Η Έφη Μουρίκη προσπαθεί να μην σκοτώσει ποτέ το παιδί μέσα της

– Πώς θα είναι στο θέατρο Ζίνα να ακούτε κλάματα αντί για γέλια από κάτω;

Εγώ το έχω συνηθίσει γιατί κυρίως δράμα έχω παίξει στη ζωή μου. Ο χώρος είναι συνυφασμένος με την κωμωδία αλλά ήδη με την Παγίδα πέρσι, κάναμε ένα έργο που είχε στιγμές γέλιου αλλά είχε και το σασπένς και την αγωνία, ήταν λίγο έξω από την κωμωδία. Οπότε προετοιμαστηκαμε από πέρσι από κάποιον τρόπο. Έχει γίνει κι ανακαίνιση στο θέατρο και είναι πολύ ωραίο, νομίζω ότι θα πάνε όλα καλά.

– Πώς είναι η συνεργασία σας με τον σκηνοθέτη Γιώργο Νανούρη;

Είναι εξαιρετικός ο Γιώργος, είναι υπέροχος. Έχουμε δει σχεδόν όλες τις παραστάσεις του. Καταρχάς αγαπά τους συγγραφείς και τους σέβεται κι αγαπά και τους ηθοποιούς. Είναι ένας άνθρωπος που δημιουργεί πάρα πολύ ωραίο κλίμα μέσα στην πρόβα. Έχει πάρα πολύ χιούμορ, το ευχαριστιόμαστε πολύ. Γίνεται και σοβαρή δουλειά, αλλά περνάμε και πολύ ωραία.

Πέρα από τη συνεργασία με τον Γιώργο Νανούρη και τους υπόλοιπους συντελεστές, έχω ιδιαίτερη χαρά γιατί στον θίασο είναι και πολλά νέα παιδιά και δεν υπάρχει αυτή η ορμή που έχουν τα νιάτα. Είναι μοναδική. Και χαίρομαι πάρα πολύ γιατί είναι πολύ καλά παιδιά όλα και πολύ ταλαντούχα.

Είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι. Πρώτον αυτό το έργο το διαβάζεις και κλαις, στην αρχή μάλιστα το λέγαμε όλοι μας, διαβάζαμε και κλαίγαμε. Μιλά για τη σχέση με τους γονείς, τον θάνατο, το αμερικανικό όνειρο, την πτώση του Γουίλι που είναι τόσο εμβληματικός ρόλος, για όλα αυτά. Είναι εξαιρετικό έργο. Πήρε το βραβείο Pulitzer, αλλά το μεγαλύτερο βραβείο είναι ότι παίζεται και ξαναπαίζεται και ξαναπαίζεται και δεν είναι τυχαίο αυτό.

– Στη Λίντα τι από τον εαυτό σου αναγνωρίζεις;

Πάντα έχουμε κάποια στοιχεία από τον ρόλο για να τον ερμηνεύσουμε.

Είμαι άνθρωπος της αφοσίωσης και της αγάπης, προσπαθώ τουλάχιστον. Εκείνο που θαυμάζω κι ελπίζω να το έχω είναι η δύναμη που έχει να παλεύει ακόμα και το πιο σοβαρό ζήτημα, που είναι η απώλεια και ο θάνατος.

Σαφέστατα έχει κάνει πολλά λάθη. Είναι μία γυναίκα εκείνης της εποχής, η οποία είναι στο σπίτι, μεγαλώνει τα παιδιά της με τα λάθη της. Προσπαθεί να ισορροπεί τις καταστάσεις στην οικογένεια. Αλλά νομίζω ότι ειδικά τη στιγμή που διαδραματίζεται το έργο, το σημαντικό είναι η δύναμη με την οποία παλεύει τον θάνατο, την απώλεια του άντρα της. Αγκαλιάζει τον άντρα της σαν να είναι το τρίτο της παιδί, με πολύ μεγάλη αφοσίωση.

