Η Πηνελόπη Τσιλίκα είναι ένα ανήσυχο πνεύμα

Διάβασα ότι ήθελες να γίνεις εγκληματολόγος κάποτε;

Ναι. Όταν ήμουν στη Νομική και κατάλαβα ότι μάλλον η δικηγορία δεν είναι για μένα, άρχισα να παρακολουθώ και τα υπόλοιπα μαθήματα και με ενδιέφερε πάρα πολύ το γιατί ένας άνθρωπος μπορεί να κάνει μια επιλογή η οποία να σπάει τα όρια που έχουν τεθεί από την κοινωνία, από τον νόμο. Με ενδιέφερε αυτή ή αυτός που οδηγείται σε μία πράξη, να εξερευνήσω το προφίλ κάθε τέτοιου ανθρώπου και νομίζω ότι αυτό έχει να κάνει με το ότι τελικά επέλεξα να γίνω ηθοποιός.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Κατερίνα Παπουτσάκη, από πότε τραγουδάς και γιατί;

Με το πρώιμο όνειρο της εγκληματολογίας να υποθέσω ότι χάρηκες που θα έπαιζες σε αστυνομική σειρά;

Ναι (γέλια). Με τον Βαρδή Μαρινάκη γνωριζόμαστε χρόνια, έχουμε δουλέψει μαζί ξανά κι αυτός ήταν ο πρώτος λόγος για τον οποίο ήταν πολύ σαφές από την αρχή ότι αν είναι να είμαι σε αυτή τη δουλειά θα είμαι, και μετά ήταν τρομερά ενδιαφέρον το σενάριο, η πλοκή και οι χαρακτήρες που έγραψαν η Μελίνα Τσαμπάνη και ο Πέτρος Καλκόβαλης. Για μένα ήταν πολύ προκλητικό να αντιμετωπίσω τη Θάλεια σαν ηθοποιός.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση;

Όσον αφορά τον ρόλο αυτόν καθ’ εαυτόν, μιλάμε για μία κοπέλα η οποία έχει ένα πολύ σκοτεινό background μιας εφηβείας και πρώιμης νεότητας καταστροφικής, αντιδραστικής, πολύ συγκρουσιακής και προς τους άλλους αλλά και προς τον εαυτό της, βρισκόταν σε μία καταστροφική δίνη. Αλλά τώρα που τη συναντάμε είναι που ξεκινάει να κάνει κάποια βήματα προς μία ωριμότητα, ώστε μπορέσει να αντιμετωπίσει και το παρελθόν της και τα λάθη που έχει κάνει και να βρει τον τρόπο να υπάρχει χωρίς να τρέπεται σε φυγή. Προσπαθεί να διεκδικήσει τη μαχητικότητά της, τη φωνή της. Αυτό μου φάνηκε τρομερά ενδιαφέρον στ Θάλεια σαν χαρακτήρα. Κατά δεύτερον ήταν η τεράστια διάρκεια ζωής αυτού του χαρακτήρα. Το ότι θα κρατούσε αυτός ο χαρακτήρας 13 επεισόδια κι αυτό ήταν κάτι που δεν έχω ξανακάνει. Μου φάνηκε τρομερά προκλητικό να μπορέσουμε να χτίσουμε μια διαδρομή που θα κρατά το ενδιαφέρον της για 13 ώρες.

Από τη Νομική στο Εθνικό Θέατρο με μπαμπά δικηγόρο, υποψιάζομαι ότι έχεις κι εσύ το «επαναστατικό» ιστορικό σου.

Το έχω, σε κάποιο βαθμό. Όταν έδωσα εξετάσεις στο Εθνικό Θέατρο δεν το είχα πει στους δικούς μου, το έμαθαν όταν πέρασα πια. Όντως ο πρώτος και ο δεύτερος χρόνος που ήμουν στη σχολή ήταν μία συγκρουσιακή περίοδος, και περίοδος απόστασης με τους δικούς μου. Πλέον μετά από τόσα χρόνια, καταλαβαίνω για ποιο λόγο ήταν τόσο αρνητικοί, κι εκείνοι από την πλευρά τους καταλαβαίνουν γιατί διεκδίκησα να το κάνω αυτό, να το δοκιμάσω.

