ΔΙΑΤΡΟΦΗ

4 λόγοι που το υγιεινό φαγητό δεν αρκεί για μια καλή διατροφή

Faruk Tokluoğlu/Unsplash+

Σχεδόν όλοι έχουν μια απάντηση στην ερώτηση «ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό;». Είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί: οι άνθρωποι είναι σχεδιασμένοι να αντλούν ευχαρίστηση από το φαγητό. Μάλιστα, για πολλούς, το φαγητό συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες απολαύσεις στη ζωή.

Εκτός από το να κάνει τα γεύματα μια ευχάριστη εμπειρία, η απόλαυση από το φαγητό έχει επίσης σημαντικά οφέλη για την υγεία. Η απόλαυση φαγητού υποστηρίζει την πέψη, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της σχέσης μας με το φαγητό και πολλά άλλα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το πόσο απολαμβάνουμε το φαγητό, είναι εξίσου σημαντικό με το περιεχόμενο του πιάτου μας. Παρακάτω, εξηγούμε το γιατί.

Η ψυχολογία πίσω από την απόλαυση του φαγητού

Για χρόνια, οι ερευνητές έχουν μελετήσει την επιστήμη πίσω από την απόλαυση του φαγητό. Τα ευρήματά τους είναι ενδιαφέροντα και σε μεγάλο βαθμό ενθαρρυντικά. Κι όπως θα περίμενε κανείς, η ευχαρίστηση που αποκομίζουν οι άνθρωποι από το φαγητό, εμφανίζεται τόσο στο στόμα όσο και στον εγκέφαλό μας.

«Η απόλαυση κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένης της απόλαυσης από το φαγητό, οδηγεί σε απελευθέρωση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο», εξηγούν οι ειδικοί. «Η ντοπαμίνη αναφέρεται συχνά ως η “ορμόνη της καλής αίσθησης” επειδή ενεργοποιεί τις οδούς ανταμοιβής στον εγκέφαλο, κάτι που βοηθά στην προώθηση της ευτυχίας, της ηρεμίας, του κινήτρου και της εστίασης».

Στην πραγματικότητα, παλαιότερη έρευνα του 2011, δείχνει ότι τα άτομα με παχυσαρκία μπορεί να έχουν διαταράξει την ευαισθησία στην ντοπαμίνη, οδηγώντας τους στην υπερκατανάλωση τροφής για να επιτύχουν επαρκή ευχαρίστηση από το φαγητό.

Ωστόσο, όταν η χημεία του εγκεφάλου λειτουργεί σωστά, η απόλαυση του φαγητού μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά οφέλη. Ειδικότερα, όταν απολαμβάνουμε το φαγητό που τρώμε και διεγείρουμε την ντοπαμίνη, αυτόματα μεταβολίζουμε τις τροφές πιο αποτελεσματικά και χρησιμοποιήσουμε τα θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα που τρώμε.

Η απόλαυση του φαγητού θα μπορούσε επίσης να προωθήσει την υγιεινή διατροφή

Μια μεγάλη ερευνητική ανασκόπηση από το 2020, εξέτασε 119 μελέτες σχετικά με τη σύνδεση μεταξύ απόλαυσης φαγητού και υγιεινής διατροφής. Το 57% των μελετών βρήκαν ευνοϊκές συσχετίσεις μεταξύ διατροφικής ευχαρίστησης και διατροφικών αποτελεσμάτων. Άλλες μελέτες, έχουν τονίσει τη σημασία της απόλαυσης από υγιεινές τροφές για την προώθηση μιας θρεπτικής, ισορροπημένης διατροφής.

Αν και υπάρχει η πεποίθηση ότι το «υγιεινό» φαγητό δεν πρέπει να έχει καλή γεύση, αυτό δεν είναι αλήθεια. Όταν τρώμε φαγητό που μας αρέσει, αυξάνεται η ικανοποίηση, κάτι που μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της διατροφής και να μειώσει την πιθανότητα υπερφαγίας ή επεισοδίων υπερφαγίας.

Η συναισθηματική τροφή

Οι ώρες των γευμάτων θα ήταν αρκετά βαρετές αν το φαγητό ήταν απλώς καύσιμο. Τα τρόφιμα που καταναλώνουμε κάνουν πολλά περισσότερο από το να μας θρέφουν. Το φαγητο μπορεί να πετύχει πολλά: από το να μας φέρει κοντά με τους αγαπημένους μας μέχρι να μας συνδέσει με την πολιτιστική μας κληρονομιά. Εν ολίγοις, είναι τόσο συναισθηματική, όσο και σωματική τροφή. Εδώ είναι μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους η απόλαυση του φαγητού μπορεί να τροφοδοτήσει και το πνεύμα:

  • Αυξάνει την κοινωνική σύνδεση

Τι είναι ένα πάρτι ή μια οικογενειακή συγκέντρωση χωρίς κάτι για να τσιμπήσεις; Καθώς οι άνθρωποι απολαμβάνουν τα γεύματα με άλλους, συχνά νιώθουν μια αυξημένη αίσθηση ευτυχίας, σύμφωνα με σχετική μελέτη.

  • Προσφέρει σωματική και συναισθηματική άνεση

Μια ζεστή σούπα όταν είσαι άρρωστ@, ένα ζυμαρικό που σου θυμίζει τη γιαγιά σου ή το αγαπημένο σου επιδόρπιο: φαγητά σαν αυτά έχουν έναν τρόπο να μας ανεβάζουν τη διάθεση και να ηρεμούν το σώμα μας.

  • Σπάει τον έλεγχο της διατροφικής κουλτούρας

Η διατροφική κουλτούρα έχει πολλούς ορισμούς, αλλά ένα χαρακτηριστικό αυτού του μηνύματος σε κοινωνικό επίπεδο, είναι ότι πρέπει να λες όχι σε τροφές που αγαπάς, ειδικά εάν είναι πλούσιες σε θερμίδες ή λιπαρά. Η επιλογή το να απολαμβάνεις όμως αυτό που τρως, βοηθά να σπάσει αυτή η επιβλαβής νοοτροπία.

Όταν όλα τα τρόφιμα επιτρέπονται χωρίς κανόνες—συμπεριλαμβανομένων των πιο νόστιμων, το σώμα μαθαίνει να πιστεύει ότι θα πάρει αυτό που χρειάζεται. Απενοχοποιώντας αυτά τα τρόφιμα που έχουν χαρακτηριστεί ως «κακά» είναι ένα σημαντικό βήμα στη διαδικασία επούλωσης και μπορεί να βοηθήσει κάποι@ να νιώσει περισσότερη αυτοπεποίθηση και ελευθερία γύρω από το φαγητό.

Όταν απολαμβάνουμε όσα τρώμε, συνδεόμαστε με την πολιτιστική μας κληρονομιά

Για δεκαετίες, η έρευνα έχει αποδείξει ότι η αίσθηση του ανήκειν είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική υγεία. Και εδώ είναι, όπου η απόλαυση του φαγητού θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο.

Ο πολιτισμός και η παράδοση χρησιμεύουν ως μια μορφή σύνδεσης με τους άλλους και τον εαυτό μας. Ο περιορισμός ή η άρνηση τροφών που προάγουν τη σύνδεση αυτή, μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική αποσύνδεση και μοναξιά. Όταν δεν απολαμβάνουμε τρόφιμα της παράδοσής μας, λέμε όχι μόνο ότι το φαγητό είναι «κακό» αλλά ότι η υποκείμενη ταυτότητα που σχετίζεται με το φαγητό είναι «κακή».

Η απόλαυση αυτών των τροφών θα μπορούσε τελικά να δημιουργήσει μια αίσθηση ελευθερίας και ανήκειν που ανυψώνουν την ψυχική υγεία.