Δεν είναι τυχαίος ο τελευταίος μονόλογος που λέει στο έργο, που είναι από τους ωραιότερους μονολόγους που έχουν γραφτεί στο παγκόσμιο θέατρο. Είναι χαρά μου που τον ερμηνεύω και πολλοί συνάδελφοί μο υ λένε ότι τον περιμένουν. Δεν υπάρχει πιστεύω άνθρωπος στον πλανήτη που να μην αναγνωρίσει στοιχεία του εαυτού του σε αυτό το έργο. Το σημαντικό που έχει κάνει ο Μίλερ και νομίζω κι όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς, και ο Τσέχοφ και ο Τένεσι Ουίλιαμς, είναι ότι ενώ βλέπεις τους ήρωές τους με τα αρνητικά και τα θετικά τους, στο τέλος όταν φεύγεις αγαπάς τον άνθρωπο.

– Λένε ότι Ο Θάνατος του Εμποράκου είναι σαν τραγωδία…

Ο Άρθουρ Μίλλερ θαύμαζε πολύ την Αρχαία τραγωδία και το λένε αυτό ναι. Νομίζω ότι όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς δεν έχουν γράψει δραματικούς ρόλους. Έχουν γράψει τραγικούς ρόλους. Γιατί ούτως ή άλλως η ύπαρξη του ανθρώπου είναι τραγική, μόνο και μόνο με τη γνώση του θανάτου. Θα έλεγα ότι είμαστε κωμικοτραγικοί (γέλια).

– Η δικιά σου σχέση με την πραγματικότητα ποια είναι;

Θέλω να αντιμετωπίζω τις καταστάσεις. Πιστεύω στις συνειδητές επιλογές. Είμαι ο άνθρωπος που προσπαθώ τουλάχιστον να μη δικαιολογώ τις όποιες αδυναμίες μου ή τα λάθη μου. Γιατί πολλές φορές ακόμα και τις παραχωρήσεις μας τις δικαιολογούμε με τη λέξη τύχη. Προσπαθώ όσο μπορώ να κατανοώ την ευθύνη μου και πιστεύω ότι όσο πιο συνειδητή επιλογή κάνεις σε κάτι, τόσο μεγαλύτερη αντοχή έχεις για να αντιμετωπίσεις οτιδήποτε φέρει αυτή η επιλογή.

– Στην τύχη τι χρεώνεις από τη ζωή σου;

Δεν είμαι από τους ανθρώπους που της αποδίδουν πολλά εύσημα. Βεβαίως, γεννιέσαι κάπου, σε μία συγκεκριμένη χώρα από κάποιους γονείς, σαφέστατα. Αλλά από εκεί και πέρα, πρέπει ο άνθρωπος να αναλαμβάνει τις ευθύνες του, ειδικά κι όσο μεγαλώνει. Ακόμα και μία ουδέτερη στάση να έχεις είναι επιλογή κι αυτό.

– Ως παιδί πώς ήσουν;

Ήμουν πολύ άτακτο και ζωηρό. Ένα πολύ χαρούμενο παιδί που πείραζα πολύ τους υπόλοιπους.

– Προσπαθείς να διατηρήσεις αυτή την αίσθηση της παιδικότητας στη ζωή σου;

Την παιδικότητά μου προσπαθώ να μην την ξεχνάω. Κι όπως λέω και ξαναλέω, αυτή η δουλειά αυτό που μου δίνει περισσότερο είναι η αίσθηση του παιδιού να παίζει. Αυτό το λατρεύω. Κι επειδή μεγάλωσα και με 4 ακόμα αδέλφια καταλαβαίνεις τι σημαίνει αυτό. Φασαρία πολλή και πολύ παιχνίδι, ζήσαμε και δίπλα στη θάλασσα, στο Αίγιο, με τις όποιες καταστάσεις μπορεί να ήταν πιο δύσκολες παλιότερα.

Ήταν φτωχικά χρόνια, αλλά δεν θα ξεχάσω όλη αυτή τη σχέση με τα αδέρφια μου, το παιχνίδι. Προσπαθώ να μην σκοτώσω ποτέ το παιδί μέσα μου, είναι κάτι που το σκέφτομαι συνέχεια.

