Η Βάλια ξέρει ότι η διπολική διαταραχή δεν χρειάζεται να καταστρέψει τη ζωή σου
- 10 ΟΚΤ 2024
Η Βάλια Δημητρακοπούλου είναι μια γυναίκα 40 ετών, μητέρα του μικρού Νικόλα, σύντροφος του Φρανσουά, κόρη, αδελφή, καριερίστα, δημοσιογράφος, εργαζόμενη μητέρα, φίλη, ερωμένη, συνάδελφος, γνωστή, ταλαντούχα «γραφιάς», το αιώνιο κορίτσι που κάνει μουσικές λίστες στο Spotify, μια γυναίκα σαν όλες τις άλλες, που συναντάς σε ένα μαγαζί στο Νέο Κόσμο να τρώει ομελέτα μια Κυριακή πρωί. Αυτές είναι κάποιες από τις ταμπέλες που μπορεί να φορέσει. Υπάρχουν άπειρες ακόμη. Μπορώ να σκεφτώ τουλάχιστον 100. Δε θα σκεφτόμουν ποτέ εκείνη της «διπολικής». Γιατί; Γιατί ζω σε μια κοινωνία που φοβάται να μιλήσει ανοιχτά για τις ψυχικές διαταραχές και δεν μου έμαθε -ούτε στο σχολείο- ότι το πρόσωπό των διπολικών ατόμων δεν διαφέρει από το δικό μας. Μου λέει ότι πριν πάθει το πρώτο της μεγάλο ψυχωσικό επεισόδιο φαινόταν στους άλλους μια ερωτευμένη, ευτυχισμένη φοιτήτρια, με δουλειά, που ζούσε μια τέλεια ζωή.
Η Βάλια έκανε το coming out της ως διπολική πριν μερικά χρόνια και θέλει να μιλάει ανοιχτά για τη ψυχική υγεία. Γιατί ξέρει ότι πολλές γυναίκες φοβούνται το στίγμα και θέλουν μια μικρή ενθάρρυνση για να μιλήσουν ανοιχτά για τη διπολική διαταραχή (ή μανιοκατάθλιψη, όπως λεγόταν παλιότερα). Στα 21 της διαγνώστηκε κι επίσημα. Τότε πολλά κομμάτια του παζλ της ζωής της μπήκαν στη θέση τους. Ήταν για χρόνια τρομερά μπερδεμένη. Τότε, επίσης, ξεκίνησε να παίρνει φαρμακευτική αγωγή (με αντιψυχωσικά, σταθεροποιητικά διάθεσης, αντικαταθλιπτικά). Είχαν προηγηθεί πολλά, μη διαχειρίσιμα γεγονότα για μια νεαρή γυναίκα. Κι άλλα που θα ακολουθούσαν. Όπως ο θάνατος του μπαμπά της.
Τι σημαίνει να ζεις με διπολική διαταραχή;
Η Βάλια ξέρει ότι η απάντηση δεν μπορεί να συμπυκνωθεί σε μια πρόταση, είναι η αφήγηση πολλών και τραυματικών γεγονότων. Αν έπρεπε να συνοψιστεί σε μια πρόταση θα ήταν ότι «πιστεύεις ότι μπορείς να κάνεις τα πάντα». «Ζητάς διαρκώς επιβεβαίωση (και μέσω της σεξουαλικής επαφής), νιώθεις έντονα τη ματαίωση όταν δεν καταφέρνεις να είσαι τέλεια, ρομαντικοποιείς εύκολα καταστάσεις που δε θα έπρεπε, ακυρώνεις τον εαυτό σου, τα πλάνα σου και τη ζωή σου. Εξαφανίζεσαι. Πονάς. Κλαις συνεχόμενα. Θέλεις, έντονα, να είσαι ένας κανονικός άνθρωπος».
