Η Λώξη είναι η απόδειξη ότι τίποτα στη ζωή δεν χαρίζεται, η ευτυχία κατακτιέται
- 3 ΔΕΚ 2024
Την Λωξάνδρα Λούκας, τη Λώξη, τη Lloxy την είχα χειροκροτήσει πριν τη δω στο ντοκιμαντέρ των Δημήτρη Ζάχου και Θανάση Καφετζή. Την είχα θαυμάσει στα Ερωτευμένα Άλογα. Το 3ο μέρος της τριλογίας Το Άλλο το Κανονικό, εμπνευσμένη από την ανάγκη καλλιτεχνών, με ή χωρίς αναπηρία, της ομάδας «Εν δυνάμει», να μοιραστούν προσωπικά βιώματα με το κοινό. Ήταν μια παράσταση σε σκηνοθεσία της Ελένης Ευθυμίου για τον έρωτα, αυτή την «αναπηρία» που εξουσιάζει, δυναμιτίζει, τρελαίνει, φλέγει. Η μητέρα της 32χρονης Λωξάνδρας, η Ελένη Δημοπούλου, είναι ηθοποιός και καλλιτεχνική διευθύντρια του «Εν δυνάμει». Θέλει να δείξει στα άτομα με αναπηρία ότι μπορούν να λειτουργούν έξω από το προστατευτικό οικογενειακό κουκούλι.
Η Λώξη είναι η απόδειξη ότι μπορούμε να αλλάξουμε τον στερεοτυπικό τρόπο που μιλάμε για τα ανάπηρα άτομα
Για τη Λώξη μίλησα με τους 2 άνδρες σκηνοθέτες του ομώνυμου ντοκιμαντέρ με αφορμή την 3η Δεκέμβρη (να σημειωθεί ότι ο Θανάσης Καφετζής ήταν σε μια ταράτσα στο Παρίσι και προσπαθούσε να βρει σήμα γιατί η ταινία Loxy ήταν η ταινία έναρξης του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ GrecDoc 2024 στο Παρίσι. Την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, που μας υπενθυμίζει την υποχρέωση διασφάλισης της ισότιμης πρόσβασης όλων στη ζωή. Τη στιγμή που η κουβέντα για την συμπερίληψη και την αναπηρία ως κατεξοχήν πολιτικό ζήτημα κερδίζει ολοένα χώρο στον δημόσιο διάλογο, η Λώξη αποτυπώνει τη σημαντική στιγμή στην οποία η θεωρία περνάει στην πράξη, ο αποκλεισμός αίρεται.
Μια ιστορία ειπωμένη χωρίς ταμπού και κλισέ, που δεν εξιδανικεύει (την κανονικότητα), ούτε εξωτικοποιεί (την αναπηρία), παρά μόνο δίνει τον χώρο και τον χρόνο στην πρωταγωνίστριά της να υπάρξει όπου και όπως επιθυμεί, όπως θα έπρεπε πάντα να συμβαίνει σε μια αληθινά συμπεριληπτική κοινωνία.
«Τη Λώξη την γνωρίζαμε από τη Θεσσαλονίκη. Η μητέρα της το 2008 ίδρυσε την καλλιτεχνική ομάδα “Εν δυνάμει” με τη Μαρία Ιωαννίδου, μία κολεκτίβα καλλιτεχνών με και χωρίς αναπηρία για την ένταξη ατόμων με αναπηρία στο κοινωνικό σύνολο μέσω της Τέχνης. Είναι μια οικογένεια καλλιτεχνική. Ο μπαμπάς της είναι ο Ρίτσαρντ Λούκας, σκηνογράφος, ενδυματολόγος, φωτιστής.
Είχαμε δουλέψει μαζί στην παράσταση “Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα“. Εκεί ήταν η πρώτη συνεργασία μας. Όταν η Λωξάνδρα έγινε το πρώτο ανάπηρο άτομο που υπέγραψε συμβόλαιο ηθοποιού με το Εθνικό Θέατρο ήταν η αναγνώριση μιας διαδρομής. Και αποφασίσαμε να το καταγράψουμε με την Λωξάνδρα στα 29 της να ανεβαίνει στην κεντρική σκηνή του Τσίλερ και να συμμετέχει στις πρόβες για την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου. Ως ανάγκη να τεκμηριωθεί αυτό το μεγάλο επίτευγμα. Να έχουν όλοι οι θεατές την ευκαιρία να δουν την εικόνα αυτής της προσπάθειας».
«Η αναπηρία δεν είναι ένα το θέμα που πρωταγωνιστεί. Η επιθυμία της Λωξάνδρας να ζήσει τη ζωή της είναι ο πρωταγωνιστής».
«Εμείς ουσιαστικά θέτουμε με το ντοκιμαντέρ μερικά ερωτηματικά. Κυρίως το κατά πόσο είναι έτοιμη η κοινωνία μας να αποδεχθεί τη Λώξη» μου λένε ο Θανάσης και ο Δημήτρης.
Η Λώξη είναι ένα ντοκιμαντέρ παρατήρησης για μια γυναίκα με σύνδρομο Down
«Δεν είχαμε σενάριο. Είναι μια ημερολογιακή καταγραφή. Ναι, είναι μια απαραίτητη κουβέντα αυτή για την προσβασιμότητα και την ορατότητα. Καταθέτουμε με τη Λώξη τα δικά μας ερωτήματα, αλλά θέλουμε να μην μείνουν αναπάντητα. Η αναπηρική κοινότητα όταν είδε το ντοκιμαντέρ ήταν πιο αυστηρή γιατί ξέρει τι δεν έχει γίνει ακόμη. Το αντιφατικό είναι το κοινό που πιστεύει ότι έχουν γίνει μεγάλα βήματα αποδοχής και συμπερίληψης. Δεν είναι μια ταινία για την αναπηρία. Συμπάσχουν όλοι οι θεατές με τη Λωξάνδρα γιατί ταυτίζονται όλοι μαζί της».
«Δεν είναι ένα misery porn για να προκαλέσει το εύκολο, επιδερμικό συναίσθημα και να χειραγωγήσει το κοινό. Ξέρεις η Λωξάνδρα (όπως και όλοι μας) δεν έχει μόνο μια ταυτότητα».
«Είναι μια 32χρονη γυναίκα καλλιτέχνης, της αρέσει ο χορός, είναι εξωστρεφής, έχει σύντροφο, ζωγραφίζει» μου λένε οι 2 κινηματογραφιστές που κατάφεραν να πουν την ιστορία μιας ανάπηρης γυναίκας με το ντοκιμαντέρ τους που θα δούμε σύντομα στο ERTFLIX.
Τι ερωτήματα θέτει η Λώξη;
Μήπως η περίπτωση της Λωξάνδρας είναι η εξαίρεση στον κανόνα του αποκλεισμού των ανάπηρων ατόμων από την τέχνη και την εργασία; Τελικά αρκεί η καλή πρόθεση της συμπερίληψης; Εκκωφαντική σιωπή…
Info: H έκθεση «ΖΩΑ ΖΩΑ Πόρτες» της LLoxy, της καλλιτέχνιδας και performer με σύνδρομο Down, στο Okay Initiative Space (Κεφαλληνίας 7, Κυψέλη), στο πλαίσιο του project του «I Got It Tho» μια συμπεριληπτική καλλιτεχνική πρωτοβουλία από το Εν Δυνάμει Ensemble και το Okay Initiative Space με την υποστήριξη της ΔΕΗ. Ως τις 7 Δεκεμβρίου 17:00 – 21:00.
