Μελίνα Ταπραντζή, μίλησέ μας για τη Wise Greece

Γνωρίζουμε τη Wise Greece και τις δράσεις της και συζητούμε με τη Μελίνα Ταπραντζή για την κοινωνική επιχειρηματικότητα και τις γυναίκες επιχειρηματίες. Ιδέες που γίνονται σκέψεις. Σκέψεις που γίνονται πράξεις. πράξεις που γίνονται όραμα. Για έναν καλύτερο κόσμο.

Πείτε μας λίγα λόγια για να γνωρίσουμε τη Wise Greece.

Η Wise Greece είναι μία μη κερδοσκοπική κίνηση, που βοηθά τους μικρούς Έλληνες παραγωγούς τροφίμων να προωθήσουν τα προϊόντα τους σε Ελλάδα και εξωτερικό, ενώ μετατρέπει το κέρδος από την πώλησή τους σε τρόφιμα για ορφανοτροφεία, συσσίτια και κοινωνικά παντοπωλεία. Έτσι, ο σκοπός είναι διπλός. Από τη μία πλευρά, ενισχύονται οι πωλήσεις των Ελλήνων παραγωγών, άρα και η ελληνική οικονομία, ενώ ταυτόχρονα επιτελείται ένα σημαντικό κοινωνικό έργο, αφού εξασφαλίζουμε το πιο βασικό αγαθό για τους συνανθρώπους μας, τη διατροφή. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η Wise Greece δεν αποδίδει ποτέ χρήματα, παρά μόνο τρόφιμα σε εκείνους που έχουν μεγάλη ανάγκη.

Μέχρι σήμερα, συνεργαζόμαστε με 100 μικρούς παραγωγούς, με περισσότερα από 2.500 προϊόντα και έχουμε διαθέσει περισσότερους από 50 τόνους τρόφιμα σε Ιδρύματα όλης της χώρας. Έχουμε τέλος τιμηθεί με σημαντικά βραβεία, όπως το «Νησίδες Ποιότητας» από την Προεδρία της Δημοκρατίας, το European Social Challenges Award, το Future Generations Award κ.α.

Με ποια κριτήρια επιλέγετε τόσο τα προϊόντα που θα εντάξετε στο δίκτυό σας, αλλά και τις κοινωνικές οργανώσεις που θα βοηθήσετε;

Σχετικά με τις κοινωνικές οργανώσεις, έχουμε καταρτίσει μία λίστα από την αρχή της Wise Greece, επιλέγοντας Ιδρύματα που έχουν ανάγκη από τρόφιμα. Συνειδητά μάλιστα, κάναμε την επιλογή να στηρίζουμε όσο το δυνατόν μικρότερα -και λιγότερο προβεβλημένα- Ιδρύματα, τα οποία τις περισσότερες φορές δυσκολεύονται αρκετά να βρουν δωρεές, παρά το σημαντικό κοινωνικό έργο που επιτελούν.

Σχετικά με τους παραγωγούς, συνεργαζόμαστε με μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, οι οποίες όμως πληρούν τις προδιαγραφές ασφαλούς παραγωγής τροφίμων. Ψάχνουμε πάντα για καινοτόμα προϊόντα, που ξεφεύγουν από τα αναμενόμενα, για προϊόντα που έχουν μία ιστορία να πουν, που ο εκάστοτε παραγωγός δίνει το μεράκι και την αγάπη του σε αυτά. Για αυτό, σημαντικότερο ρόλο τελικά παίζει στην επιλογή μας ο «παράγοντας άνθρωπος», που κρύβεται πίσω από το κάθε προϊόν, καθώς πρέπει οι παραγωγοί να μοιράζονται τις ίδιες αξίες με εμάς και να υποστηρίζουν το κοινωνικό μας έργο.

Ποια η διαφορά της κοινωνικής επιχειρηματικότητας από την παραδοσιακή;

Υπάρχουν αρκετές διαφορές, αλλά η βασικότερη είναι ίσως η εξής: Ένας κοινωνικός επιχειρηματίας εντοπίζει ένα κοινωνικό πρόβλημα και δημιουργεί ένα βιώσιμο πλάνο για την αντιμετώπιση ή και επίλυση του προβλήματος. Έτσι, η κοινωνική προσφορά δεν είναι ένα πλάνο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, αλλά βρίσκεται στον πυρήνα της ίδιας της επιχείρησης.

Σε αντίθεση λοιπόν με την παραδοσιακή επιχειρηματικότητα που στοχεύει κυρίως στη μεγιστοποίηση του κέρδους, η κοινωνική επιχειρηματικότητα στοχεύει στη μεγιστοποίηση του κοινωνικού αντίκτυπου, με έναν τρόπο όμως που εξασφαλίζεικαι τη δική της βιωσιμότητα.

