Ο θηλασμός έχει τη δική του (διαφορετική) ιστορία: 3 μητέρες διηγούνται
- 6 ΝΟΕ 2024
Ο θηλασμός είναι για κάθε γυναίκα μια μοναδική και προσωπική εμπειρία, φορτισμένη συναισθηματικά, αλλά και συχνά περιπλεγμένη από κοινωνικές πιέσεις και προσδοκίες. Αν και για κάποιες γυναίκες ο θηλασμός είναι μια φυσική και απρόσκοπτη διαδικασία, για άλλες είναι μια πρόκληση γεμάτη δυσκολίες, τόσο σωματικές όσο και ψυχολογικές. Στην πραγματικότητα, όμως, η απόφαση για το αν, πόσο και πώς θα θηλάσει μια μητέρα, είναι προσωπικό της δικαίωμα που θα έπρεπε να βασίζεται στις ανάγκες της και όχι στις απαιτήσεις της κοινωνίας. Ας δούμε τι σημαίνει θηλασμός μέσα από 3 διαφορετικές ιστορίες γυναικών και πώς η κάθε μητέρα (με το δικό της σώμα) αντιμετώπισε τη δική της εμπειρία.
3 διαφορετικές γυναίκες. 3 διαφορετικές εμπειρίες θηλασμού: Η Ε. θήλασε για 2 χρόνια και 8 μήνες, η Μ. για 6 μήνες και η Α. για 2 εβδομάδες. Ποιο ήταν όμως ήταν το αρχικό τους πλάνο και πώς διαμορφώθηκε στην πράξη;
«Παραδόξως, αν και στη ζωή μου είναι ένα κινούμενο άγχος -κυριολεκτικά είμαι ένα άγχος που κινείται, τρώει και υπάρχει ανάμεσά σας- στην εγκυμοσύνη και στη γέννα αποφάσισα να χαλαρώσω. Κυρίως, αποφάσισα να έχω εμπιστοσύνη στον γιατρό και στη μαία μου και αυτή ήταν η καλύτερη απόφαση που πήρα ποτέ. Συνεπώς, το αν θα γεννήσω φυσιολογικά ή με καισαρική, αν θα θηλάσω ή όχι, το άφησα σε αυτούς και στην τύχη. Πρακτικά, λοιπόν, δεν ήξερα αν θα θηλάσω και για πόσο, μέχρι να γεννήσω και να φέρουν το μωρό μου στο στήθος μου» λέει η Ε.
Από την άλλη η Μ. ήταν πιο συνειδητοποιημένη για την απόφασή της να θηλάσει και έκανε όλες τις συνιστώμενες προετοιμασίες:
«Ήθελα πολύ να θηλάσω και είχα προετοιμαστεί με κάθε τρόπο. Όσο ήμουν έγκυος παρακολουθούσα σεμινάρια στη Φαιναρέτη, ήξερα όλες τις στάσεις θηλασμού, τον σωστό τρόπο να πιάσει θηλή το βρέφος, όλες τις τεχνικές που καταπραΰνουν το στήθος. Παράλληλα προετοίμαζα τις θηλές μου μήνες πριν».
Το ίδιο συνειδητοποιημένη ήταν και η Α. η οποία είχε κάνει ειρήνη και με ιδέα του να μην θηλάσει: «Από την αρχή είχα πει ότι αν μπορέσω θα θηλάσω. Αν δω όμως ότι το παιδί δεν τρώει ή με εξουθενώνει, θα το σταματήσω. Άρα δεν είχα προσδοκίες πάνω σε αυτό. Θα το άφηνα να δω πώς θα εξελισσόταν από μόνο του».
Ο μαραθώνιος του θηλασμού
iStock
«Ο πόνος του θηλασμού είναι αφόρητος, ειδικά το πρώτο διάστημα» λέει η Μ. όταν της ζητώ να θυμηθεί τις πιο δύσκολες στιγμές της περιόδου που θήλαζε:
«Με το που έπιανε θηλή το στόμα του μωρού, ένιωθα να καίγεται το είναι μου. Μετά συνηθίζεται, αλλά το σοκ για μένα ήταν μεγάλο. Ποτέ δεν έγινε κάτι πανεύκολο».
«Και επαναλαμβάνω, το ήθελα πολύ, ήταν μονόδρομος για μένα».
