Η Μαρία Πρωτόπαππα δουλεύει για τον Σασμό μέσα της
- 20 ΟΚΤ 2022
Το 1994 κατέβηκα μαζί με πόσα ακόμα παιδάκια τα σκαλιά του Θεάτρου Τέχνης για πρώτη φορά στη ζωή μου. Θα έβλεπα πρώτη φορά θέατρο, τον Μικρό Πρίγκιπα του Εξυπερύ σε σκηνοθεσία Μίμη Κουγιουμτζή. Ούτε το όνομα Κουγιουμτζής ήξερα, ούτε καν το όνομα Κουν, ούτε καν τον Μικρό Πρίγκιπα δεν πρέπει να ήξερα τότε, αλλά αυτό που θυμάμαι πιο έντονα απ’ όλα, ήταν ότι εκείνη απο την οποία δεν μπορούσα να πάρω τα μάτια μου ήταν η Αλεπού. Η Αλεπού στην δική μου πρώτη, καταλυτική εμπειρία στο θεάτρο ήταν η Μαρία Πρωτόπαππα. Αυτομάτως, λοιπόν, θαύμασα κι αγάπησα κι εκείνη μαζί με το θέατρο.
Από τότε μέχρι σήμερα, η Μαρία Πρωτόπαππα έχει σίγουρα ανεβοκατεβεί τα σκαλιά του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν αμέτρητες φορές, ενώ εκεί επιστρέφει και φέτος με το θεατρικό έργο Αντιγόνη του Ζαν Ανούιγ, στο οποίο όχι μόνο πρωταγωνιστεί, αλλά έχει αναλάβει και τη σκηνοθεσία. Σχεδόν καθημερινά δε, ανεβαίνει σκαλιά και ορόφους, προσπερνά πόρτες και κλειδαριές κι έρχεται και «εισβάλλει» στο σαλόνι κάθε σπιτιού μέσα από τον ρόλο της Μαρίνας που υποδύεται στη σειρά του Alpha, Σασμός.
Όπως κάθε φορά που συμμετέχει σε μία τηλεοπτική δουλειά, έτσι και μέσα από τον Σασμό, η Μαρία Πρωτόπαππα καταφέρνει κάθε φορά ο κόσμος να σαστίζει από το ταλέντο της, να την βάζει στην καρδιά του και να κρέμεται από τα λόγια που λέει. Η Μαρίνα είναι μία γυναίκα που ζει σε ένα ασφυκτικά κλειστό, κοινωνικό πλαίσιο, που τη μοίρα της εν πολλοίς την ορίζει η ανδροκρατούμενη κοινωνία γύρω της. Η Αντιγόνη που σκηνοθετεί από την άλλη, αψηφά τη μοίρα της και ενσαρκώνει την ιδέα της αντίστασης στην εξουσία. Δύο γυναίκες με τα δικά τους χαρακτηριστικά, που και οι δύο αποκτούν σάρκα και οστά χάρη σε εκείνη.
Πάνος Γιαννακόπουλος
Η Μαρία Πρωτόπαππα είναι εκεί όπου ενιωθε να ανήκει
Η Μαρία Πρωτόπαππα μεγάλωσε επιθυμώντας να σπουδάσει ιατρική, όμως η ζωή της πήρε από νωρίς διαφορετική τροπή.
«Το θέατρο ήρθε στη ζωή μου από πολύ νωρίς και με κέρδισε».
«Όταν καλούμαστε να αποφασίσουμε για τη ζωή μας είμαστε πολύ νέοι. Βρέθηκα για πρώτη φορά στο ερασιτεχνικό εργαστήρι στον Κορυδαλλό και συνειδητοποίησα πως ήθελα συνέχεια να βρίσκομαι εκεί», όπως λέει.
