Λένα Παπαληγούρα, γιατί παίζεις την «Κατερίνα» ξανά;
- 11 ΑΥΓ 2020
Έχω δει την παράσταση «Κατερίνα» πριν από αρκετά χρόνια. Αλλά όπως συμβαίνει με τις παραστάσεις που μιλούν ουσιαστικά στην καρδιά σου ή που σε εκπλήσσουν φέρνοντας σου κάτι εντελώς καινούργιο στη σκηνή, δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη τη βραδιά. Δεν θα ξεχάσω το κείμενο του Αύγουστου Κορτώ για τη μητέρα του, Κατερίνα, που έπασχε από διπολική διαταραχή. Δεν ξεχνώ την εκπληκτική Λένα Παπαληγούρα να γίνεται ολόκληρη η σκηνή του θεάτρου και να έρχεται με φόρα πάνω μας. Δεν ξεχνώ το φως που έριχνε πάνω της ο Γιώργος Νανούρης, ο «μαέστρος» της παράστασης που πάντα καταφέρνει να εκπέμπει αγάπη.
Το φετινό παράξενο καλοκαίρι του κορονοϊού, η Λένα Παπαληγούρα και ο Γιώργος Νανούρης ήταν να συνεργαστούν στην παράσταση «Ιφιγένεια εν Ταύροις» που θα ανέβαινε στην Επίδαυρο. «Όταν αυτό αναβλήθηκε του χρόνου λόγω του κορονοϊού ήμαστε και οι δύο ελεύθεροι το καλοκαίρι, πράγμα που ήταν δύσκολο να συμβεί τα τελευταία χρόνια. Αποφασίσαμε κάπως να “εκμεταλλευτούμε” τη συγκυρία και να αποδεχτούμε κάποιες από τις προτάσεις που είχαμε να πάμε την Κατερίνα στην επαρχία», θα μου πει σχετικά η ηθοποιός.
Κάπως έτσι βρέθηκαν ξανά κοντά με την δική τους «Κατερίνα» και αποφάσισαν να την ταξιδέψουν στην Ελλάδα. Η Λένα Παπαληγούρα μάς μιλά για την παράσταση- φαινόμενο των τελευταίων ετών, την περιοδεία εν μέσω πανδημίας, λίγο καιρό αφού απέκτησε τον δεύτερο γιο της και φυσικά τον ρόλο της Κατερίνας.
«Αυτή η παράσταση έχει κάτι που δεν μας αφήνει να την αφήσουμε. Είναι ένα ταξίδι που δεν έχει τελειώσει και κάθε φορά που παίζω την Κατερίνα, είναι σαν ο ίδιος ο κόσμος αλλά και η παράσταση όπως γράφει μέσα μας, να μας προκαλεί να συνεχίσουμε ξανά», εξηγεί μιλώντας για τους λόγους που τους οδήγησαν να ανεβάσουν ξανά την «Κατερίνα». Φέτος η «Κατερίνα» συντρόφευσε τους θεατές στην θεατρική Αθήνα και τον χειμώνα. Η τελευταία αυτή παράσταση ήταν που έπεισε τη Λένα Παπαληγούρα, ότι μπορεί ακόμα και τώρα να ανακαλύπτει ξανά και ξανά τον μονόλογο αυτόν από την αρχή.
Γιώργος Καπλανίδης
Η Λένα Παπαληγούρα ανακαλύπτει ακόμα την “Κατερίνα”
«Κάναμε κάποιες παραστάσεις στο Προσκήνιο το χειμώνα και τελειώσαμε με πολύ μεγάλη αποδοχή, αλλά συνέβη και κάτι στην τελευταία παράσταση που ήταν λες και την ανακαλύπταμε από την αρχή κι εμείς οι ίδιοι. Ήμουν έγκυος και ίσως συνέβαλε κι αυτό που πια ήμουν στον 7ο και φαινόταν και ένιωθα διαφορετικά. Ήταν πολύ έντονο. Σαν να αρχίζαμε από την αρχή, σαν να μπαίναμε σε μεγαλύτερο βάθος», σημειώνει η ίδια
Η επιτυχία πίσω από την «Κατερίνα» που παίζεται εδώ και 5 χρόνια και πηγαίνει από sold out σε sold out, είναι δεδομένη. Τα στοιχεία πίσω από αυτήν, αφήνω τη Λένα Παπαληγούρα να μου τα εξηγήσει. «Πρώτα απ’ όλα νομίζω είναι το κείμενο πίσω από την επιτυχία. Είναι γραμμένο με τρομερή γενναιότητα κι χει αυτή τη μαγική εναλλαγή ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι. Είναι δηλαδή η πένα του Αύγουστου Κορτώ», θα πει αρχικά.
