ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ιωάννα Παππά: «Οι ερωτικές σχέσεις ήταν το πιο δυσνόητο κομμάτι για μένα»

Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου Watkinson/LadyLike.gr

Η Ιωάννα Παππά είναι η Καταρίνα του έργου Demons, του Λαρς Νόρεν, το οποίο συνεχίζει το θεατρικό του ταξίδι στη σκηνή του Θεάτρου Τζένη Καρέζη. Ένα γκροτέσκο, συκγρουσιακό και προκλητικό έργο, ένα δράμα που καταπιάνεται με κάτι που μας αφορά όλους: Τις ανθρώπινες σχέσεις. Την αγάπη και πόσο έτοιμοι ή όχι είμαστε να τη ζήσουμε. Τα όριά μας και πόσο εύκολα τα καταπατάμε. Τον άλλο άνθρωπο και πόσο μπορούμε να τον πληγώσουμε. Η Ιωάννα Παππά είναι μία συναρπαστική Καταρίνα που παλεύει τους δικούς της «δαίμονες» όπως ακριβώς κάνουν και οι συνοδοιπόροι της στην παράσταση που σκηνοθετεί ο Χρήστος Σουγάρης.

Ο Ιωάννης Παπαζήσης, η Ιωάννα Παππά, ο Γιάννης Κουκουράκης και η Μαρίζα Τσάρη θα συνεχίσουν να ζωντανεύουν τους Demons επί σκηνής σε ένα παιχνίδι «ανθρωποφαγίας», τραυμάτων και έρωτα.

Πριν μεταμορφωθεί για μία ακόμα φορά σε Καταρίνα, η Ιωάννα Παππά μού μιλάει για τους δικούς της «δαίμονες» για τις σχέσεις και ποιο είναι το στοίχημα σε αυτές, για το πόσο η ίδια νιώθει δέσμια της ιδέας της τελειότητας, αλλά και το πόσο δεν θέλει πλέον να ξεφεύγει από τα όριά της.

Η Ιωάννα Παππά μιλάει για τον έρωτα, που δεν είναι ούτε άγιος, όπως θέλει η σειρά μέσα από την οποία κάνει φέτος την τηλεοπτική της επιστροφή (Άγιος Έρωτας, Alpha) ούτε δαίμονας όπως θέλουν οι Demons του Λαρς Νόρεν. Τα εμπεριέχει όλα, όπως συμβαίνει και με κάθε άνθρωπο άλλωστε. Όπως συμβαίνει και με την ηθοποιό.

Ιώαννα Παππά Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου Watkinson/LadyLike.gr

– Τι είναι αυτό που σε συγκινεί στο Demons;

Σίγουρα είναι ένα έργο που μιλάει για τον πυρήνα των σχέσεων, αλλά και των προσωπικών ορίων, και των αναζητήσεων μίας αλήθειας που βγαίνει έξω από τα πλαίσια. Η νύχτα που συναντιούνται αυτοί οι 4 άνθρωποι είναι μία νύχτα αποκαλύψεων σε σχέση με πολύ προσωπικά ζητήματα που είναι πολύ καλά κρυμμένα. Πολλά μυστικά βγαίνουν στην επιφάνεια και με έναν τρόπο κάπως λειτουργεί και λυτρωτικά αυτό. Είναι σαν βουτιά σε ένα κολαστήριο αυτό που συμβαίνει και τελείται μία κάθαρση μετά απ’ όλο αυτό.