«Η πρώτη παράσταση που θυμάμαι πως συμμετείχα ήταν σε ηλικία 14ων ετών στο εργαστήρι θεάτρου που προανέφερα. Ήταν το Καληνύχτα Μαργαρίτα», προσθέτει η ηθοποιός. Τα συναισθήματα που συνόδευαν εκείνη την πρώτη της επαφή με το θέατρο από τη θέση της ηθοποιού ήταν ανάμεικτα.
«Είχα φοβερό άγχος και ανυπομονησία την ημέρα της πρεμιέρας θυμάμαι. Θα γινόταν σε εξωτερικό χώρο, στο προαύλιο μιας πλατείας. Από το άγχος μου λίγο πριν ξεκινήσουμε ήμουν στα πρόθυρα λιποθυμίας», εξηγεί η Μαρία Πρωτόπαππα.
Το θεάτρο μπήκε στη ζωή της από νωρίς, την κέρδισε και το ακολούθησε. Αναρωτιέμαι αν θέλοντας αρχικά να ασχοληθεί με κάτι εντελώς διαφορετικό αμφέβαλλε ποτέ για την επιλογή της να αφιερωθεί στην τέχνη. Δεν περιμένω να μου απαντήσει καταφατικά, αλλά η Μαρία Πρωτόπαππα δεν είναι ποτέ προβλέψιμη ούτως ή άλλως.
«Ναι αμφέβαλλα. Όταν κατάλαβα ότι η δύναμη μου εδώ στην Ελλάδα δεν μπορεί να φτάσει πολύ μακριά. Είναι κάπως περιορισμένα τα πράγματα εδώ. Όση θέληση και αν έχεις, φτάνεις μέχρι ένα σημείο. Πολύ δύσκολα οι συνθήκες σού επιτρέπουν να πετάξεις και να εξελιχθείς. Και χρειάζεται να έχεις χρήματα», επισημαίνει η ηθοποιός.
Η πρώτη δική της ανάμνηση από το θέατρο Τέχνης
Παρά τις αμφιβολίες, συνέχισε στον δρόμο που επέλεξε τη στιγμή που βρέθηκε να φοιτά στο Θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν. «Όταν στάθηκα 18 χρονών στην ίδια σκηνή, για να δώσω εξετάσεις. Και πιο παλιά όταν έβλεπα το φως του ταμείου του θεάτρου προσπερνώντας το στη Σταδίου. Κράταγα το κεφάλι μου γυρισμένο σε αυτό το φως μέχρι που χάνονταν από τα μάτια μου», μοιράζεται για τις πρώτες της αναμνήσεις από τον τόσο σημαντικό αυτό χώρο της τέχνης στην Ελλάδα.
«Ήξερα ότι θα είμαι εδώ γιατί δεν ήθελα να είμαι πουθενά αλλού», συμπληρώνει και κάπως έτσι υποθέτω ότι έδιωχνε και στο μέλλον τις όποιες αμφιβολίες τής γεννήθηκαν.
Η «εξουσία» που δεν αναγνωρίζει στον ρόλο του σκηνοθέτη
Φέρνοντας στο μυαλό μου τη λέξη Αντιγόνη, αμέσως η φράση «σύγκρουση με την εξουσία» φωτίζεται μέσα μου. «Γι’ αυτό θα πρέπει να μιλήσουν οι άλλο για μένα», μου απαντά η Μαρία Πρωτόπαππα όταν τη ρωτώ για τη δική της σχέση με την εξουσία. Δεν μπορώ παρά να επισημάνω ότι η θέση του σκηνοθέτη μίας παράστασης φέρει από μόνη της ένα είδος «εξουσίας». Αλλά και πάλι με εκπλήσσει, αφού η δική της αφετηρία για το ταξίδι της στην σκηνοθεσία δεν εμπεριείχε ποτέ αυτή την έννοια.
«Δεν είδα ποτέ τη θέση του σκηνοθέτη ως θέση εξουσίας. Είναι ένας τρόπος να εκφράσω τα συναισθήματά μου και τις σκέψεις μου για ορισμένα έργα. Ο ρόλος του σκηνοθέτη είναι απλώς ένας ακόμη ρόλος σε μια παράσταση. Η δουλειά του θεάτρου είναι ομαδική δουλειά», σημείωνει αφοπλιστικά η Μαρία Πρωτόπαππα.