«Έπειτα είναι το θέμα, που είναι αρκετά ταμπου αλλά που βασανίζει πολύ κόσμο, και ο τρόπος που χειρίζεται το ζήτημα της ψυχικής ασθένειας. Ταυτόχρονα θέτει πολλά υπαρξιακά ζητήματα και ξέρεις ότι τελικά η ασθένεια είναι με έναν τρόπο η αφορμή να μιλήσει για την Ελλάδα, για τη μητρότητα, για την αγάπη, για την αποδοχή, για το ρατσισμό, τη διαφορετικότητα. Είναι θέματα που αγγίζουν τον καθένα από εμάς και δεν είναι τυχαίο που όποιος έρχεται στην παράσταση βρίσκει κάτι για να ταυτιστεί», σημειώνει η Λένα Παπαληγούρα.
Η εποχή του μεγάλου άγχους
Σκέφτομαι ότι η ερμηνεία της στην Κατερίνα είναι μάλλον το πρώτο πράγμα που ακούει κανείς για την παράσταση. Έχει καθολική αποδοχή κι αυτό ίσως ήταν κάποτε τρομακτικό για εκείνη. Της το επισημαίνω και συμφωνεί. Κάποια στιγμή, το άγχος που συνόδευε την «Κατερίνα» για εκείνη ήταν τεράστιο.
«Έχω περάσει από πολλές φάσεις. Όταν ξεκινήσαμε και προτού γίνει όλο αυτό το μπαμ, δεν το σκεφτόμουν καν. Το αντιμετώπιζα ως κάτι που εγώ αγάπησα πολύ και ήθελα να το επικοινωνήσω με τον κόσμο. Μετά από ένα σημείο που ένιωθα ότι έρχεται ο κόσμος επειδή έχει ακούσει για την ερμηνεία, πέρασα μια περίοδο που αγχωνόμουν πάρα πολύ.
Πριν την παράσταση ήμουν οριακά άρρωστη, δεν μπορούσα να το διαχειριστώ, γιατί σκεφτόμουν ότι οι θεατές έρχονται με προσδοκίες και δεν μπορώ να τους απογοητεύσω.
Τώρα που έχει περάσει τόσος καιρός και που είναι κάτι που το έχω δουλέψει και ξαναδουλέψει -και η αλήθεια είναι ότι την έχουμε δουλέψει πάρα πολύ την Κατερίνα- αισθάνομαι ότι μπορώ και να την διασκεδάζω κάποιες φορές την παράσταση. Μέσα σε αυτό και εγώ να επικοινωνώ με τον κόσμο και κάτι καινούργιο να ανακαλύπτω. Και νομίζω ότι αυτό είναι μεγάλη κατάκτηση», σημειώνει.
Γιώργος Καπλανίδης
Η παράσταση που προκαλεί όλους να μοιραστούν τις ιστορίες τους
Η ευθύνη που ένιωσε απέναντι στο υπαρκτό πρόσωπο της Κατερίνας και στον συγγραφέα Αύγουστο Κορτώ ήταν παρούσα από την αρχή, όπως λέει η ίδια. «Όχι ότι δεν νιώθω την ίδια ευθύνη απέναντι σε έναν ξένο συγγραφέα, αλλά όταν ξέρεις ότι είναι ένας Έλληνας συγγραφέας που ζει και έχει αφηγηθεί την προσωπική του ιστορία και θα έρθει να δει την παράσταση, το άγχος είναι διπλάσιο», λέει χαρακτηριστικά.
«Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Νιώθω ευθύνη κι επειδή είναι αυτό το θέμα, επειδή είναι αληθινό και ξέρεις ότι μπορεί να έρθουν να το δουν άνθρωποι που πάσχουν από την ίδια ασθένεια, πρέπει να είσαι διπλα΄προσεκτικός. Πρέπει να το αντιμετωπίζεις με τρομερή λεπτότητα και ευαισθησία γιατί μπορεί να επηρεάσεις κάποιον άνθρωπο κι αυτό για μένα είναι τρομερά σημαντικό», σημειώνει για το ζήτημα της διπολικής διαταραχής.
Κι όπως κάθε παράσταση που διαρκεί στον χρόνο, θα έχει τις πιο ιδιαίτερες στιγμές της σε ό,τι αφορά τις αντιδράσεις του κοινού. «Δεν υπάρχει μόνο ένα πράγμα αξιοσημείωτο που να έχει συμβεί, είναι πολλά», σχολιάζει η Λένα Παπαληγούρα. «Έχω ακούσει πράγματα συγκινητικά όλα αυτά τα χρόνια, αλλά το πιο συγκινητικό απ’ όλα είναι ότι η παράσταση αυτή είναι σαν να προκαλεί τον κόσμο να μοιραστεί τη δική του προσωπική ιστορία. Και το να έρχονται άνθρωποι να σου λένε την ιστορία τους είναι πολύ συγκινητικό. Το να σου λένε για την ερμηνεία σου, είναι κι αυτό πολύ ωραίο , αλλά το να μοιράζεται τη δική του ιστορία μαζί σου, είναι κάτι πολύ πιο δυνατή και βλέπεις ότι έχεις επηρεάσει πιο ουσιαστικά τη ζωή του», τονίζει.
Η «Κατερίνα» μετα την μητρότητα και η εγκυμοσύνη εν μέσω πανδημίας
Η Λένα Παπαληγούρα έχει αποκτήσει δύο γιους κατά τη διάρκεια αυτών των ετών που η «Κατερίνα» ανεβαίνει ξανά και ξανά στη σκηνή. Ο τρόπος που αντιμετωπίζει τον ρόλο έχει αλλάξει μετά τη μητρότητα έστω κι αν δεν πρόκειται για συνειδητή αλλαγή όπως παραδέχεται. «Χωρίς να το κάνω συνειδητα, σίγουρα υπάρχουν πράγματα στον ρόλο που έχουν φωτιστεί αλλιώς και που με συγκινούν διαφορετικά από ό,τι με συγκινούσαν πριν. Είναι ωραίο αυτό γιατί και η παράσταση αλλάζει ανάλογα με τις ζωές μας κι επειδή η ζωή προχωρά, προχωρά και η παράσταση», σημειώνει η ηθοποιός.
Ο δεύτερος γιος της ήρθε στον κόσμο τον περασμένο Μάιο. «Δεν ήταν ωραία σίγουρα», είναι η πρώτη της απάντηση στην ερώτηση πώς ήταν να είσαι έγκυος στην πανδημία.
«Είχα μεγάλη αγωνία γιατί είχα και την ευθύνη του παιδιού που είχα μέσα μου και είναι κάτι που ακόμα ο κόσμος δεν ξέρει, τι κάνει, τι δημιουργεί και πώς επηρεάζει. Δεν ήξερα τι μπορεί να συμβεί αν το πάθει κάποια που περιμένει παιδί. Οπότε δεν ήξερα και πώς να το αντιμετωπίσω», συμπληρώνει η Λένα Παπαληγούρα. «Ήταν ιδιαίτερο. Εντάξει, προσέχαμε πολύ, στο μαιευτήριο τα μέτρα ευτυχώς ήταν πολύ αυστηρά, οπότε δεν ένιωθα ότι υπάρχει κίνδυνος. Και εξακολουθούμε να προσέχουμε», εξηγεί.
