Η Κατερίνα έμαθε ότι έχει HIV πριν 40 χρόνια, χάνοντας το νεογέννητο μωρό της από AIDS
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΤΗ ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ.
- 1 ΔΕΚ 2023
Πες μου για τα όνειρα που έχεις από ‘δω και πέρα. «Αχ αυτό το βασικό όνειρο που είχα, έχω και θα έχω – ίσως εκτός από τις σκοτεινές μέρες που με πιάνει κατάθλιψη – είναι το θέατρο. Από μικρή το σπούδασα γιατί το λάτρευα, παρότι δεν είχα καμία θεατρική παιδεία από τη μαμά μου. Κάποια στιγμή με την Αμερική το έχασα. Μετά με τα φάρμακα. Ήρθε λιποδυστροφία και με έκανε καχεκτική, αδύνατη, κακάσχημη. Όλοι θέλανε τα όμορφα κορίτσια, τις τσουπωτές, οπότε αποτραβήχτηκα. Ένα φεγγάρι, τότε που έπαιρνα 20 χάπια τη μέρα. Χάπια που έπρεπε να τα διατηρήσω σε πάγο, χάπια που έπρεπε να τα φάω προ φαγητού, μετά φαγητού, πριν το κολατσιό, μετά το κολατσιό, μαζί με το φαΐ, το απογευματινό, βραδινό, νυχτερινό. Πολλά χάπια. Και κάποια από αυτά μου προκάλεσαν λιποδυστροφία όπου μέσα σε ένα μήνα, μπορεί και λιγότερο έφυγε το λίπος από το πρόσωπο μου, από τα χέρια μου, από τα πόδια μου και ήμουν μια νεκροζώντανη. Ήμουν ένα ζόμπι που είχε ανέβει από τον τάφο. Έβλεπα τον εαυτό μου στον καθρέφτη και δεν ξέρω πως προχωρούσα και εμφανιζόμουν στον κόσμο. Ήταν τεράστια η ντροπή του να είσαι αρρωστιάρα. Υγιής είναι να έχεις μαγουλάκια, να έχεις ρόδινα μαγουλάκια, τσουπωτά. Εγώ ήμουνα με τα κόκαλα έξω. Ακόμα μου έχει μείνει λίγο αυτό. Θα ήθελα να ήμουν λίγο πιο τσουπωτή και να μπορούσα να δουλεύω στο θέατρο».
Η Κατερίνα Ταρλή αφηγείται τη ζωή της με τρόπο αφοπλιστικό. Το φως, μου λέει, το διακρίνεις όταν γύρω του έχει σκοτάδι. Εκεί που έχει πολύ φως, δεν ξεχωρίζει. Και όλη της η ύπαρξη είναι εντελώς αυτό: Ένας κινούμενος προβολέας που ξεκίνησε να λάμπει, μόνο όταν συνάντησε το έρεβος. Η Κατερίνα έμαθε ότι είναι οροθετική με τον πιο σκληρό τρόπο, αλλά και την πιο δύσκολη εποχή. 40 χρόνια μετά, ζει για να θυμάται, να μοιράζεται και να δημιουργεί.
«Ήμουν παντρεμένη εδώ, είχα κάνει δύο παιδιά. Το ’84 πήρα το διαζύγιο για διάφορους λόγους. Δεν ταιριάζαμε μεταξύ μας. Και πήρα το αεροπλάνο και έφυγα για Αμερική. Το είδα σαν τρόπο διαφυγής από τα προβλήματά μου. Λες και όταν φύγουμε και πάμε αλλού, αφήνουμε τα προβλήματα εδώ, δεν τα κουβαλάμε μαζί μας.
Στην Αμερική ούσα διαζευγμένη, προσπαθώ να φτιάξω τη ζωή μου εκεί. Είμαι και γύρω στα 30 και κάτι, νέα, ελεύθερη, στρουμπουλή. Με λιμπιζόντουσαν έτσι που με βλέπανε κι εγώ ήμουν φιλελεύθερη. Και έκανα κάποιες σxέσεις. Μία από αυτές, ήταν μοιραία, γιατί έγινε ο δεύτερος σύζυγός μου. Ήμασταν 2 χρόνια μαζί, ζούσαμε ανέμελα και ωραία και μετά γεννήθηκε το μωρό, το οποίο δεν έμελλε να ζήσει και πολύ σε αυτή τη γη. Και μάθαμε εκείνη την εποχή, λίγο πριν πεθάνει, ότι είμαι οροθετική και ότι μάλλον αυτό έχει το μωρό και δεν μπορεί να γίνει καλά και να θεραπευτεί και χειροτερεύει. Το παιδί, λοιπόν, προσβλήθηκε από τον ιό. Γιατί είναι δύο διαφορετικά πράγματα το φορέας HIV και οροθετικός με το να έχεις AIDS. Εγώ ποτέ δεν αρρώστησα, ποτέ δεν είχα AIDS.
