Η Μάνια Παπαδημητρίου θα είναι πάντα στην πλευρά των αδυνάμων

Για τη Μάνια Παπαδημητρίου, το να έχει να κάνει 2 διαφορετικά πράγματα στη σκηνή, σημαίνει αληθινό θέατρο. Η ίδια έχει μάθει να το υπηρετεί πιστά από τη στιγμή που αποφοίτησε από το Θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν μέχρι σήμερα. Το ίδιο πιστά έχει μάθει να υπηρετεί και το δικό της αξιακό σύστημα, αυτό κατά το οποίο βρίσκεται πάντα στο πλευρό των αδυνάτων αυτής της Γης.

Η ηθοποιός, σκηνοθέτρια και πρώην βουλεύτρια, μάς μιλά για το τι σημαίνει για εκείνη η λέξη πρόοδος, πώς είναι η συνεργασία της με μία ομάδα νέων καλλιτεχνών, πώς είναι να παίζει ένα έργο για τη ζωή μετά τον πόλεμο ενώ ο πόλεμος μαίνεται γύρω μας, αλλά και για την τηλεόραση με την οποία δεν ταίριαξε στην αρχή της πορείας της.

– Με τι έχετε συνδέσει εσείς τη λέξη πρόοδο;

Η λέξη πρόοδος για μένα είναι μια θετική λέξη. Σημαίνει εξέλιξη, σημαίνει προοπτική. Όμως, υπάρχουν εποχές όπου η κυρίαρχη προπαγάνδα, συνδέει τη λέξη αυτή με καταστάσεις και πρακτικές που ενώ διαφημίζουν την πρόοδο, στην ουσία απλά μεγιστοποιούν το κέρδος για λίγους. Σ’ αυτές τις εποχές, η λέξη «πρόοδος» χάνει τη σημασία της και γίνεται παγίδα. Μια τέτοια εποχή περιγράφει και το έργο που παίζουμε. Οι λέξεις δεν λένε πάντα την αλήθεια. Μερικές φορές άλλα λένε και άλλα εννοούν.

– Τι σας γοήτευσε σε αυτό το έργο;

Ακριβώς αυτή η ανατροπή των αξιών έτσι όπως αποδίδεται στο έργο με γοητεύει. Με γοητεύει γιατί ο πυρήνας του έργου είναι ανθρωπιστικός, είναι με την πλευρά του ανθρωπισμού και όσο και αν καταγράφει τα δεινά του πολέμου ο πυρήνας του είναι η σύνδεση των ανθρώπων και η καλοσύνη.

– Τι συναισθήματα σας γεννά η συνεργασία με μία ομάδα νέων ηθοποιών και με μία νέα σκηνοθέτη;

Για μένα είναι μια ευτυχής συγκυρία αυτή η συνεργασία, διότι και εγώ έχω την ηλικία που δικαιολογεί την επιλογή μου ως ηθοποιό και ως γενιά, αλλά και το έργο -ενώ καταδεικνύει την απόσταση των γενεών -στην πραγματικότητα υποστηρίζει την συμφιλίωση και την αγάπη. Αυτό είναι ευεργετικό. Και βέβαια αυτό είναι το βλέμμα της σκηνοθέτιδας μας, της Αικατερίνης Παπαγεωργίου και της ομάδας Υoung Quill, βλέμμα με το οποίο συμφωνώ απόλυτα τόσο ως προς τις ιδέες, όσο και ως προς τον τρόπο υλοποίησης τους.

– Ως γυναίκα σκηνοθέτιδα κι εσείς έχετε παρατηρήσει να δυναμώνουν οι γυναικείες φωνές στο θέατρο και τον κινηματογράφο στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ή έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας για να ισχυροποιηθεί η παρουσία τους στον χώρο;

Όντως πυκνώνουν οι γυναικείες φωνές και είναι καλό. Χρειάζεται πολύς δρόμος ακόμα για να μας πάρουν πραγματικά στα σοβαρά, αλλά είναι καλό που έγινε η αρχή.

– Τι είναι αυτό που ξεχωρίζετε στη νέα γενιά ηθοποιών και πού βλέπετε να διαφέρουν περισσότερο σε σχέση με τη δική σας γενιά;

Οι νέοι ηθοποιοί έχουν πολύ καλή τεχνική κατάρτιση. Ασκούνται σε δυνατότητες σωματικά ακραίες και τολμηρές. Αυτό είναι καλό. Οι παλιότερες γενιές κουβαλάμε προκαταλήψεις, που είναι άχρηστες αλλά και γνώση ιστορίας, λογοτεχνίας και θεατρικών κειμένων, που είναι χρήσιμες.

Η ανταλλαγή των ενεργειών μπορεί να δώσει καρπούς, αρκεί να είμαστε ανοιχτοί ο ένας απέναντι στον άλλον. Και στην συγκεκριμένη συνεργασία είμαστε, για αυτό και είμαι ευτυχής και ευγνώμων.

