Η Χάρρις Γαζή θέλει κάθε μαμά να μπορεί να βάλει φαγητό στο τραπέζι της

3 στα 10 παιδιά στην Ελλάδα, διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού το 2023 σύμφωνα με τη Eurostat και τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα το καλοκαίρι του 2024. Η Ελλάδα κατατάχτηκε στην 4η υψηλότερη θέση κινδύνου σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, σημειώνοντας ποσοστό 28,1% (το ποσοστό στις 20 χώρες της ευρωζώνης για το ίδιο έτος ανέρχεται σε 25,3%). Το πολύ υψηλό επίπεδο φτώχειας στην Ελλάδα έχει αναδείξει και η ΕΛΣΤΑΤ σε αντίστοιχα στατιστικά. Παλιότερα στοιχεία έδειχναν ότι οι οικογένειες που πλήττονται περισσότερο από τη φτώχεια είναι οι μονογονεϊκές και οι πολύτεκνες. Μην πας μακριά λοιπόν, υπάρχουν κι εδώ παιδιά που δεν απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους όπως θα έπρεπε να κάνει κάθε παιδί στον κόσμο.

Τα τελευταία αυτά στοιχεία που σου ανέφερα τα είχε συγκεντρώσει η ΜΚΟ, Πρώτα το Παιδί. Είναι η ίδια MKO που με το πρόγραμμα Girls Empowering Girls στηρίζει και ενισχύει τις μόνες μητέρες που μεγαλώνουν παιδιά, τις γυναίκες δηλαδή που κινδυνεύουν περισσότερο από τη φτώχεια. Η Χάρρις Γαζή, συνιδρύτρια του Πρώτα το Παιδί, μίλησε στο LadyLike για το έναυσμα που την έκανε μαζί με 2 ακόμα συνεργάτες της να ιδρύσουν τη ΜΚΟ, για τη σημαντική πρωτοβουλία Girls Empowering Girls, αλλά και για όσα ονειρεύονται για το μέλλον της οργάνωσης. «Οι 3 συνιδρυτές είμαστε φίλοι και συνάδελφοι από παλιά», λέει και φαντάζομαι ότι και οι 3 είχαν το κοινό όραμα να βοηθήσουν όσα περισσότερα παιδιά μπορούν να ζήσουν, όσο πιο όμορφα γίνεται.

Αφορμή για τη συζήτησή μας στάθηκε η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Μία ημέρα που κανονικά θα έπρεπε να γιορτάζεται κάθε μέρα. Γιατί τα παιδιά είναι το αύριο του κόσμου μας. Κι είναι πάντα τρομερό κρίμα και έγκλημα, να ξεκινούν τον δρόμο τους με εμπόδια. Η Χάρρις Γαζή μιλά για τα παιδιά και όσα χρειάζονται και για τη χαμένη αξιοπρέπεια των ανθρώπων που καμιά φορά τους επιστρέφεται με τον πιο απλό τρόπο.

Πώς γεννήθηκε το όνειρο του Πρώτα το Παιδί 

«Εργαζόμασταν σε μία μη κυβερνητική οργάνωση για πολλά χρόνια και κατά τη διάρκεια της βαθιάς κρίσης τρέχαμε από δω, τρέχαμε από κει και πού και πού είτε για τους πρόσφυγες, είτε για οικογένειες σε ανάγκη, μαζεύαμε παιχνίδια και τρόφιμα», είπε η η Χάρρις Γαζή για το πώς το όνειρο του Πρώτα το Παιδί, άρχισε να γεννιέται. Η ίδια είχε εργαστεί στους τομείς της επικοινωνίας, του μάρκετινγκ και της ανεύρεσης πόρων και με το όνειρο ενός δικαιότερου κόσμου για τα παιδιά, διοχέτευσε τις ικανότητές της στη ΜΚΟ που ονειρεύτηκε μαζί με τους συνεργάτες και φίλους της, Ανέστη Μποζογλανιάν και Αμαλία Ζωβοΐλη.