Κάποια μέρα λοιπόν, γύρω στους 3,5 μήνες της αρρώστιας του, σήκωσα τα μάτια ψηλά στον ουρανό. Και είπα «είμαι έτοιμη, μπορείτε να το πάρετε». Και μετά από ένα τέταρτο περίπου το παιδάκι έφυγε. Έφυγε από τη γήινη ζωή. Βέβαια στην ψυχή μου είναι πάντα, στη θεώρηση των πραγμάτων. Για τη ζωή είναι πάντα ο σύμβουλός μου. Είναι ο καθοδηγητής μου. Ίσως ήρθε στη ζωή μου για να με κάνει καλύτερο άνθρωπο.
Ήρθε με έναν συγκεκριμένο σκοπό, να μου χτυπήσει το καμπανάκι ότι ξέρεις, έχεις κολλήσει έναν ιό, οπότε πρέπει να προσέξεις λίγο από εδώ και πέρα και λίγο να αναθεωρήσεις τα της ζωής και του θανάτου».
«Ποτέ δεν κατάλαβα τον πόνο του AIDS. Κατάλαβα τον πόνο της μάνας που χάνει ένα παιδί όμως.»
«Αυτό με έφερε πάρα πολύ κοντά στις έννοιες της ζωής και του θανάτου. Αναθεώρησα πάρα πολλά πράγματα. Το τι έχει αξία στη ζωή, τι έχει αξία στη φύση, πόσο αξία έχει η φύση και πόσο κοντά πρέπει να είμαστε σε αυτή. Όλα αυτά τα σκέφτηκα και τα αναθεώρησα με τον ερχομό στη ζωή μου του Φοίβου. Έτσι το ονόμασα. Δεν ήξερα τότε ποιος ήταν ο Φοίβος. Δεν ήξερα ότι ήταν ο θεός του φωτός. Αλλά μου ήρθε σαν έμπνευση και τον ονόμασα Φοίβο.
Εφόσον εγώ βγήκα θετική, ο άντρας μου δεν ήθελε να ελεγχθεί να κάνει το τεστ, φοβόταν. Ήταν σίγουρος 1000% ότι αυτός μου το μετέδωσε. Μιλούσε άσχημα και στα δικά μου παιδιά από τον πρώτο γάμο. Αυτό ήταν μια μεγάλη αφορμή για μένα να αποφασίσω το διαζύγιο. Έφυγα για να γυρίσω στην Ελλάδα θεωρώντας πάλι ότι θα μείνει το πρόβλημα του νεκρού παιδιού στην Αμερική.
Εκείνος με ακολούθησε μετά από 2 μήνες ήρθε πίσω μου, ευελπιστώντας ότι θα έχει ένα αποκούμπι για να πεθάνουμε παρέα, γιατί τότε ήταν θανατηφόρος ο ιός, δηλαδή όποιος τον είχε, αργά η γρήγορα τέλος πάντων θα ερχόταν η ώρα του.
Τον έπεισα με τα χίλια ζόρια κάποια στιγμή μετά από 2-3 μήνες και έκανε το τεστ, το οποίο ω του θαύματος, το τεστ ήταν αρνητικό. Δεν πέρασε ούτε ένας μήνας. Πήρε
το επόμενο αεροπλάνο και έφυγε για Αμερική. Ούτε γεια δεν είπε ούτε τίποτα. Και εκεί σβήστηκαν τα ίχνη του. Δεν ξέρω αν ζει, αν πέθανε. Ελπίζω να είναι καλά ο άνθρωπος.
Ο 3ος μου σύζυγος, εδώ στην Ελλάδα πλέον, αποδέχτηκε το ότι ήμουν οροθετική. Μάλλον ποτέ δεν συνειδητοποίησε ότι είναι κάτι το πολύ σοβαρό, όπως και δεν είναι. Αν προσέχεις δηλαδή και παίρνει τις προφυλάξεις σου, δεν είναι καθόλου σοβαρό, αλλά μου φάνηκε πάρα πολύ περίεργο για το επίπεδο, το μορφωτικό του, την ηλικία του, γιατί ήμουν εγώ 40 και εκείνος 60. Δεν το θεωρούσα φυσιολογικό χωρίς να έχει διαβάσει τι εστί HIV ή AIDS, να έχει τόση ψυχραιμία. Απλά το ένστικτό μου, που δεν κάνει λάθος, έλεγε ότι μάλλον κι εκείνος είχε πάρα πολύ ανάγκη από μια γυναίκα να τον φροντίσει, να τον περιποιηθεί, να τον γηροκομήσει. Βρήκε μια σιγουριά στο πρόσωπό μου, μια δυναμική γυναίκα. Εγώ στο δικό του πρόσωπο, βρήκα έναν άνθρωπο που με αποδέχτηκε».
