Από τι υποφέρουν οι σύγχρονες γυναίκες;

Το χάσμα των φύλων εξακολουθεί σε πολλές περιπτώσεις να γίνεται κυριολεκτικά επικίνδυνο, αποκλείοντας τα γυναικεία σώματα από επιστημονικές έρευνες και ελέγχους ασφαλείας. Η σωματική και ψυχική υγεία των γυναικών σε όλο τον κόσμο, εξακολουθεί να απειλείται. Απαγορευμένες ή επισφαλείς αμβλώσεις, κλειτοριδεκτομές, ψυχικές διαταραχές και αυτοάνοσα νοσήματα, είναι μόνο μερικά από τα κομμάτια που συνθέτουν μια απειλητική εικόνα, τόσο για τη σωματική, όσο και την ψυχική υγεία των σύγχρονων γυναικών.

Με αφορμή λοιπόν τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, 3 γιατροί μάς εξηγούν αναλυτικά τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες γυναίκες σε ό,τι έχει να κάνει με την υγεία τους, τι πρέπει να προσέξουν και πώς να προστατευτούν κατάλληλα.

Τα προβλήματα υγείας που «προτιμούν» τις γυναίκες

Κάποιες ασθένειες φαίνεται να προτιμούν τις γυναίκες και χαρακτηρίζονται ως «γένους θηλυκού» όπως χαρακτηριστικά εξηγεί ο Ειδικός Παθολόγος MD, MSc και υποψήφιος διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεόδωρος Κατσίκας:

«Όλοι θα πίστευαν ότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα αφορούν τους άντρες, παρόλα αυτά εμφανίζονται όλο και πιο συχνά και στις γυναίκες.

Η επίδραση των οιστρογόνων στο καρδιαγγειακό σύστημα μπορεί να είναι άμεση, ή να εμφανίζεται μέσω των μεταβολών των παραγόντων κινδύνου όπως η αρτηριακή πίεση, το σωματικό βάρος, η αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης.

Όλα αυτά καθιστούν τις γυναίκες επιρρεπείς στην εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων, τα οποία εκτοξεύονται σημαντικά με την εμμηνόπαυση.

Τα θέματα υγείας « γένους θηλυκού», όμως δεν σταματούν εδώ. Στη λίστα προστίθενται χρόνιες παθήσεις όπως αναιμία, θυρεοειδοπάθειες, χρόνιες κεφαλαλγίες, αρθρίτιδα, κολίτιδα ή ατοπική δερματίτιδα, καθώς και νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως η άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ.

Ταυτόχρονα, έως 30 φορές συχνότερες είναι οι επώδυνες ουρολοιμώξεις στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες, ενώ 1 στις 5 περίπου γυναίκες ή και παραπάνω θα ταλαιπωρηθεί από ουρολοίμωξη τουλάχιστον μία φορά στη ζωή της.

Αν μιλάμε όμως για μία καθ’ υπεροχή γυναικεία πάθηση, τότε μιλάμε για την οστεοπόρωση.

Όπως εξηγεί ο κ. Κατσίκας:

«Πρόκειται για μία συνήθως ασυμπτωματική νόσο. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις όμως, μπορεί να προκαλεί μυοσκελετικούς πόνους, περιορισμό δραστηριοτήτων, μέχρι και αυτόματα κατάγματα, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής».

 

Τα γυναικολογικά προβλήματα υγείας των σύγχρονων γυναικών

Ο Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος MD, Τζεννάρο Καστάλντο, μας δίνει μια εικόνα των γυναικολογικών προβλημάτων, που επηρεάζουν τη γενική υγεία των σύγχρονων γυναικών

Όπως εξηγεί, ενώ η ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση συγκεκριμένων προβλημάτων, τα πιο συχνά είναι:

• Κολπίτιδες
• Διαταραχές περιόδου
• Ουρολοιμώξεις
• Δυσμηνόρροια
• Πολυκυστικές ωοθήκες
• Προβλήματα που σχετίζονται με τον HPV (Δυσπλασίες τραχήλου, κονδυλώματα)
• Μηνο/μητρορραγία
• Ενδομητρίωση
• Κύστεις ωοθηκών
• Πολύποδες ενδομητρίου
• Ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη
• Ινομυώματα
• Προβλήματα που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση
• Υπογονιμότητα
• Καρκίνος του μαστού

Και ενώ κάποια από αυτά δεν έχουν γνωστά παθολογικά αίτια ή κληρονομική βάση, κάποια άλλα μπορούν να προληφθούν με την σωστή ενημέρωση και την εφαρμογή κάποιων κανόνων καλής υγιεινής.

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει:

«Αλλάζοντας το βρεγμένο μαγιό το καλοκαίρι και προτιμώντας βαμβακερά εσώρουχα, μειώνουμε τις πιθανότητες να αναπτυχθούν μύκητες. Η χρήση προφυλακτικού μπορεί να προστατεύσει από ανεπιθύμητες κυήσεις και από πολλά Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα».

Η περίπτωση των αυτοάνοσων

Όπως εξηγεί ο κ. Κατσίκας, τα αυτοάνοσα νοσήματα παρουσιάζουν αυξημένο επιπολασμό τα τελευταία χρόνια και οι γυναίκες είναι περισσότερο ευπαθείς στην ανάπτυξη αυτοάνοσων νοσημάτων.

Πού οφείλεται αυτό;

Σημαντικό ρόλο σε αυτήν την ευπάθεια φαίνεται να έχουν γενετικοί και ορμονολογικοί παράγοντες. Σύμφωνα με τον ίδιο:

Οι γυναίκες παρουσιάζουν πολλαπλές ορμονικές διακυμάνσεις όπως είναι η ωορρηξία, η έμμηνος ρύση, η κύηση, η κλιμακτήριος και η εμμηνόπαυση. Αυτές οι ορμονικές αλλαγές, πέραν των σωματικών και ψυχολογικών αλλαγών που επιφέρουν, φαίνεται να προδιαθέτουν και σε συχνότερη προσβολή από αυτοάνοσα νοσήματα.

Η ψυχική υγεία των σύγχρονων γυναικών

Ποια είναι όμως πιο συχνά θέματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σήμερα; Σύμφωνα με τον Ειδικό Ψυχίατρο MD, MSc και Στρατιωτικό Γιατρό, Δημήτρη Μαργαρίτη, ανάλογα την ηλικία και τη φάση ζωής που διανύουν, οι γυναίκες απευθύνονται συνηθέστερα σε ψυχίατρο για αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές.

Ο ίδιος επίσης επισημαίνει:

«Μετατραυματικό stress και διαταραχές πρόσληψης τροφής, μπορεί να ξεκινούν την εμφάνιση τους από την εφηβική ηλικία, αντικατοπτρίζοντας τις κοινωνικές και ψυχολογικές πιέσεις που αντιμετωπίζει η γυναίκα σχετικά με το σώμα της, καθώς και τραυματικές εμπειρίες που ενδέχεται να βιώσει μια γυναίκα».

Επιστημονικές έρευνες υποστηρίζουν ότι οι γυναίκες παλεύουν περισσότερο από τους άνδρες με το άγχος και το στρες στην καθημερινότητά τους. Γιατί συμβαίνει αυτό; Σύμφωνα με τον κ. Μαργαρίτη:

«Πέραν του στρεσογόνου, σύγχρονου τρόπου ζωής, σημαντική είναι και η εξουθένωση από τους πολλαπλούς ρόλους και τις ευθύνες σχέσεων, εργασίας και φροντίδας που επωμίζεται μια γυναίκα ανεξαρτήτου ηλικίας».

Επιπλέον, όπως ο ίδιος επισημαίνει, οι γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν και βιολογικούς παράγοντες ευαλωτότητας, όπως ενδοκρινολογικές διαταραχές, ορμονολογικές μεταβολές γύρω από την έμμηνο ρύση, επιλόχεια περίοδος κ.ά.

