Κορονοϊός: Ιστορίες από τη ΜΕΘ και τα Επείγοντα, από μια νοσηλεύτρια του Ευαγγελισμού

«Είμαι η Ι.Κ. κι εργάζομαι ως νοσηλεύτρια στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός

Είμαι νοσηλεύτρια πάνω από 20 χρόνια, αρχικά για λίγο στον ιδιωτικό τομέα κι έπειτα στον δημόσιο. Αυτή τη στιγμή η δουλειά μου είναι στα Επείγοντα. “Επείγοντα” εν μέσω κορονοϊού σημαίνει ότι όλα τα περιστατικά, κρίσιμα κι απλά, θα περάσουν πρώτα από εδώ. Εδώ γίνεται η εκτίμησή τους, εδώ θα αξιολογηθούν και θα γίνει η λήψη του τεστ σε όποιον το χρειάζεται. Εδώ φτάνουν και τα ήδη επιβεβαιωμένα κρούσματα, περιπτώσεις δηλαδή που έχουν κάνει αλλού το τεστ και ξέρουν το αποτέλεσμα, παρουσιάζουν επιδείνωση των συμπτωμάτων και παίρνουν τον δρόμο για το νοσοκομείο. Σε αυτούς συνήθως δεν ξαναγίνεται τεστ αλλά θα εκτιμηθεί η κατάστασή και αναλόγως θα μετακινηθούν. Άλλος μπορεί να χρειάζεται άμεση διασωλήνωση, άλλος να μεταφερθεί σε απλό τμήμα και σε άλλον να δοθούν οδηγίες, να γυρίσει σπίτι του και να παρακολουθείται από τον γιατρό του, χωρίς να αποκλείεται ότι δεν θα ξαναχρειαστεί να ‘ρθει πίσω.

Πότε συνειδητοποίησα ότι ο κορονοϊός είναι πλέον εδώ

Ήταν μια εβδομάδα μετά την Καθαρά Δευτέρα. Μέχρι τότε θεωρούσαμε ότι είναι ακόμα μακριά, δεν είχαν ξεκινήσει να γίνονται και κάποιες διαδικασίες μέσα στο νοσοκομείο έντονα. Από τότε και μετά, όμως, όλα άλλαξαν. Άρχισε η εντατική προετοιμασία, οι αλλαγές, οι μετακινήσεις ανθρώπων για ενίσχυση τμημάτων όπως είναι τα ΤΕΠ (τμήματα επειγόντων περιστατικών) και οι Μονάδες (ΜΕΘ). Θυμάμαι βαριά διασωληνωμένα κρούσματα ανάμεσα πρώτα περιστατικά που έφτασαν στον Ευαγγελισμό.

Βλέποντας τι γίνεται στο εξωτερικό, όσο έχουμε άδεια κρεβάτια μας στις ΜΕΘ, λέμε “εντάξει”.

Έχουν αναπτυχθεί πολλά κρεβάτια στις ΜΕΘ του νοσοκομείου, δηλαδή ακόμα και σε τμήματα που στο παρελθόν δεν λειτουργούσαν ως μονάδες, τώρα λειτουργούν. Τα έχουν εξοπλίσει, τα προετοιμάζουν, κάποια είναι ήδη έτοιμα και κάποια είναι stand by, σε περίπτωση που χρειαστούν. Όχι, δεν έχουν γεμίσει οι ΜΕΘ κι αυτό μας κάνει να νιώθουμε ασφαλείς αυτή τη στιγμή.  Και να χειροτερέψει η κατάσταση, πάλι νιώθουμε ότι μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε».

Κάποιοι από εμάς φοβούνται αλλά δεν είναι πολλοί

Υπάρχουν γιατροί και νοσηλευτές που είναι πολύ αγχωμένοι και άλλοι που το έχουν πάρει πιο ήπια, πιο αισιόδοξα και πιο κυνικά. Είδα συναδέλφους που φοβήθηκαν πολύ και δεν ήθελαν να έρθουν σε επαφή, που έτρεμαν στη σκέψη ότι θα πρέπει να πάνε σε ένα τμήμα που έχει κρούσματα μέσα. Αλλά δεν ήταν πολλοί. Οι περισσότεροι δούλεψαν και δουλεύουν στην πρώτη γραμμή. Σαφώς και πρέπει να προστατέψουμε ορισμένους συναδέλφους, για παράδειγμα μία συνάδελφος έχει το παιδάκι της χειρουργημένο από σοβαρή ασθένεια. Ε, δεν χρειάζεται αυτή την κοπέλα να την εκθέσουμε στον κορονοϊό και μετά να πάει στο παιδί της.