H M. στους μήνες που θήλασε δοκίμασε και τον μεικτό θηλασμό, ο οποίος και αυτός είχε τις δικές του προκλήσεις:
«Στον 2ο μήνα, το μωρό σταμάτησε να παίρνει βάρος οπότε άνοιξε το κεφάλαιο μεικτός θηλασμός, το οποίο είναι τεράστιο “μανίκι”. Έχεις και να θηλάσεις, αλλά και να βράσεις νερό, να αποστειρώσεις κοκ. Εγώ χρησιμοποιούσα ψευδοθηλές από νωρίς, γιατί με βόλευαν στο να πιάσει πιο εύκολα τη θηλή μου. Οπότε ακόμα κι όταν θήλαζα, έπρεπε κάτι να αποστειρώσω. Όλο αυτό τράβηξε 6 μήνες.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον 12ωρο μαραθώνιο θηλασμού στον καναπέ του σπιτιού μου. Ούτε και την εμπύρετη μαστίτιδα που παραμόρφωσε τον αριστερό μου μαστό. Το παιδί έπινε αίμα με γάλα (έτσι γίνεται, για όποια/ον δεν γνωρίζει). Επίσης έπαθα μια μικρή αλλεργία στο αμυγδαλέλαιο, το οποίο υποτίθεται πως ηρεμεί το στήθος μετά τον θηλασμό. Γέμισα κοκκινίλες. Η φόρτιση ήταν μεγάλη ειδικά το 1ο τρίμηνο, μετά κάπως τα πράγματα μπήκαν σε μια ροή».
«Ο θηλασμός είναι εξαιρετικά προσωπική υπόθεση. Δεν αφορά κανέναν άλλο πέρα από τη μητέρα. Τελεία και παύλα. Θα το κάνει όσο μπορεί και όσο θέλει».
«Αλλιώς θα πιεστεί πολύ και δεν ξέρω αν αξίζει τόσο πολύ να θυμάσαι τον πρώτο καιρό του παιδιού σου με τόση πίεση. Όπως και να ‘χει, όλα περνάνε και η εμπειρία γίνεται από ανεκτή έως ευχάριστη».
Ο θηλασμός δεν ήταν «περίπατος» ούτε για τη Α. Η ίδια θυμάται ότι δυσκολευόταν πολύ με τον ύπνο ενώ και εκείνη θυμάται τον πόνο «γιατί το μωρό δεν έμαθε ποτέ να πιάνει σωστά τη θηλή και μάτωνε συνέχεια».
Από τη μεριά της η Ε. ενώ μιλάει για τις τοπ 3 δυσκολίες που αντιμετώπισε ενώ θήλαζε, λέει: «Θα βάλω με τυχαία σειρά την αϋπνία, που μεγιστοποιείται λόγω θηλασμού, τις ορμόνες, που έτσι και αλλιώς έχουν τη δική τους προσωπικότητα μετά τη γέννα και τον πόνο με έναν αστερίσκο. Δεν είναι απαραίτητο να πονέσεις όταν θηλάσεις. Αν πονάς πολύ όταν θηλάζεις, ίσως κάτι δεν γίνεται σωστά κι εκεί είναι που πρέπει να ζητήσεις τη βοήθεια του γιατρού σου».
«Λίγο πριν τους 2 μήνες θηλασμού, έκανα κάτι πολύ λάθος με αποτέλεσμα να έχω τρομερό πόνο, κάθε φορά που θήλαζα. Ήταν οι χειρότερες μέρες στην εγκυμοσύνη και στη λοχεία».
Πιέσεις και επικίνδυνες «γνωμούλες»
iStock
Η απόφαση μιας γυναίκας να θηλάσει ή όχι συχνά συνοδεύεται από εξωτερικές πιέσεις, είτε προέρχονται από την οικογένεια και τους φίλους, είτε από την κοινωνία συνολικά. Οι γυναίκες βομβαρδίζονται από μηνύματα σχετικά με τα «ιδανικά» του θηλασμού, που προβάλλεται ως η μόνη επιλογή για τη διατροφή του παιδιού τους, παραβλέποντας έτσι τις προκλήσεις, τις οποίες ενδέχεται να αντιμετωπίζουν πολλές μητέρες.
Η Ε. ήταν από τις τυχερές, αφού παραδέχεται ότι δεν υπήρξε κάποιος εξωτερικός παράγοντας ή πίεση που επηρέασε την απόφασή της να θηλάσει. «Με τον μπαμπά του μωρού ήμασταν στην ίδια σελίδα. Αν μπορούσα, ήθελα και γινόταν, θα θήλαζα. Αν όχι, πάμε παρακάτω. Χωρίς άγχος».
