Θεοδόσης Κώνστας: “Αν ζητάς αγάπη και αποδοχή, φώναξέ το. Πάλεψέ το. Αφόπλισε τους αντιρρησίες με τη θετική σου ενέργεια”

Έχοντας ζήσει στο πετσί του τα ’90s στην Ελλάδα, τη νυχτερινή ζωή του τότε (τη γκέι και στρέιτ νυχτερινή ζωή), αλλά και τον χώρο του ελληνικού θεάτρου, θεώρησα ότι είναι ο κατάλληλος άνθρωπος να μας μιλήσει σήμερα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Pride. Αν και χρόνια φίλοι, είχα την ευκαιρία να κουβεντιάσω** μαζί του για πράγματα που δεν είχαμε συζητήσει ποτέ. Μεγαλωμένος σε χωριό, με ελλιπή μέσα ενημέρωσης (δεν υπήρχαν τα social media βλέπεις τότε), πάντα αναρωτιόμουν τι ήταν αυτό που έκανε τον Θεοδόση τόσο γοητευτικό σαν προσωπικότητα, μία που έχει αναπτύξει μέσα από το ενδιαφέρον του για τις τέχνες. Ειδικά, όταν πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει μεγαλώσει σε μια κλειστή κοινότητα που οποιαδήποτε μορφή «διαφορετικής» (για τα δεδομένα μιας κλειστής κοινωνίας πάντα) παρουσίας, ξενίζει και κυρίως σχολιάζεται.

Η ματιά που έχει για τον κόσμο, από τις επιρροές που είχε μικρός, τον πρώτο άνθρωπο που είδε που η σεξουαλικότητά του ήταν ελεύθερη προς μετάφραση (σ.σ. Prince), ακόμα και οι χαρακτηρισμοί που χρησιμοποιεί για να περιγράψει έναν γκέι άνθρωπο, η κουβέντα μου με τον Θεοδόση Κώνστα με ενέπνευσε και με έκανε να καταλάβω ότι ίσως πρέπει να παίρνουμε κάποια πράγματα λιγότερα στα σοβαρά. Κυρίως τον ίδιο μας τον εαυτό.

Φωτογραφίες: Ladylike.gr / Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson

Αυτό όμως που νομίζω ότι πρέπει να αποκομίσουμε όλοι από την συνέντευξη αυτή, δεν είναι μόνο για να γνωρίσουμε τον ταλαντούχο αυτό ηθοποιό (μπορείς να τον απολαύσεις στην σκηνή του Μικρού Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου στην παράσταση “Θεογονία: ένα μεγάλο γλέντι” στις 5 & 6 Ιουλίου), αλλά και να εκπαιδευτούμε ως το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε κι εμείς την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και τον κόσμο όλο γενικότερα.

Πότε άκουσες πρώτη φορά τον χαρακτηρισμό γκέι;

Θυμάμαι  μικρός να ξέρω ότι αφορά κάποιον που είναι ομοφυλόφιλος και ξαφνικά το ακούω στο τραγούδι “The Glow Of Love” όπου ο Luther Vandross χρησιμοποιεί τη λέξη για να περιγράψει κάτι χαρούμενο, όμορφο, ζωντανό και φρέσκο.

Εκπληκτικό που αυτή ήταν η πρώτη σου «γνωριμία». Και πότε συνειδητοποίησες τι σημαίνει πραγματικά;

Σε μεγαλύτερη ηλικία. Νομίζω ότι κατάλαβα τι πραγματικά σημαίνει όταν στους οδηγούς για τη νυχτερινή διασκέδαση περιέγραφε τα μαγαζιά όπου σύχναζαν άνθρωποι οι οποίοι ήταν χαρούμενοι, ζωντανοί και όμορφοι.

Ναι, εξάλλου στα αγγλικά η λέξη “gay” σημαίνει «χαρούμενος».

Ακριβώς.

Οπότε, μεγαλώνοντας υπήρχε κάποιος άνθρωπος, είτε στο περιβάλλον σου, είτε ακόμα και στην παγκόσμια showbiz, που να ήταν ανοιχτός/ή με τη σεξουαλικότητά του; Κάποιος που να σε ενέπνευσε παρουσιάζοντας μια μη κοινότοπη εικόνα ενός ομοφυλόφιλου ανθρώπου;

Όταν είδα τον Prince σε μία απονομή  βραβείων του MTV να ανεβαίνει στην σκηνή και να της βάζει «φωτιά», φορώντας ψηλοτάκουνα και παντελόνι με άνοιγμα στην περιοχή των γλουτών, ένα πλάσμα που δεν οριοθετούσε τον εαυτό του ούτε σαν άντρας, ούτε σαν γυναίκα, αλλά ως κάτι υπεράνω φύλου, εκπέμποντας σεξουαλικότητα και αυτοπεποίθηση σαν πραγματικός Θεός, ένας άνθρωπος που ήταν πραγματικά υπερταλαντούχος, άρχισα να υποψιάζομαι πως όταν ακούς το σώμα σου, εκφράζεις τις ανάγκες του και δουλεύεις για να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου, τότε είσαι  πραγματικά άτρωτος.

Άρα θα έλεγες ότι ο Prince σε βοήθησε να ανακαλύψεις την πιο δημιουργική σου πλευρά;

Ναι, από την άποψη ότι ήταν πάντα πιστός στο όραμα του ως performer, αλλά πάντα γενναιόδωρος με το κοινό του κι ανοιχτός. Και είχε και πλάκα. Φυσικά, έχει γράψει μουσικάρες (γέλια)!

Εργάζεσαι σαν ηθοποιός εδώ και χρόνια. Για την ακρίβεια, σε λίγες μέρες θα εμφανιστείς στη σκηνή του Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών, στην παράσταση “Θεογονία: Ένα μεγάλο γλέντι”. Από τη ματιά του ηθοποιού, πώς πιστεύεις ότι στην ελληνική τηλεόραση, κινηματογράφο, θέατρο κτλ. παρουσιάζεται η εικόνα ενός ομοφυλόφιλου ανθρώπου; Θεωρείς ότι όταν ένας άνδρας ή μια γυναίκα, γκέι ή στρέιτ, υποδύεται έναν γκέι άνθρωπο ο τρόπος που τον/την παρουσιάζει, είναι μια υγιής εκπροσώπησή αυτού;

Νομίζω ότι έχει να κάνει σίγουρα με τις ερμηνευτικές επιλογές του ηθοποιού και από που αντλεί την έμπνευσή του. Κυρίως όμως, έχει να κάνει με τους δημιουργούς και με τον τρόπο που θέλουν να χρησιμοποιήσουν τον συγκεκριμένο χαρακτήρα.

Έχουμε δει πολλές φορές queer ρόλους να εκτελούν χρέη «γαρνιτούρας» σε παραγωγές τόσο στην τηλεόραση όσο και στο θέατρο. Αν δεν τους δοθεί χώρος, τότε αυτοί οι ρόλοι δεν θα αποκαλύψουν ποτέ την ανθρώπινη υπόστασή τους και θα παραμείνουν μονοδιάστατοι.

Πώς βλέπεις να αντιμετωπίζονται οι γκέι, queer κτλ. άνθρωποι στον εργασιακό χώρο; Ακόμα και στο χώρο του θεάματος δηλαδή. Θεωρείς ότι υπάρχει το ελεύθερο να εκφράσει κανείς τον εαυτό του, ίσως και τη σεξουαλικότητά του, χωρίς να κριθεί ή να στιγματιστεί;

Δεν έχω συναντήσει περίπτωση να στιγματίζεται κάποιος, παρά μόνο όταν δεν ήταν καλός στην δουλειά του.

Για να είμαι ειλικρινής, δεν το περίμενα αυτό. Αντίστοιχα, υπήρξε κάποια στιγμή στη ζωή σου που το να εκφράσεις τον εαυτό σου απόλυτα, απέβη κακό για εσένα;

Μεγαλώνοντας, κάτι που συνειδητοποιώ είναι ότι όταν φτάσεις στο σημείο να νιώθεις τόσο άνετα στο πετσί σου ώστε να τιμάς τις ανάγκες και τα δικαιώματα σου, χωρίς ταυτόχρονα να παίρνεις απόλυτα στα σοβαρά τον εαυτό σου, τότε μπορείς να κινηθείς ανεμπόδιστα σε κάθε περιβάλλον και να περνάς και καλά στην διαδρομή.

Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα του Pride. Έχουν περάσει 50 χρόνια από την εξέγερση Stonewall Inn. Σε παγκόσμιο επίπεδο, λοιπόν, ο Ιούνιος θεωρείται ο επίσημος μήνας του Pride. Στην Ελλάδα, εδώ και αρκετά χρόνια πραγματοποιείται στο κέντρο της πόλης το Athens Pride Festival; Πιστεύεις ότι υπάρχει νόημα που συμβαίνει; Πιστεύεις ότι υπάρχει αντίκτυπος και αν ναι, βοηθάει τελικά στο να αλλάξει η αντίληψη ακόμα και του πιο δύσπιστου ανθρώπου στο να υπάρχει η ελευθερία να εκφράζει κανείς τη σεξουαλικότητα, άρα και προσωπικότητά του, πλήρως;

Μια γιορτή έχει πάντα λόγο να συμβαίνει. Όταν μαζεύονται άνθρωποι για να γιορτάσουν την ταυτότητά τους και να δηλώσουν παρουσία μέσα από τη μουσική, τη χαρά και το χρώμα δεν μπορεί παρά να γίνουν αντιληπτοί. Αν ζητάς αγάπη και αποδοχή, φώναξέ το. Πάλεψέ το. Αφόπλισε τους αντιρρησίες με την θετική σου ενέργεια. Χρειάζονται όσο το δυνατόν περισσότερες θετικές δονήσεις για να αρχίσει ο κόσμος να πάλλεται προς την σωστή κατεύθυνση.

Είναι τρομερά εμψυχωτικό το μήνυμά σου. Σαν Έλληνες, πιστεύεις ότι είμαστε ΟΚ τελικά με τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα;

Οι Έλληνες  εξοικειωνόμαστε με την διαφορετικότητα όλο και περισσότερο, μέρα με τη μέρα. Κάποιες ακραίες θέσεις και φαινόμενα που παρατηρούνται τα αποδίδω στην γενικότερη εσωστρέφεια που χαρακτηρίζει τους καιρούς μας. Ίσως ο κόσμος δεν καταλαβαίνει ακόμα την αναγκαιότητα των οργανωμένων δράσεων από μεριάς της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας ή μια μερίδα του αισθάνεται άβολα μπροστά σε μια πολύχρωμη παρέλαση, όμως όσο βλέπεις κάτι τόσο το γνωρίζεις, τόσο το συνηθίζεις, τόσο το αποδέχεσαι.

Σε ευχαριστώ πολύ που μοιράστηκες μαζί μας τις σκέψεις σου, ειδικά μια σημαντική μέρα σαν τη σημερινή.

Εγώ σε ευχαριστώ.

*Στα ’50s και τα ’60s, όπως μπορεί να γνωρίζεις ήδη, δεν υπήρχαν αρκετά “openly gay” μέρη στην Αμερική. Υπήρχαν λίγα μέρη στα οποία σύχναζαν μέλη της LGBTQI κοινότητας, ανάμεσα σε αυτά και φυσικά το θρυλικό Stonewall Inn στο Greenwich Village. Η συνοικία αυτή, όπως και το Harlem, αν και κακόφημες για την εποχή περιοχές, θεωρούνταν κατά κόρον ως “γκέι συνοικίες” στις οποίες μπορούσες να βρεις μπαρ να πιεις φθηνά. Μιας και μπαρ σαν το Stonewall δεν είχαν άδεια πώλησης αλκοολούχων ποτών, πολλοί αστυνομικοί δεχόντουσαν δωροδοκίες, με αντάλλαγμα την σιωπή τους. Παρ’ όλα αυτά, εκείνο το πρωινό της 28ης Ιουνίου μερικοί αστυνομικοί αποφάσισαν να κάνουν επιδρομή στο Stonewall Inn. Μέλη της LGBTQI κοινότητας, λοιπόν, αποφάσισαν να αντισταθούν, ξεκινώντας τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις ως τότε, υπέρ των δικαιωμάτων της κοινότητας. Οι διαδηλώσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα μεγάλο απελευθερωτικό κίνημα, το Gay Liberation Front που σκοπό είχε να αλλάξει σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο τον τρόπο που αντιμετωπιζόταν η LGBTQI κοινότητα. Ένα χρόνο μετά, στις 28 Ιουνίου του 1970, διοργανώθηκε η πρώτη Christopher Street Liberation Day March, η οποία έγινε το πρότυπο για τα Pride παγκοσμίως. Στην Ελλάδα από τις 25 Ιουνίου του 2005 τα LGBTQI άτομα της Ελλάδας βγήκανε περήφανα στους δρόμους της Αθήνας για να διεκδικήσουν την ορατότητα και τον σεβασμό στο πρώτο Athens Pride Parade.

**Ευχαριστούμε πολύ το Ρομάντζο (Αναξαγόρα 3, Αθήνα)  για τη φιλοξενία.