– Μου είπες πριν ότι έχεις ασχοληθεί πιο πολύ με το δράμα…

Ναι και με το που μπήκα στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου συνέβη κατευθείαν.

Ζητούσα καμιά φορά κωμωδία και μου έλεγαν “Όχι. Δράμα, τραγωδία. Λόγω εμφάνισης και λόγω φωνής”.

– Έχει μείνει κάποιο απωθημένο από αυτό;

Όχι εντάξει, έπαιξα και κάποιες κωμωδίες μετά. Αλλά γενικότερα εγώ το λατρεύω το δράμα και την τραγωδία και νομίζω ότι εκεί νιώθω και πιο ασφαλής και πιο ευχαριστημένη. Προτιμώ το δράμα εγώ από την κωμωδία.

– Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης πάλι έχει κάνει κυρίως κωμωδία. Σου μεταφέρει κάποια αγωνία τώρα, που έχει να καταπιαστεί με έναν τόσο εμβληματικό ρόλο;

Θα σου πω κάτι. Έχω προσέξει ότι συνήθως αυτό που φοβόμαστε πιο πολύ συνήθως καταλήγει να είναι το καλύτερο, ίσως επειδή κάνουμε υπερπροσπάθεια. Πολλές φορές αν σταθούμε στην ευκολία θα μας προδώσει. Το έχω παρατηρήσει σε μένα και σε συναδέλφους όταν λέμε «α, αυτό μου ταιριάζει» ή «αυτό είναι πιο κοντά σε μένα», πολλές φορές συμβαίνει το αντίθετο. Ίσως επειδή δουλεύουμε ακόμα πιο πολύ, κάνουμε υπερπροσπάθεια, έρχονται κάποια στοιχεία του εαυτού μας που μπορεί να μην τα ξέραμε στην επιφάνεια. Κι όταν έχεις συνηθίσει και σε ένα είδος άλλο, μπορείς πολλές φορές να έχεις εξαντλήσει και τα εκφραστικά σου μέσα και το καινούργιο να είναι πολύ πιο γοητευτικό.

Ενθαρρυντικά την αντιμετωπίζω την αγωνία. Και ουσιαστικά δεν αντιμετωπίζουμε αγωνία στο πώς θα είμαστε. Σαφέστατα μία θεατρική παράσταση είναι ένα ταξίδι κι αυτό που προσπαθούμε είναι να το γευτούμε από την αρχή ως το τέλος. Αν αγχωθείς και το άγχος σε κυριεύσει δεν θα το γευτείς το ταξίδι αυτό. Κι όσο καλύτερα το γευτείς, τόσο καλύτερο θα είναι και το αποτέλεσμα. Ο Βλαδίμηρος, λοιπόν, είναι ένας άνθρωπος που δουλεύει πάρα πολύ, αλλά ειδικά εδώ τον βλέπω πάρα πολύ ενθουσιασμένο κι έχει ρίξει πάρα πολλή δουλειά.

– Κι αυτός μου βγάζει μια παιδικότητα, πάντως. Είναι ένα κοινό σας χαρακτηριστικό αυτό;

Ναι, δεν το ξεχνάμε να είμαστε παιδιά. Μας το λένε κιόλας όταν μας βλέπουν μαζί οι φίλοι.

– Υπάρχει έρωτας μετά από 35 χρόνια σχέσης;

Ο έρωτας, ακόμα και οι επαγγελματίες το λένε, οι ψυχολόγοι, διαρκεί τον πρώτο χρόνο που είναι «φωτιά». Αλλά νομίζω ότι σιγά σιγά περνάς σε μία άλλη διάσταση που λέγεται αγάπη, χωρίς να χαθεί ο ερωτισμός στη σχέση, όπου αγαπάς πολύ πιο ουσιαστικά τον άλλο. Γιατί ο έρωτας έχει και εγωισμούς στην αρχή, εξιδανικεύεις τον άλλο και μετά από λίγο διάστημα αρχίζεις και προσγειώνεσαι.