Η Μ. δεν παραλείπει να υπογραμμίσει και κάτι που πολλές άλλες νέες μητέρες μπορεί να έχουν βιώσει:
«Το μητρικό γάλα είναι σπουδαίο και πολύτιμο, συν ότι ο θηλασμός κάνει καλό και στην υγεία του στήθους μας. Αυτά τα δεδομένα ήταν αρκετά για μένα το κίνητρο. Είχα τη βοήθεια της μαίας μου, μίλησα και με μία σύμβουλο θηλασμού, αλλά δεν υπήρξε καθόλου χημεία».
«Υπάρχουν πολλοί σύμβουλοι θηλασμού εκεί έξω που σου τρίβουν στη μούρη το επιχείρημα “όλες μπορούμε να θηλάσουμε, αρκεί να το θέλουμε”, το οποίο δεν ισχύει».
«Δεν αρκεί να το θες, μπορεί να μην μπορείς, να μην παράγεις αρκετό γάλα, ή να πρέπει να σου φύγει η ψυχή μέχρι να το καταφέρεις».
Ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα που αφορούν τον θηλασμό είναι η αντιμετώπιση του γυναικείου σώματος ως δημόσιο «αγαθό». Οι γυναίκες βρίσκονται συχνά αντιμέτωπες με παραβιαστικές γνώμες και απόψεις, που δεν σέβονται το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση. Το γυναικείο σώμα συχνά γίνεται αντικείμενο σχολιασμού ή «καθοδήγησης» από άλλους. Έτσι τα σχόλια και αντιδράσεις από το περιβάλλον της καθεμιάς ποικίλουν:
Η Μ. λέει χαρακτηριστικά: «Από το κοντινό μου περιβάλλον δεν είχα καμία πίεση. Όλοι μου έλεγαν κάν’ τo όσο μπορείς και θες. Μια φορά όμως θυμάμαι μια γνωστή μου, μαμά 2 παιδιών, να με ρωτάει μπροστά σε κόσμο πόσο θήλασα. Όταν της είπα 6 μήνες με ρώτησε “γιατί τόσο λίγο”; Ντράπηκα όχι για μένα, αλλά για εκείνη. Ήταν πολύ άβολη στιγμή. Της απάντησα πως τόσο ένιωθα καλά με αυτό, τόσο το έκανα».
Και η Ε. που θήλασε σχεδόν 3 χρόνια δέχθηκε πολλά αχρείαστα και άχρηστα σχόλια:
«Στην αρχή τα σχόλια ήταν επαινετικά, τύπου “μπράβο σου”. Αλλά συνήθως συνοδευόταν με ένα “θα συνεχίσεις κι άλλο ε; Να περάσεις το εξάμηνο” που μόνο άγχος πρόσφεραν στην ήδη αγχωμένη μου after birth ψυχούλα».
«Υπήρχαν και τα κλασικά “ακόμη θηλάζεις;” ή “φτάνει τόσο, θα πάει φαντάρος”. Κανένα σχόλιο δεν με βοήθησε. Σε όλα απλά χαμογελούσα, αλλά όλα με επηρέαζαν σε κάποιο βαθμό».
Θηλασμός: Ένα δικαίωμα, όχι υποχρέωση
Ο θηλασμός αποτελεί ένα θαύμα της φύσης, που μπορεί να ενισχύσει τον δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού. Ωστόσο, δεν είναι το μοναδικό μέσο για να εκφραστεί αυτή η σχέση και δεν θα πρέπει να είναι αιτία κριτικής ή αντιπαράθεσης. Για κάποιες μητέρες, ο θηλασμός είναι μια εμπειρία γεμάτη χαρά και σύνδεση, ενώ για άλλες μπορεί να είναι δύσκολος και ψυχολογικά επιβαρυντικός.
Η απόφαση για τον θηλασμό πρέπει να είναι ελεύθερη, βασισμένη στις ανάγκες και τις δυνατότητες της μητέρας και του παιδιού. Είναι σημαντικό όλοι να σεβόμαστε την επιλογή κάθε γυναίκας και ο καθένας όπως μπορεί να παρέχει τη στήριξη που χρειάζεται, χωρίς κριτική και αμφισβήτηση.