Είναι ένα έργο βέβαια, που κανονικά το ανέβασμά του αν γίνει όπως είναι το κείμενο είναι ένα τετράωρο, αλλά αυτό συνήθως είναι αδύνατο σε μία παράσταση που πηγαίνει σεζόν. Οπότε ο σκηνοθέτης Χρήστος Σούγαρης χρησιμοποίησε τη μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα, και μαζί με κάποιες προσθήκες από το πρωτότυπο κείμενο και βέβαια τη δουλειά που κάναμε όλοι μαζί, προέκυψε η τελική εκδοχή στη δική μας παράσταση. Και φυσικά ο θίασος, ήταν όλοι πολύ ταιριαστοί στους ρόλους. Η πρώτη μου γνωριμία με τον Χρήστο Σούγαρη ήταν επίσης, πολύ δημιουργική και ευχάριστη. Είναι ένας σκηνοθέτης που ξέρει πάρα πολύ καλά τι θέλει από τον ηθοποιό, το έργο και την παράσταση. Είναι πάρα πολύ διαβασμένος κι είναι πολύ σημαντικό αυτό και δεν είναι απαραίτητα το συνηθέστερο πράγμα. Αλλά σίγουρα όταν συμβαίνει και ειδικά στους ρυθμούς με τους οποίους καλούμαστε να ανεβάσουμε παραστάσεις που πρέπει να συνδυαστούν οι ηθοποιοί με τις 50 διαφορετικές υποχρεώσεις που έχουμε, είναι πολύ βοηθητικό και παράλληλα πολύ δημιουργικό αυτό.

– Η Καταρίνα που υποδύεσαι είναι ένα μέρος μίας εντελώς «τοξικής σχέσης», όπως θα το λέγαμε σήμερα. Πιστεύεις σε αυτόν τον χαρακτηρισμό της τοξικότητας για τη σχέση τους;

Για μένα αυτοί οι χαρακτήρες σε αυτό το έργο είναι λίγο σαν κάποια μεγεθυμένα «εγώ», για να μπορέσουν να έρθουν στην επιφάνεια πράγματα που δεν λέγονται εύκολα.

«Είναι πολύ δύσκολο σε μία σχέση να ανοίγεσαι τόσο πολύ, να εκφράσεις τόσο πολύ την αγάπη σου αλλά και το μίσος σου».

Κι όχι απαραίτητα με τον κλασικό τρόπο που ξέρουμε, ότι, ας πούμε, μισώ τον άλλο, τον δέρνω, αλλά πιο ύπουλα και πιο έξυπνα. Έχουν βιτριολικό χιούμορ αλλά μέσα από αυτό το χιούμορ λένε τρομακτικές αλήθειες που πονάνε και θανατηφόρα λόγια. Βέβαια και στην πράξη υπάρχει βία ανάμεσά τους, αλλά είναι όλο ιδωμένο μέσα στο πλαίσιο ενός αιμοβόρου παιχνιδιού, ανθρωποφάγου.

Ιώαννα Παππά Ελίνα Γιουνανλή

– Κι είναι ένα φαινομενικά τέλειο ζευγάρι τελικά αποδεικνύεται ότι υποφέρει…

Έχουν τα πάντα. Έχουν οικονομική άνεση, είναι άνθρωποι κοσμογυρισμένοι, ζουν μία πάρα πολύ άνετη ζωή. Θα μπορούσαν να είναι πραγματικά ευτυχισμένοι αλλά σίγουρα καταλαβαίνουμε ότι δεν ορίζεται η ευτυχία από το φαίνεσθαι. Σίγουρα όχι από τους εξωτερικούς παράγοντες.

Όταν υπάρχουν κενά, τραύματα και αυτά δεν έχουν πραγματικά βρει πώς να τα ησυχάσουν και πώς να θεραπευτούν, βρίσκουν έναν τον οποίο κάνει καθρέφτης ο ένας του άλλου κι εκεί βγάζουν όλη τη σαπίλα που μπορεί να υπάρχει και μέσα τους και μέσα στον άλλον.

– Σου θυμίζει τα social media όλη αυτή η εικόνα της πλασματικής τελειότητας;

Φυσικά. Είναι ο τρόπος που παρουσιάζεται η ζωή γενικά και στις διαφημίσεις ακόμα, από πολύ παλιά. Οτιδήποτε έχει να κάνει με το πώς θέλουμε να πουλήσουμε κάτι προς τα έξω και έχει να κάνει με το θέαμα. Τα social media έχουν να κάνουν πάρα πολύ με το θέαμα. Εκθέτουμε τους εαυτούς μας στο κοινό. Δεν έχει σημασία που το κάνουμε εμείς οι ίδιοι και νομίζουμε ότι δεν μας χρησιμοποιεί κάποιος άλλος. Μας χρησιμοποιεί κάποιος άλλος απλά νομίζουμε ότι έχουμε τον έλεγχο. Είναι μία σύγχρονη αρένα που πέφτουμε από μόνοι μας μέσα στα λιοντάρια, εκθέτοντας τόσο προσωπικά πράγματα τα οποία δεν ξέρω πώς μας εξυπηρετούν. Το μόνο αντίτιμο γι’ αυτό, θεωρώ ότι μπορεί να είναι το οικονομικό. Από εκεί και πέρα δεν βλέπω καμία χρησιμότητα σε όλο αυτό.