– Και μία καταπίεση κρύβει γιατί βγάζεις συνέχεια τον καλό σου εαυτό και κάποια στιγμή θες να βγάλεις τον κακό και δεν ξέρεις πώς να τον παρουσιάσεις…

Ακριβώς! (γέλια) Το μυστικό νομίζω, αφού περάσει ο έρωτας και εξιδανικεύσεις τον άλλο κι ύστερα αρχίζεις και βλέπεις τα αρνητικά του, είναι στο να αγαπήσεις την κοινή σας καθημερινότητα. Οι άνθρωποι εκεί δοκιμάζονται. Κι αυτό το βλέπουμε και σε αυτό το έργο, με το αμερικάνικο όνειρο. Κυνηγάμε πάντα τα μεγάλα και τα σπουδαία και ξεχνάμε ότι η ζωή μας αποτελείται από τα μικρά, τα καθημερινά. Εκεί είναι η ουσία της ζωής μας.

Νομίζω ότι εκεί είναι το μυστικό μιας σχέσης, στο να μην βαρεθείς τον άλλο στην καθημερινότητα.

Να αγαπήσεις την καθημερινότητά του, να την κατανοήσεις, να μην πάψεις να τον θαυμάζεις και να τον σέβεσαι. Γιατί αυτά τα στοιχεία είναι πολύ σημαντικά σε μία σχέση, όπως και το να έχετε κοινό χιούμορ.

Ουσιαστικά να μάθεις να αγαπάς τον άλλο. Στη ζωή μας δεν ερχόμαστε με αυτό το δώρο, την αγάπη. Το μαθαίνουμε σε καθημερινή βάση.

– Είναι κι αυτό που είπες ότι ονειρευόμαστε τα μεγάλα και το μέλλον όταν θα τα έχουμε πετύχει και χάνουμε το μεσοδιάστημα…

Είναι σαν αυτό που λένε οι τσεχοφικοί ήρωες: Και στο τέλος αναπολούμε το παρελθόν, ονειρευόμαστε το μέλλον και δεν ζούμε το παρόν κι εκεί αισθανόμαστε δυστυχία.

Αλλά και η κοινωνία μάς μαθαίνει έτσι, και ειδικά όλο αυτό που λέμε το καπιταλιστικό σύστημα και το αμερικανικό όνειρο, είναι κάτι που σχεδόν μας το επιβάλλει με το που ερχόμαστε σε αυτή τη ζωή. Ακόμα και η εκκλησία σου λέει «Παράδεισος – Κόλαση», το μέσον δεν υπάρχει. Και ξεχνάμε ότι είμαστε απλοί, κοινοί θνητοί. Πες σε έναν άνθρωπο ότι είναι κακός και δεν θα τον ενοχλήσει τόσο πολύ όσο να του πεις ότι είναι στο μέσον, ότι είναι μέτριος. Και ξεχνάμε ότι εκεί είμαστε όλοι μας και προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο.

Έχουμε αδυναμίες, αρνητικά στοιχεία που κάποια στιγμή πρέπει να τα αγαπήσουμε ή να τα διορθώσουμε, να κάνουμε μία προσπάθεια, τουλάχιστον να αναγνωρίσουμε ότι κι αυτά είναι δικά μας για να μπορέσουμε να αγαπήσουμε και τον εαυτό μας και τους άλλους.

– Ματαιώσεις υπήρξαν στη ζωή σου;

Ναι βεβαίως, αλλά το θέμα είναι πώς τις αντιμετωπίζεις. Αυτό που είπα από την αρχή: πόσο συνειδητή ήταν η επιλογή την κάθε στιγμή οπότε και την ανάλογη ματαίωση την αντιμετωπίζεις με άλλη αντοχή. Ζούμε σε μία κοινωνία που δεν είναι αγγελικά πλασμένη και πολλές φορές πιστεύω ότι όσο πιο ακέραιος χαρακτήρας είσαι τόσο μεγαλύτερες δυσκολίες θα συναντήσεις, οπότε είναι λογικό να έχεις και ματαιώσεις στη ζωή σου.