Δε μου απαντά γραμμικά. Δεν τη ρωτώ, βέβαια, κάνοντας μια αποστειρωμένη συνέντευξη, είμαστε συνάδελφοι για χρόνια, έχουμε μια άρρητη οικειότητα. «Κάνω ψυχοθεραπεία και βλέπω τον ψυχίατρο μου εδώ και 20 χρόνια. Πριν λίγες εβδομάδες άλλαξα φάρμακα, και βρήκα πλέον το κλειδί ώστε να τακτοποιώ τις σκέψεις μου» μου λέει πολλές φορές μέσα στην κουβέντα. Η διπολική διαταραχή, μου εξηγεί, δεν σε αφήνει να σκέφτεσαι ψύχραιμα. Σκέφτεσαι έντονα κι ατακτοποίητα. Ζητάς μια συναισθηματική σύνδεση διαρκώς. Κάτι που είναι εξαντλητικό. «Αν ήμουν σε σχέση και δεν μου έστελναν μηνύματα για λίγες ώρες ένιωθα ότι δεν με αγαπάνε. Χρειαζόμουν διαρκές love bombing κι από τις φίλες μου» λέει για να με βοηθήσει να κατανοήσω τι σημαίνει να ζεις με διπολική διαταραχή.
Αν ενώσω τις κουκίδες βγάζω το συμπέρασμα ότι είναι μια ψυχική διαταραχή που μπορεί να σε διαλύσει συναισθηματικά. «Υπάρχουν πολλές φάσεις που νιώθεις ΤΕΛΕΙΑ και μετά ακολουθούν αυτές που νιώθεις χάλια, δεν βιώνεις ποτέ μια ενδιάμεση κατάσταση. Νιώθεις ακραία χαρά και ακραία θλίψη. Σαν να μην υπάρχει φως στο σκοτάδι, ή σκοτάδι στο φως». Τα μηνιαία έξοδα της ως διπολική γυναίκα για τις ψυχοθεραπείες της και τις επισκέψεις στον ψυχίατρο είναι περίπου 380€. Να σημειωθεί ότι ο μισθός της είναι ένας πολύ κανονικός μισθός. Ναι, είναι ένα υψηλό κόστος.
«Αυτό το καλοκαίρι είχα κατάθλιψη. Πήρα αναρρωτική άδεια και κατάλαβα ότι είχα ανάγκη μια αλλαγή». Έφυγε από τη δουλειά της ως δημοσιογράφος και βρήκε άμεσα άλλη δουλειά (γιατί το βιογραφικό της είναι αξιοζήλευτο) σε εταιρεία παραγωγής (δουλεύει στην εταιρεία Topcut-Modiano και στην BYRD Film Production). Δεν είναι η πρώτη φορά που είχε κατάθλιψη. Της είναι μια γνώριμη κατάσταση. Στο παρελθόν είχε και ψυχωσικά επεισόδια, μανία καταδίωξης, αυτοκτονικό ιδεασμό, δεν μπορούσε να κοιμηθεί για μια ολόκληρη εβδομάδα, δεν μπορούσε να διαχειριστεί τον εαυτό της, κατασκεύαζε ένα δικό της σύμπαν. Επί 10 χρόνια (με λάθος φαρμακευτική αγωγή) ξυπνούσε κι ένιωθε άχρηστη για μισή ώρα. Και μετά συνέχιζε τη μέρα της.
Κι η μητρότητα πώς είναι για μια διπολική γυναίκα;
Με το σύζυγό της είναι μαζί 15 χρόνια. Είναι ο πατέρας του γιου της και ο άνθρωπος που της φαινόταν ο πιο φυσιολογικός άνδρας στη ζωή της. «Δεν είναι η προσωπική μου cheerleader» μού λέει για τον σύζυγό της, είναι όμως η σταθερότητα που έψαχνε. Ήθελαν πολύ να γίνουν γονείς. Έκαναν εξωσωματική για να αποκτήσουν παιδί. Ναι, φοβόταν. Έχει διαβάσει (και συνεχίζει να ενημερώνεται διαρκώς) τα πάντα για τη διπολική διαταραχή, ξέρει ότι υπάρχει κληρονομικότητα. Φυσικά, αντιμετώπισε passive aggressive σχόλια από τους γύρω της όταν τους είπε ότι θα γίνει μητέρα.
