ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

5 σημάδια που δείχνουν ότι κρίνεις πολύ αυστηρά τον εαυτό σου

iStock

Έχεις βρεθεί ποτέ να σκέφτεσαι: «Δεν είμαι αρκετά καλός/ή», «Πώς έκανα αυτό το λάθος;» ή «Τι θα πουν οι άλλοι για μένα;»; Αν ναι, δεν είσαι μόν@. Η αυτοκριτική είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής μας, όμως, όταν γίνεται υπερβολική, μπορεί να γίνει ο μεγαλύτερος εχθρός μας.

Η υπερβολική αυτοκριτική, όπως αποδεικνύουν έρευνες της ψυχολογίας, μπορεί να περιορίσει την προσωπική μας ανάπτυξη, να δημιουργήσει συναισθηματική εξουθένωση και να εμποδίσει την επιτυχία μας, τόσο σε προσωπικό όσο και επαγγελματικό επίπεδο. Αν αναρωτιέσαι αν η αυτοκριτική σου είναι υπερβολική, εδώ είναι 5 σημάδια που πρέπει να προσέξεις, αλλά και πώς να τα διαχειριστείς.

1. Νιώθεις συνεχή ενοχή για μικρά λάθη

Αν παραμένεις κολλημένος/η σε μικρά λάθη που έχεις κάνει, όπως ένα λάθος email ή μια παρεξήγηση με έναν φίλο, αυτό μπορεί να είναι σημάδι ότι κρίνεις τον εαυτό σου πολύ αυστηρά. Η υπερβολική αυτοκριτική αυξάνει το άγχος και μειώνει την αυτοπεποίθησή σου.

Πώς μας επηρεάζει:

Η συνεχής ενοχή προκαλεί έναν φαύλο κύκλο αρνητικής σκέψης, που εμποδίζει την ικανότητά μας να μαθαίνουμε από τα λάθη και να προχωράμε. Έρευνες δείχνουν ότι η υπερβολική ενοχή σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.

Τι μπορείς να κάνεις:

  • Θυμήσου ότι τα λάθη είναι φυσιολογικά και απαραίτητα για την ανάπτυξη.
  • Αντί να επικεντρώνεσαι στο λάθος, σκέψου τι έμαθες από αυτό.

2. Δεν είσαι ποτέ ικανοποιημένος/η με τον εαυτό σου

Νιώθεις ότι όσο κι αν προσπαθείς, δεν είναι ποτέ αρκετό; Αυτό είναι συχνό σημάδι υπερβολικής αυτοκριτικής. Οι υψηλές προσδοκίες που θέτεις μπορεί να σε οδηγούν σε μια συνεχή αίσθηση ανεπάρκειας.

Πώς μας επηρεάζει:

Η τελειομανία που συνδέεται με την αυστηρή αυτοκριτική μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια εξουθένωση, καθώς και σε φόβο αποτυχίας. Παράλληλα, μειώνει την ικανοποίηση από τη ζωή και τις επιτυχίες σου.

Τι μπορείς να κάνεις:

  • Προσπάθησε να βάζεις στόχους που είναι εφικτοί και προσαρμοσμένοι στις δικές σου δυνατότητες.
  • Δώσε χρόνο να αναγνωρίσεις και να γιορτάσεις τα μικρά και μεγάλα επιτεύγματά σου.

3. Φοβάσαι την κριτική των άλλων

Αν αποφεύγεις να μοιράζεσαι τις ιδέες ή τα συναισθήματά σου από φόβο ότι θα κριθείς, μπορεί να είσαι υπερβολικά αυστηρός/ή με τον εαυτό σου. Η αυτοκριτική μπορεί να σε κάνει να προβάλλεις την ίδια αυστηρότητα στους άλλους.

Πώς μας επηρεάζει:

Ο φόβος της κριτικής περιορίζει την ικανότητά μας να εκφραστούμε ελεύθερα, να δημιουργήσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης και να εξελιχθούμε επαγγελματικά.

Τι μπορείς να κάνεις:

  • Ξεκίνα να μοιράζεσαι τις ιδέες σου σε ασφαλή περιβάλλοντα, όπως με κοντινούς φίλους ή συνεργάτες.
  • Οι άνθρωποι γύρω σου εκτιμούν την αυθεντικότητα περισσότερο από την τελειότητα.

4. Συγκρίνεις διαρκώς τον εαυτό σου με άλλους

Η συνεχής σύγκριση με τους άλλους μπορεί να σε κάνει να νιώθεις ανεπαρκής, ακόμα κι αν έχεις πετύχει σημαντικά πράγματα. Η υπερβολική αυτοκριτική συχνά μας οδηγεί να επικεντρωνόμαστε σε ό,τι μας λείπει αντί για αυτά που έχουμε.

Πώς μας επηρεάζει:

Η σύγκριση μειώνει την αυτοεκτίμησή μας και αυξάνει το άγχος. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που συγκρίνουν συχνά τον εαυτό τους με άλλους διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαταραχές άγχους.

Τι μπορείς να κάνεις:

  • Εστίασε στη δική σου πρόοδο και εξέλιξη.
  • Κατέγραψε καθημερινά 3 πράγματα για τα οποία νιώθεις ευγνωμοσύνη.

5. Δυσκολεύεσαι να δεχθείς κομπλιμέντα ή επαίνους

Αν απορρίπτεις ή μειώνεις τα κομπλιμέντα που σου κάνουν, αυτό μπορεί να δείχνει ότι έχεις πολύ αυστηρή εικόνα για τον εαυτό σου.

Πώς μας επηρεάζει:

Η άρνηση αναγνώρισης των δυνατοτήτων μας, δημιουργεί αίσθηση χαμηλής αυτοεκτίμησης και μας εμποδίζει να απολαύσουμε τις επιτυχίες μας.

Τι μπορείς να κάνεις:

  • Μάθε να λες «ευχαριστώ» όταν κάποιος σε επαινεί, ακόμα κι αν δεν το πιστεύεις απόλυτα.
  • Κράτα σημειώσεις με τα θετικά σχόλια που λαμβάνεις για να τα θυμάσαι στις δύσκολες στιγμές.

Μάθε να είσαι ο σύμμαχός σου

Η υπερβολική αυτοκριτική είναι ένας αόρατος «σαμποτέρ» που μπορεί να περιορίσει τις δυνατότητές μας και να μας κρατήσει πίσω. Αναγνωρίζοντας τα σημάδια και μαθαίνοντας να διαχειριζόμαστε την αυτοκριτική, μπορούμε να αναπτύξουμε μια πιο υγιή σχέση με τον εαυτό μας.

Θυμήσου: η αλλαγή ξεκινά από την αυτοσυμπόνια. Αγάπησε τον εαυτό σου για αυτό που είναι και δώσε του την ευκαιρία να ανθίσει.