Η Αντιγόνη, η Μαρίνα και η Μαρία Πρωτόπαππα
Μέσα από τη σκηνοθεσία του έργου Αντιγόνη του Ζαν Ανούιγ, η ίδια αναλαμβάνει να προσεγγίσει σκηνοθετικά και ερμηνευτικά την σπουδαία ηρωίδα, και παράλληλα επιχειρεί ένα σχόλιο ανάμεσα στο σημαίνον και το σημαινόμενο της ύπαρξης της ηρωίδας. Υπάρχει η Αντιγόνη και κατά πόσο είναι αληθινή η επιθυμία-ανάγκη που τη γεννά;
«Έχω υπερασπιστεί τα πιστεύω μου και έχω υψώσει ανάστημα. Και το αντίθετο φυσικά, πολύ πιο συχνά. Αντιγόνη δεν έχω νιώσει ποτέ στη ζωή μου. Η Αντιγόνη είναι ένας σπόρος, μια ιδέα.»
Με αυτά τα λόγια απαντά η Μαρία Πρωτόπαππα όταν τη ρωτώ αν έχει νιώσει ποτέ Αντιγόνη στη ζωή της. Ίσως τελικά κανείς μας να μην μπορεί να νιώσει Αντιγόνη. Ίσως να μην μπορεί να είναι υπαρκτή ανάμεσά μας.
Η Μαρίνα από την άλλη, του Σασμού είναι συνεχώς δίπλα μας. Είναι μία γυναίκα που έχουμε γνωρίσει κι αγαπήσει βαθιά κι ας μην ακούει στο όνομα Μαρίνα. Μία γυναίκα που εγκλωβίστηκε σε έναν κόσμο κανόνων και πρέπει, μία γυναίκα της επαρχίας που μεγάλωσε μόνη της τα παιδιά της και που από κάποιο «άγραφο» και από άλλους ορισμένο καθήκον το οποίο ακολουθεί, στερεί από τον εαυτό της το δικαίωμα στον έρωτα, τη ζωή, τη χαρά. Πόσο κοντά στη Μαρίνα, βρίσκεται η Μαρία, αναρωτιέμαι.
«Δεν είναι καθόλου κοντά μου (σ.σ. η Μαρίνα του Σασμού). Την πιστεύω και την υποστηρίζω. Την εκτιμώ για την ακεραιότητα της. Το ότι αφήνει πίσω τον εαυτό της όλα αυτά τα χρόνια και υπάρχει μόνο για τους άλλους σε αυτό, δε με βρίσκει καθόλου κοντά της».
Η τηλεοπτική Μαρίνα και η αληθινή Μαρία απέχουν πολύ, αλλά ζουν στον ίδιο κόσμο, στον κόσμο που γεννά χιλιάδες χρόνια τώρα Αντιγόνες και Μαρίνες. Ηρωίδες που ζουν σε κόσμους που ορίζονται απο άγραφους νόμους και την εξουσία των ανδρών. Έχει αλλάξει τίποτα για τις γυναίκες από το τότε στο τώρα; Η επικαιρότητα δεν βοηθά να δούμε αισιόδοξα αυτό το ερώτημα κι η Μαρία Πρωτόπαππα συμφωνεί.
«Είναι σίγουρα πολύ καλύτερα τα πράγματα απ’ ό,τι παλαιότερα- όσον αφορά τη θέση της γυναίκας στο δυτικό κόσμο. Αν και χρειάζεται να θυμόμαστε πως η προίκα καταργήθηκε στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’80 και οι γυναίκες έγινε αποδεκτό να εκλέγονται σε δημόσια αξιώματα το 1960. Κατά τα άλλα όμως;», αναρωτιέται.