Πώς, κατά τη γνώμη σας, μπορεί να συνδεθεί η επιχειρηματικότητα με τον θετικό κοινωνικό αντίκτυπο;

Πιστεύω ότι σταδιακά αυτό δεν θα είναι η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας. Δεν εννοώ φυσικά ότι όλες οι επιχειρήσεις στο μέλλον θα μετατραπούν σε κοινωνικές, αλλά ολοένα και περισσότερες μικρές ή μεγάλες επιχειρήσεις ανά τον κόσμο, αντιλαμβάνονται ότι έχουν έναν σημαντικό ρόλο να παίξουν εάν όντως θέλουμε να ζούμε σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον.

Οι νέοι καταναλωτές απαιτούν πια από τις εταιρείες να είναι διάφανες, να εξασφαλίζουν την ισότητα και τη συμπερίληψη ανθρώπων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες. Απαιτούν όχι μόνο να μην καταστρέφουν, αλλά να έχουν ένα θετικό αποτύπωμα στην κοινωνία ή το περιβάλλον.

Καταστάσεις όπως η πανδημία που βιώνουμε, αποδεικνύουν πόσο εύθραυστες είναι οι παγκόσμιες ισορροπίες και πόσο σημαντική είναι η συμβολή των πολιτών, των κρατών, αλλά και των επιχειρήσεων στην παροχή λύσεων για τα κοινωνικά ή περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργούνται. Τι είδους επιχειρηματικότητα θα υπάρχει λοιπόν, όταν σε κάποια χρόνια, αν συνεχίσουμε έτσι όπως δρούμε σήμερα, δεν θα υπάρχει ο πλανήτης που μας φιλοξενεί;

Η κοινωνική επιχειρηματικότητα ακροβατεί μεταξύ των λέξεων επιχειρηματικότητα και ακτιβισμός. Μιλάμε για μία σχέση βιώσιμη κι αν ναι πώς επιτυγχάνεται;

Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για μία σχέση αμοιβαιότητας, καθώς οι κοινωνικές επιχειρήσεις ανά τον κόσμο τις περισσότερες φορές λειτουργούν σαν κανονικές επιχειρήσεις, με στόχο όμως τη μεγιστοποίηση του κοινωνικού τους αντίκτυπου και τελικά την επίλυση του κοινωνικού προβλήματος στο οποίο στοχεύουν. Αυτό το οξύμωρο σχήμα, υποδηλώνει ότι εάν μία κοινωνική επιχείρηση επιλύσει τελικά το κοινωνικό πρόβλημα, τότε δεν θα είναι η ίδια πλέον χρήσιμη. Και αυτό το ξέρει κάθε κοινωνικός επιχειρηματίας στον κόσμο.
Άρα, πρόκειται για ένα «ταξίδι» που ακουμπά και στους δύο κόσμους και καλείται και ισορροπεί με «μαεστρία» και στους δύο, με στόχο το κοινωνικό όφελος.

Τι σημαίνει για εσάς το βραβείο το Βραβείο SDGs and Her και τι νέες δυνατότητες σας δίνει;

Είναι πολύ μεγάλη τιμή που έλαβα φέτος το βραβείο SDGsandHer, ως ιδρύτρια της Wise Greece. Το συγκεκριμένο βραβείο διοργανώνεται από τα United Nations, τη World Bank και τα προγράμματα του O.H.E. UNDP και UN Women και απονέμεται σε 7 γυναίκες από όλο τον κόσμο, των οποίων η δραστηριότητα συμβάλλει σημαντικά στην επίτευξη της των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως εξασφάλιση τροφής, καλή υγεία, ισότητα των δύο φύλων κ.α.

Είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα λαμβάνει έναν τέτοιο βραβείο και μάλιστα αξίζει να τονίσουμε ότι η Wise Greece είναι η μοναδική μη κερδοσκοπική από όλες τις χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας που βραβεύτηκε. Δεν θα μπορούσε να έρθει το βραβείο αυτό σε καλύτερη χρονική στιγμή, μιας και το 2020 ήταν -και συνεχίζει να είναι- μία δύσκολη χρονιά για όλους. Οπότε χρειαζόμασταν λίγα «καλά νέα» μέσα στο 2020 τόσο εμείς, όσο και η χώρα μας.

Έχετε δηλώσει πως η γυναικεία ενοχικότητα είναι το εσωτερικό μας εμπόδιο. Εξηγήστε μας αυτή τη σκέψη.

