Διαζύγιο: και τώρα τι;

Γράφει η Καίτη Καραγιάννη* – Ψυχολόγος, ΜΑ Αrt Therapy

Το διαζύγιο είναι αυτό που δε φανταζόσουν ποτέ ότι θα συμβεί σε σένα και τώρα ήρθε. Το διαζύγιο ήρθε και είναι άκρως ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ. Για την ακρίβεια, παγκοσμίως εκτιμάται πως ο γάμος σου ανήκει σε ένα ποσοστό από 33% έως 50% των γάμων που καταλήγουν σε λύση. Ναι, είναι τόσο συχνό. Αν μάλιστα έχεις γεννηθεί στις δεκαετίες ’70, ’80 και ’90 έχεις υψηλές πιθανότητες να είσαι παιδί χωρισμένων γονέων, καθώς τότε καταγράφεται η μεγαλύτερη αύξηση των διαζυγίων. Κι ενώ ιστορικά η απιστία και τα οικονομικά προβλήματα ήταν πάντα καλοί λόγοι χωρισμού, φαίνεται πως σήμερα οι επικρατέστεροι λόγοι είναι συναισθηματικής φύσεως, όπως η αποξένωση του ζευγαριού, το διαφορετικό όραμα για τη ζωή και η απογοήτευση από ανεκπλήρωτες προσδοκίες. 

Το διαζύγιο είναι μια διαδικασία που θέλει χρόνο και προγραμματισμό

Στον κοινό νου, το διαζύγιο είναι η σκηνή από τις ταινίες που μπαίνουν οι υπογραφές στα χαρτιά παρουσία ή μη δικηγόρων σε μια θάλασσα συναισθημάτων, συχνά αρνητικών. Υπάρχει λόγος που μιλάμε για «σκηνική οικονομία». Στην πραγματικότητα, το διαζύγιο είναι μια χρονοβόρα διαδικασία που ξεκινάει από τη στιγμή που τουλάχιστον ένας από τους δύο αποφασίζει ότι δε θέλει πια να βρίσκεται κάτω από την ίδια στέγη με τον άλλο. Συχνά την απόφαση αυτή προμηνύουν παντός φύσεως συγκρούσεις οι οποίες μπορεί να συνεχιστούν και μετά τη ανακοίνωση ή/και συζήτηση για χωρισμό.

Η λύση του γάμου είναι σχεδόν πάντα ένα δυσάρεστο γεγονός, που χαρακτηρίζεται στην καλύτερη περίπτωση από βαθιά απογοήτευση και κατακερματισμό ονείρων. Μέχρι την υπογραφή του διαζυγίου, υπάρχουν πληθώρα διαδικαστικών ζητημάτων που αφορούν τα οικονομικά, τα περιουσιακά, την αλλαγή στέγης, την επιμέλεια των παιδιών, αλλά και η προσαρμογή σε νέες ρουτίνες και υποχρεώσεις, που κάνουν την περίοδο αυτή συναισθηματικά επώδυνη. Το διαζύγιο είναι μια σημαντική μετάβαση ζωής κατά την οποία χρειάζεσαι χρόνο για να διαχειριστείς τα συναισθήματά σου και να προγραμματίσεις τις κινήσεις σου.

Όταν υπάρχουν παιδιά

Οι έρευνες υποστηρίζουν ότι όταν υπάρχουν παιδιά, το διαζύγιο συνήθως βιώνεται ως πιο οδυνηρό, αλλά αποτελεί προϊόν ώριμης απόφασης. Σε όποια ηλικία κι αν βρίσκονται τα παιδιά σας, χρειάζονται στήριξη για να αποδεχτούν ότι θα ζουν μόνο με τον ένα γονιό και θα βλέπουν τον άλλο σποραδικά. Όσο κι αν ακούγεται ακατόρθωτο, είναι σημαντικό να προετοιμαστείτε με το/τη σύζυγό σου για την ανακοίνωση στα παιδιά. Είναι βοηθητικό να επικοινωνήσετε το χωρισμό από κοινού σε ήρεμους τόνους και σε οικείο περιβάλλον, ώστε τα παιδιά να έχουν χρόνο και χώρο να επεξεργαστούν τις πληροφορίες και να εκφραστούν ελεύθερα. Είναι σημαντικό να τους διαβεβαιώσετε ότι δε φέρουν ευθύνη για το χωρισμό και ότι θα συνεχίσετε να τα αγαπάτε και να τα φροντίζετε. Καλό είναι να μιλήσετε για τη νέα τους ρουτίνα και τις θετικές αλλαγές, για να ενισχύσετε το αίσθημα ασφάλειας σε αυτήν την ασταθή περίοδο. Δικτυωθείτε για να έχετε την υποστήριξη που χρειάζεστε ώστε να ανταπεξέλθετε στο γονικό σας ρόλο.