Η Λένα Παπαληγούρα φοράει τη μάσκα της
Πιστεύει ότι διανύουμε μια πολύ αγχωτική εποχή γενικά και δεν διστάζει να παραδεχτεί ότι φοβάται. «Είμαι από αυτούς που προσέχουν πολύ. Όχι ότι είμαι τέλεια, αλλά προσέχω γιατί φοβάμαι για τους δικούς μου ανθρώπους, για τα παιδιά μου και γενικά θεωρώ ότι μας περιμένει δύσκολος χειμώνας», σημειώνει.
Γιώργος Καπλανίδης
«Τώρα στην περιοδεία, με το που μπαίνω στο ξενοδοχείο τα ψεκάζω όλα. Φοράω μάσκα και βλέπω ότι και ο κόσμος φοράει μάσκα. Ευτυχώς οι θεατρικές επιχειρήσεις Τάγαρη με τις οποίες δουλεύουμε, τηρούν τα μέτρα κατά γράμμα κι αυτό δημιουργεί και μία ασφάλεια στον κόσμο. Πιστεύω ότι αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι με έναν τρόπο καλούμαστε να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε τη ζωή μας, προσέχοντας πάρα πολύ ώστε να είμαστε ασφαλείς αλλά να μην πάθουμε και κατάθλιψη», περιγράφει για την πρώτη της περιοδεία εν μέσω της πανδημίας του covid- 19. «Ειδικά το επάγγελμά μας είναι από αυτά που πλήττονται πάρα πολύ και τον χειμώνα δεν ξέρω τι θα κάνουμε. Αλλά όσο μπορούμε να παίζουμε για τον κόσμο που έρχεται τώρα, που είναι πολύς. Πολύς περισσότερος από αυτόν που εγώ είχα στο μυαλό μου. Κι αυτό είναι συγκινητικό», σημειώνει.
Όσο για το πώς είναι η πρώτη της περιοδεία μακριά από τα παιδιά, η Λένα Παπαληγούρα που βρισκόταν στην Κρήτη όσο μιλούσαμε, μου είπε χωρίς να σκεφτεί στιγμή: «Μου λείπουν πάρα πολύ. Κάνουμε συνέχεια βιντεοκλήσεις. Έχω και πολλή αγωνία που τα έχω αφήσει, αλλά από την άλλη είναι και μέρος της δουλειάς μου αυτό και θα συμβαίνει, οπότε πρέπει να μάθουμε σε αυτό κι εγώ κι αυτά».
Λένα Παπαληγούρα – Γιώργος Νανούρης: Ραντεβού στο Εθνικό
Τον ερχόμενο χειμώνα η Λένα Παπαληγούρα θα είναι στο Εθνικό Θέατρο, όπου ο Γιώργος Νανούρης θα σκηνοθετήσει τον «Γυάλινο κόσμο», του Tennessy Williams. «Ξέρω ότι υπάρχει μέριμνα από την πλευρά του Εθνικού ώστε να προσπαθήσουν να γίνουν οι παραστάσεις, αλλά από την άλλη δεν ξέρω πώς θα είναι τα πράγματα. Ανησυχώ πολύ για τη δουλειά μας εννοείται και θεωρώ ότι χρειαζόμαστε στήριξη και από το κράτος και όσο μπορούμε ο ένας προς τον άλλο», εξηγεί η Λένα Παπαληγούρα.
«Αυτή θα είναι η πρώτη μας συνεργασία με τον Γιώργο στο Εθνικό. Και είχα κάποια χρόνια να παίξω στο Εθνικό εγώ. Και χαίρομαι πολύ που επιστρέφω, το ήθελα και επειδή τώρα βλέπω ότι κάνει μια πολύ ωραία προσπάθεια ο Δημήτρης Λιγνάδης (σ.σ. Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου) και επειδή είναι ένα πολύ ωραίο έργο και μια ωραία συγκυρία να ξανασυναντηθώ με τον Γιώργο σε κάτι τελείως διαφορετικό με μεγάλη χαρά και προσμονή», σημειώνει η ηθοποιός.
