Η Μαρία Παπαφωτίου ζει τον έρωτα όπως η Πηνελόπη Δέλτα που υποδύεται. Υπερβατικά

Η Μαρία Παπαφωτίου, είναι διπλωματούχος μηχανικός του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου αλλά ο χώρος του θεάτρου την έχει κερδίσει εδώ και 5 χρόνια. Ο ρόλος της Πηνελόπης Δέλτα στην παράσταση στην οποία συμπρωταγωνιστεί με τον Τάσο Νούσια και την Μπέτυ Λιβανού ήρθε στη ζωή της το 2019. Η Μαρία Παπαφωτίου ενσάρκωσε την Πηνελόπη Δέλτα πρώτη φορά στο Αριστοτέλειο Θέατρο της Θεσσαλονίκης τον Ιανουάριο του 2020.  Μάλιστα η ηθοποιός για αυτή την παράσταση ήταν υποψήφια στην κατηγορία της γυναικείας ερμηνείας στα 10α θεατρικά βραβεία Θεσσαλονίκης, πριν από έναν χρόνο. Η παράσταση αναμένεται να ξεκινήσει ξανά το θεατρικό της ταξίδι όταν τα θέατρα ανοίξουν και πάλι στην Αθήνα.

Η Πηνελόπη Δέλτα και τα παιδικά αναγνώσματα της Μαρίας Παπαφωτίου

Η Πηνελόπη Δέλτα γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου τον Απρίλιο του 1874. Μέλος μιας ισχυρής οικογένειας, καθώς ήταν η κόρη του Εμμανουήλ Μπενάκη κι έχοντας μια εξίσου ισχυρή προσωπικότητα, κατάφερε να σπάσει τα στερεότυπα και ενώ ήταν ήδη σύζυγος και μητέρα τριών κοριτσιών, δεν περιορίστηκε σε αυτό τον ρόλο. Έγινε συγγραφέας μυθιστορημάτων που ακόμα και σήμερα διαβάζουν τα παιδιά και αναπτύσσουν τη φαντασία τους. Μυθιστορήματα που ίσως βρίσκονται κάπου και στη δική σου βιβλιοθήκη. Η Μαρία Παπαφωτίου έχει την Πηνελόπη Δέλτα στη μνήμη της ως τη συγγραφέα αγαπημένων παιδικών της αναγνωσμάτων.

«Τα διάβαζα φυσικά. Χαραγμένη στη μνήμη μου είναι η εικόνα από τα βιβλία της με το χοντρό πολυζωγραφισμένο εξώφυλλο, στοιβαγμένα στο παράθυρο της μεσαίας κάμαρας του σπιτιού μου στο χωριό. Είναι βιβλία που μας πρότειναν από το σχολείο μου να τα διαβάζουμε στις διακοπές μας. Κυριολεκτικά λοιπόν έχουν ποτίσει τη μνήμη μου. Τα μυρίζω ακόμα. Ο “Τρελαντώνης”, ο “Μάγκας”, ήρωες που συνάντησα μ’ έναν τρόπο ξανά ύστερα από είκοσι και βάλε χρόνια. Κύκλοι ομορφιάς και μνήμης μέσα στη ζωή», θα μου πει όταν τη ρωτάω αν είχε διαβάσει αυτά τα βιβλία.

Όπως μου λέει η Μαρία Παπαφωτίου αρνήθηκε να υπερφορτώσει το μυαλό της με πληροφορίες για την Πηνελόπη Δέλτα  όταν προσέγγισε τον ρόλο μιας ιστορικής προσωπικότητας. «Πήρα μια ριψοκίνδυνη θα έλεγα απόφαση από την αρχή. Να αφεθώ απόλυτα στο ένστικτό μου και στην αίσθηση που μου είχε δημιουργήσει το βιβλίο του Στέφανου. Αρνήθηκα να υπερφορτώσω τον εγκέφαλό μου με πληροφορίες για εκείνην και συντονισμένα με την επιθυμία του σκηνοθέτη μου σε όλο αυτό, αφαίρεσα κάθε τι περιττό με σκοπό να φτάσω όσο πιο κοντά μπορώ στο απόσταγμά της. Στην αύρα της και στο τρόπο που ένιωθε τον κόσμο γύρω της», σημείωσε χαρακτηριστικά. Η απόφαση αυτή είχε για εκείνη λυτρωτικό χαρακτήρα. «Λειτούργησε λυτρωτικά έως και θεραπευτικά και ακόμα και τώρα μετά από 100 παραστάσεις με αφήνει αυτή μου η απόφαση να μαγεύομαι και να αναριγώ εκ νέου», σημείωσε η Μαρία Παπαφωτίου.