«Είχαμε σκεφτεί τότε “τι ωραία που θα ήταν εμείς που εργαζόμαστε όταν για παράδειγμα παίρνουμε ένα κιλό κιμά για το σπίτι, να παίρναμε και για κάποιον που δεν έχει τη δυνατότητα;”. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα. Και όταν αποφασίσαμε να κάνουμε το βήμα και να ιδρύσουμε την οργάνωση, θέλαμε να το πάμε ένα βήμα παραπέρα και να μην είναι απλά ανακουφιστική η διαφορά στη ζωή μιας οικογένειας, αλλά να κάνουμε κάτι που πραγματικά να κάνει τη διαφορά για το παιδί. Γι’ αυτό και εντάξαμε το κομμάτι της εκπαίδευσης στις παροχές μας, γιατί θεωρούμε ότι αν κάτι θα αλλάξει μακροπρόθεσμα τη ζωή του παιδιού που βιώνει φτώχεια, σίγουρα θα είναι αυτό», εξηγεί στη συνέχεια.

Η ΜΚΟ Πρώτα το Παιδί βοηθά με 4 τρόπους τα παιδιά οικογενειών που το έχουν ανάγκη. Οι 3 βασικοί πυλώνες είναι: διατροφή, εκπαίδευση και ιατρική φροντίδα και η δράση συμπληρώνεται με τη συμβουλευτική. Η Χάρρις Γαζή εξηγεί πώς λειτουργεί αυτή η διαδικασία:

«Η βοήθεια του Πρώτα το Παιδί είναι οικονομική υποστήριξη την οποία εμείς διοχετεύουμε ανάλογα με τις ανάγκες κάθε οικογένεια στις παροχές μας. Όταν μία οικογένεια έρχεται, έχουμε μία διαδικασία για να μπορέσει μία οικογένεια να ξεκινήσει να συνεργάζεται μαζί μας. Μέχρι τώρα έχουμε μια συνεργασία με το Δήμο Αιγάλεω που μας βοηθάει στην εύρεση οικογενειών που θα ενδιαφέρονταν για τις παροχές μας. Κάνουμε μια συνέντευξη, γνωρίζουμε την οικογένεια, πηγαίνουμε στο σπίτι της και εάν συνεχίσουμε ξεκινάμε κατευθείαν με αυτές τις 2 παροχές: Διατροφή, εκπαίδευση, ιατρική φροντίδα»

Το πιο γρήγορο και απλό βήμα είναι η αποστολή τροφίμων, ωστόσο και στο θέμα της διατροφής, το Πρώτα το Παιδί βλέπει τα πράγματα και μακροπρόθεσμα. «Συνεργαζόμαστε και με διατροφολόγο για να μπορέσουμε να εντοπίσουμε και ποιες είναι οι ελλείψεις στη διατροφή του κάθε παιδιού της οικογένειας και πώς μπορεί να βελτιώσεις και τις διατροφικές συνήθειες», εξηγεί.

Το αποτέλεσμα της παρέμβασης στη διατροφή είναι άμεσο και η Χάρρις Γαζή, που είναι υπεύθυνη γι’ αυτό το κομμάτι παροχών του Πρώτα το Παιδί, το επισημαίνει. Ακολουθούν άλλες σημαντικές αλλαγές στη ζωή του παιδιού. «Στο κομμάτι της εκπαίδευσης, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, είτε θα ξεκινήσει με μαθήματα αγγλικών και κάποια εξωσχολική δραστηριότητα που την επιλέγει το ίδιο το παιδί είτε αν είναι λίγο πιο μεγάλο αναλαμβάνουμε εμείς το κόστος αν ήδη έχει ξεκινήσει τα αγγλικά και τις δραστηριότητες», συνεχίζει η Χάρρις Γαζή.