«Το πρόσφατο περιστατικό στο Ιράν, αλλά και τόσα άλλα αν περιηγηθεί κανείς για λίγη ώρα στο διαδίκτυο γυναίκες στον κόσμο βασανίζονται και εξευτελίζονται μόνο για το φύλο τους. Εδώ στην Ελλάδα οι γυναίκες δεν μπορούσαν να ψηφίζουν γιατί είχαν περίοδο, ήταν ασταθείς δηλαδη λόγω ορμονών- αυτή ήταν η “επιστημονική”, επίσημη αιτιολόγηση», επισημαίνει η Μαρία Πρωτόπαππα και το χθες με το σήμερα μοιάζουν να συνυπάρχουν σε διαφορετικά μήκη και πλάτη της Γης.
Η Μαρία Πρωτόπαππα, όπως κάθε γυναίκα, δέχεται ακόμα και σήμερα σεξιστικά σχόλια, ακούει το mansplaining και προσπαθεί όσο μπορεί να αντιδρά. Θα ήθελε να το κάνει ακόμα περισσότερο, όπως προδίδει το σχόλιό της. «Θέλω να μπορώ να απαντάω πιο συχνά, όταν κάτι δεν μ’ αρέσει», λέει. Η διαδικασία αυτή απαιτεί καθημερινό θάρρος και προσπάθεια όπως αναγνωρίζει η ηθοποιός.
«Προσπαθώ διαρκώς, καθημερινά, να βρίσκω το θάρρος να απαντάω και σε αυτά που κάνω ότι αγνοώ».
«Αυτό είναι προσπάθεια συνεχής για να βγείς από την ενοχική κατάσταση που φέρει το γυναικείο φύλο και που έχει επιμελώς καλλιεργηθεί. Ελπίζω να συμβεί σύντομα- να απαντάω σε όλα», προσθέτει.
Η τηλεόραση και ο προσωπικός της Σασμός
Η Μαρία Πρωτόπαππα έχει κάνει λίγες δουλειές στην τηλεόραση, μεταξύ των οποίων οι: Επιφάνεια, Ξέχασέ με, Το Δέκα, Το νησί, Η λέξη που δεν λες. «Συμμετείχα σε εκείνες τις παραγωγές που ένιωθα ότι μου ταιριάζουν», σχολιάζει η ίδια. Κι αυτό που της ταίριαζε ταυτίζεται με την έννοια «ποιοτική δουλειά» στην τηλεόραση βλέποντας τους παραπάνω τίτλους, ακολουθούμενες και από την πολύ επιτυχημένη σειρά Σασμός.
Σίγουρα ο Σασμός ήταν μία νέα εμπειρία για εκείνη, καθώς είναι η πρώτη φορά που η Μαρία Πρωτόπαππα πρωταγωνιστεί σε μία καθημερινή σειρά. Έχοντας προσθέσει κι αυτή την εμπειρία στις αποσκευές της, τη ρωτώ αν πια έχει απομυθοποιήσει ή λατρέψει την τηλεόραση.
«Η τηλεόραση είναι ένα ισχυρό μέσο που χρειάζεται να την αντιμετωπίζεις με μέτρο και σεβασμό. Καμιά φορά οι γρήγοροι ρυθμοί της δε βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Αυτά τα 2 είναι απαραίτητα κατά τη γνώμη μου. Κυρίως για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τον τηλεθεατή. Ούτε έχω λατρέψει, ούτε έχω απομυθοποιήσει κάτι», απαντά η Μαρία Πρωτοπαππα.
«Δεν έχω βρεθεί ξανά σε καθημερινή σειρά. Αυτό το κάνει πολύ διαφορετικό», θα μου πει για το αν ένιωθε πιο έτοιμη μετά Το Νησί, για τη δημοφιλία που φέρνει μία αγαπημένη τηλεοπτική δουλειά όπως ο Σασμός στην οποία βρίσκεται και φέτος. Η διαφορά αυτή μεταφράζεται στον τρόπο που ο κόσμος την προσεγγίζει.
