Μπορούν τα «ψεύτικα» χαμόγελα να φτιάξουν τη διάθεση μας;
- 30 ΟΚΤ 2022
Ακόμα και οι πιο σκοτεινές μέρες, μπορούν να γίνουν λίγο πιο φωτεινές με ένα χαμόγελο. Ακόμα και όταν νιώθουμε πως δεν έχουμε απολύτως κανένα λόγο για να χαμογελάσουμε, οι επιστήμονες μάς προτρέπουν να το κάνουμε.
Μετά από δεκαετίες λογομαχίας και αντεπιχειρημάτων, οι ψυχολόγοι συμφώνησαν ότι η διάταξη των χαρακτηριστικών κάποιου σε σχήμα χαμόγελου, βοηθά στη βελτίωση της διάθεσης. Με άλλα λόγια, αν θέλεις να νιώσεις λίγο πιο χαρούμενη, προσπάθησε πρώτα να φαίνεσαι λίγο πιο χαρούμενη. Ακόμα και αν αυτό σημαίνει «ψεύτικα» χαμόγελα.
Οι επιστήμονες εδώ και καιρό διερευνούν εάν οι φυσικές εκδηλώσεις των συναισθημάτων, από το χαμόγελο και το γέλιο μέχρι το κλάμα και το καρδιοχτύπι, αυξάνουν την ένταση με την οποία αισθάνεσαι ένα συναίσθημα. Σύμφωνα με την «υπόθεση της ανατροφοδότησης του προσώπου», τα χαμόγελα κάνουν τους ανθρώπους να νιώθουν πιο χαρούμενοι, ενώ μια συνοφρυωμένη έκφραση, τους κάνει πιο λυπημένους. Ωστόσο, η ιδέα έχει μια δύσκολη ιστορία.
Σύμφωνα με μια σημαντική μελέτη της δεκαετίας του 1980, οι άνθρωποι βρήκαν τα κόμικς The Far Side του Gary Larson πιο αστεία, όταν κρατούσαν ένα στυλό ανάμεσα στα δόντια τους χωρίς να αφήσουν τα χείλη τους να το αγγίξουν. Το να κρατάς το στυλό, με αυτό τον τρόπο, ενεργοποιεί τους μύες του χαμόγελου, στέλνοντας θετικά σήματα στον εγκέφαλο.
Ωστόσο, η ιδέα αμφισβητήθηκε το 2016, όταν 17 διαφορετικά επιστημονικά εργαστήρια δεν κατάφεραν να αναπαραγάγουν τη μελέτη με το στυλό σε στόμα (pen-in-mouth). Τρία χρόνια αργότερα, μια μετα-ανάλυση περισσότερων από 100 δημοσιευμένων μελετών διαπίστωσε ότι τελικά υπήρχε πιθανότατα αποτέλεσμα, αλλά η συζήτηση συνέχισε να μαίνεται.
«Φόρεσε» χαμόγελα
Για να διευθετήσει το θέμα μια για πάντα, ο Nicholas Coles, ένας ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, με την ομάδα του Many Smiles Collaboration, διεξήγαγε ένα πείραμα, στρατολογώντας, σχεδόν 4.000 άτομα από 19 χώρες τα οποία χώρισε σε τρεις ομάδες.
Η πρώτη ομάδα υιοθέτησε τη μέθοδο pen-in-mouth για την ενεργοποίηση των μυών του προσώπου για το χαμόγελο. Η δεύτερη ομάδα, μιμήθηκε τις εκφράσεις του προσώπου χαμογελαστών ηθοποιών. Στην τρίτη ομάδα οι επιστήμονες, ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να μετακινήσουν τις γωνίες των χειλιών προς τα αυτιά τους και να σηκώσουν τα μάγουλά τους, χρησιμοποιώντας μόνο τους μύες του προσώπου τους.
Στη συνέχεια, οι εθελοντές βαθμολόγησαν την ευτυχία τους. Σύμφωνα με την έκθεση στο Nature Human Behaviour, η μέθοδος pen-in-mouth, δεν έκανε πολλά για τα συναισθήματα, ίσως επειδή οι άνθρωποι έπρεπε να σφίξουν τα δόντια τους. Αλλά οι άλλες δύο προσεγγίσεις ενίσχυσαν την ευτυχία, αν και το αποτέλεσμα ήταν μικρό, ισοδύναμο με την προβολή χαρούμενων φωτογραφιών.
Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν επί τούτου «φορέσει» ένα χαμόγελο στο πρόσωπό τους, μιμούμενοι χαμογελαστά πρόσωπα σε φωτογραφία, δήλωσαν στη συνέχεια ότι εμφάνιζαν μεγαλύτερη βελτίωση της ψυχικής διάθεσής τους.
Τα επιστημονικά συμπεράσματα
«Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η συναισθηματική εμπειρία είναι γνωστική. Αυτό καθοδηγείται αποκλειστικά από τις αξιολογήσεις μας για το τι συμβαίνει στον κόσμο. Αυτή η έρευνα ωστόσο, υποδηλώνει ότι είναι επίσης φυσιολογική», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Coles.
«Η συναισθηματική εμπειρία φαίνεται να χτίζεται, εν μέρει, από ανατροφοδότηση ή αισθήσεις από το περιφερικό νευρικό σύστημα. Ο αυξημένος καρδιακός ρυθμός, μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ανήσυχοι, το αυλακωμένο μέτωπο μπορεί να τους κάνει να αισθάνονται θυμό και τα χαμόγελα, μπορεί να τους κάνει να νιώθουν ευτυχισμένοι».
Η Δρ Magdalena Rychlowska, η οποία εργάζεται στις εκφράσεις του προσώπου, τα συναισθήματα και τον πολιτισμό στο Queen’s University του Μπέλφαστ, υπογραμμίζει ότι τέτοιες μελέτες είναι «εξαιρετικά ωφέλιμες» για την ψυχολογία.
«Ως ερευνήτρια που εργάζεται για το πώς οι κινήσεις του προσώπου επηρεάζουν τα συναισθήματά μας, χαίρομαι που βλέπω ότι μια ανεξάρτητη, αυστηρή και περιεκτική μελέτη βρήκε υποστήριξη για την υπόθεση της ανατροφοδότησης του προσώπου».
Ενώ πολλοί ψυχολόγοι βρήκαν σημαντική επίδραση σε άτομα που αγνοούσαν την υπόθεση της ανατροφοδότησης, άλλοι δεν είναι ακόμη βέβαιοι για την προέλευση των συναισθημάτων. Υποστηρίζουν ότι οι εθελοντές της έρευνας, φαινόταν να συμπεραίνουν πόσο χαρούμενοι ήταν, τουλάχιστον εν μέρει, από ενδείξεις που περιλάμβαναν την έκφραση του προσώπου.
Σε κάθε περίπτωση δεν χάνουμε τίποτα, να δοκιμάσουμε.