Η ιατρική φροντίδα είναι ένα ακόμα μεγάλο κεφάλαιο. Για παιδιά που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα οι γονείς τους, οι επισκέψεις στον παιδίατρο γίνονται μόνο όταν είναι άρρωστα, όπως επισημαίνει και η Χάρρις Γαζή. «Μπορεί δηλαδή ένα παιδί να μην έχει πάει στον παιδίατρο για 3- 4 χρόνια, για να παρακολουθήσει την ανάπτυξή του, για προληπτικούς ελέγχους κλπ. Από τη στιγμή που ξεκινάμε τη συνεργασία μας με μία οικογένεια το παιδί πηγαίνει κάθε 6 μήνες στον παιδίατρο και το ίδιο στον οδοντίατρο, που εκεί συχνά δεν έχει πάει ποτέ», σημείωσε.

Όπως συμπληρώνει, η ΜΚΟ Πρώτα το Παιδί καλύπτει και έκτακτες ανάγκες τόσο των παιδιών, όσο και μητέρων. «Είχαμε και μία μαμά που είχε ένα πολύ σοβαρό γυναικολογικό πρόβλημα. Εμείς κανονίσαμε να κάνει τις προληπτικές εξετάσεις και μετά χρειάστηκε να καλύψουμε και ένα χειρουργείο που έπρεπε να γίνει άμεσα και ήταν και θέμα ζωής και θανάτου».

Όπως και στη διατροφή, έτσι και στην ιατρική φροντίδα ο αντίκτυπος στη ζωή των οικογενειών είναι άμεσος.

«Το εκπαιδευτικό σίγουρα το βλέπουμε πιο μακροπρόθεσμα, αλλά ακόμη κι εκεί, ας πούμε ένα κοριτσάκι είχε πάει στα αγγλικά και η δασκάλα αγγλικών εντόπισε κάτι που θεώρησε ότι μπορεί να είναι μία μαθησιακή δυσκολία. Και όντως κάναμε τη διάγνωση και όντως το κοριτσάκι χρειαζόταν συνεδρίες ειδικής αγωγής. Οπότε υπάρχουν και πολύ άμεσες διαφορές στη ζωή των παιδιών», σημείωσε έπειτα.

Με αυτές τις 20 οικογένειες με τις οποίες συνεργάζεται το Πρώτα το Παιδί, τα μέλη της ΜΚΟ αποκτούν επαφή. «Έτσι κι αλλιώς ένας από τους 3 μας είναι ψυχολογος και κάνει συνεδρίες συμβουλευτικής με τους γονείς. Κι έτσι αναπόφευκτα τους γνωρίζει, όπως και τις προκλήσεις και τις δυσκολίες κάθε οικογένειας. Μετά συζητάμε μεταξύ μας σαν ομάδα, πώς μπορούμε καλύτερα να βοηθήσουμε κάθε οικογένεια», συμπληρώνει.

Φυσικά το προσωπική επαφή σημαίνει και feedback. Και κάπως έτσι αναρωτιέμαι αν η Χάρρις Γαζή έχει κρατήσει κάποιο σχόλιο, που μπορεί να την έκανε να νιώσει δικαιωμένη για το όνειρο που είχε μαζί με τους 2 συνιδρυτές του Πρώτα το Παιδί.

«Συνέχεια νιώθω δικαιωμένη. Εντάξει, εγώ είμαι κι ευσυγκίνητη κιόλας. Μού έχουν πει ακόμη και ότι “Μας δώσατε πίσω την αξιοπρέπειά μας”».

«Είναι πολύ σημαντικό αυτό για έναν γονέα που το μόνο που του λείπει είναι το οικονομικό, αλλά θέλει να κάνει το καλύτερο για το παιδί του. Νιώθουμε δικαιωμένοι κάθε μέρα. Και υπάρχουν οικογένειες που βιώνουν φτώχεια. Σίγουρα δεν είναι πια πρωτοσέλιδο, αλλά τα στατιστικά δείχνουν ότι όπως και σε πολλές χώρες της Ευρώπης, σίγουρα και στην Ελλάδα, ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού βρίσκεται στο όριο».