– Διαβάζω ότι είσαι η πρώτη επώνυμη Ελληνίδα που φόρεσε πολύχρωμο νυφικό. Κάνατε με τον Βλαδίμηρο Κυριακίδη μία ταινία με γκέι θέμα όταν οι γκέι στην ποπ κουλτούρα υπήρχαν μόνο ως καρικατούρα. Είχε μιλήσει ο Βλαδίμηρος ανοιχτά για τη συνειδητή σας απόφαση να μην κάνετε παιδί…

Συνειδητή, βεβαίως, αλλά αφού είχαμε κάνει κάποιες προσπάθειες πρώτα. Ύστερα είπαμε ότι «ναι, θα ζήσουμε έτσι».

Μα η ζωή δεν είναι μόνο ένα πράγμα. Και γι’ αυτό πολλές φορές λέω «όχι, δεν ζω για το θέατρο». Αν ζούσα για το θέατρο μόνο, θα ήμουν δυστυχισμένη.

Η ζωή μου αποτελείται από πάρα πολλούς ωραίους τομείς και ίσως και το πιο σημαντικό είναι οι άνθρωποι που έχω στη ζωή μου. Και πάντα νομίζω ότι αν έχεις πάρα πολλά ενδιαφέροντα στη ζωή σου, τότε δεν θα αισθανθείς αυτό που λέμε το κενό μέσα σου. Γιατί ακόμα κι αν αποτύχεις σε κάτι, κάτι να μην σου πάει καλά, μπορείς να κρατηθείς από κάτι άλλο. Πάντα οι άνθρωποι πρέπει να το κάνουμε αυτό. Αν έχουμε εμμονές σε ένα θέμα μόνο, κάποια στιγμή μπορεί να το χάσουμε και θα λυγίσουμε δεν υπάρχει περίπτωση.

Η ζωή έχει πάρα πολλά χρώματα, δεν είναι μόνο λευκό – μαύρο. Υπάρχουν και οι ενδιάμεσες αποχρώσεις. Ακόμα και το γκρι είναι υπέροχο, και τα πάντα είναι υπέροχα.

– Ένιωσες για κάτι από αυτά, όπως το πολύχρωμο νυφικό για παράδειγμα, μπροστά από την εποχή σου;

Όχι δεν ήταν κάτι, μου ήρθε εκείνη τη στιγμή κι ούτε πίστεψα ποτέ ότι έκανα κάποια καινοτομία κι αλίμονο κι αν αυτό είναι καινοτομία. Εγώ στη ζωή μου εκείνο που θαυμάζω δεν είναι οι καινοτομίες τόσο πολύ, όσο η διαχρονικότητα των πραγμάτων. Ακόμα δεν είμαι και τόσο πολύ της μόδας, ακόμα και σε ό,τι αφορά στη δουλειά μου. Πιστεύω ότι η μόδα ακριβώς επειδή κρατάει πολύ λίγο χρειάζεται να είναι και αστραφτερή για να τραβάει την προσοχή, ενώ η τέχνη στηρίζεται σε κάτι άλλο που είναι η διαχρονικότητά της.

Εγώ προσωπικά αυτή την κίνηση δεν την θεωρώ κάτι, ε έβαλα αυτό το νυφικό. Για να μιλήσουμε ειλικρινά, άλλες είναι οι πράξεις που πραγματικά έχουν βαρύτητα και ουσία σε αντίσταση στην κοινωνία.

– Τι τέτοιες πράξεις έχεις κάνει;

Στη σημερινή εποχή προσπαθούμε να αντιστεκόμαστε σε καθημερινή βάση. Κακά τα ψέματα, οι επαναστάσεις σήμερα έχουν λιγοστέψει, έχουν εξαφανιστεί. Έχει χαθεί η συλλογικότητα. Εκείνο που προσπαθώ στη ζωή μου είναι να έχω συνέπεια, να μην έχει απόσταση αυτό που λέω από αυτό που κάνω, στην πράξη και στη θεωρία. Αυτό για μένα είναι κάτι, αλλά από εκεί και πέρα σε όλο τον πλανήτη, το βλέπουμε και τώρα με όλη αυτή τη φτώχεια που έχει έρθει στην επιφάνεια με την κλιματική αλλαγή κι όλα αυτά που οι άνθρωποι ενώ έχουμε προχωρήσει πάρα πολύ με την τεχνολογία ξαφνικά γυρνάμε στον Μεσαίωνα, αντίσταση μεγάλη και συλλογική δεν υπάρχει. Κι αυτό είναι μία πραγματικότητα που με θλίβει ιδιαίτερα.

