Σεξουαλική παρενόχληση στο γραφείο – Μία προσωπική μαρτυρία

Η κουβέντα που θα διαβάσεις έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν όμως τώρα ήταν η κατάλληλη στιγμή για να βγει από τα στενά όρια μίας παρέας. Χωρίς ονόματα. Θα μπορούσε να είναι η περιγραφή η δική μου, η δική σου, η δική μας. Αν όσο διαβάζεις ξέρεις τη συνέχεια χωρίς να πας στην επόμενη γραμμή, μίλα. Αν φτάσεις στο τέλος και πεις ”ωχ, λες;” μίλα. Αν είσαι μία από τις συναδέλφους που κάνουν πλάκα, μήπως να το σκεφτείς υπό διαφορετικό πρίσμα την επόμενη φορά; Ερωτήσεις που δε θέλουν απαντήσεις. Ερωτήσεις που απαιτούν πράξεις.

Με τα δικά της λόγια

Πολλές εργασιακές παράμετροι λειτουργούν ως τέλεια καταφύγια για αυτούς τους ανθρώπους. Τις χρησιμοποιούν, τις εκμεταλλεύονται και κρύβονται πίσω από αυτές. Ενσαρκώνουν το ρόλο του θύτη ως υποβολείς κι όχι ως πρωταγωνιστές, καταφέρνουν να δημιουργήσουν και το κατάλληλο σκηνικό ώστε να καμουφλάρονται.

Η δική μου ιστορία ξεκινά το 2014. Προηγουμένως είχα βρεθεί και σε άλλα εργασιακά περιβάλλοντα οπότε και καταλάβαινα το ενδιαφέρον ανθρώπων όταν αυτό υπήρχε αλλά ποτέ δεν ήταν τόσο ώστε να μου δημιουργεί πρόβλημα στη δουλειά. Εκεί το διαχώρισα από όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις.

Στην αρχή κολακεύτηκα. Ένα ευχάριστο συναίσθημα γιατί καταλαβαίνεις το ενδιαφέρον κι αυτό το ευχάριστο συναίσθημα διατηρείται  επειδή ακριβώς οριοθετείται. Βάζεις τα όριά σου και πειθαρχεί ο άλλος σε αυτά. Η συγκεκριμένη περίπτωση δεν ήταν τέτοια και το κατάλαβα όταν όλο αυτό παύει να με κολακεύει και μου αφήνει μία πολύ δυσάρεστη εντύπωση καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ξεκινούν να δημιουργούνται προβλήματα και στη δουλειά μου.

Να διακρίνουν την παρενόχληση ακόμα κι όταν τα χαρακτηριστικά της είναι άλλα από αυτά που η κοινή  γνώμη θέλει να μας διαδώσει.

Ήταν ανώτερός μου. Επεδίωκε όλο και πιο συχνά να δουλεύουμε μαζί, να βρισκόμαστε μαζί. Χρησιμοποιούσε την εξουσία του για να φέρει τα πράγματα προς όφελός του. Με επέλεγε. Ήθελε να τον βοηθάω εγώ περισσότερο από τις υπόλοιπες κοπέλες του γραφείου.

Γιατί να μην είσαι απλά καλή και να σε χρειάζεται; Αυτό είναι και το εύλογο ερώτημα που προκύπτει μετά από λίγα λεπτά κουβέντας μαζί της. Γιατί αμέσως να καταδικάσεις μία συμπεριφορά;

Αυτή είναι και η λούμπα στην οποία πέφτουμε οι περισσότερες. Θεωρούμε στην αρχή πως αυτή η συμπεριφορά εξυπηρετεί κάποια άλλη παράμετρο που δεν είναι αυτή της παρενόχλησης. Δε θέλουμε να φαινόμαστε εγωκεντρικές ως προς την κρίση μας από την πρώτη στιγμή. Θέλουμε να είμαστε πιο αντικειμενικές. Θα μπορούσα να τον εξυπηρετώ καλύτερα, αυτό έλεγα κι εγώ στην αρχή. Ξεκίνησε να μου τηλεφωνεί μετά τη δουλειά για να συζητήσουμε πράγματα που είχαν ήδη διευθετηθεί. Περάσαμε στο επόμενο στάδιο που δεν ήταν και τόσο αθώο. Μου ήταν πια ξεκάθαρο μετά από 4 μήνες. Άφησα ένα χρονικό διάστημα να περάσει, αμφέβαλλα. Δεν πίστευα πως είμαι κάποια ντίβα που προσελκύει τα βλέμματα. Το διάστημα των μηνών ήταν αρκετό για να διασαφηνίσω τις προθέσεις του. Η κατάσταση ήταν αντικειμενική, δε στηριζόταν σε δικές μου υποθέσεις και εντυπώσεις. Ήταν άλλοτε συνεργάσιμος κι άλλοτε όχι, ανάλογα με το φρένο που έβαζα στις διαθέσεις του. Έπρεπε να κρατά τις ισορροπίες, δεν το έκανε και ήταν εκβιαστικός. Μετά από αρκετές ενοχλήσεις του είπα ”κόψε τα πολλά, η σχέση μας είναι και θα παραμείνει επαγγελματική.”

Του μιλά ανοιχτά παρόλο που είναι ανώτερος της θέλοντας να κάνει τη θέση της ξεκάθαρη και να θέσει τα όριά της. Ετεροχρονισμένα μου λέει πως θα το έκανε και πάλι αν και ο φόβος για τη δουλειά της δεν έφυγε ποτέ από το μυαλό της.

Θεωρώ ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να το εκφράσεις και να το δείξεις. Το μήνυμα το παίρνει αλλά δεν ξέρω αν σταματάει. Θεωρώ πως οι άντρες που έχουν αυτό το προφίλ δεν είναι οι απόλυτες ηγετικές μορφές του γραφείου. Παίζουν βέβαια δευτερεύοντα ρόλο αλλά αρκετά ουσιαστικό. Οι άνθρωποι που έχουν ουσιαστικές θέσεις δε ρισκάρουν τόσο εύκολα τη δουλειά τους, το όνομά τους και τον βιοπορισμό τους εξαιτίας μίας σεξουαλικής επιθυμίας. Στη δική  μου περίπτωση ο άνθρωπος αυτός δεν έπαιρνε απόλυτες αποφάσεις για τη θέση μου αλλά ήταν ουσιαστικές.

Πάντα είχα στο μυαλό μου τι θα συμβεί στη δουλειά, ακόμα κι όταν αποφάσισα να του μιλήσω. Θεώρησα πως μπορώ να το χειριστώ και να τον αντιμετωπίσω. Νομίζω πως αυτή είναι και η όλη ουσία.

Ρωτώ για τη δική του πρώτη αντίδραση. Θέλω να μάθω ποιες είναι οι φράσεις που θα επιλέξει για να εξηγήσει. Αν τελικά δώσει μία εξήγηση. Το πώς χειρίζεται την επαγγελματική τους σχέση μετά το ξεκαθάρισμα λογαριασμών είναι τουλάχιστον εξοργιστικό.

‘Δε θέλω κάτι περισσότερο.’ Το εκφράζω ρητά και τότε με αποκόπτει από την περίσταση που πρέπει να βοηθήσει εκείνος. Ενώ είναι υποχρεωμένος, λόγω θέσης, να με βοηθήσει και να με καθοδηγήσει εκείνος το αρνείται. Καταλαβαίνω πως όλο αυτό έχει στραφεί εναντίον μου και λειτουργεί εκδικητικά. Πολλές φορές το ρίχνει στην πλάκα, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν κι άλλοι μπροστά. Ήθελε να δείχνει πως όλο αυτό είναι παρείστικο. Η συμπεριφορά του ήταν ξεκάθαρη και είχε γίνει αντιληπτή και από τους υπόλοιπους συναδέλφους. Είτε μου το έλεγαν για πλάκα ”σε θέλει”, ”του αρέσεις” είτε το είχαν αποκωδικοποιήσει ως κάτι πιο ανησυχητικό και μου έλεγαν να προσέξω.

Ήταν μία συνεχής συμπεριφορά και έχασε τον επαγγελματικό έλεγχο. Δε σταματάει ακόμα κι όταν του μιλάω για πολλοστή φορά. Νομίζω πως αυτοί οι άνθρωποι παίζουν  κι ένα παιχνίδι με τους εαυτούς τους όταν αρνείσαι. Η απόρριψη τους ιντριγκάρει αντί να τους εκλογικεύει. Μεταφράζουν δικές σου αντιδράσεις ως πράσινο φως για να κατασκευάσουν ένα πάτημα και να συνεχίσουν.

Έψαχνε διαρκώς αφορμές. Ήθελε να μάθει και πιο προσωπικές λεπτομέρειες της ζωής μου. Ήθελε να καταλάβει ποιος είναι ο λόγος που δε θέλω κάτι παραπάνω. Αντί να κάνει πίσω, έγινε ακόμα πιο επιθετικός, ακόμα πιο κουραστικός. Έγινε εμμονικός. Το όπλο του ήταν η θέση ισχύος του. Με ενοχλούσε και είχε την ασφάλεια πως δε θα το πω γιατί θα με εκβιάσει με τη δουλειά μου.

Μου δημιουργείς πρόβλημα στη δουλειά

Δεν μπορείς και δε θέλεις να αντιταχθείς σε κάποιον που είναι καθοριστικός για τη δουλειά σου. Προκειμένου να το αντιμετωπίσεις και να εκτεθείς εσύ, πείθεσαι και λες εντάξει μωρέ. Υπάρχει και το εντάξει μωρέ των προσωπικών σου αναστολών να καταδικάσεις έναν άνθρωπο και μάλιστα με αυτά τα πολύ άσχημα χαρακτηριστικά. Αυθυποβάλλεσαι. Παίζεις και το θύμα και τον συνήγορο του διαβόλου.

Με είχε κουράσει πάρα πολύ και όταν το εξέφρασα με πάρα πολύ επιθετικό τρόπο. Άφησα αιχμές πως θα απευθυνθώ στους ανωτέρους του. Χρειάστηκε να τον εκβιάσω, να τον στήσω στον τοίχο, να χρησιμοποιήσω τα ίδια όπλα. Τότε σταμάτησε.

Φυσικά μου επέρριψε ευθύνες και μου είπε πως εγώ λανθασμένα είχα εισπράξει κάποιες συμπεριφορές του ως παρεξηγήσιμες ενώ στην ουσία δεν ήταν.

Μου είπε πως εκδήλωσε ένα εργασιακό κι ένα ανθρώπινο ενδιαφέρον και πως είμαι υπερβολική και εγωκεντρική που το θεώρησα πέσιμο. Δε δίστασε να μου πει πως από μόνη μου σαμπόταρα τη δουλειά μου και δημιούργησα πρόβλημα στον εαυτό μου.

Όποτε επιλέγεις το δρόμο της σαφήνειας εκείνοι τα χάνουν γιατί δεν έχουν μάθει να λειτουργούν έτσι. Να τους αντιμετωπίσεις στα ίσα, αυτό θα τους αποδιοργανώσει, θα τους αποδυναμώσει. Να μην ενδίδεις στη συμπεριφορά που σου πλασάρουν αυτοί. Το σταράτο είναι αυτό που δεν μπορούν να διαχειριστούν, γιατί δεν το έχουν.

Ζήτησε ποτέ συγγνώμη;

Ποτέ. Ήταν ένας θρασύδειλος και φυγόπονος άνθρωπος. Το κατάλαβα από τον τρόπο που εξέφρασε το ενδιαφέρον του και από το γεγονός ότι χρησιμοποίησε καταστάσεις για να το κάνει. Με τον ιδιο τρόπο λειτούργησε κι όταν χρειάστηκε να το μαζέψει όλο αυτό. Μετακύλησε τις ευθύνες και δεν παραδέχτηκε ποτέ τίποτα και δημιούργησε την εντύπωση πως εγώ ήμουν κομπλεξική. Από την αρχή ως το τέλος ήταν συνεπής στο μικροπρεπές προφίλ του. Δεν είχε τα κότσια να το αντιμετωπίσει.

Η απόρριψη τους ιντριγκάρει αντί να τους εκλογικεύει. Μεταφράζουν δικές σου αντιδράσεις ως πράσινο φως για να κατασκευάσουν ένα πάτημα και να συνεχίσουν

Ας μιλήσουμε για συναισθήματα

Τότε ένιωθα υπόδουλη της κατάστασης που δημιούργησε γιατί τον είχα ανάγκη στη δουλειά. Ήμουν πολύ θυμωμένη επειδή χρησιμοποιούσε τις αδυναμίες μου, το ευάλωτο της θέσης μου. Ήμουν στενοχωρημένη γιατί κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς του να με πείσει πως φταίω εγώ, στην τελική κατάφερνε κάποιες φορές να με πείσει. Αμφέβαλλα για τον ίδιο μου τον εαυτό. Με έκανε να νιώθω πως δεν είμαι καλή στη δουλειά μου.

Για όλες τις υπόλοιπες, για όλες εκείνες

Να έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και να διαβάζουν σωστά τις κινήσεις των γύρω τους. Να διακρίνουν την παρενόχληση ακόμα κι όταν τα χαρακτηριστικά της είναι άλλα από αυτά που η κοινή  γνώμη θέλει να μας διαδώσει. Να είναι ψύχραιμες, να σταθούν ένα βήμα πίσω από την κατάσταση και να καταλαβαίνουν ποιος πραγματικά φταίει.

Να είμαστε υποστηρίκτριες του εαυτού μας κι όχι να νιώθουμε τύψεις.