Σου ήταν ξεκάθαρος ο δρόμος που θα ακολουθούσες;

Όχι, ήταν εν είδει δοκιμής το ότι έδωσα εξετάσεις στο Εθνικό Θέατρο, το ίδιο και ο πρώτος χρόνος φοίτησης εκεί. Ήταν μια δοκιμή να δω αν μπορώ να το κάνω, γιατί μπορεί να έκανα χορό και εκεί να κάναμε παραστάσεις, αλλά με το θέατρο και το σινεμά είχα μόνο σχέση θεατή. Δεν ήξερα αν αυτό ήταν κάτι που εγώ μπορούσα να φέρω εις πέρας. Ανακάλυψα ότι είναι μια τρομερά ανθηρή και επίπονη διαδικασία, το να είσαι ηθοποιός και να φοιτάς πάνω σε αυτό το πράγμα, ειδικά όταν έρχεσαι από ένα περιβάλλον πιο «κανονικοποιημένο».

Στη Νομική η σκέψη είναι τετράγωνη, είναι μεν ευέλικτη, αλλά όχι τόσο όσο θα χρειαζόταν στην υποκριτική. Ήταν μια μάχη για μένα να καταφέρω να μπω σε μία πιο στρογγυλή σκέψη κρατώντας την αναλυτικότητα της σκέψης και όσα άλλα προτερήματα που μου έδωσε η φοίτηση στη Νομική.

Αυτοκαταστροφική υπήρξες ποτέ;

Όλοι οι άνθρωποι νομίζω περνάμε τέτοιους κύκλους.

Έχεις την τάση να απεμπλέκεσαι από τέτοιους κύκλους μόνη σου;

Αν κάτι με χαρακτηρίζει και νομίζω ότι το έχω πάρει από την οικογένειά μου αυτό, είναι ότι παλεύω για τα πράγματα. Ό,τι και να συμβεί, δεν πρόκειται να το αφήσω να γίνει χωρίς εγώ να έχω παλέψει για να το αποτρέψω ή να το καλυτερεύσω. Από εκεί και πέρα δεν θεωρώ ότι στις δύσκολες στιγμές μόνο παλεύεις. Και πενθείς και θυμώνεις και αναρωτιέσαι για το άδικο των πραγμάτων. Γιατί ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο και οι συνθήκες απέναντί μας είναι αντίξοες. Από τη στιγμή όμως που κάποιος επιλέγει να συνεχίζει, καλό θα ήταν να παλεύει για το καλύτερο.

Είναι τελικά θετικό ή αρνητικό να ξεκινάς με μια τόσο μεγάλη επιτυχία όπως η «Μικρά Αγγλία» την πορεία σου;

Η «Μικρά Αγγλία» ήταν η πρώτη μου δουλειά κι ,όπως έχω ξαναπεί, όταν κάναμε τα γυρίσματα δεν ήξερα αν θα ξαναδουλέψω. Έλεγα ότι τώρα ή θα ξεκινήσει κάτι ή αυτή θα είναι η πρώτη και η τελευταία σου δουλειά. Θεωρώ ότι είμαι πάρα πολύ τυχερή και χρωστάω μεγάλη ευγνωμοσύνη στον Παντελή Βούλγαρη και την Ιωάννα Καρυστιάνη κι όλους όσους ήταν εκεί. Καταρχάς όμως στον Παντελή, ο οποίος έδωσε την εμπιστοσύνη του σε μένα που είχα μόλις τελειώσει τη σχολή. Αυτό είναι πολύ όμορφο κι εύχομαι, γιατί βλέπω τι υλικό υπάρχει στα παιδιά που έχουν πρόσφατα τελειώσει τις σχολές, να δίνονται ευκαιρίες. Από εκεί και πέρα, το πώς θα διαχειριστείς μια τέτοια ευκαιρία εξαρτάται από σένα, το αν θα μπορέσεις να αρθείς στο ύψος των περιστάσεων.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ο Γιώργος Χρυσοστόμου ήρθε σε αυτή τη ζωή για να φτιάξει τη σχέση του με τη Γυναίκα

Χρειάστηκε να πεις πολλά «όχι» μετά όταν φαντάζομαι σου πρότειναν παρόμοια πράγματα;

Ναι μετά προκύπτει αυτό το ζήτημα στην Ελλάδα, αλλά και σε χώρες που έχουν πολύ πιο ανεπτυγμένη θεατρική και κινηματογραφική παραγωγή. Οι σκηνοθέτες τείνουν να εμπιστεύονται τους ίδιους ηθοποιούς για συγγενείς ρόλους. Εγώ θεωρώ ότι δεν είναι αυτή η δουλειά μας. Μετά την «Μικρά Αγγλία» προσπάθησα να διαφυλάξω μία ανοιχτότητα και σε άλλα πεδία και νομίζω ότι σε έναν βαθμό το έχω καταφέρει πλέον και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό.