– Εσύ πόσο δέσμια της «τέλειας εικόνας» υπήρξες στη ζωή σου;

Δεν μπορώ να πω ότι έχω υπάρξει δέσμια της τέλειας εικόνας. Σίγουρα μ’ αρέσει η καλαισθησία. Μ’ αρέσει να βλέπω ομορφιά γύρω μου. Αλλά πώς ορίζει ο καθένας την ομορφιά;

«Για μένα είναι όμορφα τα πράγματα που κάνουν να νιώθεις μια οικειότητα, χωρίς να νιώθεις την ανάγκη να αλλάξεις κάτι σε εσένα». 

Εγώ το έχω αποφύγει, ίσως επειδή ανήκω και σε μία άλλη γενιά. Εμείς ζήσαμε τη γέννηση της τεχνολογίας. Οι πρώτοι υπολογιστές μπήκαν στα σπίτια μας αφού είχαμε τελειώσει το Λύκειο. Είχαμε ήδη διανύσει μία 20ετία και διαμορφώσει έναν χαρακτήρα ήδη. Έχουμε αναφορές από μία προηγούμενη ζωή που αυτό το πράγμα δεν υπήρχε καθόλου. Μετά βέβαια η εξέλιξη ήταν ραγδαία.

Ιωάννα Παππά Ελίνα Γιουνανλή

– Για σένα ποιοι είναι οι σύγχρονοι μεγαλύτεροι δαίμονες των σχέσεων;

Νομίζω ότι τελικά αυτό που προκύπτει και από το έργο, αλλά και αυτό που έχω συνειδητοποιήσει εγώ, είναι ότι έχει να κάνει πολύ με τον εαυτό μας. Με τα άλυτα θέματά μας, με τα καταπιεσμένα θέλω, με το ότι δεν έχουμε παραδεχτεί πράγματα, με το ότι δεν έχουμε αποδεχτεί πράγματα του εαυτού μας. Όλα ξεκινάνε από εμάς και καταλήγουν σε εμάς. Όχι εγωιστικά, αλλά εννοώντας ότι όλη η δουλειά πρέπει να γίνει σε σχέση με το πως προσφέρομαι στον άλλο σε οποιαδήποτε σχέση, έχοντας πρώτα ρυθμίσει τις λειτουργίες μου.

Έχει να κάνει με το πόσο συνειδητά θα φερθείς εσύ και πόσο έτοιμος είσαι να συνυπάρξεις. Τώρα αν ο άλλος θα το εκμεταλλευτεί με έναν τρόπο σωστό και θα επικοινωνήσει ή θα το καταχραστεί είναι άλλο ζήτημα.

– Από «τοξικές» σχέσεις ή «λάθος» σχέσεις έμαθες πράγματα για σένα;

Σίγουρα έχω μάθει ότι δεν τις θέλω. Σίγουρα έχω μάθει ότι κι εγώ έχω φταίξει, δηλαδή και το να ανέχεσαι μία προβληματική συμπεριφορά είναι το ίδιο με το να την προκαλείς. Φυσικά υπάρχουν και πάλι βαθμίδες: Υπάρχουν οι περιπτώσεις που μπορείς να κάνεις κάτι γι’ αυτό και αυτές που μπορεί να είσαι πάρα πολύ εγκλωβισμένος/η για πάρα πολλούς λόγους. Εκεί μπορεί να χρειαστεί μια εξωγενής βοήθεια, δηλαδή κάποιος 3ος που θα το βλέπει και θα πρέπει να λάβει μια δράση. Κι όχι απλά να σου μιλήσει, αλλά και να λάβει μέτρα πιο δυναμικά και δραστικά.