Έχουμε κλειστεί οι άνθρωποι στο καβούκι μας, και νομίζουμε ότι με το να είμαστε στον υπολογιστή και να εκφράζουμε ανώνυμα τη γνώμη μας κάνουμε κάτι. Πολλές φορές υπάρχουν γνώμες, αλλά γνώση δεν υπάρχει. Κι έτσι έχει χαθεί με όλες τις γνώμες και τις πληροφορίες, η γνώση των ανθρώπων που ξέρουν πολύ καλά το αντικείμενό τους.

– Πόση βαρύτητα έχει για σένα η γνώμη των άλλων;

Όλοι είμαστε σκλάβοι της γνώμης των άλλων, για να είμαστε ειλικρινείς. Από την άλλη προσπαθώ όσο μπορώ, καθημερινά, να ακολουθώ τα θέλω μου κι όχι αυτό που μου επιτάσσει η μόδα κατά κάποιον τρόπο. Ακόμα και το ότι δεν ασχολούμαι με τα social media, που δεν το κατηγορώ, ο καθένας μπορεί να ακολουθήσει αυτό που θέλει, εμένα δεν μου αρέσει, οπότε δεν θα το κάνω.

Προσπαθώ και ειδικά όσο περνάνε τα χρόνια, να ακολουθώ τα θέλω τα δικά μου.

– Ο χρόνος υπήρξε ποτέ βραχνάς για σένα; Να μην μπορείς να αποδεχτείς τη φθορά ή να σε αγχώνει σε σχέση με το επάγγελμά σου;

Σε σχέση με το επάγγελμα όχι και τόσο πολύ γιατί πάντα με ενδιέφερε και να τσαλακώνομαι και έκανα πάντα πράγματα ώστε να μεταμορφώνομαι, είναι κάτι που μου αρέσει πολύ στη σκηνή. Εκείνο που με φοβίζει είναι τα θέματα της υγείας, η ανημπόρια. Όταν σου χτυπάει το καμπανάκι ότι δεν έχεις την ίδια αντοχή, ο χρόνος ναι, σαφέστατα είναι αυτό που με κάνει να ανησυχώ με κάποιον τρόπο. Η υγεία μου, αυτό είναι η ουσία, νομίζω ότι η υγεία είναι το πιο σημαντικό.

– Ποιο είναι το καλύτερο πράγμα που σου συνέβη με τον χρόνο;

Το καλύτερο, θα σου έλεγα αυτή τη στιγμή πως είναι ότι ζω. Κι ότι έχω ελάχιστες απώλειες από ανθρώπους στη ζωή μου. Κι αν μου έλεγες αν υπάρχει κάτι που φοβάμαι, γιατί φοβίες έχουμε όλοι μας είτε μικρές είτε μεγάλες, αυτό είναι η απώλεια. Το γεγονός, λοιπόν, ότι έχω τους ανθρώπους που αγαπάω υγιείς δίπλα μου, είναι το πιο σημαντικό.

Info: Ο Θάνατος του Εμποράκου, του Άρθουρ Μίλερ, σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη, με τον Βλαδίμηρο Κυριακίδη στον εμβληματικό ρόλο του Γουίλι Λόμαν.

Τους υπόλοιπους ρόλους ερμηνεύουν: Έφη Μουρίκη, Κωνσταντίνος Γώγουλος, Ρένος Ρώτας, Δημήτρης Γεροδήμος, Κατερίνα Μάντζιου, Γιάννης Βαρβαρέσος, Θεοδόσης Τανής.

Από 5 Οκτωβρίου στο Θέατρο Ζίνα. Παραστάσεις: Τετάρτη 19:30, Πέμπτη 20:00, Παρασκευή 21:00, Σάββατο 18:00 και 21:00, Κυριακή 19:30.

Εισιτήρια εδώ.