Δεν θα τελειώσουμε γρήγορα με τον κορονοϊό

Ναι, μπορεί σιγά σιγά να βγούμε από την καραντίνα, ναι, τα περιστατικά θα μειωθούν σαφώς αλλά μέσα μας σκεφτόμαστε πως ακόμα και ύφεση να έχουμε το καλοκαίρι, θα μάς ξαναβρεί. Δεν είναι κάτι με το οποίο θα ξεμπερδέψουμε άμεσα, θα το ‘χουμε μπροστά μας και την επόμενη χρονιά.

Είναι μια καλά οργανωμένη κατάσταση

Η καθημερινότητά μου δεν έχει αλλάξει δραματικά σε σχέση με τις ώρες δουλειάς κι αυτό είναι εξαιρετικά θετικό. Η αλήθεια είναι πως δεν το πιστεύαμε στην αρχή ότι θα μπορούσε να συμβεί. Ομολογώ ότι έχει γίνει πάρα πολύ καλή δουλειά στο νοσοκομείο, τα τμήματα που δέχονται τον μεγαλύτερο όγκο ασθενών έχουν ενισχυθεί αισθητά με προσωπικό και δεν χρειάζεται να κάνουμε παραπάνω ωράριο απ’ αυτό που μας αναλογεί. Τις 5 μέρες, το 8ωρο μας. Βοήθησε βέβαια και το γεγονός ότι δεν έγιναν όλα ραγδαία και είχαμε χρόνο. Επιπλέον, υπάρχει από τους προϊστάμενους η οδηγία τα άτομα που έρχονται σε άμεση επαφή με τους ασθενείς να μην εκτίθενται για πολλές ώρες. Θα μπούμε για μερικές ώρες στους ύποπτους ή θετικούς ασθενείς, αλλά σε λίγες ώρες θα μας αντικαταστήσουν κάποιοι άλλοι.

Η σωματική κόπωση, ίσως να μην είναι τόσο έντονη, όπως η ψυχολογική κούραση

Πώς είναι να δουλεύεις με στολή αστροναύτη;

Υπάρχουν διαφόρων ειδών στολές. Έχουμε φορέσει και τις ολόσωμες, που μοιάζουν με εκείνη του αστροναύτη, οι οποίες είναι πάρα πολύ δύσχρηστες. Δεν είναι μόνο βαριές, είναι πλαστικές και δεν επιτρέπουν στο σώμα να αναπνεύσει. Κι όταν αυτό το πράγμα το φοράς για ώρες και κάνεις δουλειά σ’ έναν κλειστό χώρο, είναι δύσκολο. Τις συγκεκριμένες στολές τις φοράμε πιο πολύ στις ΜΕΘ γιατί εκεί είναι μεγαλύτερη η πιθανότητα να φύγουν μικροσταγονίδια από τους αναπνευστήρες των ασθενών που φοράνε μάσκες και βήχουν.
Στα Επείγοντα φοράμε στολές υφασμάτινες τις οποίες απορρίπτουμε απευθείας με το που βγούμε από τα κρούσματα. Φοράμε αποστειρωμένη ρόμπα μιας χρήσης, ποδονάρια, κάλυμμα στο κεφάλι, μάσκα και ειδικά γυαλιά. Εγώ αισθάνομαι ασφαλής με αυτά. Ανάλογες προετοιμασίες είχαν γίνει και στο παρελθόν με τον SARS και σε μικρότερη κλίμακα με τον Η1Ν1. Αυτές τις στολές φορούσαμε πάντα. Ειδικά με τον κορονοϊό που σύσσωμη η επιστημονική κοινότητα έχει αποφανθεί ότι κολλάει πολύ εύκολα, είναι μονόδρομος να είμαστε απόλυτα προετοιμασμένοι και προστατευμένοι.