Οι περισσότεροι τα έκαναν από αγάπη για την ίδια. Βέβαια, η Βάλια σκεφτόταν για χρόνια να γίνει μητέρα. Δεν πήρε την απόφαση τυχαία. Τουναντίον, επί χρόνια το απέφευγε επειδή φοβόταν. Τα διπολικά άτομα φοβούνται συχνά ότι δεν είναι αρκετά. Της λέω ότι καμιά μητέρα δεν νιώθει αρκετή και οι περισσότερες ζουν με ενοχές. Χαμογελάει. «Όταν ήρθε ο ξανθός σίφουνας ένιωσα πλήρης. Όταν έγινε ενός (και μέχρι πρόσφατα) δεν μπορούσα να συνδεθώ μαζί του.Ένιωθα ότι έπρεπε να μαστιγώνομαι για τα πάντα. Δεν μπορούσα να δεχτώ ότι το παιδί ήταν τυχερό να με έχει για μαμά, ότι ήταν ευτυχισμένο χάρη σε μένα. Πλέον, έχω βρει τη φαρμακευτική αγωγή που μου ταιριάζει. Νιώθω ότι ενηλικιώθηκα κατά κάποιο τρόπο και μπορώ να εκφράζω τις δικές μου επιθυμίες. Δεν νιώθω αυτό το συναισθηματικό φρικάρισμα. Δεν νιώθω ότι τα κάνω όλα λάθος».
Μου λέει ότι σε θέματα ψυχικής υγείας νιώθει ότι στην Ελλάδα είμαστε 100 χρόνια πίσω (ζούσε για χρόνια στο Παρίσι, εκεί έκανε την εξωσωματική, δωρεάν). «Στην Ελλάδα,υπάρχουν γιατροί που λένε ότι απαγορεύεται να κάνεις παιδί» μου λέει. Εκείνη είχε εύκολη λοχεία, αισθανόταν χαρούμενη, δεν είχε κόψει τα φάρμακά της. Με τη σωστή αγωγή (μετά την κατάθλιψη) και την ψυχοθεραπεία συνδέθηκε, παίζει μαζί του ώρες, κάνουν βόλτες μαζί, διαβάζουν βιβλία μαζί. Δεν της πυροδοτεί κανένα τραύμα πλέον ο γιος της, ο Νικόλας. «Αν το παιδί μου είναι καλά, είμαι καλά κι εγώ. Είναι η προτεραιότητά μου». Είναι μια μαμά με υψηλή συνειδητότητα.
Τα διπολικά επεισόδια δεν είναι εύκολα. Τα διπολικά άτομα γίνονται καθρέπτης για να ικανοποιούν αυτόν που στέκεται απέναντί τους. Βλέπουν red flags και ερωτεύονται τα πιο προβληματικά άτομα. Είναι τρυφερά εξομολογητική στο newsletter της, Don’t tell me how it ends. Ξέρει ότι ο κόσμος της είναι messy. Ίσως, να αγνοεί ότι όλων ο κόσμος είναι messy (μάλλον, λιγότερο messy από τον δικό της) και χρειαζόμαστε γυναίκες που θέλουν να μιλάνε για όσα έμεναν ανείπωτα χρόνια.
Υγ: Με τη Βάλια Δημητρακοπούλου μιλήσαμε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου. Στόχος της είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και η εκπαίδευση γύρω από τις ψυχικές ασθένειες σε όλο τον κόσμο, καθώς και η κινητοποίηση των προσπαθειών για τη στήριξη της ψυχικής υγείας.
