Θεανώ Σιλελόγλου, 1η γυναίκα Α’ Μηχανικός πλοίων: “Η συνύπαρξη με τους άντρες συναδέλφους είναι αρμονική, αρκεί να είναι σωστοί άνθρωποι”
- 6 ΜΑΡ 2019
Θεανώ, για τους φίλους Νανά, μια νέα, ικανή γυναίκα που όχι μόνο επιβιώνει, αλλά διαπρέπει στον ασφυκτικά ανδροκρατούμενο κλάδο της ακτοπλοΐας. Έναν επαγγελματικό χώρο που ευδοκιμεί ιδιαίτερα στην Ελλάδα, αλλά όσο πιο ψηλά κοιτάζεις, τόσο λιγότερα γυναικεία κεφάλια μετράς.Η Θεανώ Σιλελόγλου, η πρώτη γυναίκα Α' Μηχανικός σε ελληνικό εμπορικό πλοίο γεννήθηκε στην Καστοριά και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Δεν προέρχεται από ναυτική οικογένεια, αλλά από μία οικογένεια με μία μάνα «προοδευτική», όπως τη λέει η ίδια, που στήριξε την επιλογή της κόρης της για μια καριέρα σε δύσκολα «νερά». Οδεύοντας προς τα 31 της χρόνια η Θεανώ κοντεύει τα 10 χρόνια στη θάλασσα, η οποία, παρά τις δυσκολίες που συχνά υψώνονται σαν κύματα σ' αυτή τη δουλειά, καταφέρνει να τη γαληνεύει ακόμα.Η αναβάθμισή της σε Μηχανικό Α', μετά τη θητεία της στα πόστα του Γ' και Β' Μηχανικού αντίστοιχα αποτελεί ένα ελπιδοφόρο μήνυμα στην εξέλιξη των ίσων ευκαιριών σε ακραία αντρικά επαγγέλματα. Ωστόσο, μια γυναίκα στο τιμόνι ή επικεφαλής στο μηχανοστάσιο ενός καραβιού παραμένει η εξαίρεση στον κανόνα.
«Από μικρή είχα 2 αγάπες, τον αέρα και τη θάλασσα. Αρχικά ήθελα να γίνω πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας, όπως ο θείος μου, αλλά με κέρδισε το υγρό στοιχείο. Στα 18 μου πέρασα στην Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ασπροπύργου. Τρία χρόνια μαθήματα, ένας χρόνος μπάρκο. Το πρώτο μου δρομολόγιο ήταν Πάτρα- Ιταλία, υπήρχε μια ακόμα γυναίκα δόκιμος μηχανικός στο πλοίο και μερικές ακόμα σε άλλες επιστασίες. Το 2009, όταν μπήκα στη σχολή, υπήρχε όριο συμμετοχής για τις γυναίκες μηχανικούς, ήμασταν μόλις 18 ανάμεσα σε εκατοντάδες άνδρες. Σήμερα πλέον έχει καταργηθεί το όριο αυτό και οι γυναίκες έχουν αυξηθεί».
Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson
«Ως Α’ Μηχανικός έχω την ευθύνη για τη διαχείριση του μηχανοστασίου. Η δουλειά μου δεν είναι τόσο χειρωνακτική. Έχω να διαχειριστεί τους ανθρώπους, να οργανώσω τη σειρά και την ανάθεση των εργασιών, να είναι έτοιμη για ό,τι επείγον θα προκύψει. Αυτή είναι η διαφορά του Α’ Μηχανικού με τον Β’ και Γ’ Μηχανικό».
«Είναι μία δουλειά που ομολογουμένως δεν επιλέγεται τόσο από τις γυναίκες. Το επάγγελμα είναι ανδροκρατούμενο και αναγκαστικά θα αντιμετωπίσεις κάποιες συμπεριφορές που δε θα σου αρέσουν, συν ότι σαν ναυτικός είσαι υποχρεωμένη να λείπεις για μεγάλα διαστήματα από το σπίτι και την οικογένειά σου. Απαιτεί μεγάλες αντοχές, είτε είσαι επίκουρος, είτε καμαρότος, είτε εργάζεσαι στη γέφυρα ή όπου αλλού μέσα στο πλοίο. Ένας λόγος παραπάνω στο μηχανοστάσιο γιατί απαιτεί πολλή χειρωνακτική εργασία σε πόστα που παραδοσιακά καλύπτονται από άντρες. Για να κάνεις αυτή τη δουλειά δεν πρέπει να φοβάσαι να λερωθείς».
«Πώς είναι μία τυπική μέρα στη δουλειά; Βασικά, δεν έχει νόημα να την περιγράψω, αρκεί να πω ότι βρίσκεσαι εκεί 24ωρες το 24ωρο, είσαι stand by, κάθε στιγμή, ειτε είσαι στο μηχανοστάσιο, είτε στην καμπίνα, είτε αν έχεις πεταχτεί μέχρι το σπίτι. Στο καράβι που ήμουν, είμασταν δύο Α’ Μηχανικοί, για να βγαίνει το ωράριο, και πάλι με δυσκολία προλαβαίναμε να κοιμηθούμε λιγο. Πολλές φορές δεν προλαβαίνουμε καν να πάμε σπίτι μας όταν είμαστε Πειραιά, κυρίως το καλοκαίρι. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα το κάνεις σίγουρα 3 μήνες, κατά την καλοκαιρινή σεζόν. Τον χειμώνα τα δρομολόγια μειώνονται και οι ρυθμοί είναι διαφορετικοί. Βέβαια όλα εξαρτώνται από το δρομολόγιο. Το δικό μου τελευταίο μπάρκο κράτησε 13 μήνες σερί. Όπως και να ‘χει, η καθημερινότητα μέσα σ’ ένα καράβι είναι εξ ορισμού δύσκολη».
Για κάθε ναυτικό, είτε άνδρα, είτε γυναίκα η δημιουργία οικογένειας είναι δύσκολη υπόθεση εφόσον λείπει πολύ. Απαιτούνται θυσίες, αλλά όπου υπάρχει αγάπη και κατανόηση όλα είναι εφικτά
«Η συνύπαρξη με τους άντρες συναδέλφους είναι ευχάριστη και αρμονική, αρκεί πάνω απ’ όλα να είναι σωστοί άνθρωποι. Κατά την άποψή μου, οι συμπεριφορές δεν έχουν να κάνουν με το φύλο, αλλά με τον χαρακτήρα του καθενός, από το τι πάστα ανθρώπου είναι φτιαγμένος».
«Το επάγγελμα του μηχανικού δε θα το άλλαζα παρά τις τόσες απαιτήσεις και τα εμπόδια. Θεωρώ ότι έκανα τη σωστή επιλογή για τους σωστούς λόγους. Ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται πλέον η κοινωνία, με τις γυναίκες να σπάνε όλο και περισσότερο τα παραδοσιακά στερεότυπα είναι για μένα μια επιβεβαίωση της απόφασης που πήρα. Το ίδιο ακριβώς σκέφτομαι και για τον παράγοντα της οικονομικής κρίσης, αφού είναι μία δουλειά που σου παρέχει οικονομική άνεση σ’ έναν κλάδο, όπως η ναυτιλία, που δίνει δουλειές. Αν ήταν στο χέρι μου όμως, θα άλλαζα τις συνθήκες του επαγγέλματος. Από ‘κει και πέρα χαίρομαι πολύ που ανταμείφθηκαν οι κόποι μου και που εξελίσσομαι σ’ αυτό που αγαπώ».
«Σεξιστικά σχόλια δεν έχω ακούσει μόνο για τη δουλειά μου, αλλά και για λιγότερο πρωτότυπα πράγματα, όπως π.χ. για το ότι οδηγώ μηχανή. Προσπαθώ να μη δίνω βάση».
«Θα μπορούσα να με έχω αλλάξει πολύ στα σχεδόν 10 χρόνια που εχω στη θάλασσα, γιατί είναι ένα επάγγελμα κλειστό με πολύ συγκεκριμένους κανόνες. Ωστόσο, προσπάθησα να κρατήσω σχετικά ατόφιο τον χαρακτήρα μου, αλλά η πίεση είναι πραγματικά μεγάλη».
«Είναι ωραίο να ταξιδεύεις κι αυτή η δουλειά το ικανοποιεί αυτό. Αυτό είναι το πλεονέκτημα αλλά και το μειονέκτημά της, γιατί μερικές φορές θέλεις απλά να είσαι στο σπίτι σου».
Ευχαριστούμε τον ΟΛΠ για τη φιλοξενία.