Αναφερόμενος στην αυξημένη συχνότητα εμφάνισης κατάθλιψης μετά την εμμηνόπαυση, συμβουλεύει:

«Αν σας απασχολούν συχνά αυπνία, διαταραχές στην όρεξη, την ενέργεια, τη libido αλλά και άλλα σωματικά συμπτώματα  χωρίς να υπάρχουν ευρήματα από λοιπές ειδικότητες, συμβουλευτείτε άμεσα ειδικό».

Μιλώντας για την ευαισθητοποίηση σε θέματα ψυχικής υγείας και την ανάγκη να ξεπεραστούν οποιαδήποτε ταμπού μπορεί να τα συνοδεύουν, ο κ. Μαργαρίτης δηλώνει ότι δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί μύθοι που συντηρούν το στίγμα των ψυχικών παθήσεων, τουλάχιστον στις μεγαλύτερες γενιές. Η αντιμετώπιση όμως της νέας γενιάς του δίνει ελπίδα:

«Ας γίνουμε η αλλαγή που θέλουμε να έρθει. Όσοι έχουν ωφεληθεί από τη συνεργασία τους με ψυχίατρο ή ψυχολόγο, να δίνουν το παράδειγμα στον κύκλο τους. Είναι πολύ θετικό ότι οι νέες γενιές ζητάνε πολύ πιο εύκολα βοήθεια και από ψυχολόγο και από ψυχίατρο».

Απαγόρευση αμβλώσεων: Ένας «παλιός» κίνδυνος που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες γυναίκες

Η απαγόρευση των αμβλώσεων που ισχύει σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, με πιο πρόσφατη προσθήκη αυτή των ΗΠΑ, δεν θέτει σε κίνδυνο μόνο τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά και την ίδια τους τη σωματική ακεραιότητα.

Όπως χαρακτηριστικά εξηγεί ο κ. Καστάλντο:

H απαγόρευση αμβλώσεων συνεπάγεται την προσφυγή σε παράνομα κέντρα αμφιβόλου ποιότητας, όπου αυξάνεται ο κίνδυνος αιμορραγίας, λοιμώξεων κτλ.

 «Η άμβλωση είναι μία χειρουργική επέμβαση η οποία ενέχει κινδύνους επιπλοκών. Οπότε δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ελαφρά την καρδία ή σαν μέθοδος αντισύλληψης».

Ποιες οι απαραίτητες εξετάσεις που θα πρέπει να κάνει μια γυναίκα ανάλογα με την ηλικία της;

Όσον αφορά στις απαραίτητες γυναικολογικές εξετάσεις ο κ. Καστάλντο υπογραμμίζει ότι σημαντικό ρόλο παίζει το ιστορικό και οι παράγοντες κινδύνου της κάθε γυναίκας.

Σε γενικές γραμμές οι γυναίκες ηλικίας μέχρι 30 ετών θα πρέπει να κάνουν ένα Τεστ Παπανικολάου, μία γυναικολογική εξέταση και ένα κολπικό υπερηχογράφημα σε ετήσια βάση. Επίσης στις άτοκες γυναίκες θα πρέπει τακτικά να γίνεται έλεγχος για ορισμένα ΣΜΝ που μπορούν να περάσουν απαρατήρητα και να δημιουργήσουν στο μέλλον προβλήματα στην γονιμότητα.

Στις γυναίκες ηλικίας 30-40 θα πρέπει να προστίθεται και ο έλεγχος των μαστών, υπό την μορφή απλής ψηλάφησης εάν δεν υπάρχει κληρονομικότητα ή με απεικονιστικές εξετάσεις (μαστογραφία, υπερηχογράφημα) ανάλογα με το πόσο επιβαρυμένο είναι το ιστορικό.