– Ποιον δικό σου δαίμονα χρειάστηκες περισσότερη προσπάθεια για να ξορκίσεις στη ζωή σου;

Νομίζω ότι έχουμε να παλέψουμε πολλά μεγαλώνοντας. Από μικροί/ές δηλαδή, με το που αρχίζουμε να μπαίνουμε στην εφηβεία και να ανακαλύπτουμε λίγο τι σημαίνει ζωή. Εμένα η δυσκολότερή μου περίοδος ήταν όσα χρόνια πάλευα να κατανοήσω πώς πρέπει να διαχειρίζομαι τις ερωτικές σχέσεις. Ήταν το πιο δυσνόητο κομμάτι για μένα.

Επαγγελματικά κάπως σαν να ήξερα τι πρέπει να κάνω. Ένιωθα μία σιγουριά από τα πρώτα μου βήματα για το πώς πρέπει να χειριστώ τα πράγματα. Εντάξει είναι και το νεαρό της ηλικίας έχεις και μία ορμή στα πράγματα, που αυτή είναι και η μαγεία των νεότερων χρόνων.

«Νομίζω ότι εκεί ήταν η βασική μου διαφορά: Το θέμα των σχέσεων. Εμένα με ταλαιπώρησε γιατί δεν ήξερα από πού να το πιάσω. Δεν ήξερα πώς να επικοινωνήσω με το άλλο φύλο».

Άργησα να μεγαλώσω σε αυτό το κομμάτι και να βρω και τον εαυτό μου μέσα σε αυτό όπως έπρεπε. Έμεινα πολύ πίσω για να καταλάβω, γιατί εγώ έτσι λειτουργώ. Αν κάτι δεν το καταλαβαίνω δεν μπορώ να προχωρήσω.

Ελίνα Γιουνανλή

– Το μαγικό είναι ότι αυτό λειτουργεί αντιστρόφως με την ηλικία, αποκτάς σιγουριά μεγαλώνοντας.

Ναι, είναι φοβερό αυτό. Λέω ότι μακάρι στα 20 μου να σκεφτόμουν όπως σκέφτομαι τώρα. Και βέβαια αυτό είναι και το ωραίο. Γιατί, ξέρεις, μεγαλώνοντας στενεύουν οι επιλογές και τα όρια, είναι πράγμα φυσιολογικό και πρέπει να το αποδεχτούμε, δεν είναι για να νιώθουμε άσχημα. Σίγουρα, εμείς ορίζουμε τη ζωή μας και το τι μπορούμε να κάνουμε, αλλά δεν υπάρχει η δυναμική του να είσαι 20 και 30. Και το βλέπουμε γιατί ο κόσμος στοχεύει στο δυναμικό το νεότερο. Τώρα ήμουν με έναν συνάδελφό μου που επιστρέφαμε μαζί από το γύρισμα και μου έλεγε «Μα έκανα αναβάθμιση στο κινητό και μου τα μίκρυνε όλα. Τώρα δεν βλέπω» και του λέω: «Μα όλα φτιάχνονται για τους νέους, δεν το έχεις καταλάβει;». Μετά τα 40, εκεί που αρχίζει η πρεσβυωπιά σε θεωρούν ξοφλημένη περίπτωση (γέλια).

– Είναι ο έρωτας «Άγιος», όπως στη σειρά που παίζεις ή περισσότερο «Δαίμονας» τελικά;

Καθόλου άγιος δεν είναι στη σειρά ο έρωτας (γέλια). Νομίζω ότι μπορεί να έχει και από τα 2. Υπάρχουν πολλά συναισθήματα πολύ όμορφα μέσα στον έρωτα. Αλλά έχει να κάνει με ένστικτα. Όταν προσφέρεις τον εαυτό σου σε έναν άλλον άνθρωπο, το τελευταίο πράγμα που θες είναι να πληγωθείς. Αυτό κανείς δεν μπορεί να σου εγγυηθεί ότι δεν θα σου συμβεί από τον καλύτερο άνθρωπο. Μπαίνοντας σε μία σχέση πάντα νιώθεις ότι εμπεριέχει και ένα ρίσκο, που δεν ξέρεις αν είσαι έτοιμος να το διαχειριστείς. Γι’ αυτό και λέμε μερικές φορές «τώρα νομίζω ότι άμα χώριζα θα ήθελα τα επόμενα 5-10 χρόνια ίσως να μείνω μόνος μου» ή «δεν ξέρω αν θα άντεχα πάλι όλο αυτό να ξεκινήσω από την αρχή» (γέλια).