Οι θεατρικοί και οι τηλεοπτικοί ηθοποιοί και η ωραία μίξη
Όσο για το κεφάλαιο τηλεόραση και το πώς το τελευταίο διάστημα ηθοποιοί που τους είχαμε στο μυαλό μας ως «θεατρικούς» έπαιξαν στις μεγαλύτερες τηλεοπτικές επιτυχίες του χειμώνα η Λένα Παπαληγούρα σχολιάζει: «Χαίρομαι πολύ που υπάρχει αυτή η εμπιστοσύνη προς τους θεατρικούς ηθοποιούς. Η Μαρία Κίτσου έκανε μια πολύ καλή αρχή».
Εμένα μου αρέσει όταν γίνεται μια μίξη, δεν θεωρώ ότι υπάρχει διαχωρισμός ηθοποιών θεάτρου και τηλεόρασης. Απλά τα τελευταία χρόνια υπήρχε μία αίσθηση ότι “οι θεατρικοί ηθοποιοί δεν θέλουν να κάνουν τηλεόραση”, ίσως από τους παραγωγούς, δεν ξέρω.
«Η αλήθεια είναι ότι όταν δουλεύεις στο θέατρο και έχεις κλείσει κάτι, έχεις ένα ορισμένο πρόγραμμα και ο άλλος πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτό. Κι αυτό δεν είναι πάντα εύκολο για μία τηλεοπτική παραγωγή. Από την άλλη γίνονται ωραία πράγματα, υπάρχει διάθεση για δουλειά και νομίζω ότι ανακατεύεται ξανά λίγο το πράγμα και είναι πολύ ωραίο», συμπληρώνει.
Γιώργος Καπλανίδης
«Πέρσι δέχτηκα κάποιες ενδιαφέρουσες προτάσεις αλλά δεν μπήκα καν στη διαδικασία να τις συζητήσω γιατί ήταν το παιδί πολύ μικρό. Φέτος μπήκα σε κάποιες συζητήσεις αλλά δεν ξέρω που θα βγάλουν γιατί όταν έχω και θέατρο δεν θέλω να είναι κάτι που μου απασχολεί πάρα πολύ χρόνο. Όχι, δεν θέλω, δεν γίνεται δηλαδή. Είναι μικρά τα παιδιά μου και δε θέλω να λείπω όλη την ημέρα από το σπιτι. Με ενδιαφέρει ομως η τηλεοραση. Μου έχει λείψει. Βλέπω ότι γίνονται ωραία πράγματα, γράφονται όμορφα σενάρια, γίνονται καλες παραγωγες. Και αυτό είναι ελπιδοφόρο. Και για εμάς και για τους τηλεθεατές», σημειώνει σχετικά με το αν η ίδια έχει δεχτεί τηλεοπτικές προτάσεις.
Πότε θα τελειώσει η “Κατερίνα”;
Όπως λέει αν δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά πράγματα παράλληλα και η ίδια και ο Γιώργος Νανούρης όλα αυτά τα χρόνια, «τότε η “Κατερίνα” θα ήταν τρέλα». «Είναι μια σιωπηλή συμφωνία που έχουμε κάνει ότι θα σταματήσουμε να το κάνουμε είτε όταν το νιώσουμε βάρος είτε όταν σταματήσει να είναι ζωντανό και θερμό. Κάθε φορά το δουλεύουμε ώστε να γίνει πάλι καινούργιο και να έχουμε την ίδια προσμονή να το κάνουμε. Αν αρχίσει και γίνεται σαν ρομπότ, τελείωσε. Θα το εγκαταλείψω εγώ, θα μου γίνει βραχνάς», εξηγεί η Λένα Παπαληγούρα.
*Κατερίνα, Τετ 12/8 21:30 Θέατρο Κάστρου – Καλαμάτα, Τετ 26/8 21:00 Δημοτικό Κηποθέατρο Παπάγου – Παπάγου. Προπώληση εισιτηρίων εδώ.
