Στις πόσες αποτυχημένες δίαιτες θα χάσω 5 κιλά; Ρώτησα διατροφολόγο που δεν δηλώνει «αδυνατίστρια»

Είναι προβληματικό να μιλάμε διαρκώς για τα κιλά μας; Ναι, είναι ό,τι χειρότερο γιατί δημιουργεί εμμονές,διατροφικές διαταραχές, σωματική δυσαρέσκεια, ενοχές, φοβό να φάμε γλυκά και ψωμί. Mετράμε τα βήματα μας και τις θερμίδες μας λες και βαθμολογούμε την επίδοση μας και θεωρούμε ελκυστικό και σέξι ένα συγκεκριμένο (αδύνατο) σώμα. Γενικά, είμαι κατά της δίαιτας γιατί ποτέ δεν ήταν μια διαδικασία που με έκανε να αισθάνομαι χαρούμενη. Δεν είμαι η μόνη. Υπάρχει και Παγκόσμια Ημέρα κατά της Δίαιτας και ειρωνικά είναι σήμερα που αισθανόμαστε ενοχές που φάγαμε τα πάντα στο πασχαλινό τραπέζι. 

Έχω πάντα πολλές ερωτήσεις που σχετίζονται με την κουλτούρα της δίαιτας και τα κιλά (παραπανίσια ή και όχι). Και αυτή τη φορά, απευθύνθηκα στην Εμμανουέλα Λεουνάκη, μια διατροφολόγο (εφαρμόζει τη συμπεριληπτική προσέγγιση του βάρους) που ίδρυσε το Κέντρο Βάρους και βοηθάει τους ανθρώπους να αλλάξουν τον τρόπο που σκέφτονται και νιώθουν για το σώμα τους και το φαγητό. Η Εμμανουέλα Λεουνάκη και η Κωνσταντίνα Κατσανά δημιούργησαν από το μηδέν το Whole, που ασχολείται σοβαρά και επιστημονικά με το στίγμα βάρους και τις βλαβερές συνέπειές του στην υγεία του ανθρώπου.

Η Εμμανουέλα Λεουνάκη εφαρμόζει μεθόδους που δεν έχουν ως κέντρο εστίασης τα κιλά. Κυρίως,σε βοηθά να βελτιώσεις τη σχέση με το φαγητό και το σώμα σου. Δεν κάνω πλάκα. Εστιάζει στην αυτοδιάθεση του σώματος και μιλά για τη διαισθητική διατροφή.

-Εμμανουέλα, γιατί είναι προβληματική η κουλτούρα της δίαιτας; Είναι τόσο κακό να θέλω να χάσω τα 5 κιλά που παίρνω και χάνω μέσα στη χρονιά; 

Δεν ξέρω αν είναι κακό ή καλό να θέλεις να χάσεις 5 κιλά, εξαρτάται πώς το βιώνεις και πόση ενέργεια καταναλώνει στη ζωή σου αυτό το θέμα, πόσο χώρο καταλαμβάνει. Μπορούμε να το τσεκάρουμε μαζί τώρα αν θες, θα ακολουθήσουν κάποιες προτάσεις με πολλά «αν» στην αρχή, μην το πολυσκεφτείς, απάντα κατευθείαν από τη κοιλιά σου με ένα ναι, όχι ή ίσως:

• Αν διαπιστώνεις για παράδειγμα ότι δεν θες ή ντρέπεσαι να πας σε εκείνη την εκδήλωση λόγω των 5 κιλών που δεν έχεις χάσει.
• Αν διαπιστώνεις ότι φοβάσαι να φας όταν πεινάς, γιατί πως θα χάσεις εκείνα τα 5 κιλά αν δεν το «ράψεις».
• Αν πάλι διαπιστώνεις ότι φοβάσαι να φας ζάχαρη, αλλά καταλήγεις να τρως ό,τι γλυκό βρίσκεται μπροστά σου.
• Αν διαπιστώνεις ότι σου επιτρέπεις να φας κάτι, μόνο αν κάνεις άσκηση μετά.
• Αν διαπιστώνεις ότι κάθε πρωί δίνεις υπόσχεση στην εαυτή σου ότι σήμερα θα είσαι «σωστή» και θα φας λίγο, αλλά καταλήγεις το βράδυ να τρως ό,τι βρίσκεται μπροστά σου.
• Αν διαπιστώνεις ότι αγχώνεσαι κάθε φορά που πρόκειται να βρεθείς σε χώρο με φαγητό, αλλά εσύ πρέπει να χάσεις εκείνα τα κιλά κι ανησυχείς ότι θα παρασυρθείς.
• Αν νιώθεις ότι δεν έχεις δικαίωμα στο νόστιμο φαγητό λόγω του βάρους σου.
• Αν διαπιστώνεις πως η αξία σου μεταβάλλεται ανάλογα τα κιλά σου.

Αν στα παραπάνω απαντάς καταφατικά και νιώθεις ότι αν αλλάξει το βάρος σου η ζωή σου θα είναι τέλεια, τότε, η κουλτούρα της δίαιτας σού έχει κλέψει τη ζωή. Κι αυτό είναι το προβληματικό, ότι σου ποτίζει το κεφάλι με την ιδέα ότι το σώμα σου δεν είναι ποτέ αρκετά καλό, ότι θα πρέπει να είσαι σε συγκεκριμένο βάρος και σχήμα για να «μετράς» και ότι αν διατηρείς ένα αδύνατο σώμα είσαι ένα άτομο με ηθικές αρετές.

 Όλο αυτό σε οδηγεί, συνήθως, να νιώθεις διαρκώς άσχημα και να προσπαθείς να βελτιώσεις την εικόνα που έχεις για σένα, μέσα από μια διαδικασία μόνιμης σκέψης περιορισμού της τροφής. Σου τρώει το χρόνο, τα χρήματα, τη ζωτική ενέργεια και φυσικά τη χαρά του να θρέφεις και να απολαμβάνεις το σώμα σου.

-Πιστεύεις ότι η κουλτούρα της δίαιτας έχει καταστρέψει τον μεταβολισμό μας και έχει γίνει πιο αργός; 

Ο μεταβολισμός δεν καταστρέφεται αν επιβραδυνθεί. Η επιβράδυνση είναι μία προσαρμογή στις εκάστοτε συνθήκες και ενδεχομένως να φανερώνει ότι το σώμα σου βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και προσπαθεί να εξοικονομήσει ενέργεια λόγω του ότι για παράδειγμα απότομα και παρατεταμένα μειώθηκε η πρόσληψη ενέργειας. Γενικά, είναι πολύπλοκο το θέμα του πώς λειτουργεί ο μεταβολισμός, αλλά πιστέψτε με: κανενός ο μεταβολισμός δεν είναι «χαλασμένος».

Άλλες φορές επιβραδύνεται, άλλες φορές επιταχύνεται, ανάλογα τις συνθήκες, τα γονίδια και την ιστορία του και αυτή είναι η δουλειά του. Σύμφωνα όμως με το αφήγημα της κουλτούρας της δίαιτας και της εξειδανίκευσης του αδύνατου σώματος, ένας επιβραδυμένος μεταβολισμός δεν θα οδηγήσει σε γρήγορη απώλεια βάρους, άρα το όνειρο του αδύνατου κορμιού απομακρύνεται. Επομένως, σύμφωνα με τη κουλτούρα της δίαιτας ένας επιβραδυμένος μεταβολισμός, είναι ένας μεταβολισμός που δεν λειτουργεί καλά.

Ο μεταβολισμός σου κάνει θαυμαστή δουλειά και όταν επιβραδύνεται είτε κάνει κάποια εργασία που εμάς ο νους μας ούτε που φτάνει να σκεφτεί είτε σε ενημερώνει πως κάτι εδώ δεν έχει πάει και τόσο καλά με τον τρόπο που ζεις (τάισμα, ύπνο, κίνηση, επίπεδα στρες). Άκου τον.

-Πώς μπορώ να είμαι healthy at any size; Είναι μύθος δηλαδή ότι οι άνθρωποι με πολλά κιλά δεν είναι υγιείς; Αφού η παχυσαρκία έχει συνδεθεί με ασθένειες.

Healthy at any size δεν ξέρω πως μπορείς να είσαι, και χαίρομαι που το λες έτσι γιατί είναι μία κοινή παρανόηση της προσέγγισης Health at Every Size (HAES) που υποστηρίζει ότι μπορείς να βελτιώσεις την υγεία σου, χωρίς ο βασικός στόχος να είναι η αλλαγή του βάρους σου. Αυτό που προτείνει ουσιαστικά είναι να πάρουμε λίγο την εστίασή μας από το σωματικό βάρος και να εστιάσουμε στις συμπεριφορές, που επηρεάζουν την υγεία.

«Μία παρέμβαση η οποία στηρίζεται αποκλειστικά στη μείωση βάρους προκειμένου να επέλθει υγεία, είναι στείρα και επιβλαβής».

Το σωματικό μας βάρος δεν είναι στον απόλυτο έλεγχό μας, σε αντίθεση με το αφήγημα της κουλτούρας της δίαιτας, που μας λέει ότι είναι αποκλειστικά στο χέρι μας να το αλλάξουμε. Μπορούμε να παρέμβουμε στις συμπεριφορές μας, που σχετίζονται με τη λήψη τροφής, την κίνηση, τον ύπνο και τα επίπεδα του στρες – και να επηρεάσουμε θετικά την υγεία μας ανεξάρτητα από το αν θα αλλάξει το σωματικό βάρος ή όχι.

Μία μικρή τροποποίηση για παράδειγμα στα επίπεδα σωματικής κίνησης, μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη φυσιολογία του σώματος και να βελτιώσει κατά πολύ τους αιματολογικούς δείκτες, αλλά και την συνολική υγεία και ευεξία – ακόμα κι αν το άτομο δεν χάσει βάρος.

Δε μπορούμε να γνωρίζουμε λοιπόν την κατάσταση της υγείας ενός ανθρώπου λαμβάνοντας υπόψη σαν αποκλειστικό παράγοντα το σωματικό του βάρος, κι αν το κάνουμε αυτό, ίσως, θα πρέπει αξιολογήσουμε κατά πόσο λειτουργούμε βάσει προκατάληψης βάρους.

-Τι μπορεί να κάνει κάποιος που έχει δοκιμάσει όποια δίαιτα είναι της μόδας (fasting, keto) και απέτυχε; Να τα παρατήσει εντελώς και να τρώει ό,τι θέλει; 

Ξέρεις τι γίνεται; Νομίζω ότι υπάρχει μία γνωστική στρέβλωση τώρα εδώ σχετικά με το σκοπό της δίαιτας. Έχουν προταθεί, λοιπόν, λαθεμένα οι υποθερμιδικές δίαιτες ως τρόπος αδυνατίσματος. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι ένας εγγυημένος τρόπος αύξησης βάρους και ανάπτυξης διαταραγμένου τρόπου διατροφής σε βάθος χρόνου. Οπότε αν το πούμε με το όνομα του, δεν είναι αποτυχία το αποτέλεσμα, καθώς εξυπηρετεί τον σκοπό που μόλις αναφέραμε.

Οπότε προτείνω να κατανοήσουμε πρώτα τι δεν έχει λειτουργήσει καλά: η διαδικασία; Εμείς; Ή -μήπως- και τα 2 μαζί;

Αν πιάσουμε την ιστορία από την αρχή, θα δούμε ότι ξεκίνησες να κάνεις δίαιτα για να χάσεις 5 κιλά. Επειδή ήταν η πρώτη σου φορά, έκανες ότι έλεγε το πρόγραμμα και έχασες αυτά τα 5 κιλά σε 1,5 εβδομάδα! Στη συνέχεια όμως κάπως ένιωσες να αυξάνεται πολύ η όρεξή σου, σαν τίποτα να μην μπορούσε να σε σταματήσει, σαν να μην χόρταινε με τίποτα αυτό το στομάχι και το φαγητό άρχισε να αποτελεί μία μόνιμη σκέψη και ανάγκη. Κι έτσι να έχεις βρεθεί μετά από λίγο καιρό με τα 5 κιλά πίσω, συν ένα μεγάλο άγχος για το τι θα γίνει τώρα με αυτά τα κιλά πάλι.

Οπότε κλείνεσαι μέσα, δεν μπορείς να σταματήσεις να τρως, και φυσικά βιώνεις μεγάλο στρες για το πώς θα βγεις έξω και θα συναντήσεις όλους εκείνους τους ανθρώπους, που σου είπαν με θαυμασμό πόσο αδυνάτισες και τι όμορφη που είσαι τώρα. Έτσι κάθε μέρα ξεκινάς όλο και κάποια ιδιαίτερη και πολλά υποσχόμενη δίαιτα, αλλά στη συνέχεια την χαλάς γιατί δεν αντέχεις άλλο. 

Τρέχει και μία ζωή παράλληλα που καλείσαι να ανταπεξέλθεις και οι δίαιτες απαιτούν όλη την ενέργειά σου. Και κάπως έτσι, δίνεις υπόσχεση σε εσένα πώς αύριο θα τα κάνεις σωστά τα πράγματα, οπότε απόψε τρως για τελευταία φορά όλα όσα πρόκειται να στερηθείς. Κι αυτό τελικά συμβαίνει κάθε βράδυ. Και κάπως έτσι, πήρες κι άλλα 2 κιλά. Και τώρα βρίσκεσαι σε εξαιρετικά μεγάλο στρες.

Ίσως, αυτή να μην είναι η ιστορία σου ακριβώς ή να είναι εντελώς συμπυκνωμένη, αλλά, αυτό που θέλω να πω είναι ότι πιστεύουμε ότι το πρόβλημα είμαστε εμείς, που δεν πειθαρχούμε στο πρόγραμμα διατροφής και δοκιμάζουμε ξανά και ξανά διάφορες δίαιτες. Όλο αυτό καταλήγει στο να έχεις υψηλά επίπεδα στρες σχετικά με το σώμα σου και το φαγητό σου, αποσύνδεση από το σώμα σου, μία αίσθηση ότι δεν τα καταφέρνεις και πολύ πιθανό να έχεις πάρει τα κιλά που έχασες αρχικά και ίσως κάποια επιπλέον.

Δεν είσαι το ίδιο άτομο συναισθηματικά, πνευματικά και βιολογικά που ήσουν πριν τις δίαιτες. Αν λοιπόν σε αυτή τη νέα κατάσταση πεις τα παρατάω όλα και τρώω ό,τι θέλω, απλά ανοίγεις τον ασκό του Αιόλου. Διότι τώρα δεν είναι μόνο το σωματικό βάρος που θες να αλλάξεις αλλά έχεις να φροντίσεις τα συμπτώματα, που σου άφησε η διαδικασία της δίαιτας.

Το να λέμε σε έναν άνθρωπο να φάει ό,τι θέλει ύστερα από τέτοια επαναλαμβανόμενη εμπειρία στέρησης της τροφής τόσο σε βιολογικό, όσο και σε συναισθηματικό και πνευματικό επίπεδο, ίσως να φαντάζει εξαιρετικά τρομακτικό.  Επομένως, αν είσαι ένα άτομο που έχει κάνει ό,τι δίαιτα κυκλοφορεί, αυτό που κατά πάσα πιθανότητα χρειάζεσαι τώρα είναι να αποκαταστήσεις την σχέση σου με την τροφή και το σώμα σου. Είναι να καλλιεργήσεις εμπιστοσύνη με το σώμα σου, να νιώσεις ασφαλής γύρω από την τροφή (ξανά) και να εξετάσεις τον τρόπο που σκέφτεσαι για σένα και το φαγητό σου.

Σίγουρα η άνευ όρων άδεια να έχει κανείς πρόσβαση σε όλα τα τρόφιμα και να μην φορτίζονται ηθικά ως καλά ή κακά, είναι σημαντικό καθώς προσφέρει μία αίσθηση ασφάλειας. Δηλαδή δεν είσαι μόνιμα σε μία επαγρύπνηση να μην φας καποια τρόφιμα ή να πετύχεις την ευκαιρία για να τα φας. Παράλληλα, χρειάζεται να ξανασυστηθείς με το σώμα σου και τις ανάγκες σου για να δεις τι χρειάζεσαι κάθε στιγμή χωρίς να νιώθεις ότι τώρα είναι η τελευταία φορά που το τρως, άρα και η μοναδική σου ευκαιρία. Το φαγητό θα είναι πάντα εκεί για εσένα και εσύ το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να δεις την ανάγκη σου κάθε φορά, μέσα από συνεννόηση με το σώμα σου. Όλο αυτό φυσικά θέλει χρόνο, αυτοσυμπόνια και επαγγελματική βοήθεια.

Αυτό πάντως που θέλω να πω στα άτομα που θα διαβάσουν τη συνέντευξη είναι ότι οι δίαιτες δεν λειτουργούν, όχι γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν την δύναμη της θέλησης, αλλά επειδή εξ’ορισμού οι δίαιτες και ο περιοριστικός τρόπος σκέψης ως προς το φαγητό δεν λειτουργούν θετικά, αλλά επιβαρυντικά για την υγεία τους (σωματική, συναισθηματική και πνευματική). Επομένως, δεν είναι ότι εκείνοι δεν τα καταφέρνουν, η δίαιτα δεν τα καταφέρνει να τους βοηθήσει.

-Γιατί έχω την αίσθηση ότι κάνω μονίμως δίαιτα ή κουβαλάω ενοχές κάθε φορά που τρώω κάτι με θερμίδες; Ποιος φταίει για αυτό; 

Πάντως, βγάζει νόημα αυτό που περιγράφεις, είναι λογικό και επόμενο αν νιώθεις ότι είσαι διαρκώς σε δίαιτα, όταν θα φας κάτι πιο πλούσιο σε ενέργεια να νιώθεις ενοχές. Μοιάζει να είναι οι 2 όψεις του ίδιου νομίσματος, το νόμισμά μας εδώ είναι ο περιορισμός. Πάντως, στην ερώτηση του «γιατί» τα νιώθεις αυτά, χρειάζεται ίσως να δεις όλη την εικόνα. Χρειάζεται να δεις την ιστορία σου και τι αφήγημα έχεις για το σώμα σου και πώς αυτό έχει επηρεάσει τη σχέση σου με το φαγητό. Υπάρχει σίγουρα εξήγηση.

Γενικά, υπάρχουν εξαιρετικά μεγάλες πιέσεις ως προς το σώμα. Ξεκινάει σε κοινωνικό επίπεδο όπου η προκατάληψη βάρους, ο στιγματισμός και οι διακρίσεις λόγω βάρους συμβαίνουν διαρκώς, είναι φυσικό κι επόμενο οι άνθρωποι να προσπαθούν να προστατευθούν.

«Δυστυχώς, το μέσο προστασίας που εφαρμόζουν οι άνθρωποι συνήθως, είναι το να επιδιώκουν να είναι αδύνατοι με κάθε τρόπο, διότι αυτό φαντάζει το πιο ασφαλές».

Όμως ποιο είναι το μέτρο εδώ; Σε ποιο βάρος μπορεί να αισθανθεί κανείς ασφαλής μέσα σε ένα περιβάλλον, που διαρκώς κρίνει τα σώματα; Είναι ένα μειωμένο σωματικό βάρος αυτό που θα σε κάνει να νιώσεις ασφάλεια τελικά; Και, ξέρεις, όλο αυτό το σκεπτικο γύρω από το βάρος που έχουμε ως κοινωνικό σύστημα, απλώνεται και στα υποσυστήματα της κοινωνίας δηλαδή στο σχολείο, στη γειτονιά, στην οικογένεια, στις σχέσεις και τις φιλίες, στο χώρο εργασίας, στην αγορά κτλ. Οι πιέσεις δηλαδή είναι τόσο μεγάλες, που τις θεωρούμε πια μια κανονικότητα.

Οπότε νομίζω, αυτό που μένει να κάνουμε είναι να ενημερωνόμαστε και να ευαισθητοποιούμαστε γύρω από αυτά τα ζητήματα, να μπαίνουμε σε διαδικασίες να αμφισβητούμε παγιωμένες αντιλήψεις, που ίσως καταλαβαίνουμε ότι βλάπτουν τελικά, ώστε να αρχίσουμε να είμαστε με το σώμα μας στην ίδια ομάδα, να μην είναι πια το σώμα ο αντίπαλος.

-Πώς είναι δυνατόν να είσαι διατροφολόγος χωρίς να έχεις ζυγαριά στο γραφείο σου;

Καλά, στην αρχή, που δούλευα με αυτόν το τρόπο, του δεν έχω ζυγαριά/ δεν δίνω πρόγραμμα διατροφής κτλ, δεν ήθελα να συστήνομαι ως διαιτολόγος-διατροφολόγος. Οπότε, καταλαβαίνω αυτό που λες. Έχουμε πολύ συγκεκριμένο μέσα μας τον ορισμό και τον ρόλο του διαιτολόγου στην Ελλάδα.

«Θεωρούμε πως ένας διατροφολόγος είναι ο αδυνατιστής, που θα μας εποπτεύει, θα ελέγχει το βάρος μας, θα μας λέει τι να φάμε και τι όχι, θα μας βάζει σε πρόγραμμα βρε αδερφέ».

Οπότε ναι, δεν είμαι διατροφολόγος βάσει αυτού του πολύ στείρου, περιορισμένου και κακού ορισμού θα τολμήσω να πω. Αλλά, είμαι διατροφολόγος, καθώς κάνω λόγο για την τροφή και τη διατροφή. Συζητάμε για το πώς οι άνθρωποι διατρέφονται, με τι τρόπο, με τι συναίσθημα, με ποιες αναπαραστάσεις, με ποιον σκοπό, με ποιες ανάγκες, με ποιες πεποιθήσεις, με ποια σχέση με το σώμα τους. Είμαι τέτοια διατροφολόγος, λοιπόν. Υπάρχει κι αυτό το είδος και σιγά σιγά θα το αγκαλιάσουμε πιστεύω και στην Ελλάδα.

 -Τι είναι αυτή η διαισθητική διατροφή που μας προτείνεις; 

Ο διαισθητικός τρόπος διατροφής δημιουργήθηκε από 2 διαιτολόγους, την Evelyn Tribole και την Elyse Resch στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αφορά μία επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση, που δεν εμπεριέχει προγράμματα διατροφής, σωματομετρήσεις και ο στόχος δεν είναι η απώλεια βάρους. Ξεκίνησε ως μία μέθοδος μέσα από την οποία τα άτομα θα έπαιρναν βοήθεια να συνέλθουν συναισθηματικά, πνευματικά και διατροφικά ύστερα από την εμπειρία αλλεπάλληλων προγραμμάτων διατροφής αδυνατίσματος και ίσως αυξομειώσεων βάρους.

Λέγεται diet recovery, ίσως μπορούμε να το ονομάσουμε αποκατάσταση από τη δίαιτα στα ελληνικά. Όμως δεν έχει εφαρμογή μόνο στα άτομα που κάνουν χρόνια δίαιτες, απευθύνεται σε όποιο άτομο έχει περιοριστική στάση απέναντι στο φαγητό και βιώνει στρες σε σχέση με αυτό. Στόχος, λοιπόν, είναι να επαναξιολογήσει κανείς τις πεποιθήσεις γύρω από το σώμα του και το φαγητό του και να αρχίσει να εστιάζει στο σώμα και τις ανάγκες του. Αφορά τη σχέση με το φαγητό και το σώμα.

Οι σχέσεις δεν ζυγίζονται άλλωστε, παρά μόνο μπορούμε να δούμε πώς αισθανόμαστε μέσα σε αυτές και πώς μπορούμε καθημερινά να έχουμε καλύτερη επικοινωνία και συνύπαρξη, καλλιεργώντας παράλληλα ποιότητες εμπιστοσύνης, ασφάλειας και αυθεντικότητας. Ναι, για τη σχέση με το σώμα και το φαγητό μιλάω.

 -Έχει κανόνες η διατροφή αυτή, που ακούω τις ανάγκες του σώματός μου;

Έχει κανόνες. Αυτούς που δημιουργείς εσύ, με βάση τα δεδομένα σου. Τι σε θρέφει, τι σε φροντίζει, τι σε εξυπηρετεί, τι σε ανακουφίζει, τι σε ενδυναμώνει. Αλλά αυτοί οι «κανόνες» θα πρέπει να είναι ευέλικτοι και να προσαρμόζονται καλά στις αλλαγές της ζωής, με κύριο στόχο να εξυπηρετούν εσένα και τις ανάγκες σου. Και το είναι σου να λέει ένα τεράστιο «ναι» στην ύπαρξη αυτών των κανόνων, των προσωπικών σου κανόνων. Των ορίων σου δηλαδή. Και ξέρεις τα όρια σου, το να τα διαμορφώσεις, το να τα βρεις, είναι μία πολύ προσωπική υπόθεση, ξεχωριστή για το κάθε άτομο και θέλει χρόνο, επανάληψη, παρατήρηση, τρυφερότητα και απουσία προκαταλήψεων.

 -Πώς εκπαιδεύεται κάποιος στην Ελλάδα να τρώει σωστά; Νομίζω όχι στο σπίτι ή στο σχολείο. 

Στην Ελλάδα γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά τι θα πει καλή διατροφή. Βρισκόμαστε σε ευλογημένο τόπο, που παράγει νόστιμη τροφή κι έτσι ακόμα και τα πιο ξενέρωτα τρόφιμα μπορεί να γίνουν πεντανόστιμα και θρεπτικά φαγητά. Έχουμε και τη γνώση και την πρώτη ύλη για καλή διατροφή. Αυτό που δεν κατανοούμε πλήρως στην Ελλάδα είναι ότι αν ντροπιάσουμε ένα άτομο για το σωματικό του βάρος, δεν το βοηθάμε να βελτιώσει ή να διατηρήσει την υγεία του, αντίθετα συμβάλλουμε στο κακό της υγείας του.

Επομένως ναι, το σπίτι και το σχολείο είναι πολύ, πολύ, πολύ σημαντικά περιβάλλοντα που διαμορφώνουν την εντύπωση που έχουμε για το σώμα μας, άρα και για το άτομό μας. Και είναι εκεί που χρειάζεται να δώσει ενέργεια και χρήμα η πολιτεία, ώστε οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, ο καθένας από το δικό του ρόλο, να μπορέσουν να προστατεύσουν τα παιδιά από την προκατάληψη του βάρους και να καλλιεργούν ασφαλή πλαίσια, όπου τα παιδιά θα είναι σε επαφή με το σώμα τους και τις ανάγκες τους.

 -Μπορώ να αλλάξω τη σχέση που έχω με το φαγητό; Και να σταματήσω να κάνω δίαιτα. Είναι μια λέξη που μισώ. 

Εσύ λες πως μισείς τη δίαιτα κι εγώ ακούω ότι μισείς να σου σκοτώνουν τον αυθορμητισμό, μισείς να σου πετσοκόβουν την εμπειρία του φαγητού, μισείς να αποξενώνεσαι από το σώμα σου, μισείς να εκτελείς κανόνες που δεν σε εξυπηρετούν, μισείς απλά να καταπιέζεις τις ανάγκες σου, μισείς να περιορίζεις την εαυτή σου, μισείς το να πρέπει να μικρύνεις για να χωρέσεις.

Κι έχεις δίκιο να τα μισείς γιατί όλα αυτά στο τέλος θα σε κάνουν να τη χάσεις την εαυτή σου. Και δεν θέλεις να συμβεί αυτό, έρχεται το νευρικό σου σύστημα και λέει βροντερά «όχι». Μπορείς να αλλάξεις τη σχέση σου με το σώμα σου και με το φαγητό σου. Δεν είναι μια ευθεία και γρήγορη διαδικασία σίγουρα, όμως είναι μια πιο εφικτή και βιώσιμη διαδικασία, που προσφέρει ανακούφιση, ασφάλεια και αυτοπεποίθηση.