Υπάρχει κάτι που πιστεύει ο κόσμος για τον κορονοϊό και είναι λάθος

Ποιο είναι αυτό; ότι προστατεύεται φορώντας όπως- όπως τις μάσκες και τα γάντια. Έχω δει τραγικές εικόνες στο μετρό και στο σούπερ μάρκετ.  Αν δεν φοράς και δεν αφαιρείς τα γάντια με τον σωστό τρόπο δεν κερδίζεις τίποτα. Ό,τι προσπαθούν πολλοί άνθρωποι να αποφύγουν, το πιάνουν μην φορώντας σωστά ή βγάζοντας με λάθος τρόπο τα γάντια τους.

Το να φορέσεις τα γάντια είναι εύκολο. Το θέμα είναι πώς τα βγάζεις. Θέλει προσοχή.

Τα γάντια έχουν συγκεκριμένη ώρα που σε προστατεύουν, η οποία διαφέρει από εταιρία σε εταιρία και εξαρτάται από τα υλικά που είναι φτιαγμένα- κυκλοφορούν πολλών ειδών γάντια. Όταν παρέλθει αυτός ο χρόνος δεν προστατεύεσαι πια, οι πόροι τους είναι πλέον ανοικτοί. Εμείς δεν απολυμαίνουμε ποτέ τα γάντια στο νοσοκομείο, τα πετάμε. Ακόμα και σε εποχές που υπήρχαν μικροελλείψεις. Το να απολυμάνεις ένα γάντι που φοράς μία ώρα δεν είναι σωστό.

Η μάσκα σε προφυλάσσει, αλλά και η μάσκα είναι για συγκεκριμένο χρόνο, δεν αντέχει για πολλές ώρες και ο τρόπος που θα τη βγάλεις επίσης παίζει ρόλο. Πρέπει να την πιάσεις πίσω από το αυτί και με καθαρό χέρι- όχι με το γάντι που έχεις φορέσει στο σούπερ μάρκετ- και χωρίς το εξωτερικό κομμάτι να έρθει σε επαφή με τα χέρια ή με το πρόσωπό σου. Αν κάποιος τα τηρεί αυτά, προστατεύεται. Το σωστό πλύσιμο των χεριών παραμένει το πιο σημαντικό μέτρο πρόληψης.

Τις πρώτες μέρες που υπήρχε και μια έλλειψη σε γάντια έβλεπα στο μετρό ανθρώπους που φορούσαν γάντια χειμωνιάτικα, μάλλινα.

Κοίταξε, εμείς πρέπει να πάμε στη δουλειά. Τελεία.

Ο σύζυγός μου είναι επίσης νοσηλευτής, αλλά προς το παρόν στη δική του μονάδα δεν υπάρχουν κρούσματα. Τα δυο μας παιδιά είναι στην εφηβεία. Πώς το περνάμε όλο αυτό σε προσωπικό επίπεδο; Είναι η δουλειά μας. Κάθε μέρα, την ώρα που έχουμε βάρδια πρέπει να είμαστε εκεί και να είμαστε ok. Η καθημερινότητα με τα παιδιά σίγουρα έχει αλλάξει. Δεν πάνε σχολείο, είναι όλη μέρα μέσα στο σπίτι. Είναι όμως μεγάλα και μας βοηθάει αυτό, ίσως αν ήταν μικρότερα να ήταν πιο δύσκολο, θα έπρεπε να τα απασχολήσουμε. Τώρα τα παιδιά μου είναι σε μία ηλικία που καταλαβαίνουν, είναι συνεργάσιμα, έχω καλά παιδιά, πρέπει να το πω αυτό. Δεν ανησυχούν πια τόσο πολύ όσο στην αρχή.

«Δεν είπαμε ποτέ στα παιδιά, ούτε εγώ ούτε ο μπαμπάς τους, ότι φοβόμαστε να πάμε να δουλέψουμε γιατί μπορεί να συμβεί κάτι. Αντιθέτως, από την πρώτη στιγμή είπαμε “επιβάλλεται να πάμε”.