Πρόκειται για κάτι που σπάνια παραδεχόμαστε, ακόμα και στον ίδιο μας τον εαυτό, αλλά τελικά συζητώντας με πολλές γυναίκες βλέπω ότι είναι πολύ πιο συχνή σκέψη στα μυαλό μας από ό,τι περίμενα. Οι γυναίκες σε γενικές γραμμές μεγαλώνουμε με ένα ενοχικό σύνδρομο, που μας το επιβάλλει η κοινωνία, η οικογένεια, οι σύντροφοι κ.α. «Μην γίνεις πολύ επιτυχημένη και κυρίως όχι πιο επιτυχημένη από τον άνδρα σου», «Μην δείχνεις τόσο διαθέσιμη», «Μην είσαι τόσο απόμακρη», «Μην δουλεύεις πολύ, δεν θα σε θέλει κανείς», «Μην κάνεις δική σου εταιρεία, δεν θα έχεις χρόνο για οικογένεια», «Τα παιδιά σου δεν θα σε αγαπούν αν λείπεις τόσο από το σπίτι», «Κάνε μία δουλειά που να ταιριάζει περισσότερο σε γυναίκα».

Αυτές είναι μόνο μερικές από τις «συμβουλές» που ακούμε μεγαλώνοντας, που όσο και αν προσπαθούμε να σπάσουμε το κατεστημένο και να χαράξουμε τη δική μας πορεία, πάντα αντηχούν στα αυτιά μας. Κάπως έτσι τρέφεται λοιπόν το ενοχικό μας σύνδρομο, νιώθοντας ότι δεν είμαστε αρκετά καλές σε τίποτα τελικά και δεν απολαμβάνουμε τους καρπούς της επαγγελματικής ή οικογενειακής επιτυχίας μας όσο θα έπρεπε. Πιστεύω λοιπόν, ότι αν αντιμετωπίσουμε τον εσωτερικό μας «δαίμονα», τότε πρώτα από όλους εμείς θα ανοίξουμε τον δρόμο προς την ατομική μας επιτυχία και ευτυχία.

Παρά τις προσπάθειες για ισότητα, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ γυναικών και αντρών υπάρχει όπως και η γυάλινη οροφή για τις γυναίκες. Πώς πιστεύετε πώς πρέπει να το διαχειριστούμε;

Καταρχάς είμαι πολύ χαρούμενη που όλα αυτά τα θέματα συζητιούνται πια ανοιχτά στην Ελλάδα, κάτι που μόλις πριν λίγα χρόνια δεν ήταν στο μυαλό κανενός. Σήμερα, υπάρχουν οργανώσεις στη χώρα μας που κάνουν εξαιρετική δουλειά τόσο στο empowerment ή mentoring των γυναικών, όσο και στην ενημέρωση και εκπαίδευση των εταιρειών, ώστε να αντιμετωπιστούν αυτού του είδους τα προβλήματα. Έχουμε σίγουρα μεγάλο δρόμο μπροστά μας, αλλά υπάρχουν πια πολλές γυναίκες -λαμπρά παραδείγματα- που πρωτοστατούν σε αυτόν τον αγώνα και πιστεύω ημέρα με την ημέρα θα βλέπουμε ολοένα και περισσότερες θετικές εξελίξεις.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που συναντά σήμερα μία γυναίκα επιχειρηματίας στην Ελλάδα;

Όλοι οι νέοι επιχειρηματίες, άνδρες ή γυναίκες, βιώνουν δυσκολίες και αντιμετωπίζουν δυσπιστία. Δυστυχώς ακόμα στην Ελλάδα δεν υπάρχει η νοοτροπία του να εμπιστευόμαστε και να βοηθάμε τους νέους ανθρώπους να αναλάβουν ηγετικό ρόλο. Σαφέστατα, ούσα γυναίκα, οι δυσκολίες είναι πολύ μεγαλύτερες και σίγουρα έχω αντιμετωπίσει σεξισμό στο ευρύτερο εργασιακό ή φιλικό περιβάλλον.

Αλλά το γεγονός ότι είμαι γυναίκα, ειδικά στην κοινωνική επιχειρηματικότητα, μου δίνει και ένα ιδιαίτερο πλεονέκτημα. Αν σκεφθεί κανείς ότι το 60% των κοινωνικών επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ιδρυθεί από γυναίκες, τότε βλέπουμε πόσο εύκολα μπορεί να δημιουργηθεί ένα community που αλληλοϋποστηρίζεται.

Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σας για το Wise Greece;

H WiseGreece στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund των EEA Grants, θα πραγματοποιήσει στις αρχές του 2021 δωρεάν εκπαιδεύσεις σε ευάλωτες ομάδες της Αθήνας και της Επαρχίας, με στόχο να τους προσφέρει τις δεξιότητες που χρειάζονται για να εργαστούν στον Αγρο-διατροφικό τομέα ή να γίνουν παραγωγοί τροφίμων και να αποκτήσουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα για εκείνους και την οικογένειά τους.

Όποιος έχει λοιπόν το «μικρόβιο της μαγειρικής» θα μπορέσει να μάθει πώς μπορεί να το κάνει επαγγελματικά, αλλά και να εμπνευστεί από ανθρώπους που θα λειτουργήσουν ως rolemodels που το έχουν κάνει ήδη. Το πρόγραμμα υλοποιείται υπό την Αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν περισσότερες πληροφορίες στο site μας.