Girls Empowering Girls: Μία απαραίτητη ενδυνάμωση στην πράξη

«Μιλάμε συχνά για μονογονεϊκές οικογένειες με μία μόνη μαμά και μικρά παιδιά. Όταν μιλάμε γι’ αυτόν τον περιβόητο κύκλο της φτώχειας είναι αυτό: Μία μόνη μαμά που δεν λαμβάνει βοήθεια από κανέναν, από τον πρώην σύζυγο ή σύντροφο ή οποιονδήποτε, αν έχει 2 μικρά παιδιά και όχι βοήθεια από παππούδες, δεν μπορεί να εργαστεί. Ελπίζει ότι όταν μεγαλώσουν τα παιδιά θα μπορέσει να ξαναμπεί στην αγορά εργασίας. Όμως τα χρόνια μέχρι να μπορέσει τι θα κάνει;

«Αν μία μόνη μαμά πληρώνει και ένα ενοίκιο και απλά ζει με ένα επίδομα, δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Άρα δεν μπορεί να βγει από αυτόν τον κύκλο της φτώχειας και δεν μπορεί να προσφέρει στα παιδιά της το κάτι παραπάνω. Πώς θα μπορεί να βάζει το φαγητό στο τραπέζι;»

Αυτά μου λέει η Χάρρις Γαζή και μοιραία η συζήτησή μας περνάει στο Girls Empowering Girls, το πρόγραμμα του Πρώτα το Παιδί για τις μόνες μητέρες. Το βίντεο με τις μαρτυρίες τους, που φιλοξενείται στην ιστοσελίδα της πρωτοβουλίας, σού περιγράφει πολύ ξεκάθαρα την πραγματικότητα που βιώνουν.

«Σαν ιδέα προέκυψε από μία δωρήτρια που μάς υποστήριζε πρακτικά και ήθελε να καλύπτει τις ανάγκες ενός παιδιού στην εκπαίδευση για έναν χρόνο. Είχε ενθουσιαστεί με την ιδέα ότι βοηθούσε ένα κορίτσι να αλλάξει τη ζωή του. Και κάπως σκεφτήκαμε ότι θα ήταν πολύ ωραίο να δίναμε σε γυναίκες την ευκαιρία να υποστηρίξουν κορίτσια και μαμάδες», εξηγεί η Χάρρις Γαζή.

Όταν ξεκίνησε το Πρώτα το Παιδί, οι εμπλεκόμενοι δεν είχαν ιδέα ότι θα συναντούσαν τόσες μονογονεϊκές οικογένειες. «Ξεκινώντας συνειδητοποιήσαμε ότι ήταν οι 15 από τις 20 οικογένειες μονογονεϊκές. Γιατί αυτοί είναι που βιώνουν ακόμα πιο ακραία φτώχεια. Οπότε ήταν αυτά τα 2 μαζί, λίγο η έμπνευση από τη δωρήτρια μας και λίγο τα στατιστικά που παρακολουθούμε για τις οικογένειες μας ώθησαν σε αυτό το πρόγραμμα», συμπληρώνει.

Αναρωτιέμαι αν συνειδητοποιεί ότι αυτό το πρόγραμμα είναι η γυναικεία αλληλεγγύη στην πράξη. «Ακριβώς. Η λογική είναι ότι μία γυναίκα βοηθάει είτε μία μαμά είτε ένα κορίτσι. Θα θέλαμε να το εξελίξουμε κάποια στιγμή, να δούμε αν θα μπορούσαμε να φέρουμε και σε επαφή μία γυναίκα με μία μητέρα για να της κάνει ένα mentoring», απάντησε η Χάρρις Γαζή.

Το πρόγραμμα ήδη εμπνέει ακόμα περισσότερες δωρήτριες, όπως μία από αυτές που οργάνωσε μία έκθεση με έργα τέχνης της και δώρισε τα χρήματα από τα έσοδα στη ΜΚΟ. «Σκεφτήκαμε μετά “τι ωραία, θα μπορούσε επειδή είναι καλλιτέχνιδα, αν υπάρχει κάποιο κορίτσι στα προγράμματά μας να κάνει καλλιτεχνικά μαθήματα», συνεχίζει η Χάρρις Γαζή.