Αισθάνομαι αισιοδοξία

Ήδη έχουμε φτάσει σ’ ένα σημείο που δεν βλέπουμε τρομερή αύξηση. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα πλατό με ευθεία γραμμή, χωρίς αύξηση κρουσμάτων. Τα μέτρα έχουν επιτύχει αρκετά τον στόχο τους. Σκέφτηκα κάποια στιγμή πως δεν θέλω να πάω για δουλειά. Όχι γιατί δεν ήθελα πραγματικά, ούτε ότι φοβόμουν. Από την αρχή δεν φοβόμουν. Ωστόσο, το ότι τα παιδιά μπήκαν στη διαδικασία να με ρωτήσουν “μαμά μήπως κολλήσεις και μας φέρεις τον ιό στο σπίτι και κολλήσουμε κτλ;” εκεί λίγο άρχισα να το σκέφτομαι, λες να κολλήσω κάτι τα παιδιά; αλλά μέχρι εκεί, μετά έφυγε κι αυτό.

Ευχαριστούμε για τη στήριξη, εύχομαι όμως να μας θυμάστε και στο μέλλον

Αισθάνομαι το κύμα υποστήριξης που έχει ξεσηκωθεί προς τον κλάδο μας. Αυτό που θέλω να πω εγώ όμως είναι ότι και στο παρελθόν, πριν τον COVID-19 το νοσηλευτικό προσωπικό ήταν παρόν σε ό,τι μάχη έδινε ο ασθενής. Είναι κάτι που θα έπρεπε να έχει γίνει χρόνια πριν.Τώρα που είμαστε σε πόλεμο νομίζω ότι το αντιμετωπίζουμε πάρα πολύ καλά και στο μέλλον μην μας ξεχνάτε γιατί θα κάνουμε πάντα τη δουλειά μας.  Όχι, δεν αισθάνομαι δικαιωμένη τώρα, γιατί είναι μεγάλο το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε και τα υπερκαλύπτει όλα.

Οι ασθενείς με κορονοϊό αισθάνονται μια πρωτοφανή μοναξιά

Οι άρρωστοι είναι εντελώς μόνοι τους. Γιατί έρχονται χωρίς συνοδό στα Επείγοντα και λένε στις οικογένειές τους “μείνετε μέσα”. Αυτό δεν είναι κάτι συνηθισμένο για την Ελλάδα. Μία εξέταση πάμε και κάνουμε κι ακολουθεί ολόκληρο το σόι από πίσω. Και αυτή μου λένε και οι συνάδελφοι που εργάζονται αποκλειστικά στις ΜΕΘ, είναι η δραματική διαφορά του κορονοϊού. Δεν επιτρέπεται το επισκεπτήριο, οι άνθρωποι έρχονται μόνοι τους και παραμένουν μόνοι για μέρες. Κάτι πάρα πολύ δύσκολο ειδικά για τον Έλληνα που θέλει δίπλα του όχι μόνο το νοσηλευτικό προσωπικό και την οικογένειά του 24ωρη βάρδια.

Ο παράγοντας της μοναξιάς είναι πολύ ιδιαίτερος. Οι ασθενείς είναι απόλυτα εξαρτημένοι από εμάς όχι μόνο σε επίπεδο νοσηλείας, φαρμάκων αλλά και σε ψυχολογικό επίπεδο. Φαντάζεσαι πώς αισθάνονται αυτοί οι άνθρωποι;  Δεν ξεχάσω μια κοπέλα που ήρθε στα Επείγοντα μόνη της κι όταν κατάλαβε ότι ήταν ύποπτο κρούσμα άγνωστη μεταξύ αγνώστων, τρομοκρατήθηκε. Επίσης το στίγμα υπάρχει ακόμα, δεν νομίζω να έχει φύγει. Υπάρχουν όμως κι άνθρωποι που έχουν αποσωληνωθεί κι έχουν πάει καλά.

Πριν λίγες μέρες ένας ασθενής έφυγε από τη ΜΕΘ και χειροκροτούσαμε όλοι, όπως χειροκροτάει εμάς ο κόσμος, έτσι αισθανθήκαμε και κάναμε κι εμείς στον άνθρωπο που το ξεπέρασε.

Να βγω μια βόλτα με τα παιδιά στο ήλιο. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνω όταν βγούμε από την καραντίνα».