Μετά τα 40 προστίθεται η ετήσια προληπτική μαστογραφία σε όλες τις γυναίκες, ανεξαρτήτως ιστορικού. Όταν μία γυναίκα μπει στην εμμηνόπαυση θα πρέπει επιπλέον να ελέγχεται η οστική πυκνότητα ώστε να διαγνωστεί εγκαίρως μία ενδεχόμενη οστεοπόρωση.

Από τη μεριά του ο κ. Κάτσικας συμβουλεύει ότι οι γυναίκες στα 20 τους πρέπει να ελέγχουν:

• Την αρτηριακή πίεση κάθε 2 χρόνια
• Τα επίπεδα σακχάρου και της χοληστερίνης
• Το δέρμα ώστε να αποκλειστεί κάποια δερματική βλάβη όπως το μελάνωμα
• Να κάνουν ορμονολογικό έλεγχο

Οι ίδιες εξετάσεις συστήνονται και για τις γυναίκες στα 30 προσθέτοντας ότι καλό είναι να γίνεται και ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπέρηχος θυρεοειδούς.

Στη δεκαετία των 40 οι γυναίκες πρέπει επίσης να ελέγχουν τον μεταβολισμό του ασβεστίου, να κάνουν καρδιολογικό έλεγχο επί ενδείξεων, οφθαλμολογικό έλεγχο, υπέρηχο καρδιάς, γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση.

Τέλος, οι γυναίκες από τα 50 τους και μετά πέρα από τις παραπάνω εξετάσεις, θα πρέπει να κάνουν έλεγχο για οστεοπόρωση, έλεγχος καρωτιδών και αγγείων κάτω άκρων καθώς και υπέρηχο καρδίας.

«Γιατρέ μου τι με συμβουλεύεις;» 

Αναφορικά με τη φροντίδα της ψυχικής υγείας ο κ. Μαργαρίτης συμβουλεύει:

«Οι ψυχικές παθήσεις είναι πολύ συχνές και μπορεί να υποβαθμίσουν σοβαρά την ποιότητα ζωής μας. Αρκετές φορές έρχονται γυναίκες μετά από πολυετή ταλαιπωρία λέγοντας “ήθελα να το παλέψω μόνη μου”».

«Μια χρήσιμη συμβουλή που θα έδινα λοιπόν είναι να μάθουμε να ζητάμε βοήθεια και να μπορούμε να τη δεχτούμε».

Από τη μεριά του παθολόγου ο κ. Κατσίκας υπογραμμίζει πως είναι σημαντικό ορισμένες συνήθειες να γίνουν τρόπος ζωής για τις γυναίκες.

Έτσι, συμβουλεύει

• Τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα μέτρια αερόβια άσκηση ή 75 λεπτά εντατική άσκηση ή συνδυασμό τους.
• Έλεγχο σωματικού βάρους
• Δίαιτα Μεσογειακού τύπου με έμφαση στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, καρπών και ψαριού

Η τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου καρδιαγγειακών νόσων είναι επίσης πολύ σημαντική. Στο πλαίσιο αυτό συμβουλεύει:

• Τη διακοπή καπνίσματος
• Τον έλεγχο και τη ρύθμιση αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης
• Τη παρακολούθηση και ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα
• Τη σωστή λήψη φαρμακευτικής αγωγής και την τακτική επικοινωνία με τον γιατρό μας

Ο κ. Καστάλντο τέλος τονίζει:

«Να τηρούν το πρόγραμμα του τακτικού τους ελέγχου, και να εφαρμόζουν όσο το δυνατό πιο ευλαβικά τους απλούς κανόνες υγιεινής και προφύλαξης».

Ο ίδιος επίσης επισημαίνει πως η σωστή ενημέρωση είναι «κλειδί» απέναντι σε οποιαδήποτε ανησυχία ή φόβο, γι’ αυτό και ενθαρρύνει τις γυναίκες να ενημερώνονται από τον γιατρό τους και να μην αναζητούν πληροφορίες από μη έγκυρες πηγές που μπορεί να τις αγχώσουν περισσότερο από όσο θα έπρεπε ή/και να τις βλάψουν.