Αγχώδεις διαταραχές: Τα σημάδια που δείχνουν κάτι πιο σοβαρό από «απλό» άγχος
- 5 ΟΚΤ 2023
Το άγχος επηρεάζει τον καθένα με διαφορετικούς τρόπους. Μερικές φορές, τα συναισθήματα φόβου και τρόμου επιμένουν ή χειροτερεύουν με την πάροδο του χρόνου. Σε αυτό το άρθρο λοιπόν, θα δούμε πότε μιλάμε για αγχώδεις διαταραχές, ποιους επηρεάζει και πώς μπορείς να τις διαχειριστείς.
Το άγχος είναι η φυσική απάντηση του σώματος στο στρες. Είναι ένα αίσθημα φόβου ή ανησυχίας για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Για παράδειγμα μια συνέντευξη για δουλειά ή μια δημόσια ομιλία, μπορεί να προκαλέσει φόβο και νευρικότητα. Αλλά αν τα συναισθήματα άγχους είναι ακραία, διαρκούν τουλάχιστον 6 μήνες και παρεμβαίνουν στην καθημερινότητά σου, μπορεί να έχεις μια αγχώδη διαταραχή.
Τι είναι οι αγχώδεις διαταραχές;
Ενώ λοιπόν το να αισθάνεσαι άγχος είναι δυσάρεστο, μπορεί να σε παρακινήσει να εργαστείς σκληρότερα και να κάνεις καλύτερη δουλειά. Το συνηθισμένο άγχος είναι ένα συναίσθημα που έρχεται και φεύγει, χωρίς να παρεμβαίνει στην καθημερινότητά σου.
Στην περίπτωση μιας αγχώδους διαταραχής, το αίσθημα του φόβου μπορεί να είναι μαζί σου όλη την ώρα. Είναι έντονο και μερικές φορές εξουθενωτικό.
Για παράδειγμα, μπορεί να σε εμποδίζει να μπεις σε ένα ασανσέρ, να διασχίσεις έναν δρόμο ή σε ακραίες περιπτώσεις, ακόμα και να βγεις από το σπίτι σου.
Οι αγχώδεις διαταραχές είναι στην πραγματικότητα η πιο κοινή μορφή συναισθηματικής διαταραχής και μπορεί να επηρεάσουν οποιονδήποτε. Όμως, σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να διαγνωσθούν με μια τέτοια διαταραχή, σε σχέση με τους άντρες.
Ποια είναι τα είδη των αγχωδών διαταραχών;
Το άγχος πυροδοτεί πολλές διαφορετικές διαταραχές, όπως:
- Διαταραχή πανικού: Αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζεις επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού σε απροσδόκητες στιγμές.
- Φοβία: Αυτός είναι ένας υπερβολικός φόβος για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, κατάσταση ή δραστηριότητα.
- Κοινωνική αγχώδης διαταραχή: Αυτός είναι ένας ακραίος φόβος να κριθείς από άλλους σε κοινωνικές καταστάσεις.
- Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή: Αυτό σημαίνει ότι έχεις επαναλαμβανόμενες παράλογες σκέψεις που σε οδηγούν σε συγκεκριμένες, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.
- Διαταραχή άγχους αποχωρισμού: Αυτό σημαίνει ότι φοβάσαι να φύγεις από το σπίτι ή να αποχωριστείς τα αγαπημένα σου πρόσωπα.
Επιπλέον, μια σειρά από ψυχικές παθήσεις και ιατρικές καταστάσεις μπορεί να χαρακτηρίζουν το άγχος ως κύριο σύμπτωμα:
- Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD): Άγχος μετά από ένα τραυματικό γεγονός.
- Μείζονες καταθλιπτικές διαταραχές: Υπάρχει μια ισχυρή σχέση μεταξύ κατάθλιψης και άγχους.
- Χρόνια ασθένεια: Η διαχείριση καταστάσεων, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και ο διαβήτης μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα άγχους.
- Φλεγμονώδεις καταστάσεις: Το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες φλεγμονές και ασθένειες, όπως η αρθρίτιδα.
- Διαταραχές χρήσης ουσιών: Πολλά άτομα με άγχος μπορεί να προσπαθήσουν να αυτο-φαρμακοποιήσουν για να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων τους.
- Χρόνιος πόνος: Το άγχος βρίσκεται συχνά σε άτομα με διαταραχές χρόνιου πόνου.
Ποια είναι τα συμπτώματα του άγχους;
Το άγχος είναι διαφορετικό ανάλογα με το άτομο που το βιώνει. Μπορεί να έχεις ένα γενικό αίσθημα φόβου και ανησυχίας ή μπορεί να φοβάσαι ένα συγκεκριμένο μέρος ή γεγονός. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να αντιμετωπίσεις μια κρίση πανικού. Τα κύρια συμπτώματα άγχους μπορεί να περιλαμβάνουν:
- ανήσυχες σκέψεις ή πεποιθήσεις που είναι δύσκολο να ελεγχθούν
- ανησυχία
- πρόβλημα συγκέντρωσης
- προβλήματα με τον ύπνο
- κούραση
- ευερεθιστότητα
- ανεξήγητοι πόνοι
Ποιοι κινδυνεύουν από αγχώδεις διαταραχές;
Για κάθε είδος άγχους, υπάρχουν διαφορετικοί παράγοντες κινδύνου. Αλλά υπάρχουν ορισμένες γενικές επιρροές όπως:
- Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας
- Εμπειρίες ζωής
- Οικογενειακό ιστορικό
- Άλλες καταστάσεις υγείας: Τα προβλήματα με τον θυρεοειδή και άλλες καταστάσεις υγείας μπορεί να σας κάνουν επιρρεπείς στο άγχος.
- Διεγερτικά: Η κατανάλωση καφεΐνης, συγκεκριμένων ουσιών και φαρμάκων μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
Ποιες είναι οι θεραπείες για τις αγχώδεις διαταραχές ;
Μόλις λάβεις μία διάγνωση αγχώδους διαταραχής, μπορείς να εξερευνήσεις τις επιλογές θεραπείας με έναν γιατρό. Αλλά η ψυχοθεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις τα συμπτώματα και να κάνει την καθημερινότητά σου πιο διαχειρίσιμη.
Η αντιμετώπιση του άγχους χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες:
- Ψυχοθεραπεία: Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και πρόληψη απόκρισης έκθεσης.
- Συμπληρωματικές τεχνικές: Η ενσυνειδητότητα, η γιόγκα και οι στρατηγικές αυτοδιαχείρισης, όπως η διαχείριση του στρες, είναι τρόποι αντιμετώπισης του άγχους χρησιμοποιώντας εναλλακτικές μεθόδους.
- Φαρμακευτική αγωγή: Οι γιατροί συνταγογραφούν αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά φάρμακα.