– Τι προκλήσεις έχει για έναν ηθοποιό το να υποδύεται 2 ρόλους και μάλιστα εντελώς αντίθετους μέσα στην ίδια παράσταση;

Είναι πάντα υπέροχο να έχεις 2 πράγματα να κάνεις, αντίθετα μεταξύ τους. Είναι αληθινό θέατρο.

– Το έργο μιλά για τις φρικτές συνέπειες του πολέμου για τον άνθρωπο. Πόσο σας επηρεάζει το γεγονός ότι ζούμε μία περίοδο που ένας πόλεμος μαίνεται δίπλα μας στην Παλαιστίνη;

Δεν είναι μόνο ένας, είναι ένα ολόκληρο τοπίο πολέμων γύρω μας. Από τη μια η Ουκρανία, από την άλλη Παλαιστίνη. Δύο μέτωπα αντίθετα μεταξύ τους, με τελείως αντίθετη διεθνή διαχείριση. Ο,τι επιχείρημα χρησιμοποιείται για τους μεν, δεν ισχύει για τους δε. Αυτά είναι πολιτική.

«Ο πόλεμος είναι το μεγαλύτερο άδικο, ειδικά για όσους δεν φταίνε καθόλου, δηλαδή για τα παιδιά».

Είναι αμείλικτη, άδικη, φρικτή πραγματικότητα που, όταν ξεσπάει, επιβάλλεται πάντα το δίκαιο του ισχυρότερου.

Εύχομαι και ελπίζω οι έως τώρα ισχυροί, κάποτε να χάσουν και αυτό να δικαιώσει τους αδύναμους όλου του κόσμου. Μέχρι να δημιουργηθούν οι επόμενοι ισχυροί και να πολεμάμε τους καινούργιους. Γιατί εμείς θα είμαστε πάντα με την πλευρά των αδυνάμων.

– Σκέφτεστε σε απαιτητικές περιόδους όπως αυτές που ζούμε, που γύρω μας υπάρχει ακρίβεια, πόλεμος, κλιματική αλλαγή, διχαστικό κλίμα, την πολιτική από την οποία περάσατε; Θα θέλατε να επιστρέψετε σε αυτήν;

Δεν έφυγα ποτέ από την πολιτική. Η πολιτική ορίζει τις ζωές μας Θέλω να συμμετέχω γιατί πιστεύω ότι μπορώ να βοηθήσω μαζί με άλλους ανθρώπους στο να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος για κάποιες επωφελείς λύσεις για τους αδύναμους. Αυτή είναι η μόνη μου έγνοια, οι αδύναμοι. Οι δυνατοί έχουν διεξόδους και πηγές χρηματοδότησης. Οι αδύναμοι χρειάζονται την έγνοια μας.

– Τι είναι αυτό που σας δίδαξε πιο έντονα η περίοδος που υπήρξατε βουλεύτρια;

Ισχυροποίησε μέσα μου το συναίσθημα ότι πρέπει να περιμένω πριν τοποθετηθώ σε κάτι. Πρέπει να περιμένω μέχρι τη στιγμή που ο λόγος μου θα είναι πραγματικά σημαντικός και χρήσιμος. Δεν ωφελεί να λέμε και να λέμε. Πρέπει αυτά που λέμε, να μπορούν να πιάσουν τόπο να γίνουν πράξεις.

– Γιατί έχετε κάνει ελάχιστη τηλεόραση;

«Βγήκα από μια θεατρική παράδοση (το Θέατρο Τέχνης), όπου μαθαίναμε ότι το όνομα του καλλιτέχνη έπρεπε να είναι ισχυρότερο από τη φάτσα του. Η τηλεόραση έχει ακριβώς την αντίθετη λογική. Δεν ταιριάξαμε».

Τελικά, κατάφερα αυτό που πάλεψα: να με ξέρουν για το όνομα μου και όχι τόσο για τη φάτσα μου. Αυτό όμως, δεν σημαίνει τίποτα πια στις μέρες μας. Η τηλεόραση και η αναγνωρισιμότητα λόγω φάτσας, νίκησε και οι ιδέες αυτές με τις οποίες γαλουχηθήκαμε, δεν έχουν θέση πουθενά. Νίκησε, της το αναγνωρίζω. Όμως από την πλευρά μου, απολαμβάνω το ότι σέβονται την υπογραφή μου, δηλαδή το όνομα μου. Τώρα εννοείται ότι φυσικά και θα έπαιζα αν μου δινόταν η ευκαιρία. Εξάλλου πλέον γίνονται πολύ ωραιότερες δουλειές στην τηλεόραση.

– Πώς σας φαίνεται η άνθιση της μυθοπλασίας που ζούμε αυτή την περίοδο; Παρακολουθείτε σειρές;

Μ’ αρέσει η μυθοπλασία. Μου αρέσουν τα σήριαλ που γίνονται τώρα. Μ’ αρέσει που παίζουν καλοί ηθοποιοί του θεάτρου σ’ αυτά. Τους βλέπω και τους απολαμβάνω. Μακάρι να συνεχίσει αυτό.

Info: Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα, Θέατρο Μπέλλος, κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 18:00. Εισιτήρια εδώ.