«Δεν υπήρχε για μένα εκείνη την περίοδο πιο σημαντικό πράγμα από την αποδοχή.»
«Δεν μπορούσα να ανοιχτώ στις σχέσεις, γιατί σε όσες είχα ξανοιχτεί, λάκιζαν με την πρώτη κουβέντα που θα τους έλεγα. Η απόρριψη πήγαινε σύννεφο. Δεν είχα έναν άνθρωπο να με δεχτεί γι’ αυτό που ήμουν. Δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω ότι άξιζα».
-Σε απέρριπταν επειδή δεν ήξεραν; Δεν ήθελαν και να μάθουν. Φοβόντουσαν και μόνο που το άκουγαν;
Και τα 3 ακριβώς. «Τι είναι;», με ρώταγαν και λέω «Αυτό που προκαλεί το AIDS». «AIDS; Φεύγουμε με χίλια». Ήταν θάνατος τη δεκαετία του ’80 και του ’90. AIDS ίσον θάνατος. Δεν ήταν ψέμα. Πολλούς τους είχε πάρει ο χάρος και τους είχαμε χάσει. Νέα παιδιά δηλαδή, σαν τα κρύα νερά. Και γινόντουσαν πετσί και κόκκαλο και φεύγανε. Χάνανε φίλους από δίπλα τους, χάνανε αγάπες, χάνανε τα πάντα.
Εγώ δεν είχα αρρωστήσει ποτέ, οπότε δεν είχα συνειδητοποιήσει ποτέ τι σημαίνει AIDS. Το θέμα για μένα ήταν ένα στίγμα. Αυτό που είχα δημιουργήσει εγώ μέσα μου ότι είναι κάτι που πρέπει να κρύψω. Είμαι στιγματισμένη. Είμαι μολυσμένη. Kι εγώ το ένιωθα όλο και πιο έντονα κάθε φορά.
«Κάθε απόρριψη ήταν ακόμα ένα μιερό, μικρό λιθαράκι απάνω μου δηλαδή. Έγραφε με πιο έντονα γράμματα τη λέξη μολυσμένη. Απομακρυνθείτε. Φρίκη.»
Ο σύζυγος ο τρίτος με αποδέχτηκε. Και ξεκινήσαμε μαζί να φτιάχνουμε το σπίτι μας. Να αποκτώ ρίζες. Και 20 χρόνια μετά, συνειδητοποιώ ότι αυτός ο άνθρωπος δεν είναι για μένα. Δηλαδή αν εγώ δεν θα είχα το στίγμα του HIV, δεν θα τον επέλεγα για σύζυγό μου. Τον επέλεξα από υποχρέωση, γιατί με είχε αποδεχτεί. Ακούγεται κάπως αυτό, αλλά εγώ τότε βρήκα έναν άνθρωπο στους τόσους που με αποδέχτηκε να γίνω σύζυγος, να σταθεί δίπλα μου σαν ο άντρας μου, ενώ θεωρούσα ότι από τη στιγμή που θα είχα ένα στίγμα θα ήμουν και μόνη μου. Ήμουν ένα μιασμένο πλάσμα και αυτός δεν ντρεπόταν να σταθεί δίπλα μου. Άρα ένιωθα υποχρεωμένη απέναντί του που με δέχτηκε στη ζωή του. Λες και εγώ δεν άξιζα τίποτα και ξαφνικά ένας άνθρωπος με δέχτηκε.
Κάποια στιγμή μετά από τα 20 χρόνια είπα «Ώπα, μέχρι εδώ ήταν. Νιώθω ότι έχω κάνει πολλά γι’ αυτόν και ότι έχω αξία». Είναι σημαντικό να συνειδητοποιούμε ότι αξίζουμε. Και δεν πρέπει να είμαστε υποχείριο κανενός και καμίας υποχρέωσης, αλλά αξίζουμε εμείς.
– Πώς θα έλεγες ότι σε έχει αλλάξει όλη αυτή η ιστορία;
Ήρθε ο Φοίβος. Και άρχισα να σκέφτομαι τη ζωή και το θάνατο με άλλο μάτι. Ήμουν μια τρελοκαμπέρω, πολύ εγωίστρια. Ήθελα να γίνει το δικό μου. Ήθελα πάντα να κερδίζω τον στόχο που έβαζα. Δεν σκεφτόμουνα τους άλλους, δεν σκεφτόμουνα τον πόνο. Σίγουρα δεν είχα ευαισθησία καμία. Όδευα με πολλή αλαζονεία, το οποίο συνήθως κάποια στιγμή μάς κάνει και χτυπάμε το κεφάλι μας στον τοίχο. Με έκανε πιο ήρεμη σαν άνθρωπο. Να σκέφτομαι, να μετράω, να συλλογίζομαι. Έγινε εν μία νυκτί. Σαν να γύρισε μια σελίδα και ξαφνικά έγινε κάτι άλλο. Έγινε ένα reset.