«Είναι μεγαλύτερη η ευκολία του κόσμου να έρθει να σου μιλήσει στον δρόμο, γιατί νιώθει πως σε γνωρίζει περισσότερο»
Μιλώντας για το Νησί, αναρωτιέμαι αν η Μαρία Πρωτόπαππα έχει παρακολουθήσει το sequel της σειράς Μία νύχτα του Αυγούστου που αυτή την περίοδο προβάλλεται από την ΕΡΤ. Δεν το έχει δεί, «δυστυχώς», όπως σχολιάζει. Αλλά μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις της για την τόσο επιτυχημένη σειρά του Mega στην οποία είχε πρωταγωνιστήσει και τη σχέση που ανέπτυξε με την Κρήτη εξαιτίας της, μία σχέση που συνεχίζεται μέσα από τη σειρά Σασμός.
«Ήταν μια πολύ καλή δουλειά. Χαίρομαι που ήμουν μέρος της. Έχω βρεθεί αρκετές φορές στην Κρήτη για γυρίσματα και κάθε φορά ήταν αξέχαστα. Θα μπορούσα ίσως να ζω μόνιμα στην Κρήτη», λέει η Μαρία Πρωτόπαππα. Όσο για τον Σασμό μέσα της (σ.σ. η λέξη Σασμός σημαίνει τη συμφιλίωση, το μόνιασμα), η τηλεοπτική Μαρίνα παραδέχεται ότι υπάρχουν πράγματα στα οποία προσπαθεί να τον πετύχει με τον εαυτό της. «Τώρα το δουλεύω. Δεν θα πω σε τι», θα μου πει σχετικά.
Οι μοναχικές στιγμές και η Μαρία Πρωτόπαππα του μέλλοντος
Παλιότερα η Μαρία Πρωτόπαππα είχε δηλώσει ότι ζει μία μοναχική ζωή. Τα πράγματα στο παρόν της είναι πολύ διαφορετικά. «Κάθε άλλο θα έλεγα. Παλεύω για να έχω μία μοναχική στιγμή», επισημαίνει όταν της αναφέρω την παλιότερη δήλωσή της.
Ποια εκδοχή της ζωής προτιμά; Αυτή που περιέγραφε η παλιά της δήλωση, ή την τωρινή; Η απάντησή της θα με αφοπλίσει για μία τελευταία φορά σε αυτή τη συνέντευξη. «Όλες οι περίοδοι της ζωής μας τη στιγμή που συμβαίνουν μας αντιπροσωπεύουν και σε έχουν διαλέξει εκείνη τη χρονική στιγμή. Οι επιλογές είναι κατάκτηση και οπωσδήποτε δεν μπορούμε να συγκρίνουμε διαφορετικές περιόδους της ζωής μας», θα μου πει κι ακόμα κι αν συμφωνώ μαζί της, δεν μπορώ παρά να την αντιμετωπίζω με θαυμασμό που αντιστέκεται στις συγκρίσεις που μονίμως το μυαλό μας που τρέχει μπρος πίσω στη ζωή μας, κάνει.
Η Μαρία Πρωτόπαππα ζει το παρόν και μοιάζει συμφιλιωμένη τόσο με αυτό όσο και με το παρελθόν της. Κλείνοντας θέλω να τη φέρω στο μέλλον. Της ζητώ να μου πει πώς θα ήθελε να είναι η ζωή της σε 10 χρόνια από τώρα. «Θέλω να είμαι υγιής κοντά σε αυτούς που αγαπώ», θα πει. Κι αυτό σε κάθε χωροχρόνο είναι μάλλον ο ορισμός της ευτυχίας.
Info: Σασμός, από Δευτέρα έως Πέμπτη στις 21:00 στον Alpha
Αντιγόνη του Ζαν Ανούιγ, από Πέμπτη ως Κυριακή στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης Κάρολου Κουν. Εισιτήρια εδώ.