Με τον Δημήτρη Λάλο παίξατε μαζί και στον κινηματογράφο φέτος. Έτυχε να συνεργαστείτε και στην τηλεόραση;

Ήταν μια πολύ ωραία συνεργασία αυτή με τον Δημήτρη στο Kala azar. Ήταν μια πολύ ωραία συνεργασία και με την Janis Ραφαηλίδου, τη σκηνοθέτη και τον Θοδωρή Μιχόπουλο, τον διευθυντή φωτογραφίας. Είναι μια πολύ ωραία ταινία και την κρατάω μέσα στην καρδιά μου. Το ότι συνεργαστήκαμε και στην τηλεόραση με τον Δημήτρη Λάλο, όπως καταλαβαίνεις δεν ήταν κάτι που το επιλέξαμε εμείς. Οι σταθερές συνεργασίες έχουν κάτι και καλό και κάτι κακό. Είναι πολύ όμορφο κάτι που έχει λειτουργήσει ωραία και υπάρχει λόγος να συνεχιστεί να συνεχίζεται, από την άλλη όμως είμαστε και ηθοποιοί και η δουλειά μας είναι να διατηρούμε μια ανοιχτότητα να δοκιμαζόμαστε και σε άλλα πράγματα.

Η τηλεόραση κέρδισε περισσότερους θεατρικούς/ κινηματογραφικούς ηθοποιούς λόγω πανδημίας;

Έχει να κάνει πολύ με το ότι υπήρχαν ηθοποιοί οι οποίοι ήταν διαθέσιμοι, ενώ σε άλλες χρονιές μπορεί να μην ήταν. Αλλά θεωρώ ότι ούτως ή άλλως δεν είμαστε εμείς οι ηθοποιοί που ανεβάσαμε το επίπεδο της μυθοπλασίας. Γράφονται καλύτερα σενάρια, μπαίνουν σκηνοθέτες που έχουν μία καινούργια οπτική, δεν λέω ότι η παλιά οπτική είναι απαραίτητα κακή, αλλά υπάρχει μια τάση ανανέωσης η οποία ναι, έχει να κάνει με τους ηθοποιούς αλλά όχι μόνο.

Είναι συνολικό το φαινόμενο κι είναι σωστό. Η τηλεόραση είναι πολύ χαρισματικό μέσο, είναι μεγάλο προνόμιο να μπαίνεις στα σπίτια των ανθρώπων σε όλη την χώρα ή τον κόσμο. Το θέμα είναι να γίνεται με όρους δημιουργίας, να σέβεται τον θεατή και τα ραντεβού του με αυτήν να έχουν ωραίο τέλος, να μένει ωραία γεύση.

Η πανδημία εκτός από τη δημιουργική έκρηξη της μυθοπλασίας συνέβαλε και στο #MeToo στον χώρο της τέχνης;

Συμφωνώ. Η παύση των εργασιών μας έκανε να στρέψουμε λίγο το βλέμμα προς τα μέσα και να σκεφτούμε ποια είναι η πραγματικότητα αυτής της δουλειάς και πώς έχει διαμορφωθεί. Δεν ξέρω αν τα θέατρα παρέμεναν ανοιχτά κι ο κύκλος συνεχιζόταν με την ίδια κεκτημένη ταχύτητα, αν θα έπαιρναν το βήμα τόσοι άνθρωποι να μιλήσουν γι’ αυτό.

Εσύ πώς την αντιμετώπισες αυτή την περίοδο των αποκαλύψεων;

Το είδα πάρα πολύ θετικά το ότι οι άνθρωποι βρήκαν το θάρρος να νικήσουν τη ντροπή του θύματος. Για μένα αυτό είναι το πιο σημαντικό, και νομίζω υποβαθμίζεται τρομερά σαν κεντρικό σημείο, το βλέπουμε και στην πρόσφατη γυναικοκτονία της Caroline. Υπάρχει η τάση στο δημόσιο διάλογο να εξετάζεται όχι το ίδιο το έγκλημα, όχι η ίδια η κακοποίηση, αλλά το γιατί συνέβη σε αυτόν τον συγκεκριμένο άνθρωπο και το τι έκανε το θύμα για να προσελκύσει ή να επιτρέψει το έγκλημα.

Αυτή είναι η κοινωνική θεώρηση πάνω στο ζήτημα της κακοποίησης, και για μένα είναι πολύ ευτυχές ότι υπήρξαν άνθρωποι που στάθηκαν απέναντι σε αυτό, και είπαν «Παρ΄όλα αυτά εγώ πρέπει να σας πω ότι συνέβη αυτή η κακοποίηση».