Στο νου των ανθρώπων πίσω από το Πρώτα το Παιδί είναι πάντα η εξέλιξη. «Σίγουρα το σκεφτόμαστε. Το πώς μπορεί να εξελιχθεί. Όταν ξεκινήσαμε για παράδειγμα θέλαμε να κάνουμε μαθήματα Αγγλικών γιατί θεωρούσαμε πολύ σημαντικό τα παιδιά να αποκτήσουν πτυχία. Κάτι που ήταν δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε ήταν ότι κάποιες οικογένειες δεν μπορούσαν να πληρώσουν ούτε τα εξέταστρα για τα παιδιά. Είναι μεγάλο ποσό αυτό για μία μαμά που μπορεί να έχει ένα πολύ μικρό διαθέσιμο εισόδημα μετά κι από τους λογαριασμούς και το φαγητό της οικογένειάς της. Έχουμε πλέον παιδιά που πήραν τα πρώτα τους πτυχία και 2 παιδιά που φέτος θα δώσουν για profficiency κι είμαστε πολύ χαρούμενοι. Κι επειδή ξεκινήσαμε και την περίοδο του lockdown βάλαμε μέσα και την ψηφιακή εκπαίδευση γιατί είναι πολύ σημαντικό να αποκτήσουν κάποια digital skills».

Η Χάρρις Γαζή είναι επίσης μητέρα. Η ενασχόλησή της με το Πρώτα το Παιδί έχει σχέση με το γεγονός ότι είναι μητέρα, ενώ ταυτόχρονα έχει επηρεάσει και το βίωμα της μητρότητας για εκείνη. «Σίγουρα το ότι γεννήθηκε η ιδέα του Πρώτα το Παιδί ήταν επειδή ήμουν μια νέα μαμά τότε και δεν μπορούσα να δεχτώ ότι κάποια μαμά δεν μπορούσε να ταΐσει το παιδί της. Άρα ναι, όλο γεννήθηκε από το ότι είχα γίνει τότε μαμά».

«Κι επειτα το να είσαι μαμά και να βλέπεις μία άλλη μαμά να δυσκολεύεται αυτό σίγουρα, αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τα πάντα».

Ανάμεσα σε όσα θέλει να διερευνήσει στο μέλλον με το πρόγραμμα Girls Empowering Girls είναι η έμφυλη βία, που είναι «ένα κομμάτι που βγαίνει μέσα στη συμβουλευτική. Θέλουμε να το διερευνήσουμε και ως κομμάτι της δράσης μας, το πώς δηλαδή αναγνωρίζει κανείς τα σημάδια, τι πρέπει να κάνει, πού πρέπει να παραπέμψει τη μαμά; Γιατί είναι κι αυτό μία πραγματικότητα και το βλέπουμε, 2 γυναικοκτονίες είχαμε την περασμένη εβδομάδα. Είναι σοκαριστικό αυτό που συμβαίνει. Βλέπουμε και το “your body my choice” που συμβαίνει στην Αμερική», σημειώνει η Χάρρις Γαζή.

Για το Girls Empowering Girls και το Πρώτα το Παιδί, σημαντικό είναι να γνωρίσει περισσότερος κόσμος το έργο της ΜΚΟ, ειδικά σε μία εποχή που «έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη του κόσμου στις οργανώσεις», όπως λέει η Χάρρις Γαζή. Όσο για τα μελλοντικά σχέδια, τονίζει ότι: «Σίγουρα θέλουμε να μεγαλώσει η δράση, να αυξήσουμε τις οικογένειες που βοηθάμε και να βλέπουμε τα παιδιά να προοδεύουν».

Ποιο είναι το μήνυμα που θέλει να στείλει η Χάρρις Γαζή για την Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι απλό και θα έπρεπε να είναι αυτονόητη πραγματικότητα σε όλο τον κόσμο: «Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε ένα καλύτερο αύριο και μπορεί ο καθένας να συνεισφέρει σε αυτό».