Μπορείτε να απευθυνθείτε στη ΜΚΟ «ΓΟΝ.ΙΣ», τον Φορέα Κοινωνικής Φροντίδας για την Γονεϊκή Ισότητα για το παιδί που προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης και νομικής συμβουλευτικής και έχει σωματεία σε Αθήνα, Πειραιά, Χαλκίδα, Κόρινθο, Πάτρα και Πύργο. Μπορείτε επίσης να εξερευνήσετε την ιδιωτική διαδικτυακή πρωτοβουλία «Singleparent.gr» που φιλοξενεί  φόρουμ και ενημερωτικά άρθρα. Περισσότερα από 40 χρόνια έρευνας στις συνέπειες του διαζυγίου στα παιδιά δείχνουν ότι το 80% των παιδιών προσαρμόζονται επαρκώς και δε φαίνεται να υπάρχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία, την κοινωνική τους ζωή και την ακαδημαϊκή τους πορεία, όταν έχουν καλές σχέσεις και με τους δύο γονείς, όταν οι γονείς είναι συναισθηματικά σταθεροί και διαθέσιμοι και μπορούν να τους εξασφαλίσουν καλές συνθήκες διαβίωσης (π.χ. φαγητό, στέγη).

Η επόμενη ημέρα

Κάθε μεγάλη αλλαγή ζωής είναι μια ευκαιρία να κοιτάξεις μέσα σου και να φροντίσεις τον εαυτό σου. Χρειάζεσαι χρόνο να αποδεκτείς το διαζύγιο ως ένα θλιβερό γεγονός που μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε, να θρηνήσεις, να αναγνωρίσεις τις ευθύνες σου, να συγχωρέσεις τον εαυτό σου, να διαχειριστείς το θυμό σου, να έρχεσαι σε επαφή με τα συναισθήματά σου χωρίς να σε κυριεύουν, να ανακτήσεις την αυτοεκτίμησή σου, να επαναπροσδιορίσεις τις προτεραιότητές σου και να θέσεις νέους στόχους για το μέλλον σου.

Γίνεται πιο εύκολο όταν χτίσεις ένα κοινωνικό δίκτυο που μπορεί να σε στηρίξει: ένα συγγενή που θα σε πάρει μια αγκαλιά όταν έχεις τις μαύρες σου, ένα φίλο που σε κάνει να γελάς με τα αστεία του, μια παρέα από μονογονείς που κανονίζετε δραστηριότητες με τα παιδιά, ένα ειδικό ψυχικής υγείας που θα είναι εκεί στο ταξίδι της προσωπικής σου ανάπτυξης. Μπορεί τα στατιστικά για ένα επόμενο επιτυχημένο γάμο να μην είναι με το μέρος σου, οι ερευνητές όμως επισημαίνουν πως αν καταφέρεις τα παραπάνω θα μπορέσεις να προσαρμοστείς καλύτερα μετά το διαζύγιο και να νιώσεις ξανά χαρά κι ευτυχία με ή χωρίς νέο/α σύντροφο.

 * Η Καίτη Καραγιάννη προσφέρει συνεδρίες Αrt Therapy και συμβουλευτική γονέων στο Συνειδέναι – Κέντρο Θεραπείας και Εξέλιξης Ατόμου και Οικογένειας (www.syneidenai.gr).