Αυτή η τοξική συνήθεια καταστρέφει σιωπηλά τις σχέσεις σου
- 15 ΑΠΡ 2025
Όλοι μας έχουμε βρεθεί σε μια ένταση με τον σύντροφό μας ή κάποιο κοντινό πρόσωπο και νιώσαμε την ανάγκη να… σωπάσουμε. Η σιωπή, όμως, δεν είναι πάντα χρυσός, ειδικά όταν γίνεται εργαλείο τιμωρίας. Μια κοινή, αλλά καταστροφική συνήθεια στις διαπροσωπικές σχέσεις είναι το λεγόμενο silent treatment, δηλαδή η σκόπιμη αποχή από την επικοινωνία. Αν και φαινομενικά «ήπια», αυτή η τακτική είναι στην πραγματικότητα τοξική και μπορεί να προκαλέσει βαθιές πληγές και να διαβρώσει ακόμη και τις πιο ισχυρές σχέσεις.
Ας δούμε τι λένε οι ειδικοί για αυτή την τοξική σιωπή και πώς μπορούμε να την αποφύγουμε.
Τι είναι το silent treatment και γιατί είναι τόσο επικίνδυνο;
Η σκόπιμη σιωπή, ή αλλιώς silent treatment, είναι όταν κάποιος αρνείται να επικοινωνήσει με τον άλλον, ακόμη και να τον αναγνωρίσει. Οι ψυχολόγοι το χαρακτηρίζουν ως μία μορφή κοινωνικού αποκλεισμού με πραγματικές, ψυχολογικές συνέπειες.
Σε πολλές περιπτώσεις, η σιωπή συνοδεύεται από θεατρικές κινήσεις, όπως το να φύγεις από το δωμάτιο χωρίς να πεις λέξη ή να αγνοήσεις επιδεικτικά τον άλλο. Αυτή η «θορυβώδης σιωπή» μπορεί να δώσει την ψευδαίσθηση ελέγχου, αλλά στην πραγματικότητα εντείνει τη σύγκρουση.
Γιατί καταφεύγουμε στη σιωπή;
Οι ψυχολόγοι εξηγούν ότι η σιωπή συχνά χρησιμοποιείται ως ένα είδος προσωρινής εκδίκησης. Δίνει την αίσθηση ότι «παίρνουμε το πάνω χέρι», όμως αυτή η ανακούφιση είναι σύντομη. Μακροπρόθεσμα, η σχέση φθείρεται, η εμπιστοσύνη καταρρέει και τα συναισθηματικά τραύματα βαθαίνουν.
Τονίζουν μάλιστα ότι η σιωπή δεν είναι απλώς αποφυγή σύγκρουσης, αλλά ξεκάθαρη τιμωρία. Ο σιωπηλός αποκλεισμός μπορεί να προκαλέσει άγχος, φόβο, εγκατάλειψη και βαθιά αυτοκριτική στο άτομο που τον υφίσταται.
Αξιοσημείωτο είναι πως, σύμφωνα με έρευνες, η απόρριψη μέσω σιωπής ενεργοποιεί τα ίδια νευρωνικά κέντρα πόνου με τον σωματικό πόνο. Δηλαδή, το μυαλό δεν τη βιώνει μεταφορικά, αλλά κυριολεκτικά ως πόνο.
Τι να κάνεις όταν θες να «κόψεις» την επικοινωνία;
Αν νιώθεις πως δεν αντέχεις να συνεχίσεις τον διάλογο, οι ειδικοί προτείνουν να ζητήσεις συνειδητά ένα διάλειμμα. Μπορείς να πεις κάτι όπως: «Δεν μπορώ να μιλήσω αυτή τη στιγμή, είμαι πολύ αναστατωμένος/η. Μπορούμε να τα πούμε σε λίγο;».
Το σημαντικό είναι να βάλεις χρονικό όριο και πρόθεση επιστροφής, ώστε να μην μένουν ανοιχτά τα ερωτήματα. Η ασάφεια είναι το πιο καταστροφικό στοιχείο στη σιωπή.
Επίσης, να θυμάσαι ότι η σιωπή ως τακτική απαιτεί τεράστια ψυχική και πνευματική ενέργεια, είναι εξαντλητική και για εκείνον που την επιβάλλει.
Αν είσαι εσύ το θύμα της σιωπής
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για να «σπάσει» η σιωπή. Αυτό που προτείνουν οι ειδικοί είναι να προσπαθήσεις να επαναφέρεις τη σύνδεση μέσω κατανόησης και ενσυναίσθησης. Όσο δύσκολο κι αν είναι, προσπάθησε να δεις πέρα από τον θυμό.
Μπορείς να πεις κάτι όπως: «Αισθάνομαι ότι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε όταν με αγνοείς. Θέλω να καταλάβω τι σε απασχολεί. Δεν θέλω να είσαι αναστατωμένος/η. Θέλω να βελτιώσουμε τα πράγματα, αλλά χρειάζομαι τη βοήθειά σου για να το κάνουμε μαζί».
Αν το silent treatment είναι επαναλαμβανόμενο και συνεχές, τότε ίσως πρόκειται για μορφή συναισθηματικής κακοποίησης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ειδικοί προτείνουν να συζητηθούν εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης συγκρούσεων ή, ακόμη καλύτερα, να ζητηθεί η βοήθεια ενός θεραπευτή ζεύγους.
Και αν ο άλλος αρνείται να πάει σε θεραπεία; Τότε, κάνε το εσύ για τον εαυτό σου. Όχι μόνο για να προστατεύσεις την ψυχική σου υγεία, αλλά και για να μάθεις πώς να διαχειρίζεσαι την κατάσταση όταν αυτή προκύπτει ξανά.
Η σιωπή μπορεί να φαίνεται σαν εύκολη λύση μέσα σε μια ένταση, αλλά κρύβει παγίδες που διαβρώνουν τις σχέσεις εκ των έσω. Είτε τη χρησιμοποιείς, είτε τη δέχεσαι, έχει σημασία να αναγνωρίσεις τη ζημιά που προκαλεί. Η υγιής επικοινωνία απαιτεί προσπάθεια, αλλά ανταμείβει με βαθύτερη κατανόηση, σεβασμό και σύνδεση.
Την επόμενη φορά που θα θες να κλείσεις την πόρτα με οργή, σκέψου το αλλιώς: ίσως μια ανοιχτή συζήτηση να λύσει περισσότερα απ’ όσα φαντάζεσαι.