Τώρα που είμαι μεγάλη σε ηλικία, δηλαδή έχω φτάσει τα 64, τα 65, σε λίγο θα είμαι 70, έχω μάθει να βάζω τις σκέψεις μου σε μία τάξη. Και αν μπορώ, να καθοδηγώ και κάποιους άλλους ανθρώπους να βάζουν οι ίδιοι τις σκέψεις τους σε μία τάξη. Πρέπει να να τακτοποιούμε λίγο μέσα μας τους ρυθμούς και το γιατί έχουμε έρθει σε αυτή τη ζωή. Ποιο σκοπό έχουμε; Δεν ερχόμαστε για να έρθουμε και να φύγουμε.
– Γι’ αυτό αποφάσισες να μιλήσεις για την ιστορία σου;
Έγιναν όλα τυχαία. Ίσως γίνονται γιατί πρέπει να γίνουν. Κάποια στιγμή απλά ήμουν ώριμη να μιλήσω ανοιχτά πλέον. Επώνυμα. Την ιστορία μου φοβόμουνα να την πω πιο πριν. Ο φόβος, λοιπόν, μας κρατάει πίσω. Το να λες την ιστορία σου ίσως είναι το καλύτερο παράδειγμα για κάποιους άλλους για να ακολουθήσουν.
– Τι συνέβη και σταμάτησες να φοβάσαι;
Αποφάσισα να πάρω το 3ο μου διαζύγιο και να σταθώ στα πόδια μου. Να νιώσω ότι είμαι ικανή, δυνατή και ότι μπορώ να κάνω πράγματα. Δεν φοβάμαι επιπτώσεις, άλλους ανθρώπους. Οπότε απελευθερώνεσαι και ρισκάρεις και τολμάς τα πάντα. Είναι ρίσκο στη ζωή μας το να πεις την αλήθεια. Το να κάνεις ένα βήμα μπροστά και να πεις εγώ είμαι αυτό, είναι ρίσκο.
– Πες μου για τον HIV. Πώς έχει αλλάξει η ζωή σου με τον ιό από τότε που το έμαθες τη δεκαετία του ’80 σε σχέση με σήμερα;
Πρώτον εγώ ως φορέας παίρνω δύο χάπια τώρα. Είναι μη ανιχνεύσιμος ο ιός σε μένα. Όσο λοιπόν είναι μη ανιχνεύσιμος, δεν μεταδίδεται. Εγώ δηλαδή αυτή τη στιγμή δεν γίνεται να το μεταδώσω σε κανέναν. Όσο λοιπόν παίρνουμε τα φάρμακά μας, είναι μια χαρά. Αν ήμουν και σε νεότερη ηλικία θα μπορούσα να κάνω και παιδί. Θα μπορούσε το παιδί μου να ήταν καθαρό, να μην είχε HIV. Yπάρχει και το PrEP. Επίσης, ο HIV δεν μεταδίδεται με το φτέρνισμα. ή με το άγγιγμα ή με το αγκάλιασμα. Το πιστεύει πολύς κόσμος αυτό ακόμα δυστυχώς. Βέβαια, αν σκεφτούμε ότι υπάρχουν πάρα πολλοί που πιστεύουν ότι το AIDS μεταδίδεται με απλή επαφή, υπάρχουν άλλοι τόσοι που δεν πιστεύουν καν ότι πρέπει να προφυλαχθούν ή που δεν προφυλάσσονται και το μεταδίδουν αντίστοιχα σαν πυραμίδα σε άλλους τόσους και άλλους τόσους.
Η ιστορία αυτή αξίζει να κλείσει με τη σπουδαιότερη στιγμή στη ζωή της Κατερίνας, η οποία τυχαίνει να είναι πάνω στη σκηνή, εκεί που ανήκει:
Δύο χρόνια πριν έκανα το come out στη Στέγη εδώ και παρουσιάστηκα πάνω στη σκηνή. Ήταν από κάτω και τα εγγόνια μου και τα παιδιά μου. Και όταν τέλειωσε όλη αυτή η ιστορία, ήρθαν, με αγκάλιασαν και μου είπαν πόσο υπερήφανα νιώθουν για μένα. Εγώ ντρεπόμουν να τους πω το οτιδήποτε, για να μη νιώσουν ότι χρειάζεται να απομακρυνθούν από τη γιαγιά. Και ήρθαν κατασυγκινημένα και μου είπαν ότι με λατρεύουν.