Το βρίσκω αξιοθαύμαστο και θεωρώ ότι άνοιξε έναν δρόμο γενικότερα. Το βλέπω κιόλας, διαβάζοντας και τώρα ειδήσεις, ότι υπάρχουν παιδιά που δέχονται κακοποίηση κι αυτή τη φορά βλέπω πραγματικές ειδήσεις, ότι έχουν πάει και το έχουν καταγγείλει, είτε συνέβη τώρα είτε πριν χρόνια. Αυτό θεωρώ με κάποιον τρόπο ότι είχε να κάνει με το ότι βρέθηκαν κάποιοι άνθρωποι από τον χώρο του θεάματος και εκτός, οι οποίοι μίλησαν για την κακοποίηση.

Σε σχέση με το πώς γίνεται το θέατρο, μπορώ μόνο να ελπίζω στην καθημερινή πρακτική, γιατί μόνο εκεί μπορεί να αποδειχτεί ότι κάτι συνέβη και κάτι μπορεί να αλλάξει, κι ότι θα έχουμε τη δημιουργία παραστάσεων αλλά και ταινιών με πιο συνεργατικούς, δημιουργικούς και αλληλέγγυους όρους.

Έχεις πει κι εσύ ότι έχεις βιώσει κακοποιητικές συμπεριφορές. Είσαι αισιόδοξη για την επόμενη μέρα;

Όλοι έχουμε βιώσει κακοποιητικές συμπεριφορές. Ελπίζω ότι θα σταθούμε αντάξιοι των περιστάσεων, αυτό λέω. Είναι μια μάχη, και θα είναι μια καθημερινή μάχη. Μπορεί να μπούμε με την ορμή ότι κάτι έχει κατακτηθεί, αλλά αυτή η ορμή θα φθίσει, το ξέρουμε. Από εκεί και πέρα είναι μια μάχη με τον εαυτό σου και με όλους τους ανθρώπους που άνοιξαν έναν διάλογο, για να σταθείς δίπλα τους και όχι να πέσεις σε μία αδράνεια που θα επιτρέψει ξανά μία κακοποιητική συνθήκη να ανθίσει.

Τα κοινωνικά καλούπια, οι προσδοκίες για τις γυναίκες όπως η μόνιμη νεότητα κι ομορφιά, είναι βία για σένα;

Οι γυναίκες δέχονται τρομερή κοινωνική πίεση και στη δουλειά και στην οικογένεια. Ωστόσο θεωρώ ότι και οι άντρες δέχονται πίεση δεν θέλω να το εστιάσω αποκλειστικά στις γυναίκες. Η αλήθεια είναι όμως ότι δεχόμαστε πολύ μεγαλύτερη πίεση, απλά αισθάνομαι ότι κάπως αρχίζει να αλλάζει αυτό. Οι γυναίκες ηθοποιοί αρχίζουν να διεκδικούν το δικαίωμα τους να γεράσουν σαν άνθρωποι και να παίξουν ρόλους οι οποίοι θα δείχνουν αυτό ακριβώς. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον κύκλο της ζωής με μία ψυχραιμία και μία συμφιλιωτική διάθεση.

Με πιέσεις που αφορούν τη δημιουργία οικογένειας, έχεις έρθει αντιμέτωπη προσωπικά;

Όχι, είμαι τυχερή σε αυτό. Σίγουρα το πρώτο απ’ όλα που σε επηρεάζει σε αυτό είναι η οικογένειά σου. Πιστεύω ότι υπάρχει ένα προχώρημα στο επίπεδο της νοοτροπίας της συνολικής για τη γενιά μας και τις επόμενες, αλλά κι από την άλλη όταν έχεις ένα παιδί που ενηλικιώνεται, σπουδάζει και κάνει τα πρώτα βήματά του σε όποιο χώρο εκείνο έχει επιλέξει, και αυτό συμβαίνει μέσα στην κρίση, κάπως έγινε και αντικειμενικό, ότι δεν μπορείς να απαιτείς τα ίδια πράγματα που απαιτούσαν οι υπόλοιποι σε εποχές μεγαλύτερης ευμάρειας.

Είσαι συμφιλιωμένη με τον χρόνο;

Προσπαθώ, είναι μία διαπραγμάτευση αυτό το πράγμα. Θα ήθελα όμως να φτάσω στο σημείο να είμαι συμφιλιωμένη με αυτή την πορεία γιατί δεν πρόκειται να αλλάξει, μόνο η δική μας στάση απέναντι σε αυτό μπορεί μα αλλάξει, και να δώσει τα δώρα της, να δώσει ομορφιά και νεότητα με έναν άλλο τρόπο.

Info: Σιωπηλός Δρόμος, για δύο ακόμα Κυριακές στις 21.00 στο Mega. Τα επεισόδια της σειράς θα είναι διαθέσιμα οnline στο megatv.com μέχρι τις 5/7/2021.

Ευχαριστούμε πολύ το Ρομάντσο για τη φιλοξενία.