Όταν ρωτάω την Α. αν θα διάλεγε να θηλάσει ή όχι εάν αν αποκτούσε άλλο παιδί, μου απαντά:
«Έχω άλλο ένα παιδί αλλά δεν το θήλασα. Δεν ήθελα να μπω καθόλου στη διαδικασία ξανά, για διάφορους λόγους: Δεν ήθελα να ζηλεύει το μεγάλο παιδί μου. Ήθελα να κοιμάμαι το βράδυ για να μπορώ να ανταπεξέλθω».
«Δεν ήθελα να έχω πάλι το ίδιο πρόβλημα με το πέτρωμα στο στήθος. Μπορούσα να έχω λίγο χρόνο για μένα».
Dos and dont’s
iStock
Η δική της συμβουλή σε μια νέα μητέρα που σκέφτεται να θηλάσει και δεν έχει εμπειρία; «Να ζητήσει από μια μαία να την βοηθήσει και να μην αγχώνεται».
Από τη μεριά της η E. λέει ότι αν έκανε ξανά παιδί, το πιο πιθανό είναι να θήλαζε ξανά, αλλά με εντελώς διαφορετικό τρόπο και σίγουρα θα ξεκινούσε τον αποθηλασμό αρκετά νωρίτερα. Σε κάθε περίπτωση, συνιστά τον θηλασμό σε κάθε γυναίκα «μόνο αν πραγματικά το θέλει η ίδια».
«Είναι μια δύσκολη διαδικασία για το σώμα και την ψυχολογία της, που μόνο αν είναι πραγματικά έτοιμη, θα τη βοηθήσει. Είναι πιο σημαντικό να είναι η ίδια καλά για να φροντίσει το μωρό της. Και φυσικά, να βάλει ένα φρένο στα σχόλια που έρχονται από τρίτους».
«Εγώ θήλασα 2 χρόνια και 8 μήνες. Θεωρώ ότι μας έδεσε πολύ με το παιδί και μας χάρισε άπειρες τρυφερές στιγμές, που θα κουβαλάω στην καρδιά μου για πάντα».
«Στα μάτια του βλέπω το ίδιο βλέμμα, που είχε τις πρώτες φορές του θηλασμού. Εκείνη την ευγνωμοσύνη, την εμπιστοσύνη, την αγάπη, που δεν πίστευα ότι χωράνε σε ένα βλέμμα, πριν το δω η ίδια».
Στο ίδιο μήκος κύματος, είναι και η απάντηση της Μ. η οποία θα δοκίμαζε και πάλι να θηλάσει αφού πέρα από τα οφέλη που προσφέρει ο θηλασμός, πιστεύει πως η εμπειρία είναι πάντα καλός σύμμαχος. Ωστόσο, δεν ξεχνά τα red flags:
«Αν μπορούσα να δώσω μια συμβουλή στις μαμάδες που επιθυμούν να θηλάσουν και αντιμετωπίζουν δυσκολίες, είναι να προσέχουν με ποιους “ειδικούς” έρχονται σε επαφή, ποιον ακούν, ποιον συμβουλεύονται. Η ψυχολογία μας στην πρώτη φάση της μητρότητας είναι εξαιρετικά ευάλωτη ώστε να εξαρτόμαστε από την καθοδήγηση ατόμων με τα οποία δεν θα λέγαμε ούτε καλημέρα σε οποιαδήποτε άλλη φάση της ζωής μας».
«Ο θηλασμός είναι ένα στάδιο της μητρότητας. Δεν είναι ούτε το πιο καθοριστικό, ούτε συμπερασματικό για το τι είδους μαμά είσαι».
Το γυναικείο σώμα δεν είναι κινούμενο μπιμπερό
Είτε επιλέξεις να θηλάσεις για λίγες ημέρες, για μήνες ή για χρόνια, η επιλογή σου θα πρέπει να είναι απόλυτα σεβαστή. Το σώμα και η υγεία σου πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και ευαισθησία, ενώ η επιλογή στον θηλασμό, πρέπει να παραμένει προσωπική και ελεύθερη από τα στερεότυπα και τις κοινωνικές επιταγές.
Ο θηλασμός είναι μια σημαντική πτυχή της μητρότητας, αλλά δεν καθορίζει την αγάπη ή τη φροντίδα που μια μητέρα προσφέρει στο παιδί της. Ας αφήσουμε, λοιπόν, κάθε γυναίκα να επιλέξει ελεύθερα και με σεβασμό προς τον εαυτό της πώς θα ζήσει αυτή την εμπειρία.