Βέβαια με έναν μαγικό τρόπο συμβαίνουν όλα αυτά πάντα. Οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω μου που έχουν βρεθεί κι έχουν χωρίσει και λένε «ποτέ ξανά», πάντα τους συμβαίνε αυτό που «ποτέ ξανά».

– Σκέφτεσαι ποτέ τον τρόπο που θα κάνει σχέσεις ο γιος σου ; Τι θα ήθελες να μάθεις από σένα;

Ευτυχώς ακόμα είναι πολύ νωρίς, γιατί είναι κάτι πολύ αγχωτικό. Γιατί έχοντας βιώσει όλες αυτές τις ματαιώσεις, απογοητεύσεις, τα βράδια που έχουμε πέσει αναίσθητοι από το αλκόολ -έστω μια φορά στη ζωή του ο καθένας το έχει ζήσει αυτό, εγώ παραπάνω– μόνο στη σκέψη ότι αυτά θα τα περάσει, δεν θέλω καθόλου να το σκέφτομαι. Είναι δύσκολο κομμάτι, αλλά θα είμαι εκεί για να συζητάμε ότι θέλει.

«Νομίζω ότι χτίζεις μία σχέση εμπιστοσύνης, να μη νιώθει ότι φοβάται να μην νιώθει ότι ντρέπεται, όσο είναι εφικτό αυτό. Να είμαι όσο γίνεται κοντά για να μπορεί να έχει ένα σημείο αναφοράς στη δύσκολη στιγμή».

– Υπήρξαν ποτέ ευτυχισμένοι η Καταρίνα και ο Φρανκ;

Νομίζω ότι νιώθουν μια ευτυχία. Θα μπορούσε να είναι και 2 βαμπίρ αυτοί οι άνθρωποι που είναι απόλυτα εξαρτημένοι ο ένας από τον άλλο. Νιώθουν μια βαθιά αγάπη, αλλά είναι 2 πολύ διαφορετικές προσωπικότητες κι αυτό το το απόλυτο ταίριασμα νομίζω ότι δεν υφίσταται. Κι είναι οι στιγμές που νιώθεις ότι δεν ταιριάζεις με τον άλλο που νιώθεις ότι κάτι σε πληγώνει. Κι αν δεν μπορείς να το αποδεχτείς γίνεται ακόμα πιο έντονο.

– Εκεί δεν είναι και το στοίχημα με τις σχέσεις; Στην αποδοχή;

Ναι, είναι πολύ σημαντικό να παραμερίζουμε κάπου κάπου τις βεβαιότητές μας για τον εαυτό μας και τη ζωή και αυτά που νομίζουμε σίγουρα ότι θέλουμε. Γιατί μπορεί αφήνοντας λίγο χώρο στον άλλο να αντιληφθούμε ότι τελικά μπορεί και έτσι να γίνεται. Μία ρύθμιση στον εγκέφαλο είναι αυτό. Τον αυτοσχεδιασμό είτε τον γνωρίζεις από τη δουλειά είτε τον έχεις ανακαλύψει στη ζωή. Κι είναι σημαντικό να είσαι διαθέσιμος σε μία προσέγγιση διαφορετική, να δεις πώς θα πάει και τι θα βγει από αυτόν. Κι άμα είναι χρήσιμο αυτό που θα βγει, έτσι θα ανέβει και το έργο.

Ιωάννα Παππά Ελίνα Γιουνανλή

Info: Demons, κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00, στο Θέατρο Τζένη Καρέζη. Εισιτήρια εδώ.