηκε γνωρίζοντας αυτούς τους όρους. Ξέρεις τι πιστεύαμε παλαιότερα οι ηθοποιοί; Ότι η κακοποίηση ήταν συνυφασμένη με τη φράση «δεν έχεις τα άντερα για αυτή τη δουλειά». Δεν είχαμε δικαίωμα να βάζουμε όρια. Δεν χρειάζεται να βρίσεις κάποιον, να τον πεις ατάλαντο και ηλίθιο για να αποδομήσεις το εγώ του και να τον τσαλακώσεις. Αυτό είναι κακοποίηση. Μπορώ να είμαι καλή ηθοποιός και χωρίς αυτά. Τα νέα παιδιά ξέρουν. Ο κόσμος προχωρά. 

– Γιατί αποφάσισες να μιλήσεις για τον καρκίνο σου;

Ήταν πολιτική πράξη να μιλήσω. Για να δώσω στον καρκίνο την ορατότητα που πρέπει να έχει. Και γιατί οι γυναίκες νιώθουν ενοχές όταν διαγνωστούν με καρκίνο των ωοθηκών. Είναι μεγάλο ταμπού. Γιατί η ελληνική κοινωνία θεωρεί τη μη τεκνοποίηση ως κάτι μη αποδεκτό. Μίλησα για την άρση του στίγματος. Ήξερα ότι λόγω της σειράς (Η Γη της Ελιάς) θα μπαίνω στα σπίτια χιλιάδων ανθρώπων. Δεν θα ήταν συμβατό με τη στάση ζωής μου να κρύβομαι πίσω από τσεμπέρια. Ξέρω ότι πρέπει να μιλήσω πριν πέσουν τα όρνια πάνω μου. Γράφανε ότι είμαι τσιτωμένη από τα botox και τις πλαστικές κι εγώ έκανα θεραπείες. Είμαι η Δώρα Χρυσικού, δεν μου το στέρησε κανένας καρκίνος αυτό. Ξέρω ότι τον φόβο μπορείς να τον πατήσεις κάτω.

Info: Η Δώρα Χρυσικού πρωταγωνιστεί στον συγκλονιστικό θεατρικό μονόλογος 18/9, που επιστρέφει για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Από 27 Ιανουαρίου και για 8 μόνο παραστάσεις, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 20:30, εισιτήρια εδώ. 

Μετά την ολοκλήρωση των παραστάσεων στην Αθήνα, ο μονόλογος 18/9 ξεκινά την περιοδεία του με πρώτο σταθμό τη Θεσσαλονίκη. Το Θέατρο Αυλαία θα φιλοξενήσει την παράσταση για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, από τις 24 έως τις 27 Φεβρουαρίου 2025, εισιτήρια εδώ.

Ήδη το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του α’ κύκλου των παραστάσεων έχει αποδοθεί στον Σύλλογο Πολιτισμού Παύλος Killah P Φύσσας για την ενίσχυση του έργου του. Η παράσταση (βασισμένη σε ιδέα της Δώρας Χρυσικού είναι μια παραγωγή του Eteron, το κείμενο υπογράφει η Μαρία Λούκα με τον Κοραή Δαμάτη και σκηνοθετεί ο Κοραής Δαμάτης).