Με τον σκηνοθέτη Κώστα Γάκη δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεται. Μάλιστα η σκηνική σύνθεση «Από την Αντιγόνη στη Μήδεια» την οποία σκηνοθετεί εκείνος και την ερμηνεύουν μαζί στη σκηνή, θα προβληθεί online σε μαγνητοσκοπημένη παράσταση από το θέατρο ΑΛΦΑ, μέσα στο Δεκέμβριο.

Η Μαρία Παπαφωτίου ερωτεύεται όπως η Πηνελόπη Δέλτα

Η Πηνελόπη Δέλτα έχει μείνει στην ιστορία και για τον πλατωνικό έρωτα που ανέπτυξε με τον Ιώνα Δραγούμη, ενώ ήταν παντρεμένη με τον Φαναριώτη έμπορο Στέφανο Δέλτα. Ο έρωτας αυτός τη στιγμάτισε και είναι το θέμα που πραγματεύεται τόσο το βιβλίο του Στέφανου Δάνδολου όσο και η παράσταση που υπογράφει ο Κώστας Γάκης. Ένας έρωτας που συγκινεί την ηθοποιό βαθιά και ουσιαστικά χάρη σε ένα πολύ απλό χαρακτηριστικό του, το γεγονός ότι οι άνθρωποι που τον έζησαν δεν έμοιαζαν καθόλου μεταξύ τους.

«Η απόσταση στους χαρακτήρες τους. Ίσως επειδή έτσι βιώνω κι εγώ τον έρωτα. Με συνταράσσει πως δύο τόσο διαφορετικοί άνθρωποι μπορούν ακαριαία να μπουν στη δίνη του πιο εξοντωτικού και ζωογόνου συναισθήματος του κόσμου. Συγκινούμαι πολύ γιατί πίσω από αυτό βλέπω την ανθρώπινη δύναμη σε όλο της το μεγαλείο. Ο άνθρωπος μπορεί για τα αληθινά μεγάλα και σημαντικά να υπερβεί εαυτόν , να συντονιστεί με κάτι που μέχρι χθες του φαινόταν ξένο, ακατανόητο.Με συγκινεί η εκμηδένιση ουσιαστικά του χρόνου που χρειάζονται δυο άνθρωποι για να βυθιστούν στον έρωτά τους», θα μου πει η Μαρία Παπαφωτίου.

«Σκεφτείτε πόσο υπερβατικό είναι δυο ψυχές να νιώσουν τόσο αβάσταχτη έλξη χωρίς καν να χρειαστεί να μιλήσουν. Αυτό τους συνέβη. Ο κεραυνοβόλος έρωτας».

 

Η ηθοποιός έχει ζήσει δύο φορές ανάλογους έρωτες στη ζωή της. Η πρώτη ήταν στα 20 της και η δεύτερη ήρθε «στα 30 και κρατά ακόμα», όπως εξομολογείται. Τη ρωτώ αν είναι ένα κοινό πάθος απαραίτητο στον μεγάλο έρωτα. Η Πηνελόπη Δέλτα και ο Ίωνας Δραγούμης μοιράζονταν εξάλλου ένα πάθος κοινό και ασίγαστο για την πατρίδα, όπως την είχε ο καθένας στο νου του.

Το πάθος, η Μαρία Παπαφωτίου και η Πηνελόπη Δέλτα

«Για να το εκλογικεύσω νομίζω πως και στις 2 περιπτώσεις που αναφέρεις είναι το πάθος για το πάθος. Ναι στη δική μου περίπτωση τυγχάνει να κάνουμε την ίδια δουλειά αλλά δεν είναι αυτό που καθορίζει τα πράγματα όσο η φλόγα και ο ασταμάτητος ενθουσιασμός για το κάθε τι. Υπάρχει μέσα στον πυρήνα της σχέσης η ποιότητα όλα να είναι σε υψηλές συχνότητες και εντάσεις. Ακόμα και η ησυχία βιώνεται στο έπακρο γιατί έτσι είμαστε σαν άνθρωποι και αυτό μας έφερε κοντά. Είμαστε και οι δύο πολύ γνήσιοι εκπρόσωποι του μεσογειακού ταμπεραμέντου άσχετα με τον επαγγελματικό μας προσανατολισμό», μου απαντά.

Όσο για το τι είναι αυτό που ξεχωρίζει η ίδια στην Πηνελόπη Δέλτα είναι το γεγονός ότι υπήρξε μια «αληθινή επαναστάτρια» όπως λέει η Μαρία Παπαφωτίου. Μια επαναστάτρια έξω από εποχές, φύλα και συνθήκες θα πω εγώ. Με τον ίδιο τρόπο που είναι επαναστάτης κάθε άνθρωπος πιστός στον εαυτό του. «Θαυμάζω πολύ την ωμή ανθρώπινη διάστασή της χωρίς φτιασίδια κόντρα στο περιβάλλον που έχει μεγαλώσει. Η Πηνελόπη είναι μια αληθινή επαναστάτρια. Στην πιο βαθιά ουσία που μπορεί να έχει η λέξη. Τολμά να αναγνωρίσει τα αληθινά της συναισθήματα και να σταθεί με απαράμιλλη γενναιότητα μπροστά τους. Τολμά να είναι ο εαυτός της. Όπως όλοι οι σπουδαίοι ήρωες, όπως όλοι οι σπουδαίοι άνθρωποι ανάμεσά μας», λέει η Μαρία Παπαφωτίου και συμφωνούμε πλήρως.

«Αν το παρατηρήσετε, ό,τι τρέχει τους αιώνες, την ιστορία, την ίδια την ύπαρξη και ποτέ δε χάνει τη λάμψη του και το ειδικό του βάρους είναι η αυθεντικότητα. Αυτό είναι η δική μου Πηνελόπη,η Πηνελόπη που ξεπηδά μέσα από τις σελίδες του Στέφανου. Αυθεντική ως το μεδούλι».

Η τέχνη στην εποχή της πανδημίας

Η κουβέντα μας έρχεται στις συνθήκες της εποχής που ζούμε. Η πανδημία έχει πλήξει την τέχνη και τους ανθρώπους της. Της ζητώ να μοιραστεί τις σκέψεις της μαζί μου. «Είναι αχαρτογράφητα νερά ό,τι συμβαίνει γύρω μας και μάλιστα για το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας. Πρέπει να μάθουμε να επιβιώνουμε μέσα σε μία αγριότητα χωρίς σανίδα σωτηρίας», σημειώνει. «Εμείς οι ηθοποιοί είμαστε πιο συνηθισμένοι στο απρόσμενο αλλά άμαθοι ακόμα στις συνδικαλιστικές διαδικασίες διεκδίκησης του μέλλοντός μας. Έτσι μοιάζει να έχουμε πέσει σε βράχια. Αν η βάρκα μπάζει νερά εγώ θα ήθελα από το να τρέχουμε με τα κουβαδάκια να βγάλουμε το νερό, να φτιάξουμε μια άλλη και με κέφι να προχωρήσουμε μπροστά. Αυτό κάνουμε με την ομάδα Άναμ(μ)α και την κολεκτίβα των ανθρώπων που την πλαισιώνουν, και μοιάζει να δίνει καρπούς πρωτοφανούς δημιουργικότητα», εξηγεί η ηθοποιός.

Ακόμα και σε καιρούς τέτοιας ανασφάλειας δεν περνά από το μυαλό της ότι ίσως η δουλειά της ως μηχανικός θα της πρόσφερε μεγαλύτερη σταθερότητα. Η ίδια εξηγεί πώς «Δεν κινούμαι στα πράγματα με ασφάλεια αλλά περισσότερο δοκιμάζοντας και κάποιες φορές παράτολμα .Είναι στοιχείο του χαρακτήρα μου το ρίσκο και πιστεύω με όλη μου τη δύναμη πως η σωστή απόφαση στο οτιδήποτε είναι αυτή που στηρίζεις ως σωστή».

«Το Πολυτεχνείο μου λείπει όπως μου λείπουν και τόσα άλλα που άφησα και αφήνω για να κάνω θέατρο. Η υποκριτική ήρθε στο δρόμο μου μοιραία και όχι κατόπιν σχεδίου. Πάντα νιώθω πως έχω χιλιάδες πράγματα με τα οποία θέλω να καταπιαστώ,να ερευνήσω, να βουτήξω, να ονειρευτώ και μάλλον δε θα προλάβω σ’ αυτή τη ζωή. Όχι όμως επειδή θα μου πρόσφεραν μεγαλύτερη ασφάλεια. Ασφάλεια αισθάνομαι μόνο αν νιώθω πως αυτό που κάνω ανταποκρίνεται σε μένα και στις ανάγκες μου. Και αυτό μέχρι στιγμής στο θέατρο πάει πολύ καλά», μου λέει.

Η ζωή εκτός σκηνής

Όσο για το πώς γεμίζει η ζωή της εκτός σκηνής στην περίοδο της πανδημίας, στην πραγματικότητα για τη Μαρία Παπαφωτίου, δεν έχει αλλάξει κάτι. Τα πράγματα που τη γεμίζουν παραμένουν ίδια και πολύ ουσιαστικά. «Θα έλεγα τα ίδια πράγματα που με γεμίζουν και όταν παίζω. Ίσως ακουστεί πως μιλαω εκ του ασφαλούς αλλά δεν είναι καθόλου έτσι. Πάντα ένιωθα πως η χαρά μου και η όρεξή μου δεν επηρεάζονται τόσο πολύ από τα χρήματα», εξηγεί.

«Είμαι πολύ ικανοποιημένη να μπορώ ακόμα να περπατάω στη φύση,μένω κοντά στο βουνό του Υμηττού, να φροντίζω το περιβάλλον, τους ανθρώπους και εμένα την ίδια, να δοκιμάζω πολλές εναλλακτικές μεθόδους διαβίωσης, διατροφής, ιατρικής, γυμναστικής και άλλα πολλά. Έχω πολύ χρόνο για μάθημα. Να παραδώσω και να πάρω. Να δω ταινίες, να διαβάσω, να μιλήσω με τους φίλους μου που επειδή κάνουμε διαφορετική δουλειά χανόμαστε στα ωράρια. Τώρα τελευταία ασχολούμαι δυναμικά με τα φυτά στο μπαλκόνι και με έχει απογειώσει η ιδέα να γίνω και λίγο κηπουρός», συμπληρώνει η ηθοποιός.

Μια διαρκής πρόβα

Αυτό που σίγουρα έχει αλλάξει είναι ότι πλέον οι ηθοποιοί προετοιμάζονται για παραστάσεις που δεν ξέρουν πότε και αν θα ανέβουν. Είναι μια κοινή πραγματικότητα που όμως δεν την πτοεί. «Η δκή μου περίπτωση σε σχέση με τη δουλειά έχει την εξής ιδιορρυθμία. Στην πραγματικότητα ξεκουράζομαι δουλεύοντας. Δηλαδή ανεβαίνοντας στη σκηνή. Όλο το υπόλοιπο μεσοδιάστημα προπονούμαι με όποιον τρόπο ξέρω και με όλα τα όπλα της φαρέτρας μου. Ασκούμαι καθημερινά στο σώμα,στη φωνή μου στο στραμπούληγμα του συναισθήματός μου. Οπότε εκ των πραγμάτων είμαι πάντα έτοιμη να παίξω γιατί ποτέ δε μένω αγύμναστη», εξηγεί η Μαρία Παπαφωτίου.

«Αυτός είναι για μένα ο μόνος δρόμος που έμαθα σ’ αυτή τη δουλεία. Ο δρόμος των μπουλουκιών όπου οι ηθοποιοί έβγαιναν και έπαιζαν σε όλες τις συνθήκες παντός καιρού. Ένας δρόμος που προϋποθέτει μεγάλη εργατικότητα,μόχθο και απώλεια σκέψης και στενής εγκεφαλικότητας. Είναι ένας συνδυασμός που λατρεύω», καταλήγει.