Θεατρική ομάδα αστέγων της Equal Society, “Walkabout”: “Το θέατρο είναι διαφυγή και δοκιμασία”

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου- Watkinson

24media

Από αριστερά: Ο Σπύρος, ο Παναγιώτης, η Ορθοδοξία και ο Χρήστος.

Τι σημαίνει για εσένα κλειδιά αν όχι σπίτι, ασφάλεια, περιβάλλον αγάπης; Τι μπορεί να σημαίνει να μείνεις χωρίς όλα αυτά. Και πόση θέληση χρειάζεται για να ξεχάσεις όλες σου της δυσκολίες και όχι μόνο να προσπαθείς να τις ξεπερνάς για να κάνεις θέατρο; Σε μία κοινωνία που πασχίζει με κάθε κόστος να κάνει τα στραβά μάτια απέναντι στους αστέγους, απέναντι σε ό,τι την «ξεβολεύει» και την κάνει να αισθάνεται «άβολα», ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι απέναντί μου; Τι βρήκαν τέλος πάντων στο θέατρο;

Μετά την φωτογράφιση καθίσαμε όλοι στο τραπέζι όπου η ομάδα κάνει τις συζητήσεις της. Η ομάδα «Walkabout» συστήθηκε από την Equal Society το 2017 με σκοπό να ενθαρρύνει τα μέλη της, ώστε να βγουν από την αδρανή ψυχολογικά κατάσταση και να περάσουν στο στάδιο της δράσης. Να πιστέψουν στον εαυτό τους, να κινητοποιηθούν και να επανενταχθούν στην κοινωνία. «Η φιλοσοφία πίσω από αυτό το πράγμα που δημιουργήθηκε, δεν είναι η παράσταση. Η παράσταση είναι ο στόχος της ομάδας, αλλά η φιλοσοφία της δημιουργίας της ομάδας είναι αν ένας είναι στο 2 να καταφέρει μέσω αυτής να φτάσει στο 6. Η ομάδα δημιουργήθηκε για την ομάδα, για να δημιουργηθεί το πλαίσιο και να γίνει επανένταξη, να ξεχαστούμε, να δημιουργήσουμε σχέσεις ανθρώπινες», θα πει κάποια στιγμή ο Φώτης Σπυρόπουλος που βρίσκεται εκεί και παρακολουθεί.

24media

 Και οι τρεις άνθρωποι κοντά μου, κατάφεραν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα για να ορθοποδήσουν. Πώς όμως έφτασαν ως εδώ; «Εμένα με έδιωξε η μητέρα μου από το σπίτι επειδή ήθελα να πάω να σπουδάσω. Ήταν της νοοτροπίας ότι η γυναίκα πρέπει να είναι στο σπίτι και ο άνδρας να δουλεύει. Βασικά είχε σκοπό να αναλάβω την οικογενειακή μας επιχείρηση. Εγώ ήθελα κάτι διαφορετικό, ήθελα να εξελιχθώ, δεν ήταν το ενδιαφέρον μου η συγκεκριμένη δουλειά. Ήμουν άριστη μαθήτρια, πρόεδρος της τάξης κλπ. Με φιλοξένησε η γιαγιά του κολλητού μου για αρκετά χρόνια. Έβγαλα μια σχολή γραφιστική Web Design – Development και παράλληλα όπου μπορούσα να δουλέψω δούλευα. Σηκωνόμουν 6 το πρωί και γύριζα 11 το βράδυ. Τα τελευταία δύο χρόνια μένω με τον σύντροφό μου που είναι στο πρόγραμμα Στέγαση και Επανένταξη (ένα πρόγραμμα για τους άστεγους της Ελλάδας, που τους κάλυπτε τα ενοίκια σπιτιού και τους επιδοτούσε τη δουλειά). Ήμασταν και οι δύο άστεγοι, βρεθήκαμε, και  μέσω αυτού του προγράμματος μπήκαμε σε μία άλλη ροή καθημερινότητας. Τον τελευταίο χρόνο που  άρχισαν τα πράγματα να μην είναι τόσο καλά στο σπίτι βρήκα καταφύγιο ουσιαστικά και εδώ στο συσσίτιο και στην θεατρική ομάδα. Τώρα έχω χωρίσει, βρήκα μία δουλειά και ξεκίνησα και με το καλό θα έχω και το δικό μου σπίτι κάποια στιγμή» περιγράφει η Ορθοδοξία που αμέσως εξηγεί τι είναι εκείνο που την βοήθησε στο θέατρο.

24media

«Με βοήθησε να καταλάβω συμπεριφορές στο κοντινό μου περιβάλλον, από φίλους, από γνωστούς. Να καταλάβω αρνητικούς χαρακτήρες και να συνειδητοποιήσω ότι τελικά δεν αξίζει να κάνω πίσω σε αυτά που θέλω να κάνω, και που μπορώ να κάνω, και σε όσα πιστεύω μόνο και μόνο για να μη μείνω μόνη μου. Με έμαθε να μη συμβιβάζομαι, να προχωράω. Δεν μπορώ να συμβιβαστώ με μία κακή φιλική σχέση, μια κακή δουλειά, με οτιδήποτε δεν με ευχαριστεί ή με περιορίζει.

Με το θέατρο έμαθα να μη βάζω όρια στον εαυτό μου και να μην λέω δεν μπορώ. Έμαθα να λέω μπορώ και θα το κάνω και καλά.  Δεν είμαι πλέον ανασφαλής που ήμουν κάποτε.

Επίσης έκανα γνωριμίες εδώ με τα παιδιά, γίναμε φίλοι, είμαστε μια παρέα, έχουμε ο καθένας μας έναν άνθρωπο δίπλα του.  Είναι και πιο ουσιαστική η σχέση που έχω αναπτύξει με αυτούς τους ανθρώπους, δεν είναι το ρηχό της σχολής ότι θα πάμε για καφέ και όλα καλά μετά, ο καθένας σπίτι του. Εγώ δεν είχα ποτέ δικό μου σπίτι, δεν είχα ποτέ την ασφάλεια του μπαμπά, το χαρτζιλίκι, έχασα τον πατέρα μου στα 13 μου και τη μητέρα μου πριν τρία χρόνια. Είμαι 6 χρόνια άστεγη που φιλοξενούμαι από εδώ και από εκεί. Με βοήθησε να κάνω πιο ουσιαστικές σχέσεις, να επιδιώκω πράγματα και να προχωράω».

Ο σκηνοθέτης της, μας λέει πώς η Ορθοδοξία τον πρώτο καιρό στην ομάδα μιλούσε και ακουγόταν με δυσκολία, κρατούσε σκυφτό το κεφάλι, δεν σηκωνόταν από την καρέκλα της. Τώρα είναι αποφασισμένοι να τη χρίσουν εκπρόσωπο Τύπου αφού είναι η πιο ομιλητική από όλους. Τα γέλια είναι άφθονα και η διάθεσή της ομάδας στα ύψη. Ένας άλλος «κλειστός τύπος» ο Σπύρος θα πάρει τον λόγο για να διηγηθεί για πρώτη φορά ενώπιον της ομάδας την δική του ιστορία. «Εγώ πήρα μια απόφαση συνταξιοδότησης, η οποία παρανόμως με στέλνει να πάρω σύνταξη στα 65. Πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να περιμένω ακόμα 6 χρόνια. Για κάποιο διάστημα, λόγω της δουλειάς που έκανα είχα απασχόληση. Δούλευα στη ΔΕΗ, είχα ασχοληθεί με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 16 χρόνια και τότε ήταν η άνθιση των φωτοβολταϊκών. Μετά την καθίζηση που έγινε βρέθηκα τα τελευταία 2,5 – 3 χρόνια σε πολύ δύσκολη θέση. Δεν έγινε ξαφνικά, έγινε κλιμακωτά και έφτασα σε αυτή την κατάσταση από την  οποία θα βγω οσονούπω, με μάχη όμως. Όταν λέω μάχη, εννοώ μάχη», σημειώνει.

24media

«Έχω δύο παιδιά, η κόρη μου είναι στην Ιταλία, ο γιος μου υπηρετεί και θα φύγει αμέσως μετά, στις αρχές καλοκαιριού. Ευτυχώς όταν βρέθηκα στη δύσκολη θέση είχα τελειώσει με τις υποχρεώσεις μου απέναντί τους.  Τυχερός είμαι γιατί τα παιδιά, και ειδικά ο γιος μου είναι κατ εικόνα και ομοίωση μου και είναι ρεαλιστής. Πατάνε γερά στα πόδια τους. Δεν περίμεναν ποτέ να με βρουν στον ξενώνα όταν τους είπα ότι δεν είναι καλά τα πράγματα.

Δεν δέχτηκα ποτέ και από κανέναν να με βοηθήσει να σταθώ, παρότι μπορούσα. Αν θες είναι και θέμα εγωισμού,  αλλά ήθελα να βγω μόνος μου από αυτό. Και μόνος βγαίνω. Θέλω να κερδίζω, αυτό το έχω, έχω την επιμονή να φτάσω και την υπομονή να περιμένω.

Έχω αποκοπεί εντελώς από όλους με δική μου απόφαση. Έχω πει ότι θα επιστρέψω ξανά, όταν επιστρέψω και στην κανονικότητά μου» εξομολογείται και παραδέχεται: «Με βοηθάει πάρα πολύ το θέατρο. Γνώρισα ανθρώπους που διαφορετικά δεν θα τους είχα γνωρίσει και μιλώ για όλους τους παρευρισκόμενους».

24media

Η σειρά του Χρήστου έχει έρθει. Εκείνος παράλληλα με την θεατρική ομάδα έκανε ένα ακόμα σημαντικό βήμα. Τέλειωσε το Λύκειο. Με την βοήθεια της ομάδας φυσικά αφού όταν τελικά εξομολογήθηκε στον σκηνοθέτη ότι πάει στο σχολείο, το απολυτήριο έγινε προϋπόθεση για να συνεχίσει. «Τέλειωσε και αριστούχος» λέει υπερήφανος ο Παναγιώτης Δ. «Εγώ είμαι ηλεκτρολόγος – ηλεκτρονικός. Δούλευα σε μία εταιρεία. Με επηρρέασε πολύ ο θάνατος της μάνας μου το 2006. Μετά ήρθε και η κρίση το 2010 και δεν μπορούσα να βρω δουλειά. Κάποια στιγμή βρήκα μια δουλειά κάτι φωτοβολταϊκά κάτω στη Σπάρτη, δούλευα κανένα πεντάμηνο – εξάμηνο αλλά εκείνος μου χρώσταγε,  μου έδινε μόνο κάτι λίγα έναντι. Μαζεύτηκαν, ήρθε ο σπιτονοικοκύρης μία δύο τρεις και από ντροπή τα μάζεψα κι έφυγα. Είχα κάτι φίλους να είναι καλά τα παιδιά, με φιλοξένησαν,  με βοήθησαν μέχρι ένος σημείου όλοι, μετά ήρθα στον ξενώνα για δύο τρεις μήνες. Βρήκα μία δουλειά όμως που ήταν βράδυ, και δεν μπορούσα να φεύγω το απόγευμα και να έρχομαι πρωί, γιατί πρέπει να πέσεις να κοιμηθείς και ο κάθε ξενώνας έχει τους δικούς του κανόνες. Μετά μου μπήκε η ιδέα να πάω στο σχολείο να τελειώσω στο Λύκειο γιατί μου έλεγαν ότι είχα προϋπηρεσία και θα μπορούσαν στην ηλικία μου να με χρησιμοποιήσουν ως επικεφαλής συνεργείου αλλά δεν γινόταν. Βρήκα ένα σχολείο στο Μεταξουργείο και ήταν όλοι εκτός από μία καθηγήτρια εξαιρετικοί, ότι ήθελα μου το εξηγούσαν. Οι καθηγητές μου ήρθαν και είδαν και την παράσταση και ρωτούσαν “πότε θα ξανακάνω παράσταση” και δεν πίστευα ότι θα έχει τέτοια απήχηση.

Με είχε βοηθήσει πολύ ο κος Παναγιώτης γιατί  ήθελα να φύγω από την ομάδα επειδή πήγαινα σχολείο και μου είπε “μείνε και θα σε βοηθήσουμε, αν δεν τελειώσεις το σχολείο δεν θα ξανάρθεις. Και η Ορθοδοξία με είχε βοηθήσει”.

Tέλος πάντων τέλειωσα και τώρα βρήκα μία δουλειά που την χρωστώ στην γυναικεία επιμονή. Μία κυρία στον Δήμο Αθηναίων είπε να με δηλώσει για να μπω σε ένα πρόγραμμα του δήμου. Εγώ της είπα όχι γιατί είμαι άτυχος και έχω μια ηλικία, εκείνη επέμεινε. Και μετά από 2- 3 μήνες χτύπησε το τηλέφωνο, πήγα και είμαι ΟΚ. Τώρα ξεκινάμε καλά καλά και πιστεύω να ορθοποδήσουμε, γιατί αυτό είναι το ζητούμενο» θα διηγηθεί ο Χρήστος ο οποίος θα συμπληρώσει: «Μέσα από πολύ δυσκολία όμως, δεν ξέρω αν για τα παιδιά ήταν πιο μαλακές οι καταστάσεις».

24media

«Δεν έχει να κάνει τόσο με το δύσκολα ή το λιγότερο δύσκολα. Έχει να κάνει με το χαρακτήρα του ανθρώπου και πώς αντιμετωπίζει ο καθένας τις καταστάσεις. Πολλοί άνθρωποι γενικά δεν θέλουν να κατηγορούν τους εαυτούς του για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Είμαι άστεγος, φταίει η κοινωνία, ας πούμε. Αλλά δεν κοιτάει, αυτός ο κάποιος ότι μπορεί να του έχουν δοθεί 5 ευκαιρίες και να μην έχει εκμεταλλευτεί καμία. Ναι αλλά εγώ που είμαι άστεγη θα αρπάξω την ευκαιρία που θα μου παρουσιαστεί και θα προσπαθήσω να δημιουργήσω κι άλλες. Γι’ αυτό λέω ότι είναι θέμα χαρακτήρα, άλλοι παραιτούνται και άλλοι συνεχίζουν», θα συμπληρώσει η Ορθοδοξία και όλοι θα συμφωνήσουν.

Η ομάδα μπήκε στη ζωή τους πάνω κάτω με τον ίδιο τρόπο. Ολοι βρέθηκαν κάποια στιγμή στο συσσίτιο «Ανθρώπων Γεύματα», στην Αλικαρνασου 49. Εκεί όπου σε κάποιον πίνακα ανακοινώσεων είδαν «ότι ζητούνται μέλη για τη θεατρική ομάδα και είπαμε να έρθουμε να δούμε τι γίνεται», όπως λέει η Ορθοδοξία. Ο Σπύρος ήρθε όταν έψαχναν να βρουν ένα ακόμα μέλος για να ανεβάσουν ένα έργο ενώ για τον Σπύρο τα πράγματα είχαν ξεκινήσει από πιο παλιά. «Εμένα μου έλεγαν από παλιά φίλοι και γνωστοί “γιατί δεν πας για ηθοποιός;”, και απαντούσα “ρε παιδιά δεν έχω τίποτα εγώ να πάω για ηθοποιός, μόνο μια συμπαθητική φάτσα”. Έτσι όταν είδα την ανακοίνωση, είπα “Δεν πάω κι ό,τι βγει”. Ήρθα, μίλησα με τον κο Παναγιώτη, δεν περίμενα καν να γίνει η πρώτη παράσταση, αλλά έγινε και η παράσταση και έρχονταν όλοι και μου έλεγαν “Είσαι καλός”, και σκεφτόμουν ότι ο κος Παναγιώτης τους έχει πληρώσει σίγουρα», θα πει και τα γέλια ξαναρχίζουν.

24media

Η Ορθοδοξία θα πάρει το λόγο στη συνέχεια να μιλήσει για τα κίνητρα που την οδήγησαν στο κατώφλι της θεατρικής ομάδας. «Ως επί το πλείστον η αλλαγή. Και ότι είναι ένας τρόπος να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα, δεδομένου του ότι όταν είσαι άστεγος η καθημερινότητα είναι δύσκολη. Το θέατρο είναι μια διαφυγή από όλο αυτό και μία δημιουργική ασχολία, οπότε νομίζω ότι αυτό είχαμε ανάγκη οι περισσότεροι. Με κάποιον τρόπο να μην σκεφτόμαστε τόσο πολύ ότι είμαστε σε μία άσχημη κατάσταση και ίσως μέσα από την θεατρική ομάδα να βρούμε τρόπους για να ξεφύγουμε από αυτό» λέει και ο Σπύρος συμφωνεί και προσθέτει.

«Πέρα από αυτό, είναι και μία δοκιμασία. Δοκιμάζεις τις αντοχές σου, τα όρια σου, αν μπορείς να συνεργαστείς, σαφέστατα».

«Προερχόμαστε από διαφορετικές καταστάσεις και είμαστε διαφορετικού μορφωτικού επιπέδου. Κι αυτό που είπε  πριν ο Χρήστος ότι δεν περίμενε να γίνει καν παράσταση ήταν επειδή για παράδειγμα στην πρώτη ομάδα είχαμε ένα άτομο που είχε δυσλεξία και ήταν στα όρια του αναλφαβητισμού, με αποτέλεσμα αυτό να τον κάνει να μην μπορεί να διαβάσει εύκολα. Παρόλο όμως που είχε δυσλεξία ήταν από τους πρώτους που μάθαινε τα λόγια του. Το ήθελε και το αγαπούσε. Και όταν ερχόμαστε εδώ, στην τελική, δεν το κάνουμε ως αγγαρεία, το θέλουμε. Είναι 6 ώρες την ημέρα, κάθε μέρα και ρίχνουμε πολύ δουλειά προσωπική», θα πει η Ορθοδοξία.

Ο Παναγιώτης θα μιλήσει και οι υπόλοιποι τον παρακολουθούν με απόλυτο σεβασμό. Είναι ο σκηνοθέτης τους. «Οι επαγγελματίες για να καταλάβετε δουλεύουν 5 ώρες την ημέρα, με κάθε μία ώρα ένα τέταρτο διάλειμμα. Εδώ δουλεύουν 6 ώρες, 7, 8. Είναι η ανάγκη τέτοια, βέβαια. Οι επαγγελματίες δουλεύουν τρεις μήνες, εμείς έχουν ανάγκη πρόβες τουλάχιστον τέσσέρις» θα πει και θα τον ρωτήσω εκείνος πώς βρέθηκε εδώ, γιατί συνεχίζει να κάνει αυτή τη δουλειά, τι κερδίζει;

24media

«Ήμουν επαγγελματίας  ηθοποιός και το 2011 όταν σταμάτησα από το Εθνικό Θέατρο και έσπασα το συμβόλαιο και στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, έκανα κάποιες άλλες δουλειές και δεν με γέμιζαν. Είδα μία προκύρηξη τότε του δήμου Αθηναίων και έτσι έφτιαξα την πρώτη Ευρωπαϊκή Θεατρική Ομάδα Αστέγων. Κάποια στιγμή έφυγα απο εκεί και βρέθηκα στην Equal Society το 2017 τον Ιούλιο και δημιουργήσαμε με την Equal Society πάλι τη μοναδική θεατρική ομάδα αστέγων στην Ελλάδα, γιατί και εμένα μου αρέσει πολύ αυτό που κάνω και το αποτέλεσμα που βλέπω αν και είναι πολύ δύσκολη η διαδικασία. Προσπάθησα κι εγώ εκτός του ότι είχα κάνει πάρα πολλά σεμινάρια, από το αρχαίο δράμα μέχρι τη δραματοθεραπεία και του πώς να στήσεις μια ομάδα, συνέχισα να παίρνω πιστοποιήσεις και συνεχίζω. Κάθε φορά που φτάνω στα όρια μου, το αποτέλεσμα είναι αυτό που μου δίνει κουράγιο να συνεχίσω. Αν θέλω να είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου πλέον δεν ξέρω γιατί το κάνω. Κάποτε έλεγα ότι το κάνω για να βοηθήσω τον κόσμο, πλέον δεν ξέρω, δεν θέλω να λέω βαρύγδουπα πράγματα» θα μου πει ειλικρινής εκείνος.

Τους ρωτάω για τις διαφωνίες τους και τη συνεργασία και τις μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. «Λογικό είναι να υπάρχουν και εντάσεις, γιατί όταν κάποιοι αναλαμβάνουν περισσότερες υποχρεώσεις από άλλους, λογικό είναι και κάποιος να θεωρηθεί αδικημένος. Παρόλο όμως που υπάρχουν οι εντάσεις, λύνουμε τα προβλήματά μας. Όποιο πρόβλημα και να δημιουργηθεί εδώ μέσα καθόμαστε και το συζητάμε και αυτό που έχει ουσία να ειπωθεί, είναι ότι δεν αφήνουμε κάτι για μετά και ότι είναι να πούμε το λέμε μπροστά σε όλους σε συζήτηση» θα πει η Ορθοδοξία και ο Παναγιώτης διευκρινίζει: «Αυτή είναι η δραματοθεραπεία που κάνω εγώ μέσα στην ομάδα και δεν αφήνουμε τα πράγματα να εξελιχθούν κακότροπα. Θα σταματήσει η πρόβα και οτιδήποτε έχει συμβεί θα το αναλύσουμε και θα το λύσουμε με ηρεμία πάντα».

Ο ίδιος μου λέει τις δυσκολίες από την δική του σκοπιά. «Οι δυσκολίες είναι και πάντα το αναφέρω  αυτό για να καταλαβαινόμαστε είναι ότι σε οποιαδήποτε επαγγελματική παράσταση σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, μπορεί να έχεις τον καλύτερο θίασο στα χαρτιά και να μην σου βγει η παράσταση. Γιατί σε μία παράσταση όλοι είναι κρίκοι. Και ο τελευταίος να μην είναι καλά… Είναι σαν το φαινόμενο της πεταλούδας που μια πεταλούδα μπορεί να προκαλέσει χάος στην άλλη πλευρά του κόσμου.

Άρα πρέπει αυτός που συντονίζει να δέχεται συνέχεια, να τραβάει, να βάζει τα όρια του και να μπορεί να συνθέτει όλους, γιατί είναι συντονιστής – σκηνοθέτης- δραματοθεραπευτής, και να μπορούν όλοι να βοηθήσουν γιατί εγώ δεν δουλεύω μόνος μου, είμαστε ομάδα. Δεν υπάρχει συνταγή στις τέχνες. Μπορεί να δουλέψεις σκληρά και να μη βγει.

Είναι μια σκληρή τέχνη το θέατρο γιατί δεν αφήνει τίποτα πίσω του. Είναι ό,τι έγινε έγινε εκείνη την ώρα αύριο μπορεί να είναι μια τελείως διαφορετική παράσταση. Και είναι και η δυσκολία της συνεργασίας και της έκθεσης».

Η λέξη «συνεργασία» πυροδοτεί την επόμενη κουβέντα της Ορθοδοξίας. «Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι η  συνεργασία. Γιατί είμαστε διαφορετικοί  άνθρωποι με διαφορετικές προσωπικότητες και διαφορετικά βιώματα, και μερικές φορές δυσκολευόμαστε πάρα πολύ σε αυτό. Επίσης όταν σε κάποια πρόβα γίνονται λάθη εννοείται ότι δεν είσαι σίγουρος για το τι θα γίνει στην παράσταση και αυτό σε “σκοτώνει”.  Δεν θέλουμε να πάμε κάπου, επειδή εμείς ανεβαίνουμε στη σκηνή σε τελική ανάλυση, και να μας πει ο κόσμος “δεν ήσασταν καλοί”.  Και αν κάποιοι από εμάς έχουν θέματα αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης, αυτό θα τους τσακίσει. Προσπαθούμε να λύνουμε τα προβλήματα, αν και δημιουργούνται κάθε μέρα γιατί δεν είναι και σίγουρο ότι κάτι θα γίνει καλά. Ας πούμε στα περάσματα που κάνουμε πριν την παράσταση, μπορεί την πρώτη φορά να ήταν κάτι καλύτερο γιατί την δεύτερη είμαστε κουρασμένοι, ή βαριόμαστε, ή κάτι μπορεί να έγινε εκείνη την ημέρα γιατί μην ξεχνάμε δεν είμαστε και επαγγελματίες ηθοποιοί. Είμαστε άνθρωποι των οποίων η καθημερινότητα είναι δύσκολη».

24media

Ο Σπύρος παίρνει τη σκυτάλη και αναφέρει: «Η μεγάλη δυσκολία αυτή είναι ακριβώς. Πέρα από τη δυσκολία του να ανεβάσουμε το έργο πρέπει να αντιμετωπίσουμε και την δύσκολη καθημερινότητα και παράλληλα να βρούμε τρόπους να τη βελτιώσουμε.  Το τελευταίο διάστημα και στους τρεις μας πάνε τα πράγματα λίγο καλύτερα.  Η Ορθοδοξία ξεκίνησε δουλειά, ο Χρήστος μπήκε στο πρόγραμμα Στέγασης και βρήκε δουλειά κι εγώ ψάχνω για σπίτι γιατί μπήκα στο πρόγραμμα Στέγασης και ψάχνω για δουλειά. Μέχρι πριν από έναν μήνα δηλαδή υπήρχε και αυτή η τρομερή δυσκολία της καθημερινότητας η οποία μεταφέρεται. Δεν είναι κάτι απλό, δεν τα αφήνεις όλα έξω από την πόρτα». Ο Χρήστος από την άλλη πιο πρακτικά θα πει πώς: «Για εμένα είναι δυσκολία μεγάλη, που τα παιδιά δεν το αναφέρανε, είναι η κίνηση και τα λόγια».

«Σε αυτούς που θα σχολίαζαν ότι με τόσα προβλήματα μήπως είναι πολυτέλεια να ασχολείστε με το θέατρο, τι θα λέγατε;», τους ρωτώ και ο Παναγιώτης είναι αυτός που προτείνει πρώτος τη δική του απάντηση. «Υπάρχει πολυτέλεια χρόνου στο να μην κάνεις τίποτα, ή να κάνεις πράγματα άσκοπα. Οι τέχνες και η ενασχόληση με αυτές δεν είναι πολυτέλεια. Πολυτέλεια είναι να χάνεις τον χρόνο σου με μία ανούσια συζήτηση, μία ανούσια δουλειά που δεν τη θέλεις, με μία ανούσια σχέση. Αυτό είναι πολυτέλεια, όχι το να ασχοληθείς με κάτι που σε εξελίσσει» δίνει τον τόνο ο σκηνοθέτης.

«Εξάλλου είναι και σχολείο εδώ πέρα, εκτός από θεατρική ομάδα. Λόγω της φύσης της ομάδας και του θεάτρου γενικά, μαθαίνεις να βλέπεις χαρακτήρες, οι άνθρωποι βγάζουν τον χαρακτήρα τους στη σκηνή. Βλέπεις συμπεριφορές, μαθαίνεις να κρίνεις, γνωρίζεις και τον εαυτό σου, βλέπεις τα όρια σου, τις αντοχές σου, από τι είσαι φτιαγμένος. Πολλοί τα παρατάνε, έχουν φύγει πολλοί», λέει η Ορθοδοξία.

24media

«Στους 14 μήνες που είμαι εδώ και παραπάνω, σε όσους έχω πει ότι ασχολούμαι με το θέατρο, δεν μου έχει πει  κανείς ότι είναι πολυτέλεια, ίσα ίσα το αντιμετωπίζουν με ένα ενδιαφέρον. Ενδιαφέρονται και σε κοιτάζουν με θαυμασμό. Υπάρχει και η άλλη πλευρά βέβαια, που σου λένε “Έλα μωρέ τώρα πας εκεί και κάνεις βλακείες”», εξηγεί ο Χρήστος και με αυτό το έναυσμα ο Σπύρος λέει: «Εγώ θα αναφερθώ στην “κοινότητα” των αστέγων. Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν το αντιμετωπίζουμε με τους έξω αλλά με την ίδια την κοινότητα. Γιατί δεν μπορούν να καταλάβουν τι γίνεται, δεν τους ενδιαφέρει και έχουν “βολευτεί” σε μία κατάσταση που είναι τέλμα. Εμείς δεν θέλαμε να βαλτώσουμε. Θέλαμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα. Και καταφέραμε παρά τη δύσκολη καθημερινότητα, και οι τρεις να βγάλουμε ένα πάρα πολύ δύσκολο έργο και ταυτόχρονα να βγούμε από αυτή τη δύσκολη καθημερινότητα και να μπαίνουμε σιγά σιγά σε μια άλλη κατάσταση που είναι η κανονικότητα».

Ο Σπύρος τονίζει πώς: «Δεν περίμενα όμως ποτέ μα ποτέ ότι θα συναντούσα ανθρώπους στον κόσμο των αστέγων που σε ανθρώπους στους οποίους κινούνται στο να φύγουν από αυτό το τέλμα, θα υπάρξει από κακός σχολιασμός, μέχρι ειρωνία, ψέματα, συκοφαντία. Δεν το περίμενα ποτέ» και όταν τον ρωτώ αν νιώθει κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή ότι αποδεικνύει κάτι σε εκείνους, είναι κάθετος: «Δεν νιώθω ότι αποδεικνύω κάτι σε αυτούς. Πρώτα πρώτα το αποδεικνύουμε σε εμάς τους ίδιους.  Έχουν έρθει πολλοί να μας παρακολουθήσουν από αυτούς που μας έχουν κρίνει. Αλλά δεν νιώθω την ανάγκη να ασχοληθώ και να αποδείξω κάτι. Αποδεικνύω πράγματα σε εμένα και εμείς σε εμάς ως ομάδα».

«Είναι βασικό συστατικό αυτό, ότι δεν ερχόμαστε εδώ για να αποδείξουμε κάτι σε κάποιον, γιατί αυτό προϋποθέτει έναν πολύ κακό εγωισμό που αφθονεί γενικά στον κόσμο. Το προφίλ, από εμένα και το σέβονται, είναι ότι εδώ δεν θα δώσετε ποτέ δικαίωμα γιατί κάτω είναι σισσύτιο και δεν θα έχετε καμία άλλη διευκόλυνση από ότι οι άλλοι σιτιζόμενοι. Και μην νιώσετε ποτέ ότι είστε κάτι ιδιαίτερο γιατί αλλιώς θα φύγω εγώ από την ομάδα, σημαίνει ότι δεν θα μπορώ να κάνω τη δουλειά μου.  Το προφίλ είναι χαμηλό και δεν έχουμε να αποδείξουμε κάτι σε κανέναν άλλο, μόνο στον εαυτό μας» θα πει ο Παναγιώτης και στη συνέχεια θα ρωτήσει εκείνος τους τρεις ηθοποιούς τους τι περίμεναν όταν ήρθαν πρώτη φορά στην ομάδα.

24media

«Εγώ δεν περίμενα τίποτα, και δεν το έλεγα κιόλας γιατί δεν ήξερα τίποτα. Αλλά όταν ήρθα και είδα την δυσκολία έμεινα περισσότερο από εγωισμό, ότι δεν γίνεται να μην τα καταφέρω» λέει ο Χρήστος και η Ορθοδοξία συνεχίζει: «Εγώ το έβλεπα λίγο πιο παραμυθένια. Είχα παρακολουθήσει κάποιες παραστάσεις, ψαχνόμουν γενικά με τις τέχνες, οπότε δεν περίμενα να είναι τόσο δύσκολο. Περίμενα ότι το τελικό αποτέλεσμα είναι κάπως έτσι. Επίσης είχα την εντύπωση ότι τελειώνεις μια δραματική σχολή και ξέρεις όλα αυτά που πρέπει να ξέρεις για να βγεις στο σανίδι και να κάνεις τα πάντα όλα. Κι αυτό όμως είναι θέμα χαρακτήρα». «Το θέατρο είναι πάρα πολύ δύσκολο και μπορείς τον εαυτό σου αν δεν έχεις κάτι άλλο να κάνεις, αντί να γυρνάς για καφέ πότε στην Ομόνοια και πότε στον Κορυδαλό, να του δώσεις ένα έναυσμα να κάνει κάτι. Να νιώσεις δημιουργικός γιατί ο μεγαλύτερος εχθρός σου είναι ο εαυτός σου, η ψυχολογία σου», λέει ξανά ο Χρήστος.

«Σε αυτό που είπε ο Χρήστος θέλω να πω ότι κανείς δεν μπορεί να σε βοηθήσει αν δεν θες κι εσύ ο ίδιος, θέλει κι εσένα. Γι’ αυτό να πω εδώ και για τα μέλη που έχουν περάσει από εδώ, και για τα τωρινά μέλη, και γι’ αυτούς που θα έρθουν, ένα τεράστιο ευχαριστώ για όλα όσα μαθαίνω εγώ καθημερινά από αυτούς και για τη σκληρή δουλειά που καταβάλουν. Δεσμεύονται από μόνοι τους και δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους και μαθαίνουν και σε εμένα πράγματα. Δεν μπορεί αυτός που δεν έχει περιβάλλον δικό του και ζει σε ξενώνα να κάνει τόσο σκληρή δουλειά και να ψάχνει για δουλειά, να έχει τα προσωπικά του προβλήματα, να έχει να διαχειριστεί τον συγκάτοικό του στον ξενώνα, τα υπαρξιακά του, τα οικογενειακά του που μπορεί να του έχουν ναρκώσει κάθε συναίσθημα και ευαισθησία μέσα του και να προσπαθεί. Είναι παράδειγμα προς μίμηση. Εμένα το μεγάλο μου όνειρο θα ήταν να πάω σε όλα τα Λύκεια της χώρας και να μιλάμε γι’ αυτό. Γιατί μπορούν να δώσουν μαθήματα.  Το μάθημα είναι αυτό: Έχω τόσα προβλήματα, αλλά κάνω και θέατρο και θα βρω και δουλειά και θα φύγω και από τον ξενώνα. Είναι ένα χτύπημα προς τα μπροστά, ότι δεν μένουν στάσιμοι. Εδώ έρχεται η Equal Society και βοηθά με αυτό που είπε ο Φώτης ότι ναι η ομάδα φτιάχτηκε με στόχο την επανένταξη και να πιστέψουμε και πάλι στον εαυτό μας» τονίζει ο Παναγιώτης και συνεχίζει εξομολογητικά: «Εγώ είμαι 48 χρονών και έχω περάσει από δυσκολίες απίστευτες και ψυχοφθόρες και προσπάθησα να προχωρήσω, αλλά ΟΚ, ποιος από εσάς δεν έχει περάσει; Ναι, αλλά σε ένα ασφαλές περιβάλλον, έχει μεγάλη διαφορά. Θα μιλήσεις με τη μαμά σου, τον μπαμπά σου, τον φίλο σου, εδώ δεν είναι έτσι. Η αξία των ανθρώπων αυτών είναι απίστευτη γιατί σε εμάς υπάρχει ένα προστατευμένο περιβάλλον. Εσύ μπορείς να πεις “Είναι 12 το βράδυ, είμαι γυμνός στο σπίτι μου και χορεύω γιατί έτσι μου ήρθε”, εδώ δεν υπάρχει αυτό, έχει ωράριο ο ξενώνας, έχει συγκάτοικο».

24media

Η δική μου οπτική απέναντί τους άλλαξε με το που τους είδα στη σκηνή. Θέλησα άμεσα να τους γνωρίσω. Αναρωτιέμαι αν έχουν παρατηρήσει αυτή την αλλαγή στον τρόπο που τους αντιμετωπίζει η κοινωνία. Ο Φώτης εξηγεί ότι έχει αλλάξει τόσο πολύ η ανθρωπογεωγραφία των αστέγων, όπου η παραδοσιακή εικόνα του άστεγου στον δρόμο έχει παρέλθει. Δεν διαφωνώ απλά δεν είναι απαραίτητο ότι μαζί με την ανθρωπογεωγραφία αλλάζει η οπτική της κοινωνίας απέναντι στους άστεγους. «Δεν αλλάζει ο τρόπος που σε βλέπουν οι άλλοι, απλά μέσω της θεατρικής ομάδας σου δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσεις εσύ καλύτερα τους ανθρώπους, τον εαυτό σου, και αλλάζει η οπτική που βλέπεις εσύ τους άλλους. Δεν είσαι πλέον ένας στη μάζα, είσαι ο ένας που κάνει κάτι δημιουργικό για τον εαυτό σου», θα μου πει η Ορθοδοξία.  Ωστόσο ο Χρήστος λέει: «Μια φορά ήρθε και με βρήκε ένα παιδάκι όταν είχαμε παίξει το νησί των σκλάβων, 23 χρονών και με σταμάτησε να μου πει «Είστε πολύ καλός κύριε, σας θαύμασα». Τώρα που είχαμε πάει στη Λευκάδα και εδώ, ήρθαν και μας είπαν «Είστε πολύ καλοί» και δεν…». «Δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι είμαστε άστεγοι. Σου λέει δεν μπορεί με τόσα προβλήματα να κάνουν τέτοια δουλειά» τον συμπληρώνει η Ορθοδοξία.

«Το πιο συγκινητικό που έχω δει, κάποια στιγμή που η Ορθοδοξία έπαιζε την νεράιδα σε μία παράσταση, μετά το τέλος της και ενώ τους δίνουν συγχαρητήρια πάνω στη σκηνή και η Ορθοδοξία δεν έχει προλάβει να αλλάξει και φοράει ακόμα φτερά, έρχεται ένα κοριτσάκι και ζήτησε από τον μπαμπά της να πάει να τη δει και να την αγγίξει γιατί πίστευε ότι είναι αληθινή», λέει ο Παναγιώτης και ο Σπύρος συμπληρώνει:

«Εγώ αυτό που διαπίστωσα μετά την παράσταση στο θέατρο Σταθμός, είναι ότι η άποψη των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου έχει αλλάξει εντελώς τουλάχιστον για εμένα και τον Χρήστο που μένουμε στον ξενώνα του δήμου γιατί είχαν έρθει να το δουν άτομα από τις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου, και η προϊσταμένη μάλιστα. Έχουν ζητήσει όλοι μα όλοι στην επόμενη παράσταση να έρθουν να το δουν. Αυτοί οι οποίοι σε έβλεπαν τυπικά και ψυχρά έχουν αλλάξει 100% τον τρόπο αντιμετώπισής τους».

24media

Mεταξύ τους, άλλαξε κάτι; Όπως είπε η Ορθοδοξία οι σχέσεις πλέον είναι ουσιαστικές. «Μέχρι την ομάδα ο καθένας σκεφτόταν μόνο τα δικά του προβλήματα, δεν αναγνώριζε  ότι και ο άλλος μπορεί να έχει η περισσότερα προβλήματα ή να μην μπορεί να τα διαχειριστεί και από κάποια στιγμή και μετά αρχίσαμε να βοηθάμε ο ένας τον άλλο γιατί αλλιώς δεν θα γινόταν να προχωρήσουμε σαν ομάδα. Δεν μπορεί να είμαι εγώ χάλια και να έρχομαι να τσακώνομαι στην ομάδα με τον Σπύρο, θα χαλάσω και τη δική του ημέρα», εξηγεί η Ορθοδοξία. Η διαχείριση αυτή είναι κάτι που διδάσκονται στην δραματοθεραπεία. Κι αυτή η δραματοθεραπεία όπως έχουν πει και οι τρεις τους βοήθησε πολύ. Πριν τους αποχαιρετήσω αναρωτιέμαι αν θα συνεχίσουν στην ομάδα τώρα που η ζωή τους αλλάζει. «Οι προθέσεις είναι οι καλύτερες» λέει ο Σπύρος γελώντας. Κι έτσι αποχαιρετιόμαστε. Απομακρύνομαι από τον χώρο με την ψυχή και την καρδιά μου γεμάτη, και δεν μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι αυτό το μάθημα που έλεγε ο Παναγιώτης. «Δεν μένουν στάσιμοι». Εσύ; Θα ακολουθήσεις το παράδειγμά τους;