7 συμπεριφορές που λανθασμένα θεωρείς τοξικές και ναρκισσιστικές
- 1 ΑΠΡ 2025

Ο ναρκισσισμός είναι ένας όρος που ακούγεται όλο και πιο συχνά στις μέρες μας. Πολλοί σπεύδουν να χαρακτηρίσουν ως ναρκισσιστή κάποιο άτομο που επιδεικνύει συγκεκριμένες συμπεριφορές, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την πραγματική φύση αυτών των πράξεων.
Η ψυχολογία εξηγεί ότι υπάρχουν αρκετές συμπεριφορές που συχνά συγχέονται με τον ναρκισσισμό, ενώ στην πραγματικότητα δεν έχουν καμία σχέση με αυτόν. Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε 7 τέτοιες περιπτώσεις που μπορεί να σε εκπλήξουν. Αυτό το άρθρο δεν έχει σκοπό να δικαιολογήσει τοξικές συμπεριφορές, αλλά να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και να αποτρέψει τις βιαστικές ετυμηγορίες.
1) Η αυτοπεποίθηση δεν είναι πάντα ναρκισσισμός
Είναι εύκολο να μπερδέψουμε την αυτοπεποίθηση με τον ναρκισσισμό, ειδικά όταν κάποιος/α είναι παθιασμένος/η με ό,τι κάνει και το κάνει καλά. Ζούμε σε έναν κόσμο που εκτιμά την αυτοπεποίθηση, αλλά ταυτόχρονα τη παρερμηνεύει. Ένα άτομο που γνωρίζει την αξία του και δεν απολογείται για τις ικανότητές του μπορεί να θεωρηθεί ναρκισσιστικό, αλλά αυτό δεν ισχύει απαραίτητα.
Ο ψυχολόγος Abraham Maslow είχε πει: «Αυτό που μπορεί να γίνει ένας άνθρωπος, πρέπει να γίνει». Αυτό σημαίνει ότι η αυτοπραγμάτωση είναι ο ανώτερος στόχος της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ένα άτομο που επιδιώκει την αυτοπραγμάτωση, μπορεί να εμφανίζει ισχυρή αυτοπεποίθηση και να έχει υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό του και τους γύρω του. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι ναρκισσιστής/ρια.
2) Η αυτοσυγκέντρωση δεν είναι ναρκισσισμός
Όταν κάποιος είναι απόλυτα αφοσιωμένος σε έναν στόχο, μπορεί να φανεί εγωκεντρικός ή αδιάφορος για τους άλλους. Ωστόσο, η εστίαση στον εαυτό μας δεν ισοδυναμεί με ναρκισσισμό. Ο ψυχολόγος Carl Jung είχε πει: «Το πιο τρομακτικό πράγμα είναι να αποδεχτεί κανείς πλήρως τον εαυτό του».
Η αυτοβελτίωση απαιτεί εσωτερική αναζήτηση και συγκέντρωση. Το να δουλεύει κάποιος για να γίνει καλύτερη εκδοχή του εαυτού του δεν σημαίνει ότι είναι ναρκισσιστής, αλλά ότι προσπαθεί για την προσωπική του εξέλιξη.
3) Η θέσπιση ορίων δεν είναι τοξικότητα
Έχεις αισθανθεί ποτέ ενοχές επειδή είπες «όχι» σε κάποιον; Ο καθορισμός ορίων είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ψυχικής μας υγείας. Όπως έχει πει η Brené Brown: «Το να θέτεις όρια απαιτεί θάρρος και αγάπη προς τον εαυτό σου».
Οι ναρκισσιστές συχνά καταπατούν τα όρια των άλλων, ενώ εκείνοι που θέτουν όρια απλώς προστατεύουν τον εαυτό τους. Η διαφορά είναι τεράστια.
4) Η διεκδικητικότητα δεν ισοδυναμεί με ναρκισσισμό
Οι άνθρωποι που εκφράζουν τις ανάγκες και τις απόψεις τους με αυτοπεποίθηση συχνά χαρακτηρίζονται λανθασμένα ως ναρκισσιστές. Μελέτη της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας έδειξε ότι η διεκδικητικότητα σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, χωρίς να συνδέεται με ναρκισσιστικές τάσεις.
Η διαφορά είναι ότι ένας διεκδικητικός άνθρωπος σέβεται τις απόψεις των άλλων, ενώ ένας ναρκισσιστής αγνοεί και υποτιμά τους γύρω του.
5) Η φιλοδοξία δεν σημαίνει τοξικότητα
Η επιθυμία για επιτυχία δεν σημαίνει ότι κάποιος είναι ναρκισσιστής. Ο Sigmund Freud είπε: «Αγάπη και εργασία… εργασία και αγάπη, αυτό είναι το παν». Η φιλοδοξία είναι η κινητήριος δύναμη της εξέλιξης. Όταν, όμως, κάποιος επιδιώκει την επιτυχία εις βάρος των άλλων, τότε μπορεί να γίνεται ναρκισσιστής.
6) Η ανάγκη για επιβεβαίωση δεν είναι πάντα ναρκισσισμός
Όλοι/ες έχουμε την ανάγκη να αναγνωρίζονται οι προσπάθειές μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε ναρκισσιστές. Ο ψυχολόγος Erik Erikson είχε πει: «Στην κοινωνική ζούγκλα της ανθρώπινης ύπαρξης, δεν υπάρχει αίσθηση ζωής χωρίς την αίσθηση της ταυτότητας».
Όταν η επιβεβαίωση γίνεται αυτοσκοπός, μπορεί να αγγίξει τη ναρκισσιστική συμπεριφορά. Όμως, το να επιζητούμε μια δόση αναγνώρισης είναι απόλυτα φυσιολογικό.
7) Η ανεξαρτησία δεν είναι ναρκισσισμός
Η ανεξαρτησία και η αυτονομία είναι αξίες που συχνά παρερμηνεύονται ως εγωισμός. Ο ψυχολόγος Albert Bandura είχε πει: «Για να πετύχεις, χρειάζεσαι αίσθηση αυτοαποτελεσματικότητας». Το να μπορεί κάποιος να σταθεί στα πόδια του δεν σημαίνει ότι είναι ναρκισσιστής. Σημαίνει ότι είναι αυτάρκης και έχει εμπιστοσύνη στις ικανότητές του.
Με βάση όλα τα παραπάνω, η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι περίπλοκη και συχνά παρερμηνεύεται ως τοξική. Χαρακτηριστικά όπως η αυτοπεποίθηση, η διεκδικητικότητα και η φιλοδοξία μπορεί να θεωρηθούν ναρκισσιστικά, ενώ στην πραγματικότητα είναι δείκτες προσωπικής ανάπτυξης.
Πριν βιαστούμε να χαρακτηρίσουμε κάποιον ναρκισσιστή, ας προσπαθήσουμε να τον κατανοήσουμε καλύτερα. Η σωστή κατανόηση μπορεί να μας βοηθήσει να χτίσουμε υγιέστερες σχέσεις και να διαμορφώσουμε μια πιο δίκαιη άποψη για τους